Status

- Hinderdam is een buurtschap in de provincie Noord-Holland, in de regio Gooi en Vechtstreek, gemeente Wijdemeren. T/m 2001 gemeente Nederhorst den Berg. De buurtschap heeft vroeger tot de provincie Utrecht behoord (wij hebben nog niet kunnen vinden tot wanneer, red.)

- De buurtschap Hinderdam valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Nederhorst den Berg.

Naam

Oudere vermeldingen
1531 Hinderdam.

Naamsverklaring
Een hinderdam was een dam die het wegvloeien van een water in een ander water diende te verhinderen. De waterhuishouding was in de middeleeuwen een bron van zorg en ruzies (zie Zwammerdam). In de 14e eeuw was de Vecht boven Breukelen afgesloten door een dam met een sluis erin. Dam en sluis werden in 1437 vervangen door een ten oosten van Nigtevecht in de Vecht aangelegde dam, de Hinderdam, die het achterland moest beschermen tegen het bij storm opgestuwde water van de Zuiderzee, waarmee de benedenloop in open verbinding stond. De dam werd overbodig nadat in 1674 bij Muiden een zeesluis was gelegd.(1)

Ligging

De buurtschap Hinderdam ligt rond de gelijknamige weg, die gelegen is aan beide zijden van de rivier de Vecht, NO van Nederhorst den Berg.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Hinderdam 17 huizen met 102 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners, plus een aantal woonschepen en -arken (of zitten die bij de genoemde getallen in?, red.)

Geschiedenis

De buurtschap is ontstaan rond de gelijknamige dam met sluizen die hier in 1437 op de grens van Utrecht en Holland door de bisschop van Utrecht is aangelegd. Fort Hinderdam ligt op een eiland in de Vecht, ontstaan door een bochtafsnijding rond 1555-1556, waarbij de zeesluizen werden verplaatst van het noorden naar het zuiden. Na 1672 zijn deze sluizen verplaatst naar Muiden.

In ieder geval tot medio 19e eeuw was hier een veer over de Vecht voor voetgangers, "hetwelk vooral wandelaars uit Weesp zich ten nutte maken", aldus (2).

Bezienswaardigheden

- Fort (bij) Hinderdam had op deze plek enkele voorgangers: in 1437 is hier een dam aangelegd met sluizen, in 1629 een aardewerken schans (de Overmeerse Schans of Hinderdamsche Schans). In 1673 is de schans vervangen door het fort en zijn de sluizen opgeheven. Het fort maakte aanvankelijk deel uit van de Oude Hollandse Waterlinie, sinds 1816 was het deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en in 1913 is het fort toegevoegd aan de Stelling van Amsterdam. Tegenwoordig is het fort eigendom van Natuurmonumenten.

Het fort ligt op een eilandje midden in de Vecht. Ten noorden ligt Weesp, ten zuiden Nederhorst den Berg. Ten noordoosten, eveneens aan de Vecht, ligt het Fort bij Uitermeer. Wandelend langs de Vecht kun je het fort zien. Het fort ligt nog net in Nederhorst den Berg (NH), het schiereilandje er O vlak naast valt onder het Utrechtse Nigtevecht. In 1848 is het fort van een vierkant wachthuis voorzien. Het fort had als doel het verkeer op de Vecht en op de Vechtdijken te controleren. Tevens kon het de buurforten met het geschut ondersteunen. Bij het fort op het eiland in de Vecht behoorde nog een klein eilandje (lunette) aan de Nigtevechtse kant van de Vecht en een binnendijkse lunette aan de Nederhorst den Bergse kant van de Vecht. Van de noordelijke lunette is de grondslag nog te herkennen.

Natuur en recreatie

- In het O van Hinderdam bevindt zich de Zanderijsluis, het enige punt dat voor boten toegang geeft tot de Spiegel- en Blijkpolderplas.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)
  
• 2. Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden,
  van der Aa, A.J.
  , p.ca. 10.000, (1851)