Katwijk aan den Rijn

Plaats
Dorp
Katwijk
Bollenstreek
Zuid-Holland

Katwijk aan den Rijn

Terug naar boven

Status

- Katwijk aan den Rijn is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de regio Bollenstreek, gemeente Katwijk.

- De gemeente Katwijk heeft in 1978, bij de totstandkoming van het huidige postcodesysteem, geen eigen postcodes en postadres-plaatsnamen aangevraagd voor haar dorpen Katwijk aan Zee en Katwijk aan den Rijn, vandaar dat die sindsdien voor de postadressen 'in' de postale plaatsnaam Katwijk liggen. Wij merken dat ook in veel gevallen over de plaats(naam) Katwijk wordt gesproken, waarbij men dan doelt op het geheel van beide dorpen gezamenlijk. De dorpen zijn inmiddels ook aan elkaar gegroeid en voor een buitenstaander wellicht niet duidelijk van elkaar meer te onderscheiden. Toch hebben beide dorpen nog wel een duidelijke eigen identiteit, en zijn er nog veel inwoners en instanties die wel degelijk over de beide kernen spreken als zijnde aparte dorpen, en dat soms ook zo in hun adres schrijven. Vandaar dat wij ons daarbij aansluiten en beide kernen nog altijd als 'dorp' kwalificeren.

- Ter plekke staan ook blauwe plaatsnaamborden en witte plaatsnaamborden (als je binnen de gemeente vanuit een andere aansluitende dorpskern binnenkomt) met de plaatsnaam Katwijk aan den Rijn.

Terug naar boven

Naam

In het dialect
Kattik.

Oudere vermeldingen
1224 kopie 1328 apud Renum Catwijch, 1280-1287 Catwiic, 1343 Catwyk up ten Rijn, 1351-1356 Catwijc, 1388 Catwyc opten Ryn, 1518 Catwijck opten Rijn, 1573 Catwijck op Rhijn, 1725 Katwyk op Ryn, 1845 "Katwijk aan den Rijn, of Katwijk op den Rijn, ook wel Katwijk-Binnen genoemd (ten opzichte van Katwijk aan Zee, dat ook wel Katwijk-Buiten werd genoemd).

Naamsverklaring
Samenstelling van wijk 'hoeve, nederzetting, dorp' en een eerste deel kat, waarvan de betekenis moeilijk te bepalen is. De toevoeging apud Renum duidt er mogelijk op dat de vestiging zich begin 13e eeuw al in twee kernen had gesplitst en dat de toevoeging functioneel was ter onderscheiding van Katwijk aan Zee.(1)

Terug naar boven

Ligging

Katwijk aan den Rijn ligt NW van Leiden.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Katwijk aan den Rijn 203 huizen met 1.005 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.500 huizen met ca. 6.000 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Katwijk aan den Rijn heeft 24 rijksmonumenten.

- De Hervormde (PKN) Dorpskerk in Katwijk aan den Rijn (Kerklaan 12) is gesticht in 1231 en is daarmee een van de oudste kerken in de omgeving. van Katwijk. In de 13e eeuw werd er een kapel gebouwd, die toebehoorde aan een leprozerie, een verpleegtehuis voor melaatsen. De bouwstijl is in de loop der eeuwen flink veranderd en uitgebreid. Het hoofdkoor, de toren en de middenbeuk zijn de oudste delen van de kerk. De consistorie is er later tegenaan gebouwd. De huidige hoofdingang behoort tot het jongste gedeelte. Van 1974-1977 is de dorpskerk volledig gerestaureerd. De toren is eigendom van de gemeente. De kerk is gebouwd op een oude strandwal. Deze ondergrond is waarschijnlijk de reden dat de kerk niet in het midden van het vroegere dorp is gebouwd. Het orgel is in 1765 gebouwd door de Leidse orgelbouwer Pieter Assendelft in rococo-stijl. Baron van Wassenaer van Catwijck, burggraaf van Leiden en Heer van Katwijk, heeft dit orgel aan de Hervormde gemeente geschonken. In de loop der eeuwen is het instrument uitgebreid en gewijzigd.

- Korenmolen De Geregtigheid in Katwijk aan den Rijn (Valkenburgseweg 7) is een conisch gemetselde stellingmolen uit 1740. Op dezelfde plaats stond in 1360 al een korenmolen, die eigendom was van Filips van Wassenaar, burggraaf van Leiden. Dit is wellicht een standerdmolen geweest. De molen is in 1963 door brand getroffen, waarbij het binnenwerk zwaar werd beschadigd. Enkele jaren later, in 1968, is De Geregtigheid gerestaureerd. In 2010 zijn de roeden van de molen vervangen. Katwijk had nog een tweede korenmolen, die in 1852 naar de Haarlemmermeer is verplaatst. Veel bewoners van de aangrenzende Molenweg en het Molenplein hebben miniatuurmolens van deze of een andere (koren)molen in hun tuin of op het dak staan.

- De Watertoren van Katwijk (Cantineweg 19a) is in 1878 gebouwd naar een ontwerp van de stadsarchitect van Leiden, Jan Willem Schaap. Het technische gedeelte is van de hand van C.J. van Spall, de toenmalige directeur van de Leidsche Duinwater Maatschappij. De watertoren, die aan de rand staat van de Zuidduinen, waar het drinkwater gewonnen werd, is gebouwd ten behoeve van de watervoorziening in Katwijk, Leiden en de Duin- en Bollenstreek. De ronde toren is 33 meter hoog en in neoromaanse stijl gebouwd. Het waterreservoir is van gietijzer en heeft een inhoud van 600 m3. Op het terrein van de watertoren liggen een voorfiltergebouw uit 1912 en een pompgebouw uit 1900, die net als de watertoren met woonhuis en machinegebouw ook rijksmonument zijn. De toren is elke twee jaar te bezichtigen tijdens Open Monumentendag. Hoewel het duingebied grotendeels bij Katwijk aan Zee en voor een klein deel bij Nieuw Zuid hoort, valt de Cantineweg, inclusief de watertoren, (tegenwoordig) onder de kern Katwijk aan den Rijn.

- Het rijksmonumentale gemeentehuis van Katwijk in Katwijk aan den Rijn (Zeeweg 127) is in 1932 gebouwd naar een ontwerp van de Rotterdammers B. Hooykaas en M. Lockhorst. Het ontwerp van de architecten is in 1929 als beste gekozen van de 121 inzendingen voor het ontwerpen van een nieuw gemeentehuis. De architecten inspireerden (indirect) hun ontwerp op de werken van de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright. De toren, het gebruik van de smalle baksteen en de terugliggende voeg zijn gebaseerd op de architectuur van Willem Dudok. Naast het gebouw ontwierpen de twee ook het interieur, inclusief het meubilair voor de representatieve ruimtes. De glas-in-loodramen en de muurschilderingen in het gebouw zijn ontworpen door kunstenaar Paul Blom. In 1973 heeft er een kleine verbouwing plaatsgevonden. De bodewoning, die zich aan de kant van de Julianalaan bevond, is verbouwd tot werkvertrekken. Aan de achterzijde is een L-vormige vleugel aangebouwd. Het gebouw heeft verschillende functies. De entreehal met trappenhuis, vertrekken van burgemeester en secretaris en de raadszaal vormen de representatieve ruimtes van het gebouw. Rechts van de ingang bevindt zich de trouwzaal, aan de linkerzijde van de ingang is er een kantoorgedeelte met loketfunctie. De voormalige bodewoning annex werkvertrekken bevindt zich aan de kant van de Julianalaan.

- Na verbouwing van het herenhuis in 1877 door de gemeente Katwijk, is het pand op Rijnstraat 38 in gebruik genomen als gemeentehuis, met in 1902 toegevoegde voorgevel met bijhorend toegangshek in de stijl van de Neo-Hollandse Renaissance, geschonken door de bevolking. Opvallend element in de voorgevel is de originele 17e eeuwse renaissancelijst in natuursteen rondom de deur, die toegang geeft tot het huidige woongedeelte op de verdieping. Het rijksmonumentale gebouw heeft vanaf 1932, toen het nieuwe, huidige gemeentehuis in gebruik werd genomen, onder meer dienst gedaan als politiebureau, kleuterschool en apotheek. Als gevolg van deze functiewisselingen heeft het interieur vele verbouwingen ondergaan en is daarom voor de bescherming van rijkswege van ondergeschikt belang. De karakteristieke voorgevel maakt onderdeel uit van de gesloten gevelwand aan de westkant van de Rijnstraat in Katwijk aan den Rijn. Het voormalig gemeentehuis met toegangshek is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde als eerste gemeentehuis van Katwijk en vanwege de daaraan aangepaste, gaaf bewaarde voorgevel in neo-renaissancistische trant, als uitdrukking van een overheidsgebouw van rond de eeuwwisseling. Tevens heeft het voormalig gemeentehuis met toegangshek ensemblewaarde als beeldbepalende onderdeel van de gesloten gevelwand van de Rijnstraat.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- "Oranjevereniging Katwijk aan den Rijn is opgericht in 1913. De afgelopen ruim honderd jaar is de rol van de Oranjevereniging in ons dorp steeds groter geworden. Eens een kleine vereniging, die de aanhankelijkheid van de inwoners aan het Huis van Oranje wilde laten zien met eenvoudige feesten. We kunnen zeggen dat de Oranjevereniging vandaag de dag nog altijd een enthousiaste vereniging is die er naar streeft professioneel en eigentijds te zijn. De vereniging probeert zoveel mogelijk mensen, zo niet iedereen, binnen onze samenleving bij de verschillende activiteiten te betrekken. De evenementen die de Oranjevereniging organiseert zijn voor iedereen en alle leeftijden, grofweg verdeeld in acht hoofdgroepen: Kinderen, Tieners, Jongeren, Middengroep, Senioren, Gehandicapten, Bewoners van de fasehuizen en de Bewoners van de verzorgingstehuizen.

In honderd jaar is er veel met de vereniging gebeurd. Er waren hoogte- en dieptepunten. De afgelopen jaren kenmerken zich door groei. Groei in de vorm van bestuursomvang, programmering, aantallen medewerkers, automatisering en huisvesting. Daarbij worden de behoeften en de doelstelling niet uit het oog verloren. Het succes van Oranjevereniging Katwijk aan den Rijn kenmerkt zich door “samenwerking”: samenwerking met andere verenigingen, de lokale overheid, bedrijven en eigenlijk iedereen die op een positieve manier een bijdrage wil leveren aan de gezelligheid en saamhorigheid in ons dorp. De Oranjevereniging organiseert door het jaar heen een scala aan activiteiten, die zijn ondergebracht in een Voorjaarsprogramma, de Najaarsfeesten en het Winterprogramma. Dit alles wordt mogelijk gemaakt door de inzet van 475 vrijwilligers en de financiële bijdrage van 2.600 leden en ruim 300 ondersteunende bedrijven. Over belangstelling voor de georganiseerde evenementen heeft de Oranjevereniging niet te klagen. Het Winterprogramma wordt bezocht door zo’n 7.000 mensen, waarvan 1.000 deelnemers. Het Voorjaarsprogramma kent 3.000 deelnemers en 10.000 bezoekers en tenslotte doen er zo’n 6.000 personen actief mee met de Najaarsfeesten, die door 85.000 mensen worden bezocht."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Katwijk aan den Rijn, met laagsteprijsgarantie!

Reactie toevoegen