Canon

canon_regiocanons.png

In 2007 is de Canon van Nederland verschenen, die de geschiedenis van ons land behandelt in 50 onderwerpen, die allemaal representatief zijn voor een bepaald thema of periode. Inmiddels zijn er ook veel regionale, lokale en thematische canons verschenen.

Een canon (spreek uit cánon) is een manier om de geschiedenis van een bepaald thema in een beperkt aantal (doorgaans enkele tientallen) representatieve onderdelen ("vensters") te behandelen.

- De in 2007 officieel verschenen Canon van Nederland, die de geschiedenis van ons land behandelt in 50 onderwerpen, was de eerste canon in ons land. Sinds 2016 is de Canon van Nederland te zien in het Arnhemse Openluchtmuseum. Filmpjes, games en voorwerpen maken van de vaderlandse historie een multimediaspektakel. De Canon van Nederland werd in 2007 samengesteld door een commissie onder leiding van wetenschapper Frits van Oostrom. De synopsis zou tevens de basis vormen van het op te richten Nationaal Historisch Museum. De bouw van dat museum werd echter vertraagd door onenigheid over de locatie en ontwerpen die financieel onhaalbaar bleken te zijn. Later kreeg het Openluchtmuseum de opdracht de Canon van Nederland museaal te ontwikkelen, in samenwerking met het Rijksmuseum in Amsterdam.

- Een koning, een stokbrood, een Franse vlag en een croissantje? Dat moet Napoleon Bonaparte zijn! Publiekshistoricus Kris Förster uit Geulle vertaalt met zijn bedrijf KF inHeritage, een bureau voor erfgoedcommunicatie, ‘moeilijke’ en ‘saaie’ historische onderwerpen in begrijpelijke verhalen. Tijdens de lockdown in april 2020 vertaalden Kris en zijn zoon Dorian de Canon van Nederland in emoji’s. Kris: “Na het uitbreken van de coronapandemie in het voorjaar van 2020 zagen we op social media allerlei emojiquizjes voorbijkomen. Zoals 50 songtitels die je moest raden. Dat bracht mijn zoon en ik op het idee om dat ook met de geschiedeniscanon te gaan doen. Gewoon als een leuke vader-zoonactiviteit.” - Doe hier de emojiquiz Canon van Nederland!

Andere canons

De Canon van Nederland heeft tientallen organisaties geinspireerd om ook over hun thema, plaats of streek een canon te maken. De andere canons zijn (deels online te raadplegen, deels - ook - in boekvorm verschenen, via de links online te bestellen indien er "boek" bij staat):

Thematische canons

- De Canon van de Ruimtelijke Ordening beschrijft 35 'iconen' van de ruimtelijke ordening. Objecten die ieder voor zich model staan voor een bepaald type bijzonderer ruimtelijke ontwikkeling in de afgelopen decennia en soms zelfs eeuwen. Het betreft: Randstad en Groene Hart, IJsselmeerpolders, Nagele, Blokjeskaart, Houten, Ecoduct Best, Pieterpad / Pieterburen, Nieuwe Hollandse Waterlinie, Bolwerk Zwolle, Plan Berlage / Amsterdam-Zuid, Heveadorp, Rijksstraatwegenplan 1814 / Zwolle-Enschede, Rijkswegenplan 1927 / Oudenrijn, Zuid-Willemsvaart, Naardermeer, Algemeen Uitbreidingsplan AUP Amsterdam, Kootwijkerzand, Lijnbaan Rotterdam, Deltawerken, Stokstraatkwartier Maastricht, Midden-Delfland, Tielerwaard, Dapperbuurt Amsterdam, Oostelijke Mijnstreek, Haagse Beemden Breda, Krakers Nijmegen, Céramique Maastricht, Mainports Rotterdam / Schiphol, Vinex Leidsche Rijn Utrecht, Beerze Reusel, intensieve veehouderij Nederweert, Paleiskwartier 's-Hertogenbosch, Korenwolf Limburg, Randstadrail en Waddenzee.

- Een bijzonder land: het grote verhaal van de vaderlandse geschiedenis in 50 verhalen (boek).

- Canon van het Nederlandse landschap: beschrijving van 61 bijzondere landschappen (boek).

- Canon van de Nederlandse bodemkunde.

- De Canon van de Nederlandse ambtenaar: wat moet een ambtenaar weten? (boek).

- Canon van de Europese Poëzie (Top 500 gedichten, boek)

- Komrij's Canon in 100 gedichten (boek).

- Lyriek van de Lage Landen: de canon in tachtig gedichten (boek).

- De literaire Canon in Nederland (boek).

- De klassieke Canon: de grote schrijvers uit de Oudheid (boek).

- Canon van de filosofie: de 100 beste filosofieboeken allertijden (boek).

- Canon van de tijdschriften: alles van toen en nu over bladenmaken in 50 vensters (boek).

- Er is veel geschreven over leren, maar goede en toegankelijke overzichtswerken waren er nauwelijks. Een basiswerk over leren in en om organisaties ontbrak al helemaal. Tot nu toe, want die constatering bracht Manon Ruijters en Robert-Jan Simons ertoe een basisboek te maken met 50 gezichtsbepalende concepten rond leren en ontwikkelen: De Canon van het leren (boek). De ambitieuze auteurs kregen hulp van ruim 50 auteurs, mensen uit wetenschap en praktijk, zodat er 50 toelichtingen op belangrijke concepten en hun grondleggers konden ontstaan.

- Canon van de supply chain: ketenmanagement (logistiek, red.) door de eeuwen heen (boek).

- Canon van de Natuurkunde: de grootste ontdekkingen en theorieën van 100 belangrijke natuurkundigen (boek).

- Volkskrant Bètacanon (online versie). - De Bètacanon - Wat iedereen moet weten van de natuurwetenschappen (boek).

- Beeldenstormers en bruggenbouwers: canon van de Nederlandse religiegeschiedenis (boek).

- Canon van de Rooms-Katholieke kerkmuziek (boek).

- Volzin Relicanon in 25 vensters.

- Canon voor het christelijk onderwijs.

- De canon met de kleine c. Deze 'kleine canon' wil de officiele historische canon van Nederland (2006) - gebaseerd op schriftelijke bronnen - verrijken met teksten uit de mondelinge overlevering en geeft daartoe bij elk venster van deze canon een verhaal, lied of persoonlijke getuigenis, waarin niet de werkelijkheid als zodanig, maar de verbeelding en beleving ervan centraal staan. De opbouw van elk venster is als volgt: eerst een introductie, dan de tekst of samenvatting ervan en vervolgens een commentaar waarin wordt ingegaan op het onderscheid tussen 'Wahrheit und Dichtung', en de wijze van aansluiting bij de canon.

- Canon van Sociaal Werk in Nederland.

- Canon van de Opvoeding.

- Banencanon.

- De Sportcanon (boek). - Satirische Sportcanon.

- Canon van het Schaatsen.

- Canon van het Voetbal.

- Canon van de Nederlandse Film.

- Canon van de Nederlandse Klassieke Muziek.

- Maritieme canon (boek).

- Zoden aan de dijk: de geschiedenis van Nederland waterland in 25 vensters (boek).

- Canon van de Tweede Wereldoorlog (boek).

- Canon van de Wiskunde.