Lhee is een buurtschap in de provincie Drenthe, gem. Westerveld. T/m 1997 gem. Dwingeloo. De buurtschap valt onder het dorp Dwingeloo. De buurtschap is dichtbebouwd genoeg om een 'bebouwde kom' te hebben en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden)
- Lhee is een buurtschap in de provincie Drenthe, gemeente Westerveld. T/m 1997 gemeente Dwingeloo.
- De buurtschap Lhee valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Dwingeloo.
- De buurtschap is - in tegenstelling tot de meeste andere buurtschappen in ons land - dichtbebouwd genoeg om een 'bebouwde kom' te hebben en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden).
Terug naar bovenInwoners
Een inwoner van Lhee is een Lheeder.
Oudere vermeldingen
1181 kopie 15e eeuw In Lede, 1207? in Lede, 1217 kopie in Lede, ca. 1250 Lede, 1360 kopie Liede, Lede, 1371 to Leede, 1573 Lee, ca. 1660 Leda, 1851-1855 Noord Lhe, Zuid Lhe, 1865 Noord- en Zuid-Lhee.
Naamsverklaring
In Lhee is de h niet oorspronkelijk, vergelijk Rhee. Verband met het Germaanse hlaiwa-* 'heuvel' is op taalkundige gronden onmogelijk. Eerder dient gedacht te worden aan het Germaanse hliþa-* 'helling'. Een waternaam Lede, lede 'gegraven of vergraven waterloop', is minder waarschijnlijk, omdat hier geen waterloop is, tenzij men aanneemt dat er een zuidelijke arm van de Dwingelderstroom is geweest, die later door het graven van de Nieuwe Sloot zou zijn verdwenen.(1)
De buurtschap Lhee ligt rond de gelijknamige weg, ZO van Dwingeloo.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Lhee 39 huizen met 229 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 100 huizen met ca. 250 inwoners.
Terug naar boven"Prehistorie
In het gebied rond Lhee zijn restanten gevonden van graven, aardewerk en gebruiksvoorwerpen van de hunebedbouwers (3000-2200 jaar v.C.) en uit de Middenbronstijd (1250 jaar v.C.).
De middeleeuwen
In de middeleeuwen was buurtschap Lhee van meer betekenis dan het naburige dorp Dwingeloo, zoals blijkt uit een belastingaanslag van de bisschop van Utrecht. Hij voerde kort na 944 een heffing per boerenerf in op het gebruik van woeste grond, de zogeheten schuldmudden. De buurtschap moest elf schuldmudden opbrengen, Dwingeloo slechts vijf.
De marke
Tot 1812 vormde het markegebied van Lhee (= de buurtschap plus het gebied Lheebroek) samen met dat van Dwingeloo-Westeinde één schultambt (= een rechtsgebied onder leiding van een schulte). De westgrens van de marke loopt tegenwoordig dwars door de oostelijke nieuwbouwwijken van Dwingeloo en ligt ten hoogte van de straten Nijstad en Weverslaan. Ten zuiden van beide dorpen liggen de Noord Lheeder-es en de Zuid Lheeder-es, erboven langs de Dwingeler Stroom de Lheedermade. Ten zuiden van de es strekt zich het Lheederzand uit, een groot bosgebied ten noorden van de Dwingeler Heide. De plaatsnaam wordt voor het eerst vermeld in een akte uit 1181. De akte vermeldt dat het klooster te Ruinen de boerderij het ‘Baldinghus’ in ‘Lede’ had gekocht, voor 60 marken.
Tieshof
Nabij de hoven lag de ‘tie’ of ‘tij’ waar ’s avonds het vee werd ingeschaard (ook Eemster kent een ‘tij’). De naam ‘Tieshof’ herinnert hier nog aan; de contouren van een oude drinkkuil zijn op oude kaarten in het veld nog te vinden. De ‘tie’ verloor zijn functie toen de potstal zijn intrede deed. Bij zandafgravingen in 1953 zijn aan de zuidkant van de buurtschap de fundamenten gevonden van een middeleeuws gebouwtje, waar mogelijk graan voor de heffing van belasting werd opgeslagen. Aardewerkscherven dateren het bouwsel, een zogeheten spieker, in de tijd rond 1200. De bewoning van Zuid-Lhee bestaat voornamelijk uit onregelmatig geplaatste boerderijen en is grotendeels geconcentreerd rond de ‘Tieshof’ en de aansluitende brink, genaamd de ‘Tellegies’ (een ‘telg’ of ‘telling’ is een jonge eik). Het oude Noord-Lhee ligt aan de straat de ‘Hoge Haar’. Bekend is dat het begin 17e eeuw al bewoning kende.
Het schooltje
De voormalige bijschool van Lhee staat model voor de schoolgebouwen van omstreeks 1800. Het gebouwtje, dat bestond uit één ruimte, wordt gekenmerkt door bakstenen muren, ramen met glasruiten en veldkeien op de vloer. Midden in deze ruimte was een vuurplaats aanwezig waar tijdens de wintermaanden een vuur kon worden gestookt. Al in 1630 is er sprake van een bijschool en dat een zekere Thomas Sagitarius (Sagitarius betekent: boogschutter) er les gaf. Hij was afkomstig uit Stettin in Pommeren. In 1953 is het schooltje steen voor steen afgebroken en overgebracht naar het Openluchtmuseum in Arnhem, waar het in oorspronkelijke vorm weer is opgebouwd. Ondanks de inzet van de Dwingeler hoofdonderwijzer S. Cancrinus is het niet gelukt om om dit unieke bouwwerk voor de buurtschap te behouden." (bron: heemkundekring Stichting Dwingels Eigen)
- In 2020 is buurtschap Lhee heringericht. Het wegdek van de wegen is vervangen en kruisingen zijn verhoogd.
Terug naar boven- In deze buurtschap kun je nog veel oude monumentale boerderijen bewonderen. - 7 boerderijen in Lhee hebben de status van rijksmonument: de huisnummers 9 (plus stookhok, dat zijn samen 2 rijksmonumenten), 67, 68, 71, 90, 91 en 100. Het pand op huisnr. 68 is in juli 2010 grotendeels afgebrand. Gelukkig is in september 2010 besloten dat dit voor de buurtschap beeldbepalende pand uit 1746 alsnog wordt gerestaureerd (waar het reeds voor op de nominatie stond). Als het goed is, is dit in 2011 gebeurd.
- Lhee heeft 1 gemeentelijk monument.
Terug naar boven- Iedere 1e zondag van de maand is er van 14:00-17:00 uur een live Ierse sessie in de Bospub in Lhee. De entree is vrij. Iedere laatste zondag van de maand start er vanaf deze locatie om 16:00 uur een mooie wandeling door Nationaal Park Dwingelderveld, met vanaf 17:00 live muziek in de Bospub.
- Tijdens de Oogstdag Dwingeloo in Lhee (2e zaterdag van augustus, in 2021 voor de 40e keer) kan jong en ouder op de verschillende locaties tussen de Saksische boerderijen genieten van vele demonstraties, voorstellingen en activiteiten. Bezoekers krijgen een compleet beeld van hoe vroeger het koren werd geoogst en tot eindproduct werd verwerkt.
Terug naar boven- Agrarisch: - "Ik ben Sil Oostendorp en ik ben natuurlijke groente- en graanteler sinds 2012. Op dit moment bewerk ik in buurtschap Lhee bij Dwingeloo ongeveer 10 hectare land, waarop meer dan 50 soorten groenten en verschillende granen worden geteeld, waaronder spelt. Ik teel mijn groente en graan zonder gebruik te maken van bestrijdingsmiddelen. Het grote deel van het werk op het land doe ik met mijn werkpaarden: Okon, Gil, Driek en Iss. Daarnaast is er natuurlijk ook veel handwerk te doen op het land. Als jonge boer ben ik gemotiveerd begonnen aan dit leven en ben ik telkens op zoek naar het directe contact met u, als consument. Het motto: ‘Weet wat je eet’ is voor mij persoonlijk ontzettend belangrijk, zeker in deze tijd waar je als consument vaak voor de gek wordt gehouden. De boer een hand kunnen geven en de groenten zien groeien, dat is voor mij een doel.
"De zelfoogsttuin is in het voorjaar van 2013 opgestart, nadat ik een project tijdens mijn studie op de Warmonderhof (biologisch- dynamische landbouwopleiding) was begonnen. In dit project teelde ik groenten voor de horeca in en rondom Lhee en Dwingeloo. Tijdens dat jaar kwam er ook een aantal mensen uit het dorp die vroegen of ze bij mij ook wekelijks groenten konden kopen. Zo ontstond het idee dat de klanten ook zelf de groenten konden oogsten. Tijdens mijn eindscriptie voor de Warmonderhof kwam ik er pas achter dat een zelfoogsttuin een werkelijke vorm van landbouw is. In deze eindscriptie ben ik mij hier dan ook in gaan verdiepen. Vanaf dat moment ben ik een ‘echte’ zelfoogsttuin op gaan zetten. Van de eerste twee klanten, naar op dit moment 21 zelfoogsters op een kleine 1000m² groentetuin.
Een zelfoogsttuin is een vorm van CSA (Community Supported Agriculture) wat kort inhoudt dat de consument en de producent zich weer met elkaar verbinden. Mijn klant en ik als boer, praten met elkaar. De klant gaat zich verbinden met mijn bedrijf en wat ik creëer is een plek waar al mijn klanten mee mogen praten over welke groenten ik ga telen komend jaar, want zij eten het namelijk. En dat is niet het enige, want tijdens de georganiseerde bijeenkomsten praten we ook over bedrijfsfinanciën, toekomstplannen en eventuele uitbreiding van het bedrijf, zoals een bloementuin, bessenweide of legkippen. Om zo maar te proberen een totaalpakket aan voedsel aan te kunnen bieden. Het leuke aan een zelfoogsttuin is dat de klanten zich zelfs zo verbonden voelen met de tuin, dat sommige komen helpen met bijvoorbeeld voorzaaien of onkruid wieden.
Tevens zijn er in dit systeem veel mogelijkheden voor particuliere financiering vanuit de zelfoogsttuinklantenkring richting mij als boer. Dit komt omdat mensen vaak graag willen helpen met een investering mede mogelijk maken. Als klant zie je wat er met je geld gebeurt en je kan er zelf ook van genieten, in plaats van dat je het belegt of op de spaarrekening vastzet. In de reguliere wereld is de afstand tussen consument en producent (te) groot. Mensen weten eigenlijk niet meer wat ze eten, of hoe een krop sla groeit. De producent op zijn beurt levert zijn groenten aan groothandels die ook allemaal hun graantje mee willen pikken. Doordat er tegenwoordig (te)veel schakels tussen de teler en de eindverbruiker zitten, krijgt de teler bijna niks meer voor zijn groenten en moet de eindverbruiker daar een forse prijs voor betalen. Op mijn zelfoogsttuin krijgt zowel de klant als de boer een eerlijke prijs voor zijn groenten." Dat Boer Sil in buurtschap Lhee een boer met hart voor de natuur is zie je in deze film van "Heel Drenthe Zoemt".
Reactie toevoegen