Klein Dochteren

Plaats
Buurtschap
Lochem
Achterhoek
Gelderland

klein_dochteren_klootschietersvereniging_kopie.jpg

Klein Dochteren heeft voor zo'n kleine buurtschap een rijk verenigingsleven, waaronder klootschietvereniging KV Klein Dochteren, waar ook de dames 'hun mannetje staan'. (© http://kv-kleindochteren.nl)

Klein Dochteren heeft voor zo'n kleine buurtschap een rijk verenigingsleven, waaronder klootschietvereniging KV Klein Dochteren, waar ook de dames 'hun mannetje staan'. (© http://kv-kleindochteren.nl)

klein_dochteren_staringkoepel_met_zelfbedieningspontje_640x480.jpg

Buurtschap Klein Dochteren, met een zelfbedieningspontje kun je over de Berkel naar de Staringkoepel, in ca. 1850 gebouwd door de jongste dochter van de beroemde schrijver en dichter Staring.

Buurtschap Klein Dochteren, met een zelfbedieningspontje kun je over de Berkel naar de Staringkoepel, in ca. 1850 gebouwd door de jongste dochter van de beroemde schrijver en dichter Staring.

Klein Dochteren

Terug naar boven

Status

- Klein Dochteren is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Lochem. T/m 31-7-1971 tevens deels gemeente Laren.

- De buurtschap Klein Dochteren valt, ook voor de postadressen, onder de stad Lochem.

- Zoals de naam al suggereert, is er ook een buur-buurtschap Groot Dochteren. Die valt (voor de postadressen) onder het dorp Laren.

- De buurtschap Klein Dochteren heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Klein Dochteren ligt direct W van Lochem en grenst in het N aan de rivier de Berkel (met N daarvan de buurtschap Groot Dochteren). De buurtschap heeft een verspreide bebouwing, rond onder andere de wegen Klein Dochterense Schooldijk, Kijksteeg, Kelhoutsweg, Lageweg, Boekhorstlaan en Nijkampsweg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Klein Dochteren 52 huizen met 314 inwoners onder de gemeente Lochem en 13 huizen met 105 inwoners onder de gemeente Laren. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 120 huizen met ca. 300 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Van 1870 tot 1891 was er in Klein Dochteren een postkantoortje. Afstempelingen van dat kantoor zijn zeldzaam.

Tot 1980 had Klein Dochteren een lagere school. Sinds dat jaar is dat pand het buurthuis (genaamd De Schole) van de buurtschap.

Helaas is Café De Dennenkamp (eigenaar: G.H. Beeftink) verdwenen. Dat geldt ook voor het tolhuis, dat daar ca. 100 meter vandaan stond.

- Diverse verhalen uit de geschiedenis van buurtschap Klein Dochteren op de site van Historisch Genootschap Lochem Laren Barchem.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Zoo Consultants wil aan de Zutphenseweg bij Klein Dochteren in Lochem een science center, een kleine dieren zoo en natuurbeleving ‘MicroMania’ ontwikkelen. Doel is inwoners van de regio Achterhoek en recreanten een unieke natuurbeleving te bieden op bijzondere en spectaculaire wijze, zodat de bezoeker verzekerd is van een blijvende herinnering. Het college is enthousiast over dit initiatief. Het zet de Achterhoek en de gemeente flink op de kaart en biedt werkgelegenheid. Daarom stelt het college aan de raad voor om het plan goed te keuren. Al enige tijd is de gemeente in gesprek met Zoo Consultants over de ontwikkeling van elkweervoorziening ‘Micromania’. Meer toeristen en bezoekers naar de gemeente trekken was een van de speerpunten uit de visie Recreatie en Toerisme. Wethouder Eric-Jan de Haan: “Het kan niet anders of een elkweervoorziening zoals MicroMania oefent een aantrekkingskracht op inwoners en recreanten uit. Het initiatief geeft met een verwachting van 65 banen (full- en parttime) ook een positieve impuls aan de economie”. Wethouder Bert Groot Wesseldijk: “MicroMania past prima op de plek die Zoo Consultants uitkoos. Zeker vanwege de ligging aan de provinciale weg en op de manier waarop ze het initiatief inpassen in het landschap. Wij kunnen dus alleen maar blij zijn met de komst van MicroMania.”

Waar komt Micromania? Voor de realisatie van het belevingscentrum heeft Zoo Consultants zo’n 7 hectare nodig. Het bedrijf vond die plek aan de Zutphenseweg (N346) / hoek Kelhoutsweg, aan de rand van buurtschap Klein Dochteren. Peter Wolters: “Daar is voldoende ruimte, het ligt dichtbij stad Lochem en in een overgangsgebied tussen bebouwing en buitengebied. Ook is de plek goed toegankelijk vanaf de N346 en A1/N332, zonder dat de bebouwde kom van de stad er hinder van zal ondervinden. Op de 7 hectare komen onder andere een gebouw en een natuurparkeerterrein. Zoo Consultants houdt voor een goede landschappelijke inpassing maar liefst 4 hectare vrij."

Zoo Consultants is gespecialiseerd in het ontwikkelen van verrassende natuurbelevingen en vernieuwende dômes. Peter Wolters van Zoo Consultants: “Het gaat ons daarbij vooral om recreatie te combineren met natuur-experience en natuureducatie, maar MicroMania maakt bezoekers ook bewust van de broosheid van onze planeet, het belang van biodiversiteit en de kwetsbaarheid van planten en dieren op onze aarde en binnen onze leefomgeving. Daarmee past MicroMania uitstekend in een groene gemeente als Lochem.” Hoe verder? Om de ontwikkeling mogelijk te maken is een herziening van het bestemmingsplan nodig. En er komt een landschappelijk inpassingsplan. De percelen hebben de bestemmingen ‘agrarisch’ en ‘bos’. Bedrijvigheid is er dus niet toegestaan. De initiatiefnemers hebben nu een plan op hoofdlijnen als principevoorstel aan de gemeente voorgelegd. Als de raad akkoord gaat met het plan, kan de planologische procedure die nodig is, voorbereid en opgestart worden." Aldus de gemeente Lochem anno november 2020.

"MicroMania is een overdekte natuurbeleving met een groot themarestaurant, gelegen in een prachtig natuurlijk gebied met een outdoor-spelerij en ruim voldoende parkeerplaatsen. MicroMania is het best te omschrijven als een kruising tussen een kleine dieren zoo, een natuurmuseum en een science center. Door de opvallende mix van dierontmoetingen, educatie en interactiviteit vormt MicroMania een compleet nieuw Leisure-concept in Nederland. MicroMania richt zich op een breed publiek van alle leeftijden. Het is een plek waar iedereen zich verwondert, vermaakt en nieuwe dingen leert." Aldus de firma Zoo Consultants op haar site. Zie ook de reportage over MicroMania in de Stentor, november 2020.

Maar... niet iedereen vond het een goed plan. Met name dierenwelzijnorganisaties en omwonenden in buurtschap Klein Dochteren hebben zich tegen het plan verzet. Een van de argumenten was het dierenwelzijn: "Wat je hier straks krijgt is een commercieel pannenkoekenrestaurant en een pretpark vol dierenleed. Onschuldige dieren sluiten we toch niet op om er economisch beter van te worden?" Verder maakten omwonenden zich grote zorgen over de mogelijke overlast. De initiatiefnemers verwachtten 180.000 bezoekers per jaar te ontvangen. Volgens omwonenden is de locatie ongeschikt, omdat het aan de drukke en gevaarlijke Zutphenseweg ligt. "Het plan heeft ook gevolgen voor ons woongenot. Onze weidse blik verdwijnt en het genot van buitenwonen wordt aangetast door de toestroom van publiek. Wie vindt het prettig om jaarlijks zo’n 180.000 bezoekers in zijn 'achtertuin' te ontvangen?" De initiatiefnemer stelde: "Wij gaan voor het eerst proberen dieren juist niet in gevangenschap te hoeven houden." In het park zou veel gedaan worden met Virtual Reality, wetenschap en innovatie.

Omwonenden hebben de actiegroep 'Nee tegen Micromania Lochem' opgericht. En startten een petitie tegen de komst van Micromania: "De gemeente Lochem is van plan om een ‘slechtweer-voorziening’ te bouwen aan de Zutphenseweg, op het gebied vanaf de rondweg (rotonde) tot aan de Kelhoutsweg, genaamd Micromania. Dit zou een kleine-dieren-zoo en natuurbeleving moeten worden. Wij, de buurtbewoners van Klein Dochteren, zijn tegen het volbouwen van ons mooie buitengebied. Wij houden van de mooie, landelijke omgeving in onze buurtschap, en willen dit zo houden. Ook zijn wij tegen het opsluiten en de commerciële uitbuiting van dieren! Een dierenpark is niet meer van deze tijd, en wij zijn van mening dat de gemeente Lochem hier niet aan zou moeten meewerken. Daarom zeggen wij: NEE tegen Micromania Lochem! Steun ons door deze petitie te tekenen." Door alle tegenstand en daarmee het gebrek aan draagvlak in de omgeving heeft de initiatiefnemer in januari 2021 besloten om het plan af te blazen.

- Nazomerfestival Zonnerock in buurtschap Klein Dochteren - op het terrein van eetcafé De Zonnebloem - ontstond in 2009 min of meer spontaan, onder het motto "Rock de zomer uit!" Een vriendengroep ging aan de slag met het idee en het kwam er werkelijk van. "Ons clubje was zo goed op elkaar ingespeeld dat het allemaal bijna vanzelf ging. Routine in de positieve zin van het woord", aldus Wendy Goodin van de organisatie. In 2016 was de 8e en helaas tevens laatste editie. Wendy: "Het was een moeilijke beslissing, want het gaat eigenlijk geweldig. De sfeer is altijd perfect en we trekken genoeg mensen. Als organisatoren lopen we echter tegen grenzen aan. Voornamelijk qua tijd. En we zouden eigenlijk iets moeten veranderen aan de formule, maar dat kost nóg meer tijd, en meer geld, en dat is ook altijd lastig. We zullen niet beweren dat we nu op het hoogtepunt stoppen, maar we willen dat ook niet pas doen als we merken dat het terugloopt qua belangstelling. Daarom is dit een goed moment." Ze sluit niet uit dat dezelfde groep in mogelijk aangepaste samenstelling ooit nog iets anders gaat opzetten. De laatste editie - 2016 dus - bracht The Ides of May, Spawn, Lou Patty, Plork & de Aannemers en The Grand East op het hoofdpodium. Op de zogeheten Nishut-stage stond de huisband JPR Strinxband, samen met Maarten en The Rinaldo’s.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Dorpspomp voor het buurthuis.

- De Staringkoepel in Klein Dochteren is genoemd naar Constantia Staring, de jongste dochter van de beroemde schrijver en dichter Staring. Toen zij rond 1850 deze grond verwierf, liet ze het herenhuis dat er stond, afbreken en van de resten ervan deze theekoepel bouwen. Ze koos daarvoor een mooie plaats: een wat hoger gelegen stuk land aan de rivier de Berkel.

De koepel is in 2004 door Natuurmonumenten gerestaureerd. Boven in de koepel hangen schilderijen en is een tentoonstelling over het verleden van de koepel. Vanaf dit punt heeft u een mooi uitzicht. De Staringkoepel is alleen te voet te bereiken via een prachtige wandeling van ca. 10 minuten langs de oever van de Berkel, na de brug over de Berkel (Boevinkbrug) aan de Dochterenseweg, om vervolgens met een zelf te bedienen voetveer de Berkel over te steken. Een mooie belevenis voor jong en ouder.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Jaarlijks is er in buurtschap Klein Dochteren het Dochterens Tentfeest (op een zaterdag begin juli) met Zeskamp, Vogelschieten, BBQ en 's avonds feest met een live band.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Landgoed De Velhorst komt in annalen onder diverse benamingen voor. De huidige naam wordt vanaf 1506 gebruikt. Al in 1105 is er sprake van een Wenzo de Vrollehorst, waarschijnlijk een dienstman op een Hof van die naam. In 1313 houdt een Herbertus van Putten de 'Hof te Varlehorst' in leen van de graaf van Gelre. Het goed verwisselt vele malen van eigenaar. Tot halverwege de 17e eeuw staat er op de Velhorst slechts een boerderij, totdat ene Diederik van de Wall er een huis sticht, dat naar hem ook wel 'Wallshuis' wordt genoemd. In de 19e eeuw komt de Velhorst in bezit van de familie Martens van Sevenhoven. Een huis op stand komt goed uit, want in 1829 zijn ze in de adelstand verheven. Rond het begin van de 20e eeuw maken twee ongetrouwde dochters zich druk om de Christelijke zaak. Dat brengen ze onder meer ter plekke in de praktijk door evangelisatielessen te geven aan buurtkinderen in het gebouwtje Bethel, eveneens gelegen in Klein Dochteren. Bethel betekent 'Huize van God'. Die lessen kunnen natuurlijk niet op de Velhorst worden gehouden, want stel je voor: al dat gewone volk over de vloer!

Bethel is tegenwoordig het clubhuis van klootschietvereniging KV Klein Dochteren en Landgoed de Velhorst is tegenwoordig eigendom van Natuurmonumenten. Behalve het hoofdgebouw bevinden zich op de Velhorst diverse authentieke boerderijen met beschilderde luiken, een tuinmanswoning en een orangerie. Die laatste was een tijd lang atelier van de Lochemse beeldhouwer Willem Berkhemer. De bongerd en de broeihof zijn een lust voor het oog. Hier wordt met hulp van vrijwilligers de rijke tuinhistorie in leven gehouden." (bron en voor nadere informatie zie de pagina over Landgoed de Velhorst op de site van Historisch Genootschap Lochem Laren Barchem) Voor nadere informatie over actuele ontwikkelingen op de Velhorst zie ook het hoofstuk Links > Agrarisch.

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuwsbrief de Pompe, voor de inwoners van buurtschap Klein Dochteren, verschijnt enkele keren per jaar en is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers).

- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Klein Dochteren. Bijzonder is dat de buurtvereniging meer leden heeft (380) dan inwoners (300).

- Buurthuis: - "Als thuisbasis maakt de buurtvereniging gebruik van de voormalige basisschool (tot 1980) van Klein Dochteren en heet dan ook 'De Schole'. Voor De Schole staat de Pompe, het middelpunt op het schoolplein van weleer, nu als symbool van de gemeenschap."

- Sport: - "De in 1960 opgerichte voetbalvereniging v.v. Klein Dochteren wil met haar voetbalteams zo hoog mogelijk recreatief spelen, waarbij gezelligheid, plezier, openheid, betrokkenheid en zelfwerkzaamheid centraal staan."

- De in 1981 opgerichte klootschietvereniging KV Klein Dochteren is een begrip in de Achterhoekse klootschietwereld en ook ver daarbuiten. Zowel sportief, qua prestaties, als recreatief, qua gezelligheid, kan iedere liefhebber van deze zeer oude sport bij deze vereniging ruimschoots aan zijn trekken komen. Door een mengsel van sportiviteit en saamhorigheid wordt het klootschieten bij deze vereniging al snel een verslavend werkende hobby. Het fraaie clubgebouw en de vele trainingsmogelijkheden op de straat en op het veld nodigen hiertoe zeker uit.

Door de eeuwen heen heeft het aanvankelijk folkloristische schouwspel klootschieten zich tot een echte sport ontwikkeld, die tegenwoordig vooral in Twente, Drenthe en de Achterhoek steeds meer aan populariteit wint. Bij het klootschieten gaat het erom om met een zware bal (de ‘kloot’) op een bepaald parcours een zo groot mogelijke afstand af te leggen in zo min mogelijk schoten. Het gaat bij deze sport vooral om de combinatie van behendigheid en spierkracht. Dit doen ze bij KV Klein Dochteren in competitieverband, georganiseerd door de Achterhoekse Klootschieters Federatie (AKF). Deze federatie valt op zijn beurt weer als afdeling onder de Nederlandse Klootschieters Bond (NKB). Onder deze bond worden de Landelijke competities, cupwedstrijden, Champions Tour en de Nederlandse Kampioenschappen georganiseerd.

Als recreant kun je bij KV Klein Dochteren ook terecht; elke zondagmorgen en woensdagmiddag is er de mogelijkheid om een rondje te gooien. In de zomeravonden wordt er ook op woensdagavond geschoten. Lijkt het je leuk om in competitieverband te gaan klootschieten dan is dit zeker mogelijk. De vereniging is aangesloten bij de AKF. Deze organisatie organiseert van september t/m juni de competitiewedstrijden. Eens in de twee weken kun je de kloot ergens in de Achterhoek gaan gooien. Na 12 wedstrijden worden de standen opgemaakt en worden uiteindelijk de kampioenen van de 6 klassen bekend gemaakt. De teamindeling voor deze competitie wordt bij KV Klein Dochteren bepaald door het gooien van 'persoonlijke wedstrijden'. De beste schutters zullen in het eerste gooien en de teamindeling zal naar sterkte worden ingedeeld.

- Agrarisch: - "De gezamenlijke missie van Natuurmonumenten en Vrienden van Velhorst is het duurzaam agrarisch beheer op Landgoed Velhorst in buurtschap Klein Dochteren, voor een positief effect op de biodiversiteit, natuur en onze producten, waarbij wij mensen en maatschappij betrekken, verbinden en inspireren. Wij willen een voorbeeldbedrijf zijn voor duurzame landbouw d.m.v.: het leveren van gezonde biologische producten; zorg dragen voor de bodem, natuur en landschap; een goed verdienmodel op basis van een korte keten; het betrekken van de burger bij de processen. Om deze missie te realiseren werken Natuurmonumenten en de Vrienden van Velhorst nauw samen."

"Natuurmonumenten is verheugd dat met Arjen van Buuren een echte natuurboer op Velhorst is gevestigd. De biodiversiteit is de laatste decennia schrikbarend achteruit gehold in Nederland. Ook op landgoed Velhorst in de Lochemse buurtschap Klein Dochteren. Samen met Arjen wil Natuurmonumenten de komende jaren toewerken naar herstel en versterking van de biodiversiteit die past bij het kleinschalige landschap van Velhorst en de ligging in het dal van de Berkel. Met akkerbouw op de hogere gronden en veeteelt op de lagere, nattere gronden. Aandacht voor een gezond bodemleven, variatie in akkergewassen met ruimte voor akkerkruiden en bloemrijke graslanden. We verwachten mooie resultaten door de kennis van Arjen van de biologische landbouw en onze kennis van natuur te combineren. Door Arjens verwevenheid met het onderwijs hopen we ook vele studenten en andere boeren te inspireren voor een duurzamere vorm van landbouw." Voor nadere informatie over Landgoed de Velhorst zie het hoofdstuk Landschap etc.

Reacties

(2)

Klein Dochteren had ook een café De Dennenkamp, eigenaar G.H. Beeftink, helaas verdwenen.
Op 100 meter afstand lag een tolhuis, ook verdwenen.

Hartelijk dank voor uw aanvullingen! Ik heb ze verwerkt.

Reactie toevoegen