Lage Mierde

Plaats
Dorp
Reusel-De Mierden
Zuidoost-Brabant Kempen
Noord-Brabant

Lage Mierde

Terug naar boven

Status

- Lage Mierde is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Reusel-De Mierden. T/m 1996 gemeente Hooge en Lage Mierde.

- Onder het dorp Lage Mierde vallen ook de buurtschappen Braakhoek, Mispeleind en Vloeieind.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Léége Miêrd.

Oudere vermeldingen
15e eeuw Neder-Mierde, 1474 Neder-Myrde, 1573 Leeghe Myert, 1613 Hooch ende Leegemierde, 1665 Leege Mierde, 1773 Lage Mierde.

Naamsverklaring
Afleiding van het Oudnederlandse mier* 'moeras', vergelijk Mierlo, met het verzamelsuffix -iþi* met als betekenis 'plaats bij de moerassen'. Met de toevoeging neder 'lager gelegen, stroomafwaarts' respectievelijk laag 'laaggelegen', ter onderscheiding van het naburige Hooge Mierde.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Lage Mierde grenst in het W aan Hooge Mierde, in het NW aan België en de Belgische plaats Poppel, in het N aan Esbeek en Diessen, in het NO aan Middelbeers, in het O aan Netersel en in het Z aan Hulsel, en ligt Z van Hilvarenbeek, NW van Bladel, NNW van Reusel, NO van de Belgische plaats Ravels, O van de Belgische plaats Weelde en OZO van Baarle-Nassau en de Belgische plaats Baarle-Hertog.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Lage Mierde 23 huizen met 154 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 750 huizen met ca. 1.850 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Lage Mierde, kun je terecht bij:

- Heemkundekring De Mierden.

- Verhalen over de geschiedenis van Hooge en Lage Mierde op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De dorpen Hooge Mierde en Lage Mierde hebben rond 2010 van de provincie Noord-Brabant samen 1,75 miljoen euro gekregen voor uitvoering van de dorpsplannen. De uitvoeringsplannen van de zogeheten IDOP's (integrale dorpsontwikkelingsplannen) zijn de concrete uitwerking van de wensen en ideeën vanuit de dorpen zelf. Voorwaarde vanuit de provincie is dat de plannen binnen twee jaar uitgevoerd zijn. Bij de uitvoering zijn de dorpsraden en inwoners nadrukkelijk betrokken. (juli 2009)

- Zorgcentrum Lindenhof stond sinds maart 2016 leeg. Inwoners hadden genoeg ideeën voor zinvolle herbestemmingen, maar de eigenaar had in mei 2016 ook plannen om het complex te verkopen. Hoe dit is afgelopen, is ons nog niet bekend.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Lage Mierde heeft 5 rijksmonumenten.

- De toren en het basilicale schip van de RK Sint-Stephanuskerk in Lage Mierde (Dorpsplein 1) dateren uit de 15e eeuw. De kerk was van 1648 tot 1803 - toen de protestanten het hier voor het zeggen hadden - niet in gebruik. De katholieken maakten toen gebruik van een schuurkerk. Nadat ze de kerk hadden teruggekregen is ze een aantal malen hersteld. In 1912 is de kerk door architect Jacobus van Gils vergroot met een dwarsbeuk en een nieuw priesterkoor. Voor de kerk bevindt zich een grafkruis uit 1628. In de kerk een doopvont uit de 14e eeuw. De kerktoren was vroeger afgedekt door een laag kapje, dat al te zien was op een schetstekening van Hendrik Verhees uit 1788. In 1909 liet de toenmalige pastoor Timmer een hoge slanke spits op de toren plaatsen, die bekroond werd met een bol met daaronder een zogeheten lantaarn. Later is de bol van de toren verwijderd omdat ze steeds voor lekkages zorgde. Ze is vervangen door een spits. Ook de pastorie tegenover de kerk, een fraai herenhuis met torentje, is een rijksmonument.

- De Mariakapel aan het Vloeieind is een bakstenen bouwwerkje uit 1937 met een nis waarin een Mariabeeld staat. Het is te danken aan de toenmalige burgemeester Herculeyns, die een bedevaart naar Lourdes heeft gemaakt.

- Aan de grens van de dorpsgebieden van Lage Mierde en Hulsel staat een zeer bijzonder monumentaal kleinood, hoewel je het er op het eerste oog niet aan afziet. Het betreft namelijk het oudste bankje van Brabant. En toch is het geen rijksmonument, omdat het pas rond 2009 is gebouwd. Dat zit zo: Het bankje staat aan het riviertje de Raamsloop, dat in die tijd weer meanderend (kronkelend) is gemaakt. Bij die werkzaamheden zijn balken opgegraven, die volgens een wetenschappelijke methode op de 6e eeuw zijn gedateerd. Waarschijnlijk hebben ze ooit gediend als bruggetje over het riviertje. Van de balken is een bankje gemaakt. Je vindt het door vanuit het dorp richting Reusel te wandelen of fietsen. Bij de rotonde linksaf (Vloeieind). Daar tref je gelijk de gemeentewerf. Voorbij de poort begint een zandpad. Als je dat volgt, kom je bij de Raamsloop en daar staat het bankje. (bron: Paul Spapen)

- Gevelstenen in Lage Mierde.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Lage Mierde Bruist is opgericht om culturele activiteiten in het dorp te ondersteunen en verder te ontwikkelen.

- Carnaval. - CV De Peperbussen.

- Avondvierdaagse (mei).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Wandelen
- "Groene Wissel Lage Mierde (16 km). Na het gezellige Dorpsplein (met Café BoJo's) en de prachtige Kerk St. Stephanus Vinding wandel je over rustige asfaltweggetjes, landwegen, graspaden langs sloten en een beek (de Reusel) naar het immense landgoed De Utrecht (gelegen tegen de Belgische grens). De stilte en rust die je daar ondergaat zal je goed doen. Je kuiert in dat voorname landgoed kilometerslang over vele schitterende, zeer stille boswegen. Het landgoed uitlopend wandel je over graspaden en graslandranden nog een flink stuk langs de Reusel. Daarna ben je weer vlot op het Dorpsplein met de dorpskroeg en de bushalte. Op de bebouwing na gaat deze route grotendeels over onverharde paden en wegen."

"Trage Tocht Lage Mierde (18 km). We maken een heerlijk rustige wandeling in de Brabantse Kempen op de rand van bos en boerenland. Vanuit het dorp met de imposante Sint Stephanuskerk lopen we al snel het buitengebied in. Langs de Reusel tussen de velden in de richting van de Wellenseindse Heide, nu voornamelijk bos met nog een enkel stukje heideveld zoals het Breedven. De voormalige heidevelden werden ontgonnen als saai productiebos. Maar het bos verandert en ook hier weten we de open plekken, de bosranden en de bomenlanen te vinden. De route vervolgt over het uitgestrekte Landgoed De Utrecht, waarvan de geschiedenis teruggaat tot eind 13e eeuw, met toen ook al de nederzetting Dun. In 1898 begon Levensverzekeringmaatschappij 'De Utrecht' hier een groot ontginningsproject van de heidevelden als geldbelegging. Dit is uitgegroeid tot het landgoed zoals wij het nu kennen.

We wandelen over een lange eikenlaan langs boerderij Gagelhoeve met fraai gekleurde luiken. Na een korte samenloop met de kronkelende Reusel komen we bij de fameuze herberg In den Bockenreyder. 'Bockenreyders ware un sôrt van bandiete en spookfigure, die jaore geleje hier op unnen bok dur de haai reje. Tisser goed en vooral schôôn.' Na een welverdiende pauze gaat het richting De Flaes, een grote heideplas, een bijzondere, mysterieuze plek door de eilanden met de berken midden in het water en het voortdurende gesnater van watervogels. Op het laatste deel van de wandeling volgen we zandwegen door het brantse boerenland en maken we nog een ommetje door het gehucht Mispeleind."

Landgoed Wellenseind
Het 130 hectare grote Landgoed Wellenseind omvat een bos- en weidegebied rond de Dunsedijk NO van de dorpskern van Lage Mierde. Het landgoed is vanaf 1915 ontwikkeld door textielfabrikant Henri van Puijenbroek, Na het overlijden van Henri in 1960 verkoopt zijn vrouw het aan Fortis, destijds eigenaar van het omringende Landgoed De Utrecht, met recht van levenslang vruchtgebruik. Na haar overlijden in 1999 verkoopt Fortis het landgoed in 2001 aan Jan Zeeman, oprichter van het gelijknamige textielconcern. Voor 2019 was het landgoed niet publiek toegankelijk. In dat jaar besluit de familie Zeeman dat iedereen ervan moet kunnen meegenieten. Ze hebben hobby-ecoloog Lex Peeters ingeschakeld om de openstelling van het landgoed te organiseren. "Ik waande me in de Ardennen of Frankrijk, alleen de heuvels ontbreken. Alle historische landschappen van de Kempen komen hier bij elkaar", vertelde hij bij de feestelijke opening op 25 mei 2019. Voorheen was hij al honderden keren langs het gebied gefietst zonder te weten hoe het eruit zag.

In het gebied grazen ca. 40 Brandrode runderen (die periodiek worden geslacht en aan klanten in de omgeving worden verkocht), Hollandse landgeiten (die de woekerende duizendknoop onder de duim houden) en wilde varkens. Er zijn drie wandelroutes door het gebied uitgezet, van 2,6 tot 5,3 km. Loslopende honden en mountainbikes zijn verboden. Ongeveer tweederde van het gebied, dat wordt doorsneden door de beken Reuselen Raamloop, is nu openbaar toegankelijk. De wandelroutes starten bij het in mei 2019 gerealiseerde ontmoetingscentrum Voor Anker (Dunsedijk 3a), waar ook een winkeltje is met producten van het landgoed, zoals 'Ingemoakte keerzen' (ingemaakte kersen). Er worden ook workshops gegeven en is er ruimte voor exposities. Je vindt er informatie over het Brandrode rund, de waterhuishouding en de flora en fauna op het landgoed. Scholen kunnen hier ook terecht voor een leuke workshop, bijvoorbeeld een middag uilenballen onderzoeken. Voor nadere informatie zie de site van Landgoed Wellenseind in Lage Mierde.

"In samenwerking met Landgoed Wellenseind in Lage Mierde is in het voorjaar van 2020 in opdracht van Waterschap De Dommel gestart met de uitvoering van Natura-2000 herstelmaatregelen. Het gaat om maatregelen op het gebied van de waterhuishouding en ter bevordering van de biodiversiteit. Natuurgebied van grote waarde. Landgoed Wellenseind is een héél bijzondere plek. Op het landgoed vloeien twee beken samen die hier nog natuurlijk meanderen, de Reusel en de Raamsloop. De beekdalen, gelegen tegen dekzandruggen met beboste stuifzanden en heide, geven een mooi beeld van hoe grote delen van Brabant er vroeger uit hebben gezien. Het landgoed is hierdoor van grote aardkundige betekenis. Daarnaast verlenen de elzenbroekbossen die hier van oudsher voorkomen, het gebied een natuurstatus van Europese allure. Een natuurgebied van grote waarde.

Deze bijzondere natuurwaarden staan echter onder druk door een te hoge stikstoflast en te lage grondwaterstanden (vooral in de zomer). Om de hydrologische omstandigheden in de elzenbroekbossen op Wellenseind te verbeteren is een omvangrijk pakket aan maatregelen uitgewerkt. Het gaat dan om bijvoorbeeld het dempen of verondiepen van sloten, het verwijderen van drainage of onderbemalingen en het vervangen van naaldbos door heide. Een belangrijk deel van deze hydrologische herstelmaatregelen wordt uitgevoerd op Landgoed Wellenseind zelf. Over deze maatregelen zijn goede afspraken gemaakt tussen Landgoed Wellenseind, Waterschap De Dommel, Provincie Noord-Brabant en de gemeente Reusel-De Mierden. Bosgroep Zuid Nederland voert namens deze partijen de directie over deze werkzaamheden. De werkzaamheden zijn verdeeld in zes verschillende werkpakketten, die voor het einde van 2020 zullen worden uitgevoerd." (bron: Waterschap De Dommel, 15-4-2020)

Slingerdijk
In 2017 wilde de gemeente puinverharding laten aanbrengen op de NW van Lage Mierde gelegen Slingerdijk, die door het bos naar een blusvijver loopt. Volgens het college wordt het pad door verharding beter begaanbaar voor de brandweer. Bovendien zou het verharden van slechts één zandpad niet het karakter van het totale gebied aantasten. Stichting Groen Kempenland, die bezwaar had aangetekend bij de rechtbank in Den Bosch, meent dat de blusvijver ook onverhard goed bereikbaar is. De natuurorganisatie wil zandpaden beschermen. De rechtbank kan zich niet vinden in de redenering van de gemeente dat het verharden van één pad geen grote afbreuk zou doen aan het landschap. Juist om zijn karakter van onverhard zandpad is de Slingerdijk namelijk beschermd en uitgerekend dat gaat teniet door verharding, zo stelt zij. Verder had de rechtbank het logisch gevonden als het college de brandweer om advies had gevraagd over de noodzaak tot verharding. Het college heeft na de rechtbankuitspraak d.d. 7-4-2017 10 weken de tijd gekregen om zijn besluit te herzien of de gebrekkige motivatie te herstellen. Hoe dit is afgelopen, is ons nog niet bekend.

Natuurinslusieve landbouw
"Landgoed De Utrecht, Brabants Landschap, Stichting Heideboerderij Nederland en Buitenman Boerengoed werken als Stichting Kempische Heideboerderij aan de heideboerderij in de Kempen. Met Waterschap De Dommel zetten de gebiedspartijen vanaf zomer 2021 in op een uitvoeringsprogramma voor drie jaar. Ze werken daarin samen met lokale boeren, schaapherders, lokaal bedrijfsleven, gemeentes en ngo’s. De plannen voor de heideboerderij zijn sinds 2018 gegroeid en vormgegeven. Er blijken in de Kempen er op twee locaties mogelijkheden zijn een heideboerderijsysteem uit te voeren, van waaruit de schaapskudde, de heide en de akkers via kringlopen bij elkaar kunnen worden gebracht. De begrazing van heidevelden, bermen, de natuurbegraafplaats en andere natuurgebieden van Landgoed De Utrecht wordt aangevlogen vanuit Buitenman Boerengoed in Lage Mierde. Vanuit de Ruttestraat in Netersel zal de schaapskudde de Neterselse en Mispeleindse Heide en omstreken begrazen en zoekt trekker Brabants Landschap samenwerking met lokale boeren voor afzet van schapenmest, ontwikkeling van akkers, uitwisseling van hooi en stro, enzovoorts.

De partijen in de Kempen zien de heideboerderij als gedeelde filosofie om gezamenlijk vanuit de eigen bedrijfsvoering te werken aan de grote opgaven die er liggen in het landelijk gebied. Zoals overal in Nederland liggen er in de Kempen grote opgaven: diverse sectoren zitten in een transitiefase en in alle sectoren is er sprake van een of andere crisis. De landbouw zit in een transitie om tegelijkertijd voedsel te blijven produceren tegen een redelijke prijs en mee te helpen bij het zoeken naar oplossingen voor de problemen met biodiversiteit, verdroging, klimaat en stikstof. De natuur heeft in het hoger gelegen zandgebied te maken met achteruitgang van biodiversiteit (de heide bijvoorbeeld vergrast sterk) en moet versterkt worden tegen de gevolgen van de klimaatverandering (verdroging), de verslechterende milieucondities en de groeiende recreatiedruk. Verdroging en wateroverlast worden tegenwoordig zo dringend, dat Waterschap De Dommel aandringt op een ‘watertransitie’ om water vast te houden en de waterkwaliteit te verbeteren.

De komende jaren willen alle deelnemers aan de heideboerderij werken aan een uitvoeringsprogramma, dat is gericht op de volgende doeleinden: - Integratie van natuur en landbouw; - Optimalisatie van kringlopen voor bodemverbetering; - Natuur: buffers, heidebeheer; - Landbouw: natuurinclusieve landbouw, stikstof; - Water: tegengaan verdroging, verbeteren waterkwaliteit; - Collectieve aanpak beheer en verdienvermogen; - Verbinding met en draagvlak bij lokale bevolking en ondernemers." (bron: website Heideboerderij) Zie ook deze video over het concept Kempische Heideboerderij in Lage Mierde en Netersel.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Lage Mierde, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van Lage Mierde door Kees Wittenbols uit Breda.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over het dorp (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Lage Mierde.

- Belangenorganisatie: - De Dorpsraad is opgericht in 2009 en heeft verschillende werkgroepen, zoals: Werkgroep Welzijn, bekend van het Servicepunt, de klussendienst en de dorpsdiners; Werkgroep AED, die AED’ers opleidt, de communicatie organiseert en AED-apparatuur onderhoudt; Lage Mierde Bruist, die jaarlijks cultuuractiviteiten organiseert; Werkgroep Mariakapel, die n.a.v. de bestemmingswijziging van de kerk aan de slag is gegaan om een nieuwe waardige plek te vinden voor o.a. het Mariabeeld. Verder hebben ze nauw overleg met de gemeente, zijn ze actief voor jongeren, verenigingen, wonen en verkeer en bedrijven en recreatie, organiseren ze de kerstboomverbranding en jaarlijks een Dorpsavond, waarbij ze op originele wijze allerlei onderwerpen met elkaar aanpakken.

- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Den Overschot.

- Brede School Plus: - "De geschiedenis van Gemeenschapshuis De Ster begint in 1971, als de stichting bij de Kamer van Koophandel wordt ingeschreven. Een werkgroep is toen aan de slag gegaan om op 3 december 1973 het gemeenschapshuis daadwerkelijk te kunnen openen. Aan de Bernardusweg in Lage Mierde was een boterfabriekje gevestigd. Het gebouw was eigendom van de Boerenbond, een coöperatie van boeren uit het dorp. Met de komst van grotere fabrieken, onder andere van Campina, verdween het boterfabriekje. Het gebouw dat dus niet meer als boterfabriek nodig was, werd ingericht als gemeenschapshuis. Verenigingen konden hier terecht om hun activiteiten te ontplooien. Onder andere was de 'boerinnenbond' actief. De boerinnenbond werd later KVO (Katholieke Vrouwen Organisatie). Ook kon men De Ster gebruiken voor het vieren van bruiloften en andere feesten.

Na de eeuwwisseling begon 'de Oude Ster' wat gedateerd te raken. Er moest iets gebeuren. Verbouwen? Of nieuwbouw? Even is er nog gedacht aan een locatie aan het Dorpszicht. Een nieuwbouwproject met in de kelder het gemeenschapshuis, op de begane grond Café Dorpszicht en daarboven appartementen. Maar deze plannen zijn nooit doorgezet. Gaandeweg ontstonden er ideeën voor een Brede School Plus. Een uitgebreide samenwerking tussen gemeente, De Ster, Basisschool D'n Opstap en Nummereen dagopvang, peuterprogramma en BSO. In 2010 is de Brede School Plus gereed gekomen. Een mooi, praktisch, ruim en modern gebouw. Het verenigingsleven floreert mede hierdoor als nooit tevoren. Sinds de opening zijn er tal van nieuwe initiatieven ontwikkeld. Mierds Ster Theater is opgericht, en inmiddels is er ook het kindertoneel. De Harmonie en Ona zijn naar De Ster gekomen. Lage Mierde Bruist is in het leven geroepen en Zorg en Welzijn is ook een prachtig initiatief.

Een Brede School Plus is een Brede School waarin de aandacht is gericht op de ontwikkeling van kinderen met daarbij functies voor alle bewoners van Lage Mierde. Hierdoor ontstaat een multifunctionele accommodatie gericht op de gehele lokale bevolking. De deelnemers aan de Brede School Plus zetten zich gezamenlijk in voor Ontmoeting, Ontwikkeling, Opvang en Recreatie voor de inwoners van het dorp, om zo een bijdrage te leveren aan de sociale cohesie. Iedere partner heeft daarin zijn/haar kerntaak waar die participant ook verantwoordelijk voor is. Samen willen ze daarbij de leefbaarheid bevorderen in samenwerking met de lokale gemeenschap.

Stichting Gemeenschaphuis De Ster stelt zich ten doel ruimte en faciliteiten beschikbaar te stellen aan verenigingen, clubs, instellingen en (para)commerciële organisaties op het gebied van sociale, maatschappelijke, educatieve en culturele activiteiten. Maar De Ster biedt ook mogelijkheden voor bijvoorbeeld een kinderfeestje of familiereünie. Lage Mierde heeft een levendige gemeenschap, en De Ster wil de mogelijkheid bieden aan iedereen met ideeën voor nieuwe activiteiten. Verenigingen, stichtingen, informele clubs, werkgroepen: zijn er ideeën, is daar ruimte voor nodig? Neem vooral contact op met De Ster!"

- Veiligheid: - EHBO-vereniging Hulsel - De Mierden heeft als doel te bevorderen al datgene wat kan leiden tot het voorkomen van ongevallen en het verlenen van verantwoorde hulp bij ongevallen. Dit doet de vereniging door: EHBO- cursussen te organiseren; herhalingslessen voor gediplomeerde EHBO-ers te organiseren; jeugd EHBO-lessen te organiseren voor basisschoolleerlingen van groep 8; dienst te doen bij evenementen; en 12 verbandposten in Lage Mierde, Hooge Mierde en Hulsel in stand te houden. Van leden wordt verwacht dat ze ondersteuning verlenen bij diverse evenementen in de genoemde dorpen. Bijvoorbeeld bij: wandel- en fietsvierdaagse, zeskamp, sportevenementen, carnaval, jaarmarkten en culturele evenementen.

Reactie toevoegen