Berg en Terblijt is voor postcodeboek en BAG een 'woonplaats', maar was in werkelijkheid alleen een geméénte. Die gemeente omvatte het dorp Berg en de buurtschappen Terblijt, Vilt en Geulhem, die ter plekke allemaal met eigen komborden worden aangegeven.
In Nederland is een beperkt aantal 'formele woonplaatsen' - in die zin dat zij in het postcodeboek en voor de Gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) formeel tot 'woonplaats' zijn benoemd - terwijl zij dat in de praktijk eigenlijk niet zijn. Geografisch gezien zijn het geen 'plaatsen' in de zin van woonplaats: ter plekke bestaat de entiteit helemaal niet en staan er geen plaatsnaamborden met die naam, de formele 'woonplaats' bestaat in de praktijk vaak uit meerdere kernen met een andere naam. Hetzij het betreft in de praktijk een bedrijventerrein. Het betreft (o.a.):
- Agelo dat in de praktijk uit de buurtschappen Groot Agelo en Klein Agelo (met ieder eigen borden) bestaat.
- Ambt Delden is in de praktijk alleen een voormalige gemeente met die naam. Het gebied dat voor de postadressen Ambt Delden heet, omvat in de praktijk de buurtschappen en daarmee 'woonplaatsen in praktische zin' Azelo, Deldenerbroek, Deldeneresch, Wiene en Zeldam.
- Berg en Terblijt bestaat niet als woonplaats. Het is slechts de naam van een voormalige gemeente, die het dorp Berg omvatte plus de buurtschappen Geulhem, Terblijt en Vilt die, net als Berg, ook allemaal eigen officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) hebben.
- Bleskensgraaf c.a. is volgens postcodeboek en BAG een formele woonplaats, terwijl dat in de praktijk de aanduiding was voor de voormalige gemeente Bleskensgraaf en Hofwegen, die gemakshalve vaak Bleskensgraaf c.a. werd genoemd (c.a. staat voor het Latijnse 'cum annexis' oftewel 'wat erbij hoort' 'met toebehoren' e.d.). De 'woonplaats' Bleskensgraaf c.a. ligt dus nergens, maar is alleen een voormalige gemeentenaam.
- De postale ´woonplaats´ Heelweg bestaat ter plekke niet, gezien de bebording zijn er alleen de kernen Heelweg-Oost en Heelweg-West.
- De postale ´woonplaats´ Herveld bestaat ter plekke niet, gezien de bebording zijn er alleen de kernen Herveld-Noord en Herveld-Zuid.
- Ook Kamperveen is in de praktijk alleen een voormalige gemeente met die naam. De plaats en plaatsnaam Kamperveen is ter plekke nergens te vinden. Het gebied dat voor de postadressen Kamperveen heet, omvat in de praktijk alleen de buurtschappen en daarmee 'woonplaatsen in praktische zin' De Zande, Zuideinde en Hogeweg (de eerste twee met officiële blauwe plaatsnaamborden dus een eigen bebouwde kom, de laatste met alleen richtingbordjes, dus zonder plaatsnaamborden).
- De postale en BAG-woonplaats Loosdrecht bestaat in de praktijk uit de dorpen Nieuw-Loosdrecht en Oud-Loosdrecht. In de volksmond zegt men wel in toenemende mate dat men in Loosdrecht woont, dan wel dat men naar Loosdrecht gaat, maar dat wordt ook in de hand gewerkt door het feit dat in de postadressen alleen sprake is van de plaatsnaam Loosdrecht...
- De postale en BAG-woonplaats Nederhemert bestaat in de praktijk uit de dorpen Nederhemert-Noord en Nederhemert-Zuid.
- Oost-, West- en Middelbeers is in de praktijk alleen een voormalige gemeente met die naam. Het gebied dat voor de postadressen Oost-, West- en Middelbeers heet, omdat in de praktijk de dorpen Middelbeers en Oostelbeers en de buurtschap Westelbeers en daarmee dus drie 'woonplaatsen in praktische zin'. Bovendien is de spelling ook nog eens onjuist...
- De postale en BAG-woonplaats Reeuwijk ligt eigenlijk ook nergens. Weliswaar wordt de hoofdplaats van die voormalige gemeente in de volksmond gemakshalve vaak Reeuwijk genoemd, maar volgens de officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) ter plekke betreft dat het dorp Reeuwijk-Brug. Samen met de nabijgelegen dorpen Reeuwijk-Dorp en Sluipwijk vormen die gedrieën de formele ´woonplaats´ Reeuwijk. Overigens staan in de buurt wel richtingborden getiteld 'Reeuwijk' die naar Reeuwijk-Brug verwijzen, wat dus niet heel erg consequent is. Het is óf het een óf het ander, volgens onze logica. Lokale ingewijden bevestigen ons dat de 'echte' dorpsnamen nog wel degelijk leven, en dat men 'op Brug' of 'op Dorp' woont en niet in 'Reeuwijk'.
- Ook Ter Aar is zo'n 'instinker'. Eigenlijk betreft dat het dorp Aardam, dat pas in de jaren negentig Ter Aar is gaan heten. In de praktijk is de naam Aardam lokaal nog steeds gangbaar. Tot voor kort was ook Ter Aar (vergelijkbaar met Reeuwijk) alleen de naam van de gemeente, die de dorpen Korteraar, Langeraar, Papenveer en Aardam omvatte. Doordat in 1978 de 'postale plaatsnaam' Ter Aar voor dit hele gebied is vastgesteld, is die naam als plaatsnaam in gebruik geraakt. Terwijl die plaats dus helemaal nergens lag...
- De postcodeboek- en BAG-woonplaats Zwaagdijk is pas eind 2011 gesplitst in de werkelijke woonplaatsen, namelijk de dorpen Zwaagdijk-West en Zwaagdijk-Oost.
- Verder is in het kader van postcodeboek en BAG nog een aantal entiteiten benoemd tot formele 'woonplaats', terwijl het in de praktijk bedrijventerreinen en soortgelijk betreft, waar in principe niet wordt gewoond (vaak niet eens mág worden gewoond) en die daarmee in geografische zin dus ook geen 'woonplaats' zijn. Het betreft o.a. Europoort, Botlek, Maasvlakte, Eemshaven en Schiphol.
En dan zijn er nog de formele woonplaatsen die dat in de praktijk niet meer zijn, omdat ze door uitbreidende bebouwing aan elkaar zijn gegroeid en door de gemeente in kwestie inmiddels als wijken van de gemeente worden beschouwd (dus met witte plaatsnaamborden in plaats van blauwe komborden). Uit kostenoverwegingen (het veranderen van postcode en plaatsnaam is vooral voor een wat grotere kern een kostbare operatie) blijven het vooralsnog formele woonplaatsen voor postcodeboek en BAG. Het betreft:
- Bovenkarspel, Grootebroek en Lutjebroek (gemeente Stede Broec, NH);
- Koedijk en Oudorp (gemeente Alkmaar, NH);
- Assendelft, Koog aan de Zaan, Krommenie, Wormerveer, West-Knollendam, Westzaan, Zaandam, Zaandijk (gemeente Zaanstad, NH);
- Blokker en Zwaag bij Hoorn zijn formeel en ook qua bebording (eigen komborden) nog aparte woonplaatsen maar zijn al wel aan Hoorn vastgegroeid.
- Ook Broek op Langedijk, Noord-Scharwoude, Zuid-Scharwoude en Oudkarspel zijn inmiddels aan elkaar gegroeid maar hebben nog wel eigen komborden.
Bij 2 gemeenten waren de dorpen bij de fusie tot 1 gemeente al zo aan elkaar vastgegroeid dat men enkele jaren na de fusie de gemeentenaam ook als plaatsnaam is gaan hanteren (ook formeel voor het postcodeboek). Het betreft:
- Gemeente Nieuwegein (fusie van de dorpen en gemeenten Jutphaas en Vreeswijk) is enkele jaren na de fusie in 1971 ook plaatsnaam Nieuwegein geworden, waarmee de plaatsnamen Jutphaas en Vreeswijk formeel zijn verdwenen. De plaatsnaam Vreeswijk leeft in de praktijk nog wel, en ook het dorp is ter plekke nog goed herkenbaar.
- Gemeente Landgraaf (fusie van de dorpen en gemeenten Nieuwenhagen, Schaesberg en Ubach over Worms) is enkele jaren na de fusie in 1982 ook plaatsnaam Landgraaf geworden, waarmee de genoemde plaatsnamen (plus Rimburg) formeel zijn verdwenen.
Reactie toevoegen