Status

- Kalenberg is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Kop van Overijssel, gemeente Steenwijkerland. T/m 1972 gemeente Oldemarkt. In 1973 over naar gemeente IJsselham, in 2001 over naar gemeente Steenwijkerland.

- Onder het dorp valt ook de buurtschap Hoogeweg. Ze worden in de dagelijkse praktijk / in de volksmond ook vaak gezamenlijk genoemd en benoemd als tweelingkern Kalenberg-Hoogeweg, maar als formele plaatsnaam (d.w.z. bijv. op de plaatsnaamborden en in adresbestanden zoals het postcode'boek') geldt alleen de dorpsnaam.

Naam

In het Nedersaksisch
Kaelebarg.

Oudere vermeldingen
1845 Kalemberg, Kalenburg, Kalenberg.

Naamsverklaring
Betekent letterlijk kale 'onbegroeide' berg 'terreinverheffing, heuvel'.(1)

Ligging

Kalenberg ligt N van Blokzijl, Z van Oldemarkt, als lintbebouwing langs beide zijden van de Kalenbergergracht, met in het midden een bescheiden komvorming. Het dorp was nog tot 1959 alleen per boot, te voet of per fiets bereikbaar.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Kalenberg 70 huizen met 272 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp (inclusief buurtschap Hoogeweg) ca. 100 huizen met ca. 225 inwoners.

Geschiedenis

Zoals in veel dorpen in deze omgeving was ook hier de turfgraverij aanvankelijk de belangrijkste bron van inkomsten. Toen de turfgraverij aan zijn eind kwam, gingen de Kalenbergers zich richten op de visserij, veehouderij en rietteelt. Kalenberger riet is nog altijd een gewild bouwmateriaal voor het dekken van daken en windmolens. Het is dun riet met een spitse top en daardoor zeer geschikt voor steile vlakken. In 2016 is het boek RIET 'En zo doen we 't!' verschenen. Het boek geeft een beeld van ruim 70 rietsnijders werkzaam in het gebied Kalenberg - Hoogeweg in de periode 2011-2015. Dankzij hun medewerking is een compleet overzicht tot stand gekomen.

Daarnaast wordt het ontstaan, de ontwikkeling en de huidige situatie van Kalenberg en het gebied rond het dorp (de Weerribben) beschreven. Er wordt ingezoomd op het ambacht van het rietsnijden en het proces van riet verwerken wordt geheel beschreven. Dit alles wordt ondersteund met prachtige foto’s. Het voorwoord is van de in het dorp woonachtige schrijver Marjan Berk. Ook auteur Aletta Jongschaap en fotograaf Susan Oosterlaar zijn woonachtig in het dorp. - Lees hier een recensie van het boek, en zie hier een fotoreportage van de boekpresentatie. Het boek is kort na verschijning al uitverkocht geraakt. Er komt geen herdruk.

De hiervoor reeds genoemde Marjan Berk heeft een column in het AD d.d. 1-6-2016 gewijd aan het verschijnen van het boek. Twee citaten hieruit: "De rietcultuur is nog betrekkelijk jong. Toen eind 19e / begin 20e eeuw de turf opraakte, zijn de bewoners van het gebied overgestapt op het riet. Was de turf onder de voeten van de bewoners jarenlang de voornaamste bron van bestaan, nu bleek werken met en in het riet een geweldige manier om je brood te verdienen!* Aletta Jongschaap beschrijft niet alleen het in de 13e eeuw ontstaan van het dorp Kalenberg, ze gaat ook in op de diepe emoties die de rietsnijders voelen bij hun werk. Zij weet waarover zij spreekt: als enige vrouw en zogeheten Zaterdagsnijder is zij ook de mens, die alles waar ze mee bezig is uit haar handen laat vallen, wanneer het riet gesneden, gebundeld en 'gekamd' moet worden. Dat kammen heet ook wel 'sloeken'."
* Tegenwoordig is het door de afbouw van subsidies én een veranderde waterhuishouding nog maar een zeer magere boterham voor de rietsnijders. Daarover kun je uitgebreid lezen en zien in de Foto- en videoreportages van rietwerkers in deze omgeving, met toelichtingen, door weblogger Afanja.

En: "Voor allemaal, zowel de zaterdagsnijders als de voltijdsnijders, is de grootste gemene deler waarop ze voor dit werk kiezen: 'Vrijheid!' Dat is het gen, dat de mannen hier met de moedermelk meekrijgen. Boele Jacob Postma, groot kenner van het werk en de streek, helaas gestorven voor het boek klaar was (1936-2013), en aan wie “RIET” is opgedragen, zei hierover: 'Ik heb nog geen dag gehad dat ik dit werk met tegenzin deed. Met je bootje de natuur in, van niets en niemand afhankelijk zijn. Ik ben er mee grootgebracht, met al die ruimte om me heen, mij krijgen ze die natuur niet uit, met geen stok!'"

Recente ontwikkelingen

- Dorpsvisie Kalenberg - Hoogeweg.

- In 2017 heeft men zich ingezet om in Kalenberg een glasvezelverbinding te krijgen. Er was een trage verbinding, en een snelle verbinding heeft voordelen voor particulieren met pc, laptop en mobiel, en zakelijk voor agrariërs die het internet nodig hebben in hun bedrijfsvoering, en voor ondernemers die mensen willen laten betalen middels een pin-apparaat. Dat ging voorheen allemaal niet, dan wel zeer moeizaam. Er moest een bepaalde minimale deelname zijn wil het doorgang vinden (dat is altijd zo bij dit soort projecten; omdat het per definitie een kostbare grap is voor de aanlegger dan wel exploitant, doen ze dat niet voor een handvol mensen maar moet er een minimum aantal worden gehaald om het voor alle betrokkenen interessant genoeg te maken). Dat is december 2017 bepaald. Kennelijk is dat gelukt, want we lezen op de Facebookpagina m.b.t. het project 'Glasvezel Kalenberg' dat men anno 2019 doende is met de aanleg van het netwerk.

Bezienswaardigheden

- Het dorpsgebied van Kalenberg heeft 7 rijksmonumenten, die allemaal betrekking hebben op buurtschap Hoogeweg.

- Het dorpsgebied heeft 5 gemeentelijke monumenten, waarvan er 3 betrekking hebben op buurtschap Hoogeweg. Het dorp zelf heeft dus al met al alleen 2 gemeentelijke monumenten, zijnde een 19e-eeuws vervenershuisje op Kalenberg Noord 45 en het pand op Kalenbergerpad 2, dat gebouwd is in 1843 en in 1881 in gebruik is genomen als Hervormde kerk. De kerk is in 1924 uitgebreid, en in 2004 aan de eredienst ontrokken. Het pand is in 2005 gekocht door de buren van nr. 4: Pieter en Martha Jongschaap, die hier reeds sinds 1983 een recreatie- en rondvaartbedrijf hebben. De preekstoel, het kabinetorgel van de firma Mason & Hamlin en het glas-in-lood raam zijn bewaard gebleven. Door de jaren heen heeft het kerkje een metamorfose ondergaan. "We zijn er aardig mee bezig geweest. Nieuwe voorgevel, nieuwe dakgoten. Wel wilden we de authentieke elementen en sfeer van vroeger bewaren. Dat is bijvoorbeeld te zien aan de glas-in-lood ramen, de oorspronkelijke preekstoel en ander meubilair. Het oogt nog steeds als een kerk", aldus Pieter. In de volksmond heette het kerkje ook wel 't Lokaal. "Een naam die we terug hebben laten komen. Dorpsbewoners zijn blij dat het gebouw behouden is gebleven."

Het was best lastig om er een horecagelegenheid van te maken, want het pand moest ook een sociaal, cultureel en maatschappelijk doel blijven dienen. Daarom worden er ook wisselende exposities gehouden van kunstenaars en fotografen. "Voor iedereen toegankelijk, je kunt zo binnenlopen." De openingstijden zijn van april tot ongeveer half oktober. De belangstelling om kunst ten toon te stellen op deze unieke plek is enorm; anno januari 2022 zijn ze al tot 2028 volgeboekt. Het pand is al langere tijd aan het verzakken. Houten paalkoppen onder de betonnen fundering zijn gaan rotten als gevolg van een laag grondwaterpeil. In Kalenberg komt dat meer voor. In 2004 hebben ze de voorgevel aangepakt en in 2006 de toiletten. In 2022 nemen Pieter en zoons Peter en Bene het hele gebouw onder handen.

- Molen De Wicher en de daar vlakbij staande tjasker staan in buurtschap Hoogeweg en worden daarom aldaar beschreven.

Evenementen en activiteiten

- Nieuws m.b.t. evenementen en activiteiten in Kalenberg op Facebook.

- Jaarlijks is er in het weekend rond de 3e zaterdag van augustus het Dorpsfeest van Kalenberg - Hoogeweg. Op vrijdag en zaterdag worden diverse activiteiten georganiseerd voor bewoners en intimi van het dorp. Een door de bevolking gekozen thema dient als leidraad voor de invulling van de verschillende onderdelen van het feest, zoals de gezamenlijke maaltijd, de kinder-/ouderenochtend en niet te vergeten de zeskamp. De tuinen zijn verlicht, versierd en/of ingericht als thematuin. Het geheel wordt extra feestelijk gemaakt door de sfeerverlichting in het dorp. Dit alles kan bewonderd worden,door een heerlijke wandeling door het dorp te maken, waardoor tuinen beter te zien zijn en alle details in het oog springen. Rond middernacht worden in de feesttent de prijzen bekend gemaakt. In afwachting hiervan kan er gedanst worden op de muziek van een live-band, die natuurlijk ook na de prijsuitreiking nog tot in de kleine uurtjes doorgaat.

Net na de eeuwwisseling ging de Gondelvaart in het dorp ter ziele. Als alternatief werd de Lichttoer in het leven geroepen, die Kalenberg liet stralen in een prachtige gloed, op zaterdagavond als afsluiter van het Dorpsfeest. In 2016 was daarvan de laatste editie. "Het vraagt vele vrijwilligers en daarnaast zijn er veel regels waaraan voldaan moet worden. Het is erg lastig om hieraan te kunnen voldoen. Ook is het weer een grote bepalende factor voor de bezoekers om de lichtobjecten te bezichtigen. En als laatste is het steeds moeilijker om mensen te motiveren en enthousiast te maken om een lichtobject te gaan bouwen", aldus de organisatie. De traditie van de brandende waxinelichtjes op de houten bielzen langs de gracht blijft wel bestaan. Ook roept de organisatie van het dorpsfeest op om de tuinen nog wel te versieren: "Het is gebleken dat het afgelopen jaar meer tuinen werden versierd dan anders. Het zou fantastisch zijn als bewoners die voorheen een of meerdere lichtobjecten bouwden, nu een object voor hun tuin maken."

- Trillend Riet (eind september, alleen in de oneven jaren) is een theatertocht door de omgeving van Kalenberg, waarbij je te voet en per boot verschillende theaterstukken bekijkt tegen het prachtige decor van Nationaal Park de Weerribben. De tocht begint rond schemering en vindt grotendeels in het donker plaats. Onderweg worden de zintuigen geprikkeld door verschillende verrassende gebeurtenissen. Geïnspireerd op verhalen die hun oorsprong hebben in de rijke geschiedenis van dit gebied, gespeeld door lokale acteurs en onder leiding van professionele regisseurs.

"Huiveringwekkende gebeurtenissen in het stille moeras" is de vaste subtitel van deze bijzondere en spannende voorstellingen waar historie, natuur en cultuur samenkomen. Trillend Riet is voor het eerst georganiseerd in 2010, door verschillende partijen die de handen ineen hebben geslagen om de beleving van het gebied te koppelen aan de cultuur en de cultuurhistorie. In 2013 is Stichting Trillend Riet opgericht, de doelstelling / visie aangescherpt en in 2015 was de 2e editie van Trillend Riet een feit. En wat voor één! Er was belangstelling uit het hele land om deze unieke productie te bezoeken, en ook de regionale en landelijke pers zagen dat hier iets bijzonders aan de hand was. De keuze om de bezoekers actief te betrekken in de voorstellingen en hen gedurende de avond mee te nemen in het verhaal, tegen het altijd prachtige decor van Nationaal Park de Weerribben rondom Kalenberg, bleek de juiste. Trillend Riet 2015 was een overweldigend succes! En dat gold ook voor editie 2017; de kaarten waren in de voorverkoop, die op 7 juli startte, binnen 24 uur uitverkocht! - Nieuws over Trillend Riet op Facebook.

- Op kerstavond speelt Muziekvereniging Excelsior traditiegetrouw kerstliedjes in de buitenlucht. Ze beginnen in buurtschap Hoogeweg. Daarna varen ze - ijs en weder dienende - door de Kalenbergergracht en ze eindigen in de Middenbuurt in Kalenberg.

Landschap, natuur en recreatie

- De inwoners hebben in samenwerking met Staatsbosbeheer het Laarzenpad Kalenberg gemaakt. Het wandelpad gaat dwars door de rietvelden, hooilanden, moerasbos, langs watertjes en is ca. 3,5 km lang. Deels is het pad begaanbaar gemaakt met bruggetjes en vlonders, voor de rest van de wandeling loopt u over de dikwijls zompige moerasgrond. Laarzen aan dus!

- De gezegden 'de pijp uitgaan', 'achter de schermen werken' en 'een vreemde eend in de bijt' werden van oorsprong gebruikt door kooikers, oftewel de beheerders van eendenkooien. Eeuwenoud is het beroep van kooiker: het vangen van eenden middels een eendenkooi. De eendenkooi is altijd omgeven geweest met een waas van geheimzinnigheid. Vandaag de dag zijn vrijwilligers zijn nog altijd hard aan het werk in de eendenkooi van Kalenberg, de Kloosterkooi. Staatsbosbeheer organiseert enkele keren per jaar een excursie naar de Kloosterkooi, waarbij je de gelegenheid 'een kijkje achter de schermen' te nemen. Nadere informatie en aanmelden via Buitencentrum Weerribben. Tip: wandelschoenen / laarzen en anti-muggenmelk meenemen.

- "Van eind 2020 tot voorjaar 2021 wordt er groot onderhoud uitgevoerd aan het fietspad op het traject Ossenzijl - Kalenberg - Wetering. Er is gekozen om het tracé tussen de twee eerstgenoemde kernen volledig op 1,5 m te vervangen in grijs beton. Er is dus geen sprake van een verbreding. Uit de huidige intensiteiten (gebruik van het fietspad) volgt vanuit de verkeersveiligheid(norm) in principe een noodzakelijke minimale breedte van 2,5 m. Echter de buurt hecht voor een groot deel aan het smalle karakteristieke pad en ziet de huidige breedte graag uniform gehandhaafd (het pad ligt voor ca. 2/3 deel in particulier eigendom). De gemeente van haar kant is verantwoordelijk voor de verkeersveiligheid en blijft deze goed in de gaten houden. Het Heuvenpad, tussen de twee laatstgenoemde kernen, wordt vervangen en verbreed van 1,5 m naar 2,5 m in grijs beton. Dit pad heeft een ander karakter, kent geen aanliggende percelen en heeft slechts 2 bruggetjes. Om het pad toekomstbestendig en comfortabel te maken voor de komende tientallen jaren is verbreding wenselijk." (bron en voor nadere informatie zie het persbericht van de gemeente Steenwijkerland, maart 2020)

- "Bij de renovatie van het fietspad Ossenzijl-Kalenberg-Wetering begin 2021 is de verlichting ook vervangen. Uit een enquête onder de aanwonenden en in overleg met de plaatselijke belangen heeft de gemeente gekozen voor natuurvriendelijke verlichting zonder dat op veiligheid wordt ingeleverd. Uitgangspunten nieuwe verlichting: 1. Draagvlak. 2. Verlichting mag niet verblindend zijn. 3. Verlichting dient diervriendelijk te zijn. 4. Energiezuinig / mogelijkheid tot dimmen. 5. Bestaande masten blijven staan. 6. Goed te onderhouden / toekomstigbestendig. 7. Donker waar het kan, licht waar het moet. Diervriendelijk. Uitgaande van de resultaten van o.a. de enquête is er vervolgens gekozen voor Brisa BAT van Lightronics met een armatuur met omlaag schijnend licht in een zogeheten kofferarmatuur (weinig rondstraling van licht) met led-verlichting in de kleur amber. Uit onderzoek is gebleken dat amber kleur licht het meest diervriendelijk is voor met name vleermuizen. Dimbaar. De verlichting is verder dimbaar volgens het standaard dimprotocol van de gemeente: tot 19.00 uur 100% verlichting, daarna 70% en van 22.00 uur tot 06.00 uur 50%. De praktijk leert dat het dimmen niet opgemerkt wordt, dus de impact is gering. Heuvenpad. Het Heuvenpad van Kalenberg naar Wetering is verbreed van 1,5 meter tot 2,5 meter. Het fietspad is voorzien van lichtgrijs beton, dat oplicht in het donker."

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Kalenberg, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- © van de foto van de rietsnijder op deze pagina: Afanja's Weblog.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Kalenberg (online te bestellen).

Beeld

- Filmpje waarbij een fietser je Kalenberg e.o. (Nederland, Ossenzijl) laat zien.

Links

- Algemeen: - Site van en over Kalenberg en Hoogeweg.

- Dorpsraad: - Plaatselijk Belang Kalenberg - Hoogeweg behartigt de belangen van de inwoners van deze kernen in het streven naar behoud en waar mogelijk verbetering in leefbaarheid en leefomgeving.

- Dorpshuis: - Tot 1950 is de kerk in Kalenberg niet alleen een gebouw voor de eredienst: zij biedt ook onderdak aan de vele verenigingen die in het dorp actief zijn. Doordat het dubbelgebruik van de kerk op problemen stuit en elders geen ruimte beschikbaar is, ontstaat behoefte aan een eigen gemeenschapshuis. Door - ook financiële - inzet van velen kan in 1950 de Vereniging Kalenberger Gemeenschapshuis worden opgericht. Van Domeinen wordt in de Noordoostpolder een barak gekocht die dienst heeft gedaan als huisvesting van 'polderpioniers', die de polder daar geschikt hebben gemaakt voor bewoning. De barak moet wel zelf gehaald, gedemonteerd en vervoerd worden, maar dat is geen probleem voor de mannen van het dorp. Op 17 oktober 1951 kan het dorpshuis worden geopend door de burgemeester van de gemeente Oldemarkt.

Hoewel in de loop van de daarop volgende jaren diverse verbeteringen en aanpassingen hebben plaatsgevonden, moet al tijdens de ledenvergadering in 1962 worden vastgesteld dat het gebouw eigenlijk te klein is geworden.Omdat er opnieuw aanpassingen en een uitbreiding met een zaal nodig is, is toen al overwogen tot nieuwbouw over te gaan. Maar de daarvoor benodigde gelden maken deze plannen onmogelijk. Tijdens een inspectie in 1969 blijkt dat de vloeren van het podium, de kantine en de zaal verrot zijn. Met inzet van vele leden van de vereniging zijn de vloeren toen vernieuwd. Een jaar later krijgt het gebouw een aansluiting op het gasnet voor de verlichting. In 1979 moet er weer verbouwd worden. De entree wordt verplaatst en er worden nieuwe wc's aangelegd en een extra vergaderruimte gebouwd. Ook ditmaal zijn vele dagen en avonden door de gemeenschap van Kalenberg en het bestuur getimmerd, geverfd en gepoetst. Op 24 april 1981 vindt de officiële opening van dit alles plaats.

In 1985 blijken de houten vloeren die in 1969 zijn gelegd niet betrouwbaar meer en moeten ze worden vervangen door een betonnen vloer. Begin jaren negentig wordt gevreesd dat het dak het bij een stevige storm niet houdt. Er komt een nieuw en beter geïsoleerd dak. Eind jaren negentig komt er een uitbreiding voor nieuwe bibliotheekruimte, een kleine zaal en kasten voor alle verenigingen die van het dorpshuis gebruik maken. Al deze veranderingen, vernieuwingen en uitbreidingen konden in de loop der tijd alleen gerealiseerd worden door subsidies van onder meer het Kerspel IJsselham en met de inzet van velen binnen de gemeenschap van Kalenberg.

In 2009 wordt het bestuur van het dorpshuis benaderd door de gemeente Steenwijkerland, die als beleid heeft vastgesteld om alle dorpshuizen in de gemeente in een zodanige staat te brengen dat ze weer 30 tot 40 jaar vooruit moeten kuinnen. De gemeente vraagt het bestuur te inventariseren hoe het er wat dat betreft in Kalenberg voor staat. Welnu: de algehele staat van het bestaande gebouw, het ontbreken van isolatie, een slecht functionerende verwarming, hoge stookkosten, het ontbreken van een goede ventilatie en de door diverse verbouwingen ontstane functionele problemen konden maar tot één conclusie leiden: investeren in het bestaande gebouw zou weggegooid geld zijn. De gemeente liet vervolgens een inspectie uitvoeren en kwam ook tot de conclusie dat nieuwbouw de enig juiste oplossing was. Bovendien werd in 1956 al door de gemeentearchitect gesteld: "Uiterlijk is het een zeer lelijk gebouw. Het lijkt meer op een voorraadschuur dan op een gemeenschapshuis". Ook deze conclusie werd door de gemeente herbevestigd.

Een werkgroep van ca. 20 inwoners ging zich bezighouden met het project 'nieuwbouw dorpshuis'. Door middel van excursies, voorlichting, gesprekken en ontwerpsessies zijn de ideeën en uitgangspunten vastgesteld. Zo is overeengekomen dat het een duurzaam gebouw zou moeten worden, passend in het dorp en Nationaal Park De Weerribben, en met zo laag mogelijke energiekosten. In de zomer van 2011 is het definitief ontwerp (inclusief begroting) van de hand van architect Aletta Jongschaap uit Kalenberg gereed. Begin 2012 keurt de gemeente het plan goed, met lovende kritieken voor het plan en voor de aanpak: zelf ontwikkeld, veel jeugd in de werkgroep, groot draagvlak vanuit de bevolking.

In mei 2012 worden de oude opstallen gesloopt, in juni start de aannemer met de nieuwbouw. Door de keuze voor prefab houten elementen kan er snel gebouwd worden, zodat reeds half augustus de rietdekkers - Alex Nijmeijer, Lammert Koning en Jaap Postma - het grote rieten dak gereed hebben. Na nog geen half jaar bouwtijd kan begin november 2012 het gebouw door aannemer Poelsema en installateur Boxum worden opgeleverd en wordt het nieuwe gemeenschapshuis van Kalenberg/Hoogeweg feestelijk in gebruik genomen. Naast de professionele bouwers is er ontzettend veel werk - slopen, terreinwerk, schilderwerk, het leggen van het mos-sedumdak, het inrichten en nog veel meer - verricht door vele vrijwilligers. Maar ook de jarenlange financiële steun die ook nu nog altijd ontvangen mag worden van Kerspel IJsselham mag zeker niet onvermeld blijven. Een steun die op hoge prijs wordt gesteld.

Het Kalenberger Gemeenschapshuis (in de volksmond KGH) is een modern, duurzaam, energiezuinig en functioneel gebouw geworden. Er wordt elektriciteit opgewekt door middel van PV-panelen op het dak en PV-cellen in de beglazing van de kozijnen aan de voorzijde van het gebouw. De centrale verwarmingsketel wordt (automatisch) gestookt met pellets (houtachtige korrels). Gevels en dak zijn zeer goed geïsoleerd. Er is zoveel mogelijk gebruikt gemaakt van duurzame materialen als riet en hout. De grote zaal is een prettige ruimte met veel daglicht. Door een goed geïsoleerde paneelwand kan de zaal in tweeën gedeeld worden. Het podium is voldoende groot voor toneelspel en concerten en heeft een goede akoestiek. In de zaal is een geluidsinstallatie met microfoon en een beamer met scherm aanwezig. De bestuurskamer is zeer geschikt voor kleine bijeenkomsten tot zo’n 15 personen. Er is een verrijdbare HD-tv met groot beeldscherm. Deze kan zowel in de zaal als in de bestuurskamer gebruikt worden. Er is wifi in het hele gebouw. Het KGH is de spil van Kalenberg/Hoogeweg en het centrum van een rijk verenigingsleven. De inwoners kunnen er elkaar ontmoeten en vele activiteiten bijwonen. Ook bestaat de mogelijkheid om de moderne faciliteiten van het Gemeenschapshuis te huren voor een privé-activiteit. (bron: website KGH)

- Muziek: - Op 1 november 2019 is het 100 jaar geleden dat Muziekvereniging Excelsior is opgericht. Ze zijn bezig een jubileumboek te maken. Daarvoor zijn ze op zoek naar foto’s, programma’s, krantenartikelen en anekdotes. Heb je zelf materiaal of weet je iemand die materiaal heeft? Neem dan contact op met Aletta Jongschaap, Kalenberg Noord 25. Tel. 0561-477445.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)