Status

- IJsselmuiden is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Kampen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2000.

- Wapen van de voormalige gemeente IJsselmuiden.

- Onder het dorp IJsselmuiden valt ook de buurtschap Oosterholt.

Naam

In het dialect
IEsselmuun.

Oudere vermeldingen
1133 de Islemuthen, 1208 de Islemunde, 1213 van Yselmueden, 1323 de Yselmude, 1381-1383 tot Yselmuden, 1395-1396 Yselmuden, 1665 Ysselmuiden.

Naamsverklaring
Samenstelling van muiden 'riviermonding' en de waternaam (Gelderse) IJssel (797 kopie 10e eeuw iuxta Hislam). Evenals de naam van de Hollandse IJssel een afleiding met -l- suffix van het Indo-Europese eis-/ois-/is-* 'ijlen, snel stromen', vergelijk het Oudijslandse eisa- 'zich snel voorwaarts bewegen'. De oude verklaring dat men de naam moet splitsen in I-sala, aanknopend bij de gebiedsnaam Salland, wordt niet langer aanvaard. Dat geldt ook voor de opvatting dat deze waternaam een samenstelling is met lo 'water'. Evenmin kan de reconstructie Eisalâ* bij het Latijnse aes 'koper, brons', en het Nieuwnederlandse ijzer, naar de roodachtige kleur van roest, op een breder draagvlak rekenen.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Ligging

IJsselmuiden ligt direct NO van Kampen, aan de, vanuit Kampen gezien, overzijde van de IJssel.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente IJsselmuiden 182 huizen met 1.132 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 82/520 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen De Plas 6/37, Zandberg 44/264, Oosterholt 23/150, De Biswetering (= Bisschopswetering) 15/92 en De Oude Wetering 12/69. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 5.000 huizen met ruim 12.000 inwoners.

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van IJsselmuiden, kun je terecht bij de in 2004 opgerichte Historische vereniging voor de IJsseldelta 'Jan van Arkel', die onder meer dit dorp en deze voormalige gemeente als werkgebied heeft. Als historische vereniging stelt Jan van Arkel zich ten doel de kennis en belangstelling voor de geschiedenis van de IJsseldelta en zijn bewoners te bevorderen. Concreet betekent dit dat zij het onderzoek en de bekendmaking van allerlei aspecten van het verleden van deze streek wil stimuleren, coördineren en steunen. Zij streeft ernaar een ontmoetingspunt te zijn voor allen die hun kennis van de boeiende geschiedenis van de kernen van de huidige gemeente Kampen willen verbreden en verdiepen.

Recente ontwikkelingen

- In december 2019 heeft de gemeenteraad van Kampen ingestemd met de intentieovereenkomst met de Hersteld Hervormde Gemeente voor de levering van bouwgrond voor een nieuwe kerk midden in de dorpskern van IJsselmuiden. De motie van VVD, Groenlinks en D66 om een alternatieve kerklocatie aan te wijzen, kreeg geen meerderheid. Op het terrein van de voormalige manege zou volgens het college een nieuw kerkgebouw (plus een grote parkeerplaats) met plaats voor meer dan 600 gelovigen kunnen worden gebouwd. De genoemde partijen vinden de locatie van het Sonnenbergkwartier niet geschikt voor een 'megakerk'.

Volgens Gerben Wijnja - fractievoorzitter van D66 - kan deze plek midden in het dorp beter worden gebruikt voor woningbouw: “Er is grote vraag naar woningen in de dorpskern van IJsselmuiden. Woningen op deze plek zorgen voor levendigheid in het dorp, terwijl een grote kerk het grootste deel van de week ongebruikt staat te zijn”, aldus Wijnja tijdens de raadsvergadering in kwestie. Niels Jeurink (GroenLinks) voegde daaraan toe: “Dit is zonde van de ruimte en slecht voor het dorp.” De partijen zijn ook bang voor parkeeroverlast in de wijk en verkeersoverlast op de Van Engelenweg. Volgens VVD-raadslid Harry Bruins kan Kampen beter het voorbeeld volgen van andere gemeenten waar juist is besloten nieuwe grote kerken te bouwen aan de rand van de gemeente. Dat zou hier ook mogelijk zijn. Je kunt de raadsvergadering in kwestie hier terugzien.

Dhr. Wijnja lichtte zijn pleidoo als volgt nader toe: "Midden in IJsselmuiden, op de plek waar eerst een tuincentrum en een manege stond, ontstaat een nieuwe wijkje: het Sonnenbergkwartier. Een mooie nieuwe wijk die het dorp een impuls zou kunnen geven. Maar hoewel er grote behoefte is aan woningen in het dorp komen er amper huizen, maar verrijst er wel een nieuwe megakerk met daaromheen parkeerplaatsen. D66 is tegen de bouw van een megakerk in het Sonnenbergkwartier want dat is slecht voor het dorp, slecht voor de gemeentefinanciën en past niet in een zorgvuldig bestuur. Laten we beginnen met de onzorgvuldige manier waarop dit plan tot stand is gekomen. Want dat is vooral mistig. De afgelopen tien jaar lijken wethouders in gesprek met de betrokken kerkgemeenschap, tal van toezeggingen te hebben gedaan over de bouw van de megakerk. Maar er staat zo goed als niks op papier. Tot twee weken geleden is de raad nooit of amper betrokken geweest. Zo kun je geen belangrijke beslissingen voor IJsselmuiden nemen.

Met de bouw van de megakerk met bijbehorend parkeerterrein ligt een groot gebied in het dorp er straks zes dagen van de week verlaten bij. Dat terwijl er in het dorp grote behoefte is aan woningen voor bijvoorbeeld ouderen die graag in het centrum van het dorp willen wonen. Deze plek is ideaal voor woningbouw en er zijn veel betere locaties voor een nieuw kerkgebouw. De megakerk is ook slecht voor de financiën van onze armlastige gemeente. Woningbouw zal de gemeente aanzienlijk meer opleveren. En dat zijn welkome inkomsten in tijden dat we door de tekorten in de zorg moeten bezuinigen en belastingen verhogen. Onherstelbare schade voorkomen. Maar de race is nog niet gelopen. Er ligt inmiddels een intentieovereenkomst voor de verkoop van de grond aan de Hersteld Hervormde Gemeente. Nu moeten de plannen worden uitgewerkt en kunnen IJsselmuidenaars ook van zich laten horen. Laat de kerkgemeenschap nog eens goed nadenken of ze echt wel deze mooie, voor het dorp IJsselmuiden zo belangrijke plek in de kern van het dorp willen gaan gebruiken, terwijl er betere opties zijn die de gelovigen ook nog minder zullen gaan kosten. En aan de andere fracties in de raad vragen wij om nog eens goed na te denken als men straks de definitieve beslissing neemt of dit nu echt het beste is voor dit dorp."

- Het glastuinbouwgebied de Koekoekspolder NO van de kern IJsselmuiden mag niet uitbreiden in de richting van de Mastenbroekerpolder. Dat hebben Provinciale Staten van Overijssel in 2008 besloten. De polder Mastenbroek geldt als een van de 20 nationaal beschermde landschappen. De verwachting is dat de Koekoekspolder over enkele jaren is volgebouwd met kassen. Daarom zou LTO Noord graag mogelijkheden zien om ook kassen te bouwen in een klein deel van de aangrenzende polder Mastenbroek. Die ruimte komt er niet. De provincie wil nog wel bekijken of het mogelijk is om bedrijven zonder kassen uit de Koekoek naar de randen van de Mastenbroekerpolder te verplaatsen. Als de Koekoekspolder te zijner tijd vol is, kunnen de tuinders ook uitwijken naar een glastuinbouwlocatie bij Luttelgeest in de Noordoostpolder. - Anno 2016 waren nog glastuinbouwkavels te vergeven in de Koekoekspolder.

- Rond de Koekoekspolder is geïnvesteerd in de dijk om het glastuinbouwgebied beter te beschermen tegen perioden met hoog water. Aanvankelijk waren er plannen om een volledige nieuwe dijk aan te leggen, maar dat zou ten koste gaan van circa 40 hectare landbouwgrond op Kampereiland. In overleg met de provincie Overijssel is in 2015 gekozen voor een opzet waarbij geen landbouwgebied opgegeven hoeft te worden. Voorwaarde is wel dat de gemeente Kampen zelf 400.000 euro investeert in de landbouw in het gebied. Als alles volgens plan is verlopen, is de vernieuwde dijk rond de Koekoekspolder medio 2017 gereedgekomen.

- Bestemmingsplan Dorpsrand IJsselmuiden.

Bezienswaardigheden

- IJsselmuiden heeft 7 rijksmonumenten.

- IJsselmuiden heeft 34 gemeentelijke monumenten.

- De Hervormde (PKN) Dorpskerk (Dorpsweg 53) was tot de Reformatie de Rooms-katholieke Kerk van IJsselmuiden. De kerk was vernoemd naar twee heiligen, de broers Crispinus en Crispinianus. Sinds de Reformatie is de kerk in protestantse handen. De kerk is gebouwd rond het jaar 1200. Oudste delen van de huidige kerk zijn de onderbouw van de toren en het meest westelijke deel van het schip. De toren is geheel in romaanse stijl, inclusief de 14e-eeuwse bovenste geleding. Het gotische koor dateert uit de 15e eeuw. Het grootste deel van het schip verdween bij twee uitbreidingen in 1848-1849 en 1911-1912, waarbij een nieuw schip is ontstaan dwars door het oude. In 1969 is de kerk gerestaureerd. Bij die restauratie heeft de kerk ook haar huidige interieur gekregen. In de toren hangen twee klokken: een grote klok (slagtoon Gis"4/16) die in 1647 is gegoten door François Hemony en een kleine klok uit 1973, geschonken door mevrouw G. Siebrand-Reumer. Oorspronkelijk hing er nog een derde klok in de luidkamer. Deze 17e-eeuwse klok hangt nu in kerkgebouw De Hoeksteen. De kerk valt onder de Hervormde Gemeente IJsselmuiden/Grafhorst.

- De RK parochie IJsselmuiden is gesticht in 1857 en is toegewijd aan Onze Lieve Vrouw Onbevlekte Ontvangenis. Voor 1857 kerkten de katholieken uit het dorp in een van de twee staties te Kampen. De eerste RK kerk is in 1859 gebouwd. Vanwege de groei van de parochie is in 1919 op dezelfde plaats een grotere kerk gebouwd, de huidige RK kerk O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen (Burgemeester van Engelenweg 137), naar een ontwerp van architect Jan Stuyt. In het hoofdaltaar zijn de relieken van de heilige Damianus en de heilige Euphemia geplaatst. Het orgel is in 1964 gebouwd door firma L. Verschueren (Heythuysen). In 1968 is de kerk gerenoveerd. De inrichting is grondig veranderd. De preekstoel en de communiebank verdwenen. Er werd een nieuwe altaartafel meer centraal opgesteld, waardoor werd benadrukt dat de liturgische vieringen gemeenschapsvieringen dienen te zijn. Vooraan staat een 19e-eeuws Mariabeeld, gemaakt van lindenhout. Achter in de kerk staat een beeld van de H. Isidorus, de patroon van de landbouwers. De kerk valt tegenwoordig onder Parochie Thomas a Kempis, die de kerk in 2016 wilde sluiten. Het bisdom vond echter dat daar onvoldoende argumenten voor waren. De sluiting is niet doorgegaan.

- RK Parochielocatie Kampen heeft een RK begraafplaats in IJsselmuiden. Op de begraafplaats staat de Kerkhofkapel uit 1890. In 2009 is de kapel grondig gerestaureerd en weer in gebruik genomen. Voordien werd de kapel namelijk al vele jaren niet meer gebruikt, mede vanwege haar slechte staat. De kapel is beschikbaar voor uitvaarten waarbij slechts een kleine groep mensen wordt verwacht. Dit wordt via de uitvaartondernemer met de parochielocatie afgesproken. De kapel is ook beschikbaar voor kleine ensembles om een muziekuitvoering te geven. Er kunnen ook andere kleinschalige, gepaste activiteiten worden gehouden. In de zomermaanden wordt de kapel door een groepje vrijwilligers op zondagmiddag opengesteld voor bezoekers.

Jaarlijkse evenementen

- "Op 18 april 2015 hebben Sportcentrum Sonnenberch en Goedzorg Fysiotherapie de 1e editie van de Triathlon IJsselmuiden georganiseerd. Met maar liefst 92 deelnemers was dit een groot succes, kon er een mooi bedrag worden overgemaakt naar 'Spieren voor Spieren', en had het dorp er weer een mooi jaarlijks evenement bij. In 2020 is de 6e editie. De opbrengst is jaarlijks voor een ander goed doel. Achtste Triathlon individueel. Een individuele triathlon is over 500 meter zwemmen, 20 km fietsen en 5 km lopen. De minimale leeftijd is 14 jaar. Deze serie kent een maximum van 225 deelnemers. Achtste Triathlon in teamverband. De estafette triathlon heeft dezelfde afstanden. Na elk onderdeel wordt er gewisseld en start het volgende onderdeel. De minimale leeftijd is 14 jaar. Deze serie kent een maximum van 15 teams van 2 of 3 personen. De organisatie maakt sinds 2019 gebruik van tijdsregistratie met behulp van chips. Dit zijn speciale chips van MyLaps die de begin- en eindtijd meten. Op de wedstrijddag krijg je bij inschrijving een chip. Deze wordt aan je startnummer gekoppeld. De uitslagen zijn na de wedstrijd op de site te bekijken. Het is helaas niet mogelijk om je eigen chip te gebruiken."

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving IJsselmuiden, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over IJsselmuiden (online te bestellen).

Links

- Voortgezet onderwijs: - Scholengemeenschap Pieter Zandt heeft locaties in IJsselmuiden, Kampen en Urk.

- Muziek: - "Show- en Drumfanfare Oranje IJsselmuiden is opgericht in 1960. Het is een veelzijdige vereniging met diverse onderdelen. Mede door het hoge niveau is Oranje een graag geziene gast op vele taptoes en parades. Oranje heeft bewezen over dit hoge niveau te beschikken door zich in 2016 te kronen tot Nederlands Kampioen Show in de middenklasse en dagwinnaar van het ODSC te Assen. Ook nam Oranje op het Wereld Muziekconcours (WMC) in Kerkrade een gouden medaille mee naar huis door een marsoptreden neer te zetten dat beloond werd met 87,5 punten. Ook is een zilveren medaille behaald op het onderdeel show. Ook Jong Oranje is een geliefd orkest in binnen- en buitenland. Jong Oranje is regelmatig te zien tijdens parades en avondvierdaagses. Naast de spelende orkesten beschikt Oranje over een twirlafdeling. Deze twirlafdeling heeft in de afgelopen jaren bewezen dat ook zij tot de Nederlandse en internationale top behoren. Enkele voorbeelden zijn Nederlandse en Europese titels voor solisten en peletons."

- Woonzorg: - "Loop eens binnen bij Maarlenhof, waar wonen een beleving is! Gelegen in de kern van IJsselmuiden en nauw verbonden met de lokale gemeenschap. Schuif gerust eens aan voor een lekkere kop koffie of doe gezellig mee met een potje sjoelen. We zijn een thuis voor onze bewoners en een ontmoetingsplaats voor ouderen in het dorp. Dit zorgt voor een hoop gezelligheid! Het knusse restaurant en de prachtige binnentuin vormen het sfeervolle decor van onze locatie. Veel van onze activiteiten vinden hier plaats. Natuurlijk staat de zorg bij ons centraal. Wij bieden verpleging en verzorging op maat in mooie, ruime zorgappartementen. Daarnaast zijn er speciale groepswoningen voor mensen met dementie. Welke zorg IJsselheem ook verleent, de wensen van de bewoners staan altijd centraal! Ook zijn er in het complex appartementen te huur voor ouderen die graag in een beschermde omgeving wonen en faciliteiten dichtbij willen benutten."

- Wonen: - "Beter Wonen IJsselmuiden is een corporatie met circa 1.100 woningen in het dorp en omringende kernen. We zorgen met een vast, informeel team van 11 medewerkers goed voor onze lokale huurders. Binnen het dorp is sprake van ambitieuze uitbreidingsplannen, waar Beter Wonen een actieve rol in speelt. Missie van Beter Wonen: “Beter Wonen wil mensen, die dat op eigen kracht niet kunnen, een thuis bieden in een aantrekkelijke woonomgeving.""

- Weer: - Meteo IJsselmuiden biedt je informatie over het weer in dit dorp en omstreken.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)