Hinnaard

Plaats
Dorp
Súdwest-Fryslân
Fryslân

hinnaard_collage.jpg

Hinnaard, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Hinnaard, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Hinnaard.JPG

De bebouwde kom van het piepkleine dorp Hinnaard omvat bijna letterlijk maar een handvol woonhuizen

De bebouwde kom van het piepkleine dorp Hinnaard omvat bijna letterlijk maar een handvol woonhuizen

Hinnaard (3).JPG

De begraafplaats van Hinnaard, met het klokhuis. Dit is bijna uniek, want naast dit klokhuis is er nog maar een in ons land met dezelfde architectuur, namelijk in het dorp Hartwerd.

De begraafplaats van Hinnaard, met het klokhuis. Dit is bijna uniek, want naast dit klokhuis is er nog maar een in ons land met dezelfde architectuur, namelijk in het dorp Hartwerd.

hinnaard_behoud_klokhus.png

Het klokhuis van Hinnaard verkeert in topconditie. Dat komt omdat hij in 1993/1994 door de inwoners is herbouwd, en sindsdien, dankzij de inzet van een speciaal daarvoor opgerichte stichting, in goede staat wordt gehouden.

Het klokhuis van Hinnaard verkeert in topconditie. Dat komt omdat hij in 1993/1994 door de inwoners is herbouwd, en sindsdien, dankzij de inzet van een speciaal daarvoor opgerichte stichting, in goede staat wordt gehouden.

Hinnaard (4).JPG

Bij het klokhuis in Hinnaard vinden we een mooi gedicht dat dit bijzondere object bejubelt. Het is in het Fries, maar als je als 'Hollander' je best doet om het te begrijpen, kom je een heel eind.

Bij het klokhuis in Hinnaard vinden we een mooi gedicht dat dit bijzondere object bejubelt. Het is in het Fries, maar als je als 'Hollander' je best doet om het te begrijpen, kom je een heel eind.

hinnaard_gedicht_klokhuis_nederlands_kopie.jpg

Hoewel..., naar de betekenis van sommige woorden blijft het toch raden, daarom is Jikke Dijkstra uit Houten zo goed geweest om het voor ons te vertalen. Dat leest toch een stuk makkelijker als je het Fries niet machtig bent.

Hoewel..., naar de betekenis van sommige woorden blijft het toch raden, daarom is Jikke Dijkstra uit Houten zo goed geweest om het voor ons te vertalen. Dat leest toch een stuk makkelijker als je het Fries niet machtig bent.

hinnaard_plattegrond_bebouwde_kom_kopie.jpg

Alles aan het dorp Hinnaard is piepklein. Dit is de hele bebouwde kom: aan de O kant twee woonhuizen en een schuur, aan de W kant een terpje met daarop een kerkhofje met klokhuisje, waaromheen vier woonhuizen. Geen kerk meer, maar wel twee bushaltes!

Alles aan het dorp Hinnaard is piepklein. Dit is de hele bebouwde kom: aan de O kant twee woonhuizen en een schuur, aan de W kant een terpje met daarop een kerkhofje met klokhuisje, waaromheen vier woonhuizen. Geen kerk meer, maar wel twee bushaltes!

Hinnaard

Terug naar boven

Status

- Hinnaard is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Súdwest-Fryslân. T/m 1983 gemeente Hennaarderadeel. In 1984 over naar gemeente Littenseradiel, in 2018 over naar gemeente Súdwest-Fryslân.

- Hinnaard heeft een dorpswapen. Het is een combinatie van elementen uit het wapen van Hennaarderadeel en de wapens van de families Eysinga, Roorda en Sassinga.

- Onder het dorp Hinnaard vallen ook de buurtschappen Monsamabuorren en Spyk.

- Zoals hieronder aan de hand van diverse voorbeelden te lezen is, werkt het kleine dorp Hinnaard intensief samen met de eveneens kleine buurdorpen Itens, Lytsewierrum en Rien, en zijn er ook veel gemeenschappelijke verenigingen en andere voorzieningen (zoals gemeenschappelijke school en dorpshuis in Itens). Je zou ze samen dan ook een 'vierlingdorp' kunnen noemen. Diverse namen van lokale instanties verwijzen hier ook naar.

Terug naar boven

Naam

In het Nederlands
Hennaard. Overigens zijn de dorpsnamen in de voormalige gemeente Littenseradiel sinds 1993 officieel - en alleen nog, ook op de plaatsnaamborden - Friestalig.

Oudere vermeldingen
944 kopie 1150-1158 Hanwurf, 1319 en 1370 Hernawort, 1402 Hernauert, 1450 Hinnawarderadele, 1469 Hynnaerdera heren. De identificatie van Hanwurf is onzeker: ligging onbekend, in 'Fresia'.

Naamsverklaring
Uitgaande van de jongere vormen met herna 'hoek' is de betekenis 'wierde, opgeworpen hoogte, op een hoek'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Hinnaard ligt O van het dorp Wommels en NW van het dorp Itens. De bebouwde kom ligt aan de Sassingawei. Verder zijn er nog 2 wegen: in het N de weg Spyk en in het Z de Monsamabuorren, wat een aparte buurtschap is.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 had het dorp Hinnaard 13 huizen met 84 inwoners, met daarbij de buurtschap Spyk met 4 huizen en 22 inwoners. De buurtschap Monsamabuorren werd toen niet apart geteld.

- Tegenwoordig heeft het dorpsgebied (= postcodegebied) van Hinnaard 8 woonhuizen aan de Sassingawei, 4 aan de weg Spyk en 9 aan de Monsamabuorren. Totaal ca. 20 huizen met ca. 45 inwoners.

- Het bebouwde kommetje van Hinnaard telt bijna letterlijk slechts een handvol woonhuizen (nl. 6, zijnde Sassingawei 1/5/11/13/2/6). Aan de W, oneven kant betreft dat 4 woonhuizen rond een kleine terp met cirkelvormig grindpad, met in het midden de begraafplaats met klokhuis. De andere 2 woonhuizen staan er direct tegenover (nr. 4 staat daar ook maar dat is geen woonhuis).

Terug naar boven

Geschiedenis

Kerkelijk
"Hennaard is van de Hervorming af, zoo niet tot in het jaar 1610, dan toch ten minste tot in het jaar 1601 bediend geweest door de Predikanten van Ytens, tot omstreeks 1650 door die van Edens, daarna door die van Oosterend, tot dat zij, na reeds meer dan twintig jaren bestemd te zijn geweest, om wederom met de naburige gem. van Ytens gecombineerd te worden, den 2 Julij 1843, door haren vorigen Leeraar, Ds. A. Hingst, plegtig is overgedragen aan de gem. van Ytens. De kerk is een klein gebouw, met eenen stompen toren, doch zonder orgel."(2) De kerk is rond 1862 afgebroken. Zie verder bij Bezienswaardigheden.

Sassinga State
Dichtbij het dorp heeft de stins Sassinga gestaan. Deze naam is bewaard gebleven in de naam van de boerderij die nabij de plek van de vroegere stins staat (Sassingawei 15) en in de naam van de 'dorpsstraat': Sassingawei. Bij de Sassinga State heeft tot eind 18e eeuw een bos gelegen. Volgens de kwartierstaat van Elward Haagsma zou Jan Douwes Altenburg Boschma (1743-1817) eerst timmerman en later boswachter van Sassinga-state te Hennaard zijn geweest. Volgens de 1e link in deze alinea is hij vanaf 1798 huurder geweest. Rond die tijd is het bos gekapt (dat gebeurde veel met stins-bossen in die tijd, omdat men daar liever landbouwgronden van maakte) en is ook de state tot boerderij verbouwd. In 1914 is de boerderij afgebrand en het poortje afgebroken. De boerderij is toen oostelijker herbouwd maar op de 'homeye'-palen staat nog altijd 'Sassinga-State'.

Het kan verkeren: van hoofdplaats naar de facto buurtschap
Hinnaard was de naamgever en daarmee oorspronkelijk de hoofdplaats van de gemeente Hennaarderadeel. In Hinnaard werd ook recht gesproken. Later is Wommels de hoofdplaats geworden. Sinds de afbraak van de kerk is het plaatsje met zijn slechts iets meer dan een handvol huizen en zonder enige voorziening, geografisch en maatschappelijk gezien in feite een buurtschap geworden (voor voorzieningen als kerk, school en dorpshuis is het op buurdorp Itens aangewezen). Maar kennelijk wordt het in de regio nog altijd als dorp beschouwd.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Hinnaard heeft 2 rijksmonumenten, zijnde het kerkhof met klokhuis, en het daarbij gelegen 18e-eeuwse woonhuis op Sassingawei 1 (het huis heeft jaartalankers '17?8'), dat vroeger een kosterij en school is geweest.

- De kerk van Hinnaard is er niet meer. Op de plek van de kerk, op het kerkhof, staat nog wel een omtimmerde vrijstaande klokkenstoel. Zo'n constructie wordt een klokhuis - in het Fries klokhûs - genoemd. Het vierkante klokhuis is na de sloop van de kerk (rond 1862) in 1870 gebouwd en de fraaie steen die een reparatie in 1731 aan de kerk meldt, is toen meeverhuisd. De gele moppen in de gemetselde voet zijn afkomstig van de gesloopte kerk. Het klokhuis is in 1993/1994 volledig herbouwd door vrijwilligers voornamelijk uit het dorp.

In 2010 blijkt het dak door zwammen aangetast. Daarom is het dak in 2012 vervangen door een nieuw dak. In dat jaar zijn ook de grafstenen deels gerestaureerd en deels van nieuwe belettering voorzien. Het klokhuis heeft een voor ons land bijna unieke architectuur; er is maar één soortgelijk exemplaar in ons land, en wel in het dorp Hartwerd. De klokken in het klokhuis worden volgens oud gebruik nog altijd 3x daags (mechanisch) geluid: om 8 uur, 12 uur en 18 uur. Op die momenten kwamen de boeren namelijk van het land voor hun maaltijd. Klokhuis en kerkhof worden onderhouden door de in 1993 opgerichte Stichting Behâld Hinnaarder Klokhûs.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Feestcommissie Fjouwer Doarpen Docht (FDD) organiseert diverse evenementen door het jaar heen in en voor de dorpen Hinnaard, Itens, Lytsewierrum en Rien.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over 'de 4 dorpen' Hinnaard, Itens, Lytsewierrum en Rien, die - zoals elders op deze pagina ook blijkt - op vele gebieden intensief samenwerken.

- Nieuws: - Dorpskrant Diggelfjoer (wat 'lopend vuurtje' betekent) is er voor de dorpen Hinnaard, Itens, Lytsewierrum en Rien en verschijnt 6x per jaar.

- Belangenorganisatie: - Doarpsbelang De Fjouwer Doarpen behartigt de belangen van de inwoners van de dorpen Hinnaard, Itens, Lytsewierrum en Rien.

- Glasvezel: - Het glasvezelnetwerk van de dorpen Hidaard, Hinnaard, Itens, Lytsewierrum en Rien is in december 2015 officieel in gebruik genomen. In het najaar van 2013 peilde de gemeente Littenseradiel de behoefte aan snel internet in haar dorpen. De behoefte bleek vooral groot in de genoemde kleine kernen. In 2014 is daarom de lokale werkgroep Glasvezel opgericht, die een informatie-avond organiseerde om het draagvlak voor glasvezel-internet te peilen. Maar liefst 70% van de huishoudens in deze dorpen gaf aan mee te willen doen aan het glasvezelproject. De provincie Fryslân heeft een eenmalige subsidie van € 200.000 beschikbaar gesteld. De gemeente Littenseradiel stond garant voor het restant van € 269.000,- waarvoor de werkgroep een lening is aangegaan, die door de deelnemers aan het glasvezelproject wordt afgelost.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Hinnaard.

Reactie toevoegen