Huizinge

Plaats
Dorp
Eemsdelta
Groningen

Huizinge

Terug naar boven

Status

Huizinge is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hoogeland, gemeente Eemsdelta. T/m 1989 gemeente Middelstum. In 1990 over naar gemeente Loppersum, in 2021 over naar gemeente Eemsdelta.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Hoezen.

Oudere vermeldingen
Waarschijnlijk 822-856 kopie 1150-1158 in Hustinga, 944 kopie 1150-1158 in Husdingun, 10e-11e eeuw de Husdungon, 1224 Husdengum, 1300 Husdinge, 1399 Huesdinghen, 1579 Huysinge, ca. 1660 Husinga, 1781 Huisinge, 1840 Huizinghe.

Naamsverklaring
Etymologie onzeker. Volgens sommigen een samenstelling van hûs = huis 'woning', en dinge 'nieuw ontgonnen land', vergelijk het Oudengelse dynge 'mest, mesthoop, bemest land' en zie Dingen. De betekenis zou zijn: 'braaklanden in het bezit van een huis'. Ook dacht men aan een persoonsnaam Hosad, met vraagteken. Hiervoor zou een vergelijkbare ontwikkeling in Ezinge, 1379 Eesdingum pleiten. In een jongere publicatie brengt dezelfde naamkundige Huizinge in verband met de plaatsnaam Heusden, zie Oudheusden, met aanpassing aan de overheersende namenmode van afleidingen met het suffix -ing-.(1)

Terug naar boven

Ligging

Huizinge grenst in het W en NW aan Middelstum, in het NO nog net aan de buurtschap Startenhuizen, in het O aan Westeremden, in het ZO aan Stedum en in het Z aan de ZO bijna-enclave van Middelstum, en ligt Z van Uithuizen, ZW van Garsthuizen, WNW van Loppersum en NO van Bedum.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Huizinge 40 huizen met 263 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 50 huizen met ca. 125 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Aan de Marialaan in Huizinge heeft een Doopsgezinde Vermaning uit 1815 gestaan. Deze is in 1863 gesloopt, omdat in dat jaar een nieuwe Doopsgezinde Vermaning in Middelstum gereed kwam.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Huizinge heeft 11 rijksmonumenten.

- Op het hoogste punt van de wierde van Huizinge staat, aan de westzijde, de middeleeuwse Hervormde (PKN) Johannes de Doperkerk of Janskerk (Torenstraat 15), met daaromheen een ovaalvormig kerkhof. Vanaf drie windrichtingen lopen oude kerkepaadjes naar de wierde, die een adembenemend vergezicht naar alle kanten geeft. De kerk, zoals die zich aan ons oog voordoet, is een vrij gaaf bewaarde romanogotische kerk uit het begin van de 13e eeuw. Met name de rondgesloten apsis, waarvan de gevel in smalle vlakken is verdeeld door lisenen, met rondboogfries en ronde nissen aan de bovenzijde en licht spitsbogige vensters met kraalprofiel daaronder, maakt de kerk tot een van de fraaiste voorbeelden van de romanogotiek in de provincie Groningen. Meubilair uit de 17e eeuw, preekstoel uit de 19e eeuw.

De toren dateert uit de 14e eeuw. De in verhouding lage toren is ongeleed. Het piramidevormige dak van de toren dateert uit 1868. Tot 1848 had de toren een zadeldak. Vervolgens is er een dubbele koepel op gebouwd, zoals nu nog te zien bij de Mariakerk van Uithuizermeeden. Het geheel was echter onvoldoende afgewerkt, waardoor de regen het balkwerk deed verrotten en reeds 20 jaar na de bouw besloten werd om de huidige spits te plaatsen. Als je de kerk wilt bekijken, kun je de sleutel halen bij inwoner Reint Wobbes, een van de drijvende krachten achter Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK) (onder de link onder zijn naam vind je een interview met hem). - Hier kun je een mooi verhaal lezen over de kerk en de kerkepaden in dit dorp. In 2010 is een vernieuwde versie verschenen van het boekje 'Kerk en Orgel van Huizinge', oorspronkelijk verschenen in 1999 bij de ingebruikname van het gerestaureerde Van Dam orgel. Geschreven door Jan Jongepier, Jan Veldkamp en Reint Wobbes. - Hier vind je deel 2 van het boekje. - En hier deel 3.

"De Johannes de Dopergemeente in Huizinge maakt deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). De kleine gemeente is groeiende en telt momenteel ruim 100 leden, zowel afkomstig uit het dorp als uit dorpen in de (wijde) omtrek. De wekelijkse diensten worden daarnaast veelvuldig bezocht door gasten. Ons preekrooster wordt voor een groot deel gevuld door de (momenteel acht) leden van een vaste voorgangersgroep. Deze groep is gevormd even nadat wij in 2009 een zelfstandige gemeente werden. Destijds waren er vijf bij onze kerk betrokken theologen op verzoek van de kerkenraad bereid om regelmatig voor te gaan. Deze groep is in de loop van de jaren aangevuld en uitgegroeid tot een groep van negen voorgangers.

Het is moeilijk precies te zeggen uit hoeveel mensen de Johannes de Dopergemeente bestaat, omdat we zowel leden als gastleden als (regelmatige en incidentele) gasten kennen en die tellen allemaal mee. Het aantal kerkgangers varieert door het jaar heen van veertig tot zestig. Er zijn ook mensen die alleen meezingen in de cantorij of alleen naar lezingen, gespreksgroepen of andere doordeweekse activiteiten komen. De leden, gastleden en gasten van de gemeente zijn voor een deel afkomstig uit Huizinge, maar de meeste komen van verder weg: uit de omliggende dorpen en uit de wijdere omgeving, van Delfzijl tot Leens en van de Stad tot Uithuizen.

Vanouds nam de kerk - zowel de gemeente als het gebouw - een centrale plaats in in het dorp. Wij willen, ook nu de meeste inwoners geen lid meer zijn, voor de dorpsgemeenschap van Huizinge graag een plek blijven waar iedereen terecht kan. Voor het opbaren en eventueel de uitvaart van een overledene, voor het vieren van het Dorpskerstfeest en voor wat men verder zou wensen. Ook worden de inwoners regelmatig uitgenodigd voor bijzondere diensten en andere bijeenkomsten. Wij staan vermeld op de website van Stichting Wijdekerk, als teken dat wij hun doelstellingen ondersteunen. Dit is een initiatief van een groep christenen, zelf LHBT’er (lesbisch, homo, bi, transgender) of nauw betrokken bij LHBT’ers. “Wij willen laten zien hoe LHBT’ers en andere betrokkenen hun gemeente ervaren en roepen mensen daarom op hun persoonlijke ervaringen te delen”, aldus Wijdekerk. De belangrijkste informatie over de Johannes de Dopergemeente is opgenomen in dit informatieboekje."

- In de tuin van Hoofdweg 19 te Huizinge staat de molenromp van Molen Doornbos (genoemd naar de laatste molenaar L. Doornbos). De molen is gebouwd in 1865, als opvolger van een molen die vóór 1828 is gebouwd en in 1865 is afgebrand. In 1896 is de bovenbouw verwijderd en verhuisd naar het Drentse dorp Yde, t.b.v. een molen aldaar. Jan Brons, van de bij motorenliefhebbers bekende Bronsmotoren (en Bronsmotorenfabriek te Appingedam), komt in 1896 hoogstpersoonlijk zijn eerste vergassingsmotor afleveren bij zijn vriend Doornbos. Het is een 10 pk motor met drijfwerk en boltspil.

- Het Groninger Landschap heeft in 2017 3 rijksmonumentale boerderijen gekocht van de NAM. D.w.z. ze zijn voor een symbolisch bedrag gekocht en Groninger Landschap heeft een 'bruidsschat' van 3 miljoen euro mee gekregen, wat zij begroot heeft als kosten voor het onderhoud voor de komende 30 jaar. De eigenaren wilden namelijk door de NAM worden uitgekocht in verband met de aardbevingsschade. Het gaat om de boerderijen Melkema in Huizinge (Smedemaweg 3), Occo Reintiesheert in Stedum en De Haver uit 1894 in Onderdendam. De panden krijgen weer een woonfunctie. Verder wil de erfgoedbeheerder de monumenten ook bij tijd en wijle op kleinschalige wijze openstellen voor publiek. Denk daarbij een een expositie of rommelmarkt. Groninger Landschap is eind 2018 gestart met de restauraties en verbouwingen. De verbouwing/restauratie van Melkema beoogt medio 2021 plaats te vinden.

Terug naar boven

Links / voorzieningen

- Algemeen: - Site van en over Huizinge.

- Nieuws: - Nieuws uit het dorp op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsbelangen Huizinge.

- Dorpshuis: - In 1877 kreeg het dorp een lagere school (Torenstraat 1), ontworpen door archirtect J. Tilbusscher in een ambachtelijk-traditionele stijl. De twee klassen tellende openbare lagere school is tot 1927 in gebruik geweest. Na 1940 werd het pand eigendom van de lokale Hervormde kerk, die het in gebruik nam als verenigingsgebouw. Het pand is toen middels een hals verbonden met de naastgelegen kosterswoning. Het pand is een rijksmonument. De kosterswoning en de aan de achterzijde van het vroegere schooltje gepleegde nieuwbouw uit 1968 (toiletten) komen wegens te weinig architectonische kwaliteit niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking. Tegenwoordig is het pand in gebruik als dorpshuis 't Ol Schoultje. Door deze herbestemming is de indeling gewijzigd.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Huizinge en - idem kerkhof.

Reactie toevoegen