Leons is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Leeuwarden. T/m 1983 gemeente Baarderadeel. In 1984 over naar gemeente Littenseradiel, in 2018 over naar gemeente Leeuwarden.
Terug naar bovenIn het Nederlands
Lions. Overigens zijn de plaatsnamen in de voormalige gemeente Littenseradiel sinds 1993 officieel Friestalig.
Oudere vermeldingen
Lijons, 13e eeuw Leonghem, 1438 Lyons, 1440 Lyowens, 1482 Lyoens, 1505 Lions.
Naamsverklaring
Naar de vorm ontstaan uit Liuwingi* 'bij de lieden van de persoon Lieuwe', in de oudste vorm met het Oudfriese hem = heem 'woonplaats, woning'.(1)
Leons ligt ZO van Húns, ZW van de dorpen Hilaard, NW van Jorwert en Mantgum, NO van Baard en Easterlittens en O van Winsum.
Terug naar bovenIn 1840 omvat het dorp Leons 8 huizen met 38 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 10 huizen met ca. 25 inwoners.
Terug naar boven- Leons heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de Catharinakerk en de naastgelegen pastorie uit 1878 op nr. 2. De boerderij onder de link is een foutje (op die plek). Die ligt nameijk niet in dit dorp maar in buurdorp Húns.
- De Hervormde (PKN) Catharinakerk dateert uit de 14e eeuw. Het is een bakstenen kerkje, bestaande uit een zware noordermuur, die blijkens een rondbogige thans gedichte ingang nog uit de romaanse periode moet stammen; een latere uit hetzelfde materiaal als de noordmuur herbouwde zuidermuur, en een driezijdig gesloten koortravee, waarin gedichte spitsbogige vensters. De in de kern middeleeuwse toren is in de 19e eeuw ommetseld. De toren heeft een mechanisch torenuurwerk uit 1916 van de firma B. Eijsbouts uit Asten. Het oude orgel van Leons (gebouwd in 1875 door Willem Hardorff) is in 1961 overgeplaatst naar buurdorp Húns. In principe zou de kerk namelijk worden afgebroken, maar een actiecomité heeft dit weten te voorkomen. Er is zelfs weer een ander orgel in de kerk geplaatst. Stichting Kerk Lions organiseert jaarlijks een 5-tal concerten in het kerkje. - Nieuws van Stichting Kerk Lions op Facebook.
- De pastorie van Leons op huisnr. 2 is een eenvoudig 19e- eeuws verdiepingloos pand onder pannengedekt schilddak met twee hoekschoorstenen met borden; symmetrisch ingedeelde voorgevel; ter weerszijden van de deur met bovenlicht met levensboom twee lichtgetoogde zesruitsschuifvensters; boven de deur een dakkajuit bekroond door op vlakke pilasters rustend driehoekig fronton; eenvoudig geprofileerde gootlijst; gietijzeren rozet-ankers. Voor het huis een laat-19e-eeuws ijzeren toegangshek in eenvoudige vorm.
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Leons en buurdorp Húns. - Reportage over het dorp in Friesch Dagblad, juli 2018.
- Nieuws: - Actualiteiten uit Leons en Húns op Facebook.
- Duurzaamheid: - "De in 2015 opgerichte Coöperatie Grieneko bevordert en stimuleert de inzet van 'groene' energievormen in Baard, Easterlittens, Húns, Leons, Wiuwert, Britswert en directe omgeving. De gezamenlijke aanpak is gericht op: minder gasverbruik; minder elektriciteitsverbruik; meer comfort in huis. Wat zijn de doelen: leden adviseren over besparing energieverbruik; oplossingen zoeken voor duurzame productie van energie; bundeling van vragen en activiteiten op het gebied van duurzaamheid. Wat willen we bereiken en hoe doen we dat: een leefbare wereld ook voor je kinderen en kleinkinderen; zoveel mogelijk besparen op gebruik van energie in huis met behoud van comfort; dit kan door het aanpassen van gewoontes en voorzieningen aan de eigen woning; bouwkundige voorzieningen; toepassing van energiebesparende technologie; eigen productie van energie door bijvoorbeeld het gebruik van zonnepanelen; huis aan huis inventarisatie van ideeën over energiebesparing en toepassing van duurzame energie; regionale productie van duurzame energie."
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Leons kerk.
Reactie toevoegen