Kolderveen

Plaats
Dorp
Meppel
Drenthe

Kolderveen

Terug naar boven

Status

- Kolderveen is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Meppel. T/m 1997 gemeente Nijeveen.

- Het dorp Kolderveen heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Nijeveen.

- Onder het dorp Kolderveen vallen ook de buurtschappen Kolderveense Bovenboer en De Kolk (grotendeels).

Terug naar boven

Naam

In het Drents
Koldervène.

Oudere vermeldingen
1362 Coldervene, 1379 Couderveen, 1395-1396 Calderveen, 1418 Colderveen, 1578 Kolderuene, 1579 Colderuen.

Naamsverklaring
Bij het koude 'niet warm, nat' veen 'veengebied'. De verbogen vorm Colder wijst op datief enkelvoud. Veldnamen met koud duiden over het algemeen natte, laaggelegen gebieden aan.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Kolderveen ligt rond de gelijknamige weg, WZW van het dorp Nijeveen, W van de A32 en het dorp Ruinerwold, N van de stad Meppel, NO van het dorp Wanneperveen en de plassen Beulakerwijde en Belterwijde, O van de plas de Bovenwijde en het dorp Giethoorn, ZO van het dorp Zuidveen, Z van het dorp Onna en de stad Steenwijk en ZW van de dorpen Darp en Havelte.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft het dorp Kolderveen, samen met de buurtschap Kolderveensche Dijk, 52 huizen met 256 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 160 huizen met ca. 400 inwoners, inclusief de buurtschap Kolderveense Bovenboer.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Kik (Kunst in Kolderveen) was gevestigd in de voormalige zuivelfabriek De Venen (zie daarvoor het hoofdstuk Bezienswaardigheden). In KiK woonden en werkten gastkunstenaars afkomstig uit zeer diverse disciplines. Nationale en internationale kunstenaars werden op basis van een projectvoorstel uitgenodigd om deel te nemen aan een 'Artist in Residence' programma van ca. 8 weken. Daarnaast organiseerde KiK - gekoppeld aan het werk van de gastkunstenaar(s) - thematentoonstellingen, workshops en lezingen. Ook bood KiK door middel van stageplekken en workshops plaats aan jong talent. Sinds januari 2019 bezinde Kik zich gedurende een vijftal maanden op haar toekomst: "Het is na 15 jaar tijd voor een onderzoek naar vorm en inhoud van de eigen kunstinstelling. We gaan ons helemaal richten op een productief en nieuwsgierig onderzoek naar eigen bestaansgrond, functie en profiel. We voeren explorerende gesprekken, we bouwen aan een toekomstbestendig model voor een kunstinstelling in landelijk gebied en zetten een sterke programmalijn uit voor de komende jaren", stelde KiK in een persbericht.

Anno medio 2020 viel op de KiK-site echter het volgende te lezen: "Beste bezoeker, de deuren van KiK in Kolderveen zijn gesloten. Na de grote, geslaagde manifestatie Entre Nous in het najaar van 2017 was het duidelijk dat we zo niet verder konden; van de ene incidentele projectsubsidie naar de volgende aanvraag. Ambities, menskracht en financiën waren niet meer met elkaar in evenwicht te brengen. Na een intensief traject van herbezinning in nauw overleg met collega-organisaties en de provincie is het ons niet gelukt om een mooie toekomst zeker te stellen. We kijken met trots terug op datgene dat we de afgelopen 15 jaar hebben kunnen doen, mede dankzij een bevlogen team, vrijwilligers, kunstenaars, bezoekers en financiële partners. We zijn blij met de bijdrage die KiK daarmee aan het Nederlandse kunstlandschap heeft kunnen leveren.

Hoewel KiK stopt, is onze inhoudelijke inbreng in de zomer van 2021 nog wel te zien tijdens Into Nature, de tweejaarlijkse kunstexpeditie waarvan KiK mede-initiator en curator is. Mocht je nog informatie over KiK willen, het boek over Entre Nous of andere oude uitgaven willen bestellen, neem dan gerust via e-mail contact met ons op. We wensen iedereen een wereld vol kunst en cultuur toe, met blijvende ruimte voor experiment en nieuwe initiatieven. Mieke Conijn, Stina van der Ploeg, Jeroen van Westen (laatste bestuur KiK)."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Kolderveen heeft 5 rijksmonumenten, zijnde de 18e-eeuwse boerderij op huisnr. 24, de boerderij met woongedeelte uit 1769 op nr. 46, de Hervormde kerk met toren op nr. 47, en de hallenhuisboerderij uit ca. 1860 op nr. 64.

- De Hervormde (PKN) kerk ligt vanuit het dorpslint gezien nogal verscholen, midden in de weilanden, aan het eind van een 300 meter lange beukenlaan. Begin 15e eeuw verleent de bisschop van Utrecht toestemming om hier een eigen kerk te bouwen, als afsplitsing van de St. Clemenskerk te Steenwijk. Niet alleen voor de inwoners van Kolderveen maar ook voor die van buurkern Dinxterveen (tegenwoordig onderdeel van het Overijsselse buurdorp Wanneperveen). Volgens een legende zou de kerk eerst aan de Zomerdijk bij Meppel hebben gestaan. In veengebieden zijn kerken vaak tegelijk met de nederzettingen verplaatst.

De oude kapel wordt afgebroken en de onderdelen worden met boerenwagens naar Kolderveen vervoerd. Kort voordat men de plaats van bestemming bereikt, struikelt een van de paarden en breekt een been. De as van de wagen breekt ook en met een klap komen de bouwmaterialen op de grond terecht. De hevig geschrokken boeren zien hierin "een teken van God"; hier moet de kerk gebouwd worden. De in 1471 gereed gekomen kerk is gebouwd op een natuurlijke verhoging van zand te midden van een laagveengebied.

Het orgel is vermoedelijk rond 1867 gebouwd door Petrus van Oeckelen. Een restauratie door Orgelmakerij Steendam te Slochteren is in 2014 gereed gekomen. Een uitvoerig verslag van de lotgevallen van het orgel door de jaren heen, inclusief de recente restauratie, is te vinden onder de link in de vorige alinea. De kerk valt onder de Hervormde Gemeernte Kolderveen - Dinxterveen.

- "De voormalige Zuivel- en Kaasfabriek de Venen (huisnrs. 26-30) ligt in een landelijke en historische omgeving. Naast de dorpsfabriek staan ook nog een rijksmonumentale boerderij (hiusnr. 24) en een conferentiecentrum. De fabriek en schoorsteen zijn karakteristieke herkenningspunten in Kolderveen. Maar bovenal vormen ze een inspirerende omgeving voor de kunstenaars die er tijdelijk wonen. De geschiedenis van de zuivel- en kaasfabriek begint in 1893 met het oprichten van een commissie. Deze onderzoekt of het haalbaar zou zijn om een stoomzuivelfabriek op te richten. In deze periode worden in heel Nederland kleine zuivelfabrieken opgericht om te kunnen profiteren van schaalvergroting en stoommachines. De fabriek is geopend in november 1893.

In 1926 wordt er een kaasmakerij bijgebouwd en in 1966 fuseert de fabriek met de nabijgelegen concurrent. De kleine dorpsfabriek moet uiteindelijk in 1995 haar deuren sluiten. Het gebouw is een karakteristiek voorbeeld van industrieel erfgoed, met de pekelbaden voor de kaasmakerij nog zichtbaar in de kelders en een gezichtsbepalende schoorsteen. In 1996 wordt de zuivelfabriek aangekocht door Coöperatie De Venen U.A. en opgedeeld in 15 kavels. De leden van de coöperatie kregen elk een kavel in het gebouw. Hiervan zijn werk- en woonruimtes en een expositieruimte gemaakt. In het gebouw wonen en werken creatieve zelfstandigen. De expositieruimte (de voormalige kaashal), schoorsteen en de “Artist in Residence” zijn in 2007 door BOEi overgenomen en gerestaureerd. Dat heeft ca. 500.000 euro gekost. BOEi verhuurde de kaashal en de Artist in Residence aan Stichting Kunst in Kolderveen (KIK)." Zie daarvoor verder het hoofdstuk Recente ontwikkelingen. (bron: BOEi)

- Gevelstenen in Kolderveen.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "In december 2020 heeft het Algemeen Bestuur van Waterschap Drents Overijsselse Delta een besluit genomen over het ‘Watergebiedsplan landbouwgebied rondom Nieuwveense Landen’. Dit gebied ligt in het zuidelijk deel van de polder Nijeveen-Kolderveen ten noorden van Meppel. Voor de uitvoering van de plannen is een krediet beschikbaar gesteld van € 9.945.000, -. Met de aanpak van het gebied gaat het waterschap een goed functionerend en toekomstbestendig watersysteem in het landbouwgebied maken. Dat houdt in dat de hoofdwatergangen en peilen worden aanpast en dat er een nieuw gemaal wordt gebouwd.

Wateroverlast tegengaan. In het zuidelijk deel van de polder Nijeveen-Kolderveen ontstaat bij hevige neerslag wateroverlast. Om dit tegen te gaan wil het waterschap een nieuw gemaal bouwen. Deze heeft een grotere capaciteit en kan hierdoor sneller regenwater afvoeren. Daarnaast dragen de aanpassingen aan het waterpeil en het verbreden van (hoofd)watergangen ook een steentje bij. “Met name de landbouw gaat profiteren van de verbeterde waterhuishouding", vertelt dagelijks bestuurslid Hans Pereboom. “Daarvoor is dit project voornamelijk bedoeld. Maar door de ingrepen wordt ook nieuwbouwwijk Nieuwveense Landen van de gemeente Meppel minder kwetsbaar voor wateroverlast. Het afvoeren van overtollig water gaat straks via het nieuwe gemaal." Voor nadere informatie over het nieuwe gemaal zie de pagina van buurtschap Leenders.

Rekening houden met landbouw en natuur. Door het aanpassen van de waterpeilen in het landbouwgebied is het noodzakelijk om het waterpeil in een klein deel van het Natura 2000-gebied iets te verhogen. In het natuurgebied, aan de westrand van de polder, gaat het peil in een gebied van circa 10 hectare omhoog. Deze zogeheten ecologische bufferzone is noodzakelijk vanwege de Wet natuurbescherming. Planning. Het waterschap gaat begin 2021 op zoek gaat naar een aannemer om de werkzaamheden uit te voeren. Aansluitend gaat de schop in de grond. De verwachting is dat het werk eind 2022 klaar is." (bron: Waterschap Drents Overijsselse Delta, december 2020)

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Kolderveen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Zorg: - Huisartsenpraktijk Kolderveen verleent medische en farmaceutische zorg aan patiënten die voornamelijk wonen in het gebied van de voormalige gemeenten Nijeveen en Wanneperveen. Het is de praktijk van o.a. de huisartsen Roelof Moes (die in 2010 landelijke bekendheid heeft gekregen in de serie 'De dorpsdokter' van de EO, zie hier een van de afleveringen) en Piet Speelman. In april 2019 zijn ze verhuisd naar een nieuw pand op nr. 7. Voorheen waren ze gevestigd op de huisnrs. 3 en 4. De gemeente vond de locatie minder gelukkig. Zij zagen een dergelijk complex liever in de kom van Nijeveen in plaats van ‘buitenaf’. De huisartsen hebben altijd betoogd dat deze locatie wel degelijk centraal ligt in hun verzorgingsgebied. Dat bestaat namelijk naast de voormalige gemeente Nijeveen ook Wanneperveen, en ook patiënten uit de nieuwe, aan Nijeveen grenzende Meppeler wijk Nieuwveense Landen zijn welkom.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Kolderveen, met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen