Status

- Hoek is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Terneuzen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970.

- Wapen van de voormalige gemeente Hoek.

- Onder het dorp Hoek vallen ook de buurtschappen Altena, De Knol, Hasjesstraat, Mauritsfort, Wulpenbek en Zandplaat. Dit zijn bij elkaar 6 buurtschappen. Verder stond tot enkele jaren geleden W van het dorp nog een officieel blauw plaatsnaambord (dus kennelijk bebouwde kom) Braakman, dat is echter geen plaats(naam) maar 'gewoon' een bungalowpark. Het bord staat er tegenwoordig niet meer.

Hoek heeft ook nog een aantal verdwenen buurtschappen (die relevant zijn om te vermelden omdat je die namen in oude documenten nog kunt tegenkomen). Het betreft:

- De buurtschap Paradijs, in het uiterste NW van het buitengebied van het dorp (zie de oude kaart van de gemeente Hoek hieronder), omvatte slechts enkele huizen. Deze zijn allemaal afgebroken. Er woonde een man die de voornaam Adam had en een vrouw die Eva heette. Zo is de naam Paradijs voor deze buurtschap ontstaan. De plek waar de huizen stonden is niet meer exact aan te geven. De omgeving is opgegaan in het landschap. (bron: Jan L. Platteeuw) Volgens dit PZC-artikel d.d. augustus 2020 zou de buurtschap Paradijs nog wel bestaan, en vandaag de dag 3 boerderijen omvatten, waaronder een met een minicamping. Dominee Wim Jansen is opgegroeid in het Paradijs. ;-) In 2012 heeft hij een bundel met verhalen en anekdotes gepubliceerd over zijn jeugd in deze buurtschap in de jaren vijftig en zestig.

- Ook van de ZW daarvan gelegen hebbende buurtschap Den Abeele is tegenwoordig niets meer terug te vinden. Ook dit gebied is opgegaan in het omringende landschap en daarvan niet meer te onderscheiden.

- De buurtschappen Boerengat en Hoogedijk zijn in de jaren negentig - op enkele panden na - afgebroken voor de uitbreidende industrie van DOW en daarmee ook geen buurtschappen meer.

Naam

In het Zeeuws
D'n Noek.

Oudere vermeldingen
1664 kopie 1679 den Houck, 1747 den Hoek.

Naamsverklaring
Betekent hoek 'scherpe of uitspringende bocht', naar de ligging op de kruising van drie dijken (tegenwoordig Molendijk, Langestraat en Noordstraat geheten, waarbij laatstgenoemde in de volksmond 'Noordiek' wordt genoemd). Het dijkdorp is eind 16e eeuw ontstaan, toen bewoners hun in verband met de Nederlandse Opstand geïnundeerde huizen herbouwden op de hellingen van de dijken.(1) Volgens de 'Historie der Hervormde Kerke te Gent' (1756, pag. 60) dankt het dorp zijn naam aan de ligging op de hoek van het Land van Axel en Neuzen (de hoek van het eiland).

Ligging

Het dorp Hoek ligt Z van het water de Westerschelde, W van het Kanaal van Gent naar Terneuzen en de stad Terneuzen, NW van het dorp Sluiskil, NNW van het dorp Zandstraat, NNO van het dorp Philippine, O van het water de Braakmanskreek en OZO van het dorp Biervliet.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Hoek 178 huizen met 1.469 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 83/420 (= huizen/inwoners), buurtschap Mauritsfort 30/180 en ‘verspreide woningen’ 65/869. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.200 huizen met ca. 3.100 inwoners.

Bezienswaardigheden

- Hoek heeft 3 rijksmonumenten.

- Hoek heeft 5 gemeentelijke monumenten.

- De huidige Hervormde (PKN) kerk in Hoek (Langestraat 6) is een vervanging van een eerdere kerk op dezelfde plaats. Het ontwerp van de bakstenen kerk met fronttoren in naar waterstaatsstijl verwijzende stijl is geleverd door bouwkundige L. de Bruijne. In 1900 is de toren vervangen en in 1905 volgde de kerk. De verschillende bouwfasen zijn te onderscheiden doordat het toegepaste baksteen iets verschilt. In de kerk staat een eikenhouten preekstoel uit 1760 die afkomstig is uit de oude kerk. De glas-in-loodramen achter de preekstoel stammen uit 1959. Op 1 januari 2015 is de kerk door een brand met veel rookontwikkeling grotendeels verwoest. De toren en het interieur gingen verloren. Alleen het onderste deel van de toren en de kerkmuren stonden nog overeind. De oorzaak van de brand is nooit achterhaald. In 2016 is de kerk herbouwd. De kerk kreeg een modern interieur en het aantal zitplaatsen ging omlaag van 400 naar ruim 100. In de toren is een klein mortuarium gerealiseerd waar inwoners van Hoek kunnen worden opgebaard. De kerk is zo gebouwd dat hij energieneutraal is. Door zonnepanelen op het dak, de vloerverwarming en dubbel glas is de energierekening nul.

- Korenmolen Windlust (Molenplein 1) is een ronde, uit baksteen opgetrokken stellingmolen uit 1857. Hij is gebouwd ter vervanging van een standerdmolen, waarvan bruikbare onderdelen in de nieuwe molen zijn verwerkt. De molen is tot 1958 in bedrijf geweest en is daarna in verval geraakt. In 1979/1980 is hij gerestaureerd, waarbij de malerij en de ontsierende bijgebouwen zijn gesloopt, zodat de molen weer vrij kwam te staan. Daarna is hij wederom in verval geraakt. Na 2000 is er wegens achterstallig onderhoud nauwelijks meer gedraaid. In 2008 is er een nieuwe molenaar gekomen. Sindsdien maalt de molen weer regelmatig. In 2010/2011 heeft er wederom een restauratie plaatsgevonden, waarbij vooral veel metselwerk is hersteld. In 2017 heeft de molen een schilderbeurt gekregen. Korenmolen Windlust is eigendom van de gemeente Terneuzen en is doorgaans op zaterdag te bezoeken.

- Gevelsteen in basisschool Het Kompas.

Evenementen en activiteiten

- "Stichting d'Oekse Feesten bestaat al meer dan 15 jaar en staat garant voor gezelligheid op het dorp Hoek. De stichting organiseert jaarlijks de vierdaagse d'Oekse Feesten juni), met braderie, kermis, zeskamp en avondentertainment. Daarnaast organiseert de stichting in samenwerking met onder andere E.N.Z.K. de Sinterklaasintocht, Koningsdag en de dodenherdenking. Uiteraard kan het bestuur van de stichting deze activiteiten niet alleen realiseren. We kunnen dan ook steunen op meer dan 150 vrijwilligers!"

Landschap, natuur en recreatie

- d´Oekse Brugge over de Voorste Kreek is in 2012 aangelegd als onderdeel van het Ommetje Hoek.

- W van Hoek heeft aan de provincialeweg N61 een - inmidddels verwijderd - officieel blauw plaatsnaambord (kombord) Braakman gestaan. Voor de argeloze voorbijganger leek hier dus een 'plaats' te liggen. Het betreft hier echter een bungalowpark. Rond dit park ligt het natuurgebied de Braakman, in de Braakmanpolder. De Braakmanpolder is voor haar inpoldering in de 20e eeuw, aanvankelijk ontstaan als zijarm van de Hont of Westerschelde, na de watervloed van 22 januari 1440 waarbij een zestal dorpen voorgoed werd verzwolgen (Huigersluis, Steekerk, Hertingen, Peerboom, Moerkerk en Sint Janskapel). Aanvankelijk heette dit water, om zijn onstuimigheid, de Dullaert of het Woeste water.

Natuurgebied De Braakman is de afgelopen jaren middels herinrichting vergroot van 200 ha naar 500 ha. Het Braakmanbos is omgevormd tot een Braakmanwoud met grillig gevormde kreken, plas-drasvelden en ‘natuurlijk groeiende’ bossen. Het dennenbos was ecologisch niet erg waardevol Bovendien behoren dennen niet tot de oorspronkelijke begroeiing. In feite is het gebied teruggebracht in de staat van voor de afsluiting van De Braakman. Er is meer authentieke begroeiing gekomen zoals eiken, essen, iepen en struiken zoals kamperfoelie, clematis en rode en zwarte bessen. Ook diverse orchideeënsoorten en planten zoals de ratelaar en de parnassia dragen bij aan de soortenrijkdom. Bezoekerscentrum de Braakmanboerderij is op zondagmiddagen geopend.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Hoek, met laagsteprijsgarantie!

Links

- Belangenorganisatie: - "Hoek is een fijn dorp om in te wonen en te leven. Een goed woon- en leefklimaat is voor iedere inwoner van de kern belangrijk. Het dorp moet leefbaar zijn en blijven en dat geldt voor de kern in het algemeen, maar zeker ook voor de afzonderlijke wijken en buurten. Stichting Dorpsbelangen Hoek wil een klankbord zijn voor de inwoners en wij behartigen de belangen van de Hoekenaren bij de gemeente. Samenwerking met de gemeente en andere instanties heeft een hoge prioriteit, maar als wij denken dat de belangen van de inwoners in het gedrang komen, dan ondersteunen wij hen om in actie te komen. Gevraagd en ongevraagd geven wij advies aan het gemeentebestuur. Dorpsbelangen wil de inwoners stimuleren, activeren en faciliteren bij acties die een bijdrage leveren aan de leefbaarheid van het dorp. Maar er moeten soms ook weleens keuzes worden gemaakt. Daarom hebben wij met de inwoners een dorpsontwikkelingsplan opgesteld. In dit plan staat vermeld hoe over een aantal belangrijke zaken wordt gedacht en welke acties kunnen worden uitgevoerd om die plannen samen met de inwoners waar te maken."

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Hoekse Rakkers (Molenplein 3).

- Sport: - In 1950 wordt de Hoekse Sportvereniging opgericht. De vereniging zou allerlei takken van sport gaan omvatten, zoals atletiek, voetbal, wandelsport en korfbal, maar zo ver is het nooit gekomen. Al snel blijkt dat er vooral animo voor voetbal is, daarom is het voetbalvereniging HSV Hoek geworden. Op een weiland bij Mauritsfort, met een bouwkeet als kleedkamer voor beide teams en scheidsrechter, komt de HSV in het seizoen 1950-51 uit in de tweede klasse afdeling. Direct in het eerste jaar van haar bestaan wordt de club al kampioen. Vele kampioenschappen zouden nog volgen. In seizoen 2018/19 komt de HSV uit in de Derde Divisie Zaterdag. Het is daarmee de hoogst spelende Zeeuws-Vlaamse amateurclub en tevens een van de meest succesvolste clubs uit de provincie Zeeland.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Hoek.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)