Lemsterland

Voormalige gemeente
De Fryske Marren
Fryslân

gemeente_lemsterland_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Lemsterland anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Lemsterland anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Lemsterland

Terug naar boven

Status

- Lemsterland is een voormalige gemeente in de provincie Fryslân. De hoofdplaats van de gemeente was Lemmer. De gemeente is in 2014 met de gemeenten Gaasterlân-Sleat en Skarsterlân gefuseerd tot één nieuwe gemeente, genaamd De Fryske Marren.

- Wapen van de voormalige gemeente Lemsterland.

- De gemeente Lemsterland omvatte de dorpen Bantega, Delfstrahuizen, Echten, Echtenerbrug, Eesterga, Follega, Lemmer en Oosterzee en de buurtschappen Commissiepolle, Schoterzijl, Tacozijl (grotendeels), Vierhuis (deels) en Zevenbuurt. In totaal waren dit dus 8 dorpen en 5 buurtschappen.

- Wijken en buurten in de voormalige gemeente Lemsterland.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Lemsterlân.
Tot de jaren zeventig liep de taalgrens tussen Fries en Stellingwerfs door de gemeente. Het Stellingwerfs werd geïntroduceerd met de kolonisatie van het gebied door Gieterse verveners omstreeks 1800 (zie verder bij Oosterzee). In de oostelijke helft werd Stellingwerfs naast de Friese taal gebruikt. Nadien is ook dit gebied verfriest. Het Stellingwerfs wordt weinig meer gebruikt.

Naamsverklaring
De gemeente is genoemd naar de hoofdplaats Lemmer.

Terug naar boven

Ligging

De voormalige gemeente Lemsterland ligt in het Z van de provincie Fryslân en grenst in het W aan de streek Gaasterland, in het O aan de gemeente Weststellingwerf, in het ZO aan de provincie Overijssel (kern Kuinre, gemeente Steenwijkerland) en in het Z aan de provincie Flevoland (Noordoostpolder) en het IJsselmeer.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Lemsterland 858 huizen met 4.729 inwoners, verdeeld in de dorpen Lemmer 464/2.581 (= huizen/inwoners), Oosterzee 161/880, Echten 172/894, Eesterga 23/143 en Follega 38/231.

- In de loop der jaren heeft een aantal kleine grenscorrecties plaatsgevonden (met de gemeenten Noordoostpolder, Gaasterland, Haskerland, Doniawerstal en Scharsterland) en 1 grote grenscorrctie, namelijk bij de grote herindelingsronde van 1984 in deze provincie, toen Lemsterland 1.436 hectare (met 160 huizen en 412 inwoners) erbij kreeg van de op te heffen gemeente Haskerland. Dat betrof met name het dorp Delfstrahuizen met de bijbehorende polder, plus de eveneens in die polder gelegen buurtschap Zevenbuurt en het Z deel van de buurtschap Vierhuis.

- In 2013, vlak voor haar opheffing, had de gemeente Lemsterland ca. 5.500 huizen met ca. 13.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Site met veel artikelen over de geschiedenis van Lemmer e.a. kernen in de voormalige gemeente Lemsterland e.o.

- De gemeente heeft in 2013 het boek 'Lemsterland' uitgegeven (auteur: Klaas Jansma), over de geschiedenis van de gemeente. Het boek is als afscheidscadeau t.g.v. de opheffing van de gemeente aan alle inwoners verstrekt. Via de link in het hoofdstuk Literatuur is het boek ook online te bestellen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Stg. Dorpsbehoud Lemsterland zet zich in voor het behouden en waar nodig herstellen van de dorpsgezichten in deze voormalige gemeente. Daar is natuurlijk voor nodig dat je allereerst weet welke panden in de toenmalige gemeente van cultuurhistorisch belang zijn. Daarom heeft de stichting in 2011 een inventarisatie van karakteristieke panden in de gehele toenmalige gemeente afgerond, dus zowel van Lemmer als van de 'buitendorpen'. Die lijst omvat nu tegen de 300 panden. De lijst is mede in samenspraak met de plaatselijke belangen van de buitendorpen opgesteld.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Lemsterland (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Lemsternijs is een nieuwssite over Lemmer e.o., dus dat zal grosso modo de voormalige gemeente Lemsterland omvatten. - Lemsternijs op Facebook.

- Duurzaamheid: - "Eigen regie met lokale energie. Dorp Centraal is de Energie Coöperatie van en voor de inwoners van de buitendorpen van Lemsterland: Echten, Echtenerbrug, Delfstrahuizen, Bantega, Oosterzee, Follega, Eesterga en de Brekkenpolder. Samen met andere lokale energiecoöperaties hebben wij van Dorp Centraal onze eigen energieleverancier Energie VanOns. De winst stroomt via Dorp Centraal terug naar het eigen dorp en wordt gebruikt voor duurzame en sociale projecten. De leden van Dorp Centraal kiezen deze projecten zelf. Doch it foar dyn doarp en dysels!"

Reactie toevoegen