- Holwierde is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hoogeland, gemeente Eemsdelta. T/m 1989 gemeente Bierum. In 1990 over naar gemeente Delfzijl, in 2021 over naar gemeente Eemsdelta.
- Onder het dorp Holwierde vallen ook de buurtschappen Langerijp (deels), Nansum, Oldenklooster en Uiteinde.
Terug naar bovenIn het Gronings
Holwier.
Oudere vermeldingen
1247 Halwirth, 1306 Halfwart, 1344 Halfwirht, Halwirth, 1375 Halwirth, 1435 Haelwirde, 1462 Holwyrder, Holwerde, 1579 sic: Holtwirda, ca. 1660 Holwyrde, 1781 Holwierde.
Naamsverklaring
Betekent het Oudfriese wirth = werd 'terp, bewoonde hoogte' en volgens sommigen misschien half met als betekenis 'halve wierde'. Ook kan men uitgaan van halu-wirth* 'afhellende of laaggelegen wierde'. De spelling met ht in Halfwirht staat voor th.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
Het dorp Holwierde grenst in het aan Krewerd, in het N aan Losdorp en Bierum, in het O aan de rivier de Eems en Duitsland (de Nederlands-Duitse grens is hier overigens niet definitief vastgesteld) en in het Z aan Delfzijl, Uitwierde, Marsum en Appingedam, en ligt Z van de haven en het bedrijventerrein Eemshaven en W van de Duitse plaats Emden.
Terug naar bovenIn 1840 omvat het dorp Holwierde 10 huizen met 66 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 430 huizen met ca. 1.100 inwoners.
Terug naar boven- Onder het menu 'Historie Holwierde' op de dorpssite vind je vele verhalen over de geschiedenis van het dorp.
- In 2017 is het boek 'Bezetting en bevrijding. Geschiedenis van Holwierde en omstreken tijdens de Tweede Wereldoorlog' verschenen, geschreven en samengesteld door inwoner Wiebe Kool. Hij heeft jarenlang aan het project gewerkt. Er is veel nooit eerder gepubliceerd materiaal opgenomen. Aan de orde komen de crisisjaren voordat de oorlog begon, de eerste oorlogsjaren, de luchtoorlog, het verzet, de NSB, dwangarbeiders en onderduikers, de Jodenvervolging, de algehele verdrukking en vervolging. Het boek eindigt met de bevrijding en de wederopbouw van het dorp en omstreken. Bovendien is er speciale aandacht voor het Canadamonument en de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Kool: "Ik heb gekozen voor een bepaalde opzet waardoor het boek aantrekkelijk is voor een breed publiek. De publicatie zal veel mensen met interesse voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog aanspreken. Vooral voor inwoners van de voormalige gemeente Bierum is er veel herkenning." - De laatste oorlogsdagen rondom Holwierde.
Terug naar boven- Buurtwinkel Superrr in Holwierde heeft in februari 2020 de deuren moeten sluiten. Stichting Support & Co exploiteerde de winkel sinds 2008. Volgens operationeel manager Daphne Moors van de stichting was het niet meer mogelijk de winkel open te houden: "De drie R’s van onze supermarkten Superrr betekenen Retail, Re-integratie en Relatie met het dorp. Het onderdeel re-integratie is heel belangrijk voor ons. In onze supers werken mensen met een verstandelijke beperking. Het contract met onze partner zorginstelling 's Heeren Loo is echter niet verlengd waardoor de basis onder de supermarkt wegvalt en de exploitatie, die toch al moeilijk was, voor ons niet meer rendabel is."
De Brede Werkgroep Holwierde probeert met behulp van de gemeente en de Provincie de winkelvoorziening overeind te houden, dan wel weer overeind te krijgen. "We willen het zo voor elkaar zien te krijgen dat Stichting Dorpshuis het pand koopt. De insteek is dat we de voorzieningen voor het dorp willen behouden. Dat geldt niet alleen voor de supermarkt, maar ook voor de dokterspraktijk, die in hetzelfde pand gevestigd is. Die praktijk kampt met ruimtegebrek. Als we kans zien het pand te kopen dan kunnen we tot een herschikking van de ruimte komen en zijn zowel de supermarkt als de dokterspraktijk gered", aldus Henk Bouwman van de Brede Werkgroep.
- Bestemmingsplan Holwierde - Nansum (2012).
Terug naar boven- Holwierde heeft 3 rijksmonumenten.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Holwierde, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Holwierde (online te bestellen).
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Holwierde.
- Nieuws: - Nieuws uit Holwierde van Dorpsbelangen op Facebook.
- Belangenorganisatie: - Stichting Dorpsbelangen De Drie Maren heeft als doel het in de breedst mogelijke zin behartigen van de dorpsbelangen en het bevorderen van de leefbaarheid in het werkgebied van de stichting, dat wordt gevormd door het gebied waar Groote Heekt, Bierummer Maar en Lege Heekt in elkaar overgaan, plus het nabije stroomgebied van deze maren.
- Dorpshuis: - Dorpshuis De Heekt.
- Onderwijs en kinderopvang: - "Onze missie is: 'Hiliglo, onze gezonde dorpsschool'. Directeur Hilde Kruijskamp: “Dat we te maken hebben met krimp in onze regio is duidelijk. Dat besturen en gemeenten daarop inspringen ook. De prognoses voor Holwierde geven aan dat de leerlingenaantallen licht zullen dalen, maar daarna stabiel blijven. Daar komt bij dat wij als school kwaliteit leveren, een goed onderwijsconcept hanteren en ouders en kinderen heel tevreden zijn. Genoeg redenen om ons sterk te maken voor het behoud van onze school. Omdat we goede ideeën hadden om onze dorpsschool te behouden zijn we met Dick Henderikse van scholenkoepel Marenland in gesprek gegaan. We hebben hem gevraagd of er ruimte was om een plan te maken waarmee we de kwaliteit, aantrekkelijkheid en betaalbaarheid van de school kunnen blijven waarborgen. Die mogelijkheid gaf hij ons, met de opdracht om er met elkaar een kindcentrum met een breed aanbod van activiteiten neer te zetten en onszelf goed te profileren."
Dick: “OBS Hilgilo in Holwierde heeft gekozen voor de uitstraling van ‘een gezonde school’ en is een voorbeeldschool voor dit project in de provincie Groningen. Bij de rondleiding die ik er kreeg gaven leerlingen een demonstratie van hun sportieve activiteiten en mocht ik bij de tafeltennistafel ervaren welke talenten op de school zitten. In de natuurtuin informeerden de leerkracht en kinderen mij over de natuurpaden, de fruitbomen en de nieuwe aanplant. Verder is er een uitnodigend beweegplein." Hilde: “Voordat we aan de slag gingen met ons plan, hebben we een prettig gesprek gehad met wethouder Jan Menninga. We wilden graag weten wat de mogelijkheden zijn voor de ontwikkeling van een kindcentrum, met een peuteropvang, een breed naschools aanbod en (indien mogelijk) kinderopvang.” Jan: “De gemeente heeft geld beschikbaar gesteld voor het realiseren van een peuteropvang in de school. Door het koppelen van een peuteropvang aan de school ontstaat een doorlopende leerlijn, die de onderwijskansen van kinderen vergroot. Sinds september 2016 kunnen ouders er met hun peuter terecht.”
Vincent Noordhoek (ouder en voorzitter werkgroep ‘behoud Hiliglo’): “Voor de ontwikkeling van het plan werd een brede werkgroep opgericht met ouders, dorpsbewoners en teamleden. Daarnaast konden mensen hun ideeën en mening kwijt in ideeënbussen. Ik vind het mooi dat zowel kinderen als ouders betrokken zijn bij de plannen. Dat is ook typisch een kenmerk van deze school. Er wordt naar je geluisterd. Betrokkenheid van ouders en dorpsbewoners is belangrijk. Door samenwerking kun je elkaar versterken en de kosten drukken, bijvoorbeeld door een deel van het onderhoud van de school samen met mensen uit Holwierde op te pakken.” Hilde: “Natuurlijk moeten we de omgeving ook laten zien wie we zijn en wat we doen. Daarom hebben we de kenmerken van ons onderwijs vertaald naar een profiel. Met als slogan ‘Kindcentrum Hiliglo: onze gezonde dorpsschool’.” Op onze school leer je op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door dingen te doen, te onderzoeken of in het echt te bekijken. We zijn dan ook vaak in de natuur of in het dorp te vinden. Daardoor beleef je van alles. Dat vergeet je niet snel! In onze ontdek- en geurtuin is bijvoorbeeld veel te zien. Laatst vonden we er uilenballen. Die hebben we uit elkaar geplozen. Een boer hier vlakbij legde ons uit hoe een melkmachine werkt.
Leerling Sanne: "Iedereen heeft z’n eigen kwaliteiten. Daarom leer je niet alleen van je meester of juf, maar ook van de mensen om je heen. Zoals ouders, opa’s, oma’s en andere mensen uit het dorp. Ik heb al heel veel bijzondere en nieuwe dingen van hen geleerd! Van een imker leerden we bijvoorbeeld alles over bijen. We hebben vrijwilligers met verstand van techniek. En van een meneer uit het dorp leerden we een muurtje metselen. De meesters en juffen hier kennen je goed en weten precies hoe ze je kunnen stimuleren om te leren. Ze weten ook wat je talenten zijn en zorgen ervoor dat je je er verder in ontwikkelt. Je komt bijvoorbeeld in aanraking met natuur, techniek, computers, creatieve vakken en sport. We hebben heel veel sporttalenten hier op school. Leuk is dat sportverenigingen sportclinics komen geven. En ook onze gymmeester weet altijd weer nieuwe en originele dingen te verzinnen. Heb jij bijvoobeeld weleens air hockey met gym gehad? Ook tijdens de naschoolse activiteiten kun je lessen bij hem volgen. Zo word je er nog beter in. ’s Morgens hebben we rekenen, taal en lezen. Fijn is dat er dan ook korte beweegmomenten zijn. Daardoor leer je beter en je wordt er slimmer van! Ook de rest van de dag leer en leef je hier gezond. Niet voor niets heeft OBS Hilgilo in Holwierde daar een diploma voor. Wil je weten wat we doen? Kom maar eens kijken bij onze pleinspelen. Die organiseren we in de pauzes. Dan laten we gelijk onze pleintoestellen zien. Voor alle kinderen is er wel iets leuks. Meehelpen aardbeien plukken in onze geur- en ontdektuin mag natuurlijk ook. Maken we er daarna jam van!"
- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Holwierde is opgericht in 1933. De club speelt op Sportpark Katmis (Hoofdweg 38) en beschikt over twee speelvelden en een professionele fitnessruimte annex krachthonk.
- Voltigevereniging De Eemsrakkers uit Holwierde is uniek in Nederland; het is namelijk de enige vereniging die zich volledig richt op de voltigesport. Er worden dus geen andere takken van de paardensport beoefend. Voltige is een ontzettend leuke tak van de paardensport, waarbij je gymnastische oefeningen uitvoert op een paard. Jong en ouder kunnen veel plezier beleven aan het voltigeren. Dit kan bij De Eemsrakkers zowel recreatief als in wedstrijdverband. Voltigevereniging De Eemsrakkers is opgericht in 1972. Wat in een boerenschuur begon met 15 leden, is uitgegroeid tot de huidige vereniging met ruim 120 leden. De manege bezit een binnenbak, waar aan twee kanten gevoltigeerd kan worden. Achter in de manege bevinden zich elf stallen. Ook heeft de vereniging de beschikking over een ruime en gezellige kantine. De vereniging wordt volledig draaiende gehouden door vrijwilligers, waardoor de contributie laag kan worden gehouden. In november 2017 heeft de vereniging het 45-jarig bestaan gevierd.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Holwierde.
Reactie toevoegen