Hilversum

Plaats
Stad en gemeente
Hilversum
't Gooi
Noord-Holland

hilversum_plaatsnaambord_kopie.jpg

Hilversum is een stad en gemeente in de provincie Noord-Holland, in de streek 't Gooi.

Hilversum is een stad en gemeente in de provincie Noord-Holland, in de streek 't Gooi.

gemeente_hilversum_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Hilversum anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Hilversum anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Hilversum

Terug naar boven

Status

- Hilversum is een stad en gemeente in de provincie Noord-Holland, in de streek 't Gooi.

- Wapen van de gemeente Hilversum.

- De gemeente Hilversum noemt zich (onder de plaatsnaamborden) 'media-stad', gezien het feit dat de meeste omroepen vanouds, en nog steeds, in deze gemeente zijn gevestigd.

- Onder de gemeente en plaats Hilversum vallen ook de buurtschap Rading en een deel van de buurtschap Egelshoek.

- Topografisch gezien is de wijk Hilversumse Meent (NW van Hilversum, W van Bussum) een bijzonder geval. Het is namelijk praktisch gezien een enclave, omdat het vrijwel wordt ingesloten door andere gemeenten. Er is slechts een smal corridor-tje van enkele meters, iets O van de rotonde Franse Kampweg / Hilversumse Meentweg, die de Hilversumse Meent met de rest van de gemeente verbindt. Op de oude plattegrond van de gemeente elders op deze pagina is dat goed te zien (daar heet het nog Gooische Meent). Door een grondruil in 1974 is de Hilversumse Meent, welke meentgronden in 1930 door Bussum van de erfgooiers waren aangekocht, overgegaan van de gemeente Bussum naar de gemeente Hilversum (dat wil zeggen: het was wel vanouds Hilversums grondgebied, maar Bussum had de gronden dus sinds 1930 in haar bezit).

Aansluitend is de wijk door Hilversum gebouwd. Bussum heeft er toenmalig heidegebied ten zuiden van Bussum voor terug gekregen. Curieus is dat de Hilversumse Meent officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) heeft met die naam. Gebruikelijk is in ons land om dat alleen bij plaats(nam)en te doen. En Hilversumse Meent is geen plaats maar een wijk (als onderdeel van de plaats Hilversum). Correcter en eenduidiger zou daarom zijn een blauw (plaatsnaam)bord met daarop de eigenlijke plaatsnaam, met een wit (wijk)bord Hilversumse Meent eronder. Waarschijnlijk heeft de Topografische Dienst zich hierdoor laten misleiden en de Hilversumse Meent ten onrechte als 'plaats' in de Topografische atlas Noord-Holland (1) opgenomen. - Op de site van Stichting Hilversumse Meent vind je actualiteiten over deze wijk. - Nog een homepage over de Hilversumse Meent.

- Een andere topografische bijzonderheid is dat aan de weg Rading, die O langs Nieuw-Loosdrecht loopt, officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) 'Rading gem. Hilversum' hebben gestaan. In 2009 heeft in deze buurt een grenscorrectie plaatsgevonden met de gemeente Wijdemeren, omdat het gemeentehuis van Wijdemeren (adres: Rading 1) op grondgebied van de gemeente Hilversum stond. In ruil is sportpark Berestein geheel onder die gemeente komen te vallen.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Hilversum.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1305 Hilfersem, 1305 Hilfercem, 1427 Hilfersom, 1573 Hilfertsem.

Naamsverklaring
Heem
'woonstede' van de persoon Hilfert (ontstaan uit Hildefried*, vergelijk Govert, dat is ontstaan uit Godfried). (2)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

- Hilversum grenst in het O aan de A27 en aan de provincie Utrecht (gemeente Baarn, kern Lage Vuursche), in het Z aan de Utrechtse gemeente De Bilt (kern Hollandsche Rading), in het W aan de gemeente Wijdemeren (kernen Loosdrecht en 's-Graveland) en in het N aan Bussum en Laren.

- In het uiterste oosten van de gemeente bevindt zich een bijzonder grenspunt: Op een punt O van de A27, iets Z van de Soestdijkerstraatweg, komen namelijk de grenzen bijeen van: 1) vier plaatsen (Hilversum, Hollandsche Rading, Lage Vuursche en Baarn), 2) drie gemeenten (Hilversum, De Bilt - t/m 2000 Maartensdijk - en Baarn) en 3) twee provincies (Noord-Holland en Utrecht). Bijkomende complicatie is dat golfbaan Boschoord ter plekke ook onder die 4 plaatsen, 3 gemeenten en 2 provincies valt.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Hilversum 570 huizen met 5.314 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 545/5.160 (= huizen/inwoners), buurtschap Het Gooische Gat 10/62 en 'verspreide woningen' 15/92. Tegenwoordig heeft de stad ca. 40.000 huizen met ca. 90.000 inwoners.

- De website Hilversum in Cijfers biedt je een selectie van gegevens over allerlei thema's in kant-en-klare dashboards. Er zijn ook uitgebreidere datasets, waarmee je zelf selecties kunt samenstellen.

Terug naar boven

Geschiedenis

Het hooggelegen Gooi is een van de oudst bewoonde streken van Nederland, waarvan de prehistorische grafheuvels en vondsten uit de Hilversumcultuur getuigen. Water verzamelt zich op de lager gelegen plaatsen, dat worden drinkplaatsen voor het vee. De dorpen Hilversum, Laren, Blaricum en Bussum zijn rond die drinkplaatsen ontstaan. Door de arme zandgronden is er voornamelijk schapenhouderij mogelijk. In de 17e eeuw groeien de weverijen sterk. Deze industrie blijf zich uitbreiden tot in de 20e eeuw. Het boerendorp Hilversum groeit gestaag, maar wordt in 1725 en 1766 geteisterd door branden die het dorp vrijwel vernietigen.

Rijke Amsterdammers vestigen zich in Hilversum na de aansluiting op het spoorwegnet in 1874. In 1882 wordt de aanleg van een stoomtram naar Laren, Naarden, Muiden en Amsterdam voltooid; de Gooise Stoomtram, bijgenaamd de Gooise Moordenaar, vanwege een aantal dodelijke ongevallen. Deze tram is tot 1947 in functie. De spoorweg trekt onder meer de families Brenninkmeijer (eigenaren van C&A), en de aan hen verwante Gockels. Een andere bekende lokale familie waren de Wortelboeren.

Mede door deze families krijgt Hilversum langzamerhand een overwegend katholiek signatuur. Dat leidt in 1892 tot de bouw van de grote neogotische Sint-Vituskerk voor 1800 mensen, ontworpen door P.J.H. Cuypers. Eind jaren zestig zou de gemeente acht parochiekerken tellen, waarvan er alweer twee gesloopt zijn, een in onbruik is en een verbouwd is tot appartementen. Na de komst van de spoorweg groeit de nederzetting heel snel, aanvankelijk door de groei van de textielsector (weverijen en aanverwante bedrijven) en de vestiging van tapijtfabrieken (waarvan uiteindelijk de Veneta overblijft).(3)

Media
Het nog altijd bestaande witte boerderijtje op Groest 108 (nu New Styling Bruidsmode) is in 1918 het startpunt van wat later uitgroeit tot Hilversum als mediastad. Dan begint Radio Holland hier namelijk met de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek (NSF), die installaties en toestellen voor draadloze telegrafie en telefonie vervaardigt. Waarom juist hier? "Dat is min of meer toevallig zo gelopen. Tilburg en Alkmaar zijn indertijd ook door de directie genoemd. Hier was voldoende goedkope bouwgrond, blijkt uit de archieven, en de bodem bestaat uit zand. Dat was voordelig, want daardoor hoefde er niet geheid te worden", stelt mediajournalist Peter Schavemaker in een reportage in Trouw (13-2-2018) t.g.v. zijn in februari 2018 verschenen boek '100 jaar Hilversum Mediastad' (512 pag.).

In 1924 start de NSF ook met radio-uitzendingen. Dat trekt maatschappelijke stromingen naar het - toen nog - dorp, die het nieuwe medium radio als kans zien om hun boodschap te verspreiden. Zo ontstaat eind 1923 de NCRV, al snel gevolgd door de oprichting van de KRO, Vara en VPRO. De eerste televisie-uitending komt vanuit Bussum. Toenmalig Hilversums burgemeester Joost Boot is daar 'not amused' over, want hij wil van Hilversum dé mediastad voor radio en tv maken. Daarom begint hij in 1961 met de bouw van het Omroepkwartier, dat eind jaren tachtig wordt omgedoopt tot Media Park. Sinds het verdwijnen van de grotere industrie is de mediasector de grootste werkgever in deze gemeente. In januari 2019 is het Media Park verkocht aan Pinnacle BV, het vastgoedbedrijf waarvan prins Bernhard van Oranje minderheidsaandeelhouder is. Het Media Park omvat 150.000 m2 aan bedrijfsruimten, die vrijwel geheel worden verhuurd aan mediabedrijven en tv- en radiostudio's van omroepen. Er werken in totaal 6.000 mensen op het Media Park.

Religie
Tot 1416 lopen de Hilversumse gelovigen 's zondags naar de kerk in Laren. In dat jaar verheft bisschop Frederik van Blankenheim hun kapel op de Kerkbrink tot parochiekerk. Het jubileumboek 'Zes eeuwen Hilversummers en hun kerken 1416-2016' beschrijft zes eeuwen Hilversumse kerkgeschiedenis. Lange tijd blijft het religieuze palet van het dorp overzichtelijk. Er zijn rooms-katholieken, gereformeerden, oudkatholieken, joden en een handjevol lutheranen. Maar na de komst van het spoor in 1874 stroomt het dorp vol met forenzen en arbeiders die nieuwe denominaties introduceren. Rond 1970 telt Hilversum nog 50 kerken. Daarna neemt het kerkbezoek af en begint het pijnlijke proces van het samenvoegen van parochies en gemeenten en het afstoten van kerkgebouwen. Desondanks telt de stad nog zo’n 35 geloofsgemeenschappen met elk hun eigen karakter.

Heemkunde
"Hilversum kent een lange en boeiende historie. Belangstelling voor die historie heeft ruim 1000 leden samengebracht in de in 1975 opgerichte Hilversumse Historische Kring Albertus Perk, die genoemd is naar de vooraanstaande Hilversumse bestuurder en historicus Albertus Perk (1795-1880). De vereniging organiseert historisch onderzoek, presenteert eens per maand een voordracht, brengt vier maal per jaar het Hilversums Historisch Tijdschrift uit en werpt zich op als beschermer van Hilversums historisch karakter. Meer kennis over het verleden van ons dorp geeft een beter inzicht in de ontwikkelingen van vandaag en leidt tot een frisse kijk op Hilversums toekomst. De Commissie Cultureel Erfgoed van Albertus Perk adviseert het bestuur van de vereniging over onderwerpen die het behoud of herstel van het historische karakter van de stad betreffen.

De lezingen tijdens de ledenavonden en de artikelen in het tijdschrift hebben veelal betrekking op Hilversums historie. De vereniging is ook gesprekspartner van het gemeentebestuur. De gespreksonderwerpen zijn de binnenstad en de woonwijken met hun waarde als jonge bouwkunst maar ook het cultuurhistorische landschap. Het streven is om datgene wat van cultuurhistorische waarde is zo goed mogelijk te bewaren en te versterken. Ook zijn en worden diverse publicaties uitgegeven. Verder heeft de vereniging een archief met lokale boeken, krantenknipsels, dia’s en foto’s." Op de site van de vereniging vind je o.a. een pagina over de geschiedenis van Hilversum. Ook honderden artikelen uit oudere jaargangen van hun tijdschrit Eigen Perk zijn op de site van de vereniging online te lezen.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De gemeente heeft in december 2019 groen licht gekregen van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) voor de plannen om tot 2040 10.000 woningen te bouwen. De MRA heeft de gemeente aangewezen als een zogeheten sleutelgebied. Dat betekent dat de gemeente onder meer hulp van de MRA voor het plan krijgt in de zin van geld, ambtelijke capaciteit en specifieke kennis. De gebieden die voor de woningbouw zijn aangewezen zijn de Spoorzone, het Stationsgebied, het Mediapark, het Arenapark en Hilversum-Noord.

- Architectenbureau De Zwarte Hond en OKRA Landschapsarchitecten hebben in 2019 een plan ontworpen voor de herinrichting en -ontwikkeling van het Stationsgebied van Hilversum. Een fijnmazig netwerk van straten, lanen, pleinen en brinken verbindt het station met het centrum. Door het centrum tot aan het station te continueren, wordt de oostzijde van de stad bij het centrum betrokken. Het plan biedt ruimte aan groen, wonen, levendigheid, media en andere creatieve bedrijvigheid. De bestaande kwaliteiten van het historische centrum dienden als inspiratiebron voor het nieuwe Stationsgebied: de karakteristieke brinken, levendige straten en volop ruimte voor fietsers, voetgangers en groen. Deze elementen kwamen ook als sterke wens van de bewoners naar voren toen zij zich eind 2018 online en tijdens een inloopbijeenkomst konden uitspreken. Het plan sluit nauw aan bij het kleinschalige stedelijke karakter van Hilversum en de aaneenschakeling van diverse besloten pleintjes en brinkjes die de stad rijk is. De aansluiting tussen centrum en station is in de afgelopen eeuw door verkeerde ontwikkelkeuzes nooit gerealiseerd. Door de aanleg van bijvoorbeeld de Schapenkamp werd juist een grotere ontwrichting bewerkstelligd. Deze littekens uit het verleden worden met het nieuwe plan zorgvuldig hersteld.

De openbare ruimte wordt logisch gereorganiseerd, routes worden opnieuw verbonden en er worden nieuwe structuren gemaakt die punten met elkaar verbinden. Hierdoor ontstaat een duidelijker en aantrekkelijker binnenkomst in Hilversum, met het duidelijker gevoel ergens ook echt aan te komen. Het nieuwe Stationsplein biedt bezoekers en bewoners een warm welkom. Het is ontworpen als een levendig en groen voorplein, met terrassen, een arcade, zitmogelijkheden, twee grote multifunctionele gebouwen en een podium voor mediagerelateerde evenementen, in de geest van de radio- en televisietraditie van de stad. Een nieuw, ruim busstation organiseert op een logische manier het bus- en taxivervoer aan de zijkant van het station. De vernieuwde tunnel biedt een bredere ingang, een meer geleidelijke helling en beplante randen en wordt daardoor nog voetgangers- en fietsvriendelijker. Door de opwaardering van de tunnel ontstaat een betere toegang naar beide kanten van de stad. Het stadscentrum wordt als het ware naar het oosten uitgebreid.

In het noorden wordt de Koninginneweg van een smalle straat in een groene boulevard getransformeerd. Het huidige samenraapsel van huizen wordt vervangen door vier aantrekkelijke woonblokken die naar het spoor een open en coherent gezicht tonen. De Stationsstraat en de Leeuwenstraat worden de 'groene lopers' die de binnenstad vooral voor voetgangers en fietsers intuïtiever toegankelijk maken. Voor een betere bereikbaarheid voor auto’s wordt het stationsgebied duidelijker verbonden met de binnenring. De sociale ruimtes op de begane grond van de multifunctionele gebouwen, de creatieve en mediawerkplekken, de nieuwe openbare functies en de levendige openbare ruimte geven het gebied nieuwe energie. Hierin is een complexe duurzaamheidsstrategie geïntegreerd. Deze is erop gericht de ontwikkeling toekomstbestendig te maken met energieneutrale structuren, slim watermanagement en gedeelde mobiliteit. De voetganger en fietser staan centraal, energie wordt gewonnen uit hernieuwbare bronnen en groen en water koelen de openbare ruimte. Met deze transformatie kondigt Hilversum een nieuw tijdperk aan waarin het stationsgebied een prominent onderdeel vormt voor de identiteit van de stad. De uitvoering van dit grootschalige herinrichtingsproject beoogt na 2020 van start te gaan. De planning en nadere toelichting van de gemeente vind je in deze handout.

- Aan de oostkant van Hilversum - tussen de Soestdijkerstraatweg in het Z, de A27 in het O en de spoorlijn in het N - ligt het gebied Monnikenberg. In dit gebied gaan de komende jaren belangrijke ontwikkelingen spelen. Het is een gebied waar nu weinig ruimtelijke samenhang aanwezig is. Tegelijkertijd zijn er belangrijke functies gevestigd (ziekenhuis en overige zorgvoorzieningen). Ook zijn er verschillende monumentale gebouwen. Het grootse daarvan is de villa Monnikenberg. Deze is nu nog in gebruik als klooster voor de zusters Augustinessen.

Aan de westzijde van het gebied Monnikenberg, tegen het Van Riebeeckkwartier aan, wordt gefaseerd een bovenregionaal innovatief gezondheidspark ontwikkeld. Het bestaande ziekenhuisgebouw van Tergooi zal uiteindelijk volledig verdwijnen. Dat geldt ook voor de bestaande gebouwen van Merem. Op de vrijkomende terreinen van Tergooi en Merem komen verschillende vormen van woningbouw. Aan de oostzijde van het gebied wordt de natuur maximaal ontwikkeld. In het Masterplan Monnikenberg staat beschreven hoe gezondheidspark, wonen, landgoed en natuur worden ontwikkeld. Daarnaast is verwoord hoe het landschap en de bebouwing eruit gaat zien en welke spelregels er gelden voor de bouw. Bij de ontwikkeling van Plan Monnikenberg streven de initiatiefnemers naar het bereiken van een maximale kwaliteit voor zorg, wonen, recreëren, landschap en natuur.

- ProRail en gemeenten werken wegens de veiligheidsrisico's samen aan het opheffen van de laatste niet actief beveiligde overwegen (NABO's) in ons land. Afhankelijk van het belang van de overweg voor omwonenden en/of toerisme/recreatie, wordt er soms ter pekke of in de directe nabijbeid een veilige overgang aangelegd. Hilversum had anno 2018 nog twee onbeveiligde spoorwegovergangen, en wel in de spoorlijn naar Utrecht, in het Laapersbos, zijnde in de Maartensdijkseweg (= zijpad van de Utrechtseweg t.h.v. nr. 123) en in het Z daarvan lopende Lambert Veenspad. De overgang in de Maartensdijkseweg zou aanvankelijk een fietsviaduct worden, omdat dat goedkoper is dan een tunnel. Het blijkt eind 2020 toch een fietstunnel te zijn geworden De overgang in het Lambert Veenspad is eind 2019 reeds gesloten, door het doortrekken van een hek aan beide zijden van het spoor. Deze blijft gesloten, omdat die in de Maartensdijkseweg slechts zes minuten lopen verderop is. Bij deze overgangen kwamen sinds 1992 vijf mensen om het leven bij een ongeluk. Drie keer liep het nog net goed af.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Hilversum heeft 217 rijksmonumenten.

- Hilversum heeft 758 gemeentelijke monumenten.

- Hilversum heeft niet alleen veel natuurgebieden (zie hieronder bij Landschap, natuur en recreatie) maar ook veel monumentale panden, maar liefst bijna 1.000. De gemeente heeft ruim 200 rijksmonumenten, 3 provinciale monumenten, ruim 300 gemeentelijke monumenten en ruim 400 mogelijke gemeentelijke monumenten (nog in beoordeling). De gemeente heeft een prachtige applicatie waar je alle monumenten in tekst en vaak ook beeld kunt bekijken.

- Het bekendste rijksmonument van de stad is het Raadhuis uit 1931 van toenmalig stadsarchitect Willem Marinus Dudok. Onder regie van Dudok is Hilversum in de eerste helft van de 20e eeuw uitgegroeid tot een gemeente waar het in een aangename omgeving wonen en werken is. Het Raadhuis geniet - ook internationaal - grote bekendheid en waardering. Het interieur, de meubels en decoraties zijn ook door Dudok ontworpen. Het Raadhuis heeft in de periode 1989-1995 een ingrijpende restauratie ondergaan en is weer in volle glorie hersteld. Zo is veel van het meubilair in publieke ruimten uitgevoerd in authentieke stijl (buismeubelen e.d.) en zijn alle oorspronkelijke kleuren weer aangebracht.

- Hilversum is bij uitstek de plaats om de werken van de vroegere stadsarchitect Dudok te bekijken. Naast het werelberoemde Raadhuis zijn er tientallen monumenten te vinden langs de Dudokroute (fietsroute, 17 km). Veel scholen en complete woonwijken zijn door Dudok ontworpen en gebouwd en worden in goede conditie gehouden door de gemeente en de woningbouwverenigingen. In 2015 zijn de door Dudok ontworpen tuinwijken Hilversum Zuid en Oost aangewezen als beschermde stadsgezichten. - Op de site Dudok.org vind je de werken van Dudok in deze gemeente maar ook elders, in tekst en beeld.

- De huidige neogotische RK Sint-Vituskerk in Hilversum (Emmastraat 7) is in 1892 gebouwd omdat de voorganger te klein was geworden om alle parochianen onderdak te bieden. De door achitect Pierre Cuypers ontworpen kerk staat qua zitplaatsen (1.800) op plek ca. 15 van in dat opzicht grootste kerken van Nederland. De kerk vormt een hoogtepunt in de latere periode uit de carrière van Cuypers, en is een van zijn grootste kerken. Een typisch kenmerk van zijn latere werk is het gebruik van twee verschillende kleuren baksteen voor het exterieur, waarbij door de lichtere baksteen decoratieve horizontale lijnen worden gevormd. De kerk is gerestaureerd van 2003 t/m 2010. De toren is 98 m hoog en daarmee de hoogste neogotische kerktoren van Nederland. De toren is te beklimmen. Vanaf de balkons naast de wijzerplaten kun je het uitzicht bewonderen. Bij helder weer zijn Amersfoort, Utrecht, Almere en Amsterdam goed te zien, bij heel helder weer zelfs de hoogovens van IJmuiden. De kerk heeft inwendig de moderniseringsgolf uit de jaren 1960 overleefd en staat voorts bekend om zijn uitstekende akoestiek, die vaak door de omroepen voor uitzendingen wordt gebruikt. De kerk valt tegenwoordig onder de R.K. Parochie H. Vitus en H. Willibrord.

- Het eerste kerkgebouw van de Hervormde (PKN) Grote Kerk in Hilversum (Kerkbrink) is in 1629 door brand verwoest. In 1766 zijn kerk en toren opnieuw door brand aangetast en gerestaureerd. Ook na een brand in 1971 is de kerk geheel gerestaureerd en in december 1977 weer in gebruik genomen. De toren staat aan de westkant bij de Torenstraat en dateert uit 1481. De zaalkerk in 1890-1891 aangebouwd in neorenaissancestijl. Aan de zuidoostkant kwam een extra toren. Achter de kerk bevindt zich de oude begraafplaats 'Gedenkt te Sterven'. Deze is van 1793-1941 gebruikt. Er zijn verschillende monumenten die aan de Tweede Wereldoorlog herinneren. - Site Hervormde (PKN) Grote Kerk.

- De Oud-katholieke Sint Vituskerk (Melkpad 12), een driebeukige kruisbasiliek, hoofdonderdeel van het kerkcomplex, met interieuronderdelen, is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde als zeldzaam en gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een driebeukige kruisbasiliek met kruisingskoepel in de stijl van de neobarok, gebouwd in 1889 naar ontwerp van P.A. Weeldenburg, beeldbepalend gesitueerd aan het Melkpad. - Site parochie Sint Vitus.

- RK Onze Lieve Vrouwe Kerk Onbevlekt Ontvangen uit 1910, ontworpen door Wolter te Riele.

- Hervormde Diependaalsekerk uit 1925, ontworpen door architect D.A. van Zanten.

- Evangelisch Lutherse kerk uit 1923 van architect Jan Dullaart.

- RK Heilig Hartkerk van Hendrik Willem Valk uit 1928.

- De voormalige RK Josephkerk uit 1936 van architect Nico Andriessen is verbouwd tot appartementen.

- Tesselschadekerk van architect B.H. Bakker uit 1928.

- Pniëlkerk van C. Trappenburg uit 1960.

- Kerk van de Vrije Evangelische Gemeenten van architect A.D.R. Blok uit 1931.

- Met sloop bedreigde voormalige gereformeerde Zuiderkerk uit 1922, ontworpen door architect A. de Maaker.

- De Clemens Maria Hofbauerkerk, ook wel kortweg Clemenskerk (Bosdrift 53), is sinds 1996 niet meer in functie. De kerk is in 2011 gerestaureerd. Een herbestemming is (ons) nog niet bekend.

- Vrijzinnige Geloofsgemeenschap Hilversum 'De Kapel' komt bijeen in De Kapel ('s-Gravelandseweg 144), een charmant, rijksmonumentaal voormalig koetshuis (met inpandige koetsierswoning) (foto) uit 1898, behorend bij de inmiddels afgebroken villa van landgoed Quatre Bras. Het voormalige koetshuis met koetsierswoning is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische alsmede typologische waarde, als zeldzaam en gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een koetshuis met koetsierswoning in Chalet-stijl naar het ontwerp van A. Salm uit het laatste kwart van de 19e eeuw, behorende tot een voormalig landgoed en gesitueerd in het noordwestelijke villagebied. Sinds 1957 is het pand in gebruik als kapel. - Hier vind je een mooie videoreportage over de geschiedenis en het exterieur en interieur van deze unieke kapel.

- Het voormalige sanatorium thans Landgoed Zonnestraal, in 1926 ontworpen door Jan Duiker i.s.m. Bernard Bijvoet en Jan Gerko Wiebenga, wordt internationaal beschouwd als een van de topstukken van de architectuur van de 20e eeuw, een pionierswerk uit de periode van het 'Nieuwe Bouwen'. Het complex ligt in het Loosdrechtse Bos (huisnrs. 5-21) maar valt toch onder Hilversum. Landgoed Zonnestraal is omgeven door 120 hectare bos. Het landschap is adembenemend, ieder seizoen opnieuw. Momenteel is Landgoed Zonnestraal de thuisbasis voor verschillende instellingen in zorg en gezondheid. Daarnaast beschikt het Hoofdgebouw over prachtig gerestaureerde zalen die te huur zijn voor bijeenkomsten, congressen, diners etc. - In maart 2018 is het complex eigendom geworden van Zonnestraal Hilversum BV. De gemeente heeft zich sinds 2010 ingezet om Zonnestraal voorgedragen te krijgen als UNESCO Werelderfgoed. In december 2018 heeft de verantwoordelijke minister, na advies van een expertgroep, besloten dat Zonnestraal niet aan de strenge criteria voldoet en daarom niet wordt voorgedragen. - Fotoserie van Zonnestraal van fotograaf Martin Stevens.

- Rond 2010 zijn alle postkantoren in ons land, voor zover die er nog waren, gesloten en vervangen door PostNL-servicepunten in supermarkten en dergelijke. Het markante voormalige postkantoor van Hilversum op Kerkbrink 16 dateert uit 1940 en is ontworpen door architect F.E. Röntgen. Het is een gemeentelijk monument. In 2020 wordt het pand getransformeerd tot een complex met 2 stadsvilla's, 18 appartementen en 1 vrijstaande woning. "Deze ontwikkeling geeft een impuls aan de levendigheid van het centrum en maakt de oorspronkelijke schoonheid van het monument weer zichtbaar. De hoge plafonds, industriële look en grote raampartijen dragen bij aan een heel bijzondere woonsfeer", aldus Ten Brinke Vastgoedontwikkeling uit Varsseveld, die de herbestemming uitvoert. De oorspronkelijke publiekshal blijft semipubliek en wordt weer volledig teruggebracht naar de oorspronkelijke afmetingen. De twee grote en bekende kunstwerken, een wandschildering en een mozaïek, blijven op die manier zichtbaar. De publiekshal wordt bestemd als commerciële en/of maatschappelijke ruimte.

- Museum Hilversum is gevestigd in het voormalige raadhuis aan de Kerkbrink. Aan de Kerkbrink heeft eeuwenlang een raadhuis gestaan. Het raadhuis in de huidige gedaante dateert uit 1881 en is de voorganger van het huidige Raadhuis uit 1931. Het museum is een kennisinstituut mét een mening over datgene wat het laat zien. Het is een regionaal museum dat een nationaal bereik nastreeft. Er wordt geprogrammeerd aan de hand van Gooise thema’s, zoals ambacht, architectuur, landschap, media en gaming. Door het verbreden van het perspectief op deze thema’s stelt het museum ze in een omvangrijker context. De focus van het museum ligt op de toegepaste kunst; diep gebed in de traditie van ambachts- en vormgevingskunst van Hilversumse iconen als Dudok.

- De Beeld en Geluid Experience is een experience om nooit te vergeten. Hier kun je zelf in de huid van televisiepresentator kruipen, zelf het journaal samenstellen en presenteren of meespelen in een soap! Televisie, radio en muziek. Daar gaat het om in deze spectaculaire publieksattractie. De kroning van koningin Wilhelmina in 1898, de traan van Maxima, populaire jeugdseries uit je eigen jeugd, de Europacup 1-zege van Feyenoord in 1970 of de laatste Elfstedentocht uit 1997. Dat alles en veel meer zie je terug bij Beeld en Geluid. Kijken, doen en beleven, dat is waar het om draait. Beeld en Geluid is voortgekomen uit het voormalige Omroepmuseum.

Het Nederlands Persmuseum en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid zijn in 2017 gefuseerd. Samen vormen ze nu één organisatie die de geschiedenis en actualiteit van media, pers en journalistiek integraal belicht en zorg draagt voor het beheer en de verdere ontwikkeling van de pers- en mediacollecties in Nederland. Met het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) is afgesproken dat de collecties van het Persmuseum beheerd blijven in Amsterdam.

- Gevelstenen in Hilversum.

- De in 1991 opgerichte Stichting Hilversum, Pas Op! zet zich in voor het behoud van historisch en/of architectonisch belangrijke gebouwen in deze gemeente. De stichting doet dit door o.a.: stimulerend optreden bij restauratie van onroerende zaken, dan wel de restauratie zelf (laten) doen; het in eigendom verwerven en (laten) restaureren van zulke onroerende zaken, met als uiteindelijk doel deze weer te verkopen; planontwikkeling in plaats van projectontwikkeling; het voor genoemde zaken (her)bestemmingen vinden, passend binnen de doelstellingen van het project en van de stichting; het geven van voorlichting ter bevordering van de doelstellingen; het onderhouden van contacten met organisaties op soortgelijk en aanverwant terrein, overheidsinstellingen e.d.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Tips m.b.t. 'dingen te doen' in Hilversum.

- Een PechaKucha Night is een evenement waarbij 10 tot 12 deelnemers een presentatie houden die de bezoekers inspireert. Presentaties die kort en bondig zijn, to the point. De sprekers krijgen 400 seconden de tijd voor hun verhaal. Tijdens een PechaKucha presentatie worden namelijk 20 afbeeldingen getoond, die ieder precies 20 seconden staan. Ziedaar het PechaKucha 20x20 format. Begonnen in de architectenwereld, uitgebreid naar allerlei creatieve genres, zijn er momenteel geen restricties betreffende de inhoud van de presentatie. Een idee, product, kunst, hobby, fantasie, wetenschap, het kan allemaal, het gaat om het begeesteren van het publiek. Het concept is in 2003 bedacht door Astrid Klein en Mark Dytham, twee architecten uit Tokio. Het format heeft zich inmiddels verspreid over bijna 1000 steden wereldwijd.

PechaKucha (PK) Hilversum is opgericht in 2012 en stelt zich ten doel circa tweemaal per jaar een PechaKucha Night te organiseren. Zo wordt het Hilversumse publiek een podium geboden voor creatieve, inspirerende ideeën. De twee reguliere PK Nights bevatten een gevarieerd aanbod aan sprekers en onderwerpen, voor elk wat wils. Daarnaast heeft PK de intentie thema-evenementen te organiseren, veelal samenvallend met evenementen georganiseerd door derden. PK beoogt daarnaast de kwaliteit van de presentaties te waarborgen en te verhogen door een intensieve begeleiding van de (potentiële) sprekers. "De 15e editie van PechaKucha Night, op 6 juni 2019, was zeer geslaagd. We mochten ons verheugen op een hoge opkomst maar vooral ook op 12 geweldige sprekers, die stuk voor stuk een boeiend verhaal hadden; een visie op of een deeloplossing voor een toekomstbestendiger samenleving. Dank allen." Op de Facebookpagina kun je alle 12 presentaties bekijken.

- Op een zondag in februari is er in Hilversum 'Gluren bij de Buren', hét woonkamerfestival, waarbij woonkamers in verschillende steden worden omgetoverd tot een tijdelijk podium met een wel zeer intiem karakter. Iedereen kan genieten van diverse optredens van lokale talenten, van singer-songwriters met een gouden keel tot theatermakers die je verrassen en koren die je omverblazen! Elke artiest speelt drie keer een optreden van 30 minuten. Door de speciale looproutes kun je hierdoor als bezoeker maximaal 7 optredens bijwonen. Gluren bij de Buren maakt de wijken gezelliger en geeft lokale acts een podium. Alle voorstellingen zijn gratis te bezoeken (een vrijwillige bijdrage is welkom, en draagt bij aan het budget om de volgende editie mogelijk te maken). Beleef het karakter van jouw stad, de gastvrijheid van de bewoners en ontmoet talentvolle lokale muzikanten als bezoeker van 'Gluren bij de Buren'. Wil je Gluren bij de Buren ook in jóuw stad organiseren? Wil je jouw huiskamer beschikbaar stellen voor een optreden? Of wil je zelf spelen in een van de huiskamers? Neem dan contact op met de organisatie.

- Op een zondag in mei is er de jaarlijkse Hilversum City Run. Met start en finish op de Markt wordt het centrum van de Mediastad omgetoverd tot het strijdtoneel van het grootste sportevenement van 't Gooi. Of je nu een getrainde atleet bent of op recreatief niveau hardloopt, er is voor elk wat wils. En je kunt zowel individueel als in teamverband mee doen. Er is de Yakult Ladies Run van 5 kilometer voor vrouwen, de Bink Kids Run van 1500 meter, de Bink Family Run over 1,5 en 3 kilometer die door families kan worden gelopen, en de wedstrijdloop over een lengte van 5 Engelse Mijlen wordt georganiseerd. De Westeneng Verbeek Makelaardij prestatieloop is er over een lengte van 5 en 10 kilometer, en ook de nieuwe afstand van 10 Engelse Mijlen wordt als prestatieloop aangeboden. Bedrijven en instellingen kunnen met een team van 4 tot 6 collega’s meedoen aan de Business Run, over een afstand van 5 of 10 kilometer.

- "In 2008 sloeg een aantal liefhebbers de handen ineen met als doel weer een paardenkoers in de omgeving te organiseren. Inmiddels is dit initiatief uitgegroeid tot een prachtig jaarlijks terugkerend evenement in de Hilversumse Meent, waarbij de oude tijden steeds weer herleven. Het weiland van Boer Jansen aan de Melkmeent 9 wordt jaarlijks steevast bezocht door circa 3000 (!) toeschouwers. Iedereen ervaart het hele gebeuren als een ware drafreünie, waar de ouderwetse gezelligheid weer aan de orde is, of als een mogelijkheid om weer eens iets nieuws te ervaren. Op het evenement Grasbaan Hilversum (op een vrijdag in mei) kunnen ook de kinderen kennismaken met een veulen, meedoen aan de opblaas paardenrace en zelfs een ritje maken op een heuse pony. Het bestuur van de stichting is trots dat zij dit evenement met steun van vele sponsoren maar vooral ook het enthousiaste publiek mogelijk kunnen maken. We hopen dat u als publiek met volle teugen zult genieten van de souplesse, de elegantie en kracht van de paarden. Geniet ook van de hapjes en drankjes, op dit evenement voor de gehele familie."

- Hilversum Alive (weekend eind juni) is een festival met veel livebands, een braderie en lekkere hapjes van de Hilversumse restaurants.

- Circa 400 kerstmannen, kerstvrouwen en kerstkinderen nemen jaarlijks op een zaterdag half december deel aan de Rotary Santa Run Hilversum (in 2019 voor de 4e keer). De opbrengst van de loop (ca. € 5.000,–) gaat naar een lokaal en/of landelijk goed doel. Na de loop worden de cheques aan de goede doelen uitgereikt en zorgt een DJ voor de muzikale sfeer in de tent bij MOUT Foodhall. Voor een indruk van dit evenement zie de aftermovie Rotary Santa Run editie 2018.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Livehilversum.nl is het digitale platform voor inwoners en bezoekers van Hilversum. Hier ontdek je wat er allemaal te beleven valt in de stad en de regio. Bekijk de uitagenda voor het actuele aanbod aan activiteiten en evenementen of bekijk het lokale aanbod aan cultuur, natuur en architectuur. Ga je liever een dagje shoppen? Ga dan naar het winkeloverzicht. Laat je verrassen en plan je bezoek!" - Nieuws van Livehilversum.nl op Facebook.

- "Je hebt het vast al gezien: #supportyourlocals. Een initiatief dat over de hele wereld, en dus ook in Hilversum, is uitgerold. Onze lokale ondernemers hebben in deze corona-tijd wat extra liefde nodig. Shop lokaal en draag jouw lokale steentje bij! Daar voel je je gelijk (nog) beter van, wedden? Van het kopen van je fles wijn bij Mijn Hemel tot het afhalen van een heerlijke salade bij Vers Saladebar of je bestelling van de wereldberoemde kippeling bij Floor Poelier; met al jouw lokale aankopen help jij de Hilversumse ondernemers. Daarvoor zijn ze jou heel dankbaar! Check hier onze leukste local shoptips per winkelgebied!"

- "Stichting Filmtheater Hilversum is een non-profitorganisatie met als statutair doel/missie: het bevorderen van de filmkunst. Het filmtheater is sinds 1978 de plaats voor de betere kwaliteitsfilm in de mediastad. Het is gehuisvest in een modern eigen gebouw met drie zalen in het centrum. Met dagelijks minimaal twaalf voorstellingen en meer dan 130.000 bezoekers per jaar heeft het filmtheater zich een stevige positie verworven. Naast het actuele aanbod van kwaliteitsfilms zijn er themaprogramma´s, extra (kinder)activiteiten en eens per jaar een Openluchtvoorstelling en het eigen Filmfestival Hilversum. De organisatie bestaat uit meer dan 120 vrijwilligers, een team van vijf vaste medewerkers en een bestuur.

Het Filmtheater is volledig onafhankelijk in zijn programmatische keuzes. De financiële middelen om de stichting te laten bestaan komen voornamelijk uit de kaartverkoop en de baromzet. Daarnaast ontvangen wij subsidie van de gemeente Hilversum en van Europa Cinemas (initiatief van de EU om Europese films te ondersteunen). De dagelijkse voorstellingen worden verzorgd door een enthousiaste groep van ruim 120 vrijwilligers. Zij verzorgen de kaartverkoop, de filmprojectie, de bediening aan de bar en overige voorkomende werkzaamheden. Daarnaast is er nog een groep van ca. 100 vrijwilligers die het maandprogramma rondbrengt."

- De concert-/theaterzaal van Podium de Vorstin (Koninginnneweg 44) is de plek waar grote (inter)nationale acts zich presenteren, maar ook regionale bands en DJ's mogen proberen het megagrote podium te trotseren. De concertzaal is bijzonder omdat het de mogelijkheid biedt om zowel te staan als te zitten (of er zitplekken aanwezig zijn, staat per concert vermeld op de site, deze zijn dus niet standaard aanwezig), omdat er een groot balkon is waar je in comfortabele stoelen kunt genieten van een prachtig uitzicht op het podium. Het Podium-café van Podium de Vorstin is dé ontmoetingsplaats voor iedereen die zich op een of andere manier binnen de popscene beweegt of gewoon gezellig met vrienden wat wil drinken. Het Podium-café heeft een eigen podium en faciliteiten om beginnend talent of concerten die wat kleinschaliger van opzet zijn te presenteren. De entree tot het café is zoveel mogelijk gratis, tenzij anders aangegeven is.

- Vliegveld Hilversum.

- In 2013 zijn 2 ecoducten gerealiseerd op landgoed De Zwaluwenberg in het ZO van het grondgebied van Hilversum, namelijk 1 over de A27 en 1 over de spoorlijn. Deze zogeheten Natuurverbinding Zwaluwenberg verbindt de Utrechtse Heuvelrug weer met 't Gooi. Hierdoor kunnen dieren als ree, das, boommarter en zandhagedis zich zonder gevaar over een breder gebied verplaatsen en moeten hun overlevingskansen toenemen. In 2016 is de 3e en laatste brug in dit kader gereed gekomen: Natuurbrug Hoorneboeg over de Utrechtseweg. Deze brug heeft ook een wandel-, fiets- en ruiterpad. Voor mens en dier ontstaat hierdoor een aantrekkelijk aaneengesloten gebied.

- Zanderij Crailoo is 65 ha groot. Het voormalige zanderijgebied N van de stad, rond de Naarderweg en de spoorlijn Hilversum-Bussum, was destijds de grootste Gooise zandafgraving. De zandwinning is definitief beëindigd in 1970. O van de spoorlijn verrees op de voormalige zandafgraving Sportpark Crailoo. Tussen de spoorlijn en de Naarderweg werd in de begintijd van de spoorlijn een dumpplaats ingericht voor afgewerkt carbid van de lantaarns van de locomotieven. Deze kalkstort is later een natuurgebied geworden onder de naam Kalkterreintje. Door de kalkondergrond kon zich daar een voor het ‘zure’ Gooi unieke flora ontwikkelen. Aan de zuidzijde van het Kalktereintje lag het openluchtzwembad Crailoo dat werd gevoed door bronwater en naast het Kalkterreintje lag ook jarenlang een ijsbaan. Het zwembad is opgeheven en nu is er een klein bedrijventerrein.

De Naarderweg en de spoorlijn met het NS bedrijventerrein is een geweldig obstakel in ecologische zin. Vandaar de aanleg in 2006 van de imposante Natuurbrug Zanderij Crailoo, met zijn 800 meter lengte de langste natuurbrug ter wereld. De natuurbrug overbrugt een spoorlijn, een provinciale weg, een bedrijventerrein en een vallei met sportvelden. De natuurbrug is tevens vrij toegankelijk voor voetgangers, fietsers en paardrijders. De brug herstelt de voorheen verbroken verbinding tussen de Heuvelrug en de natuurgebieden in het westen van het Gooi. Uit onderzoek is gebleken, dat alle grote zoogdieren uit de aangrenzende natuurgebieden - zoals ree, vos, haas, konijn en das - gebruik maken van de natuurbrug Zanderij Crailoo. Ook amfibieën- en reptielensoorten maken er gebruik van. Zanderij Crailoo met omgeving moet niet worden verward met de buurtschap Crailo, enkele kilometers naar het ZO, aan de andere zijde van de Bussumerheide.

- De Snip, 14 ha groot, is het laatst overgebleven stukje heide aan de westzijde van de Zanderij Crailoo. Het was grotendeels verbost. In 2003 is het, mede dankzij de inzet van vrijwilligers, open gemaakt zodat er weer struikhei kan groeien. Nu fungeert dit gebied als ‘stepping stone’ voor zon- en warmteminnende dieren die de natuurbrug oversteken. Honden aangelijnd.

- Zwarte Berg heeft een oppervlakte van 67 ha. Ingeklemd tussen de Noodweg, Utrechtseweg en de Hoorneboegse heide. Hier eindigt het Tienhovens kanaal, ooit bedoeld als verbinding van de Vecht met de Zuiderzee. Aan de andere kant van de zandbult ligt de Gooiersgracht bij Laren en Blaricum. Het Gooi was te hoog om door te graven. De grillige oude grove dennen zijn het meer dan waard om even bij stil te staan. In dit gebied veel nesthopen van de rode bosmier. De van deze mieren levende groene specht is dan ook een vaste bewoner. Honden mogen los.

- Het Smithuyserbos heeft een oppervlakte van 40 hectare en is in particulier bezit. Het ligt ten zuidoosten van Hilversum, in het noordoosten begrensd door de Lage Vuurscheweg, in het oosten door de Hollandsesloot (grens tussen Noord-Holland en Utrecht), ten zuiden van het Hilversums Wasmeer en ten oosten van De Zuid en het Erfgooiersbos. Oorspronkelijk het Gooiersbos, een oerbos. In de late middeleeuwen gekapt. De (arme) grond werd gebruikt door de Erfgooiers voor het weiden van schapen. In 1836 heeft de eerste heideverdeling plaatsgevonden tussen de Erfgooiers en de Staat (Domeinen). Het deel van de Staat is verkaveld en in 1837 door Domeinen verkocht. Het bos is genoemd naar een van de eerste eigenaren: Pieter Johannes Smithuysen, makelaar in tabak te Amsterdam.

- Het Cronebos, vroeger Tolbos, heeft een oppervlakte van 46 hectare en wordt beheerd door Natuurmonumenten. Gelegen tussen de A27, de Soestdijkerstraatweg, de Weg langs de Gooiersgracht en de Lage Vuurscheweg. De Zwarteweg, de voormalige tolweg op de Lage Vuursche, loopt er doorheen. Het voormalige tolhuis, waar het bos oorspronkelijk naar is genoemd, staat er nog (Lage Vuurscheweg 86). Het G.H. Cronebos heeft veel reusachtige douglassparren, aangeplant eind 19e eeuw. Ze zijn een geliefd onderkomen voor de groene en zwarte specht. Onder de hoge beuken in het Hallebos kunt u heel ver kijken. Uniek aan dit natuurgebied zijn de vele paddenstoelen, varens en mossen. In de herfst zorgen ze met het loof voor prachtige kleuren. Fotoreportage van het Cronebos van fotograaf Martin Stevens.

Landgoed Monnikenberg / Faunatunnel / Natuurbrug Anna's Hoeve
Landgoed Monnikenberg (gelegen direct O van de stadskern van Hilversum, N van de Soestdijkerstraatweg, in het O grenzend aan de A27 en in het N grenzend aan de spoorlijn) heeft een oppervlakte van 43 ha. Het is een in landschapsstijl aangelegd landgoed met oude beukenlanen uit 1863, weilanden en een waterpartij waarin de kamsalamander zich voortplant. Vanuit het op het landgoed aanwezige Klooster De Stad Gods is er een doorkijk op de Vituskerk. De komende jaren wordt dit gebied drastisch heringericht. Zie daarvoor ook het hoofdstuk Recente ontwikkelingen.

Rijkswaterstaat was anno 2018 doende met het verbreden van de A27 tussen de aansluiting Utrecht-Noord en knooppunt Eemnes. Als onderdeel hiervan is in 2018 O van Hilversum een grote faunatunnel onder de A27 aangelegd, om Landgoed Monnikenberg te verbinden met de bossen O van de A27. De faunatunnel maakt onderdeel uit van faunaverbinding De Groene Schakel, die ook een ecoduct over het spoor omvat. Ecoduct en faunatunnel vormen samen een 'ecocorridor' om doelsoorten als de ree, das, boommarter maar ook diverse reptielen, insecten en andere soorten veilig de A27 en het spoor te laten passeren. In het winnende ontwerp van Aannemerscombinatie 3Angle is de faunatunnel maar liefst 40 meter breed en 5,5 meter hoog geworden. Die hoogte maakt dat de tunnel ook toegankelijk is voor grote hoefdieren, zoals reeën. Halverwege is een open ruimte van ongeveer 4 meter breed gerealiseerd om licht en water door te laten. Dit maakt, samen met de grote hoogte, dat de tunnel opwarmt in het zonlicht, en daarmee ook geschikt is voor dagvlinders en reptielen. "Goois Natuurreservaat heeft in 2020 1,6 ha loofbos op landgoed Monnikenberg aangekocht. Een waardevol bos met veel oude bomen. Daarmee is het landgoed veiliggesteld als natuurgebied én als cruciale schakel in de natuurverbinding tussen het Utrechtse en het Noord-Hollandse deel van de Heuvelrug. De aankoop is mogelijk gemaakt door het Prins Bernhard Cultuurfonds." (bron: Goois Natuurreservaat, september 2020)

"De nieuwe inrichting bestaat uit afwisselende natuur zoals heide, bos, zanderige open ruimten, poelen en natuurvriendelijke oevers. Door het aanleggen van nieuwe wandelpaden door het gebied en de herinrichting van de speelvijver, versterken ook de recreatieve mogelijkheden van Anna’s Hoeve en Monnikenberg. De nieuwe wandelpaden bestaan voor een deel uit vlonders. In Anna’s Hoeve wordt hiermee het vertrouwde rondje rond de bergvijver behouden. In Monnikenberg maken de vlonders het mogelijk om volop van het nieuwe heidegebied te genieten. De Berg van Dudok heeft aan weerszijden een nieuwe trap gekregen en het uitkijkpunt boven op de berg is opgeknapt. Benieuwd naar het ontwerp? Op de website 'Voltooiing Groene Schakel' staat het ontwerp, een interactief Definitief Ontwerp en een toelichting." (bron: Provincie Noord-Holland, februari 2021)

"Op 25 april 2022 is de nieuwe Natuurbrug Anna’s Hoeve in Hilversum opgeleverd. Hierdoor krijgen dieren een groter aaneengesloten leefgebied waardoor hun overlevingskansen toenemen. Samen met de faunatunnel onder de A27, die in 2018 is aangelegd, vormt Natuurbrug Anna’s Hoeve de zogenoemde Groene Schakel die de natuur tussen 't Gooi en de Utrechtse Heuvelrug met elkaar verbindt. Op veel plekken wordt de natuur doorsneden door wegen en spoorlijnen: het belemmert dieren de oversteek te maken van het ene natuurgebied naar het andere. Ook planten hebben hinder van de barrières: zaden verspreiden zich namelijk vaak via de huid of vacht van dieren. Met Natuurbrug Anna’s Hoeve kunnen dieren nu in 1x het spoor, de busbaan, de weg en het fietspad over. Om al deze infrastructuur veilig te kruisen is de natuurbrug extra hoog (8 meter) en breed (50 meter)."

- Het Spanderswoud is 213 ha groot. Sinds 1981 mag de natuur zoveel mogelijk zijn eigen gang gaan. Afgestorven bomen blijven liggen, dat biedt schuilplaatsen aan kleine dieren en levert ieder jaar een bonte schakering op aan paddenstoelen. Aan de zuidzijde zijn enkele landgoedachtige waterpartijen en aan de westkant liggen enkele fraaie akkers in de bosrand en loopt u zo door naar de ’s-Gravelandse buitenplaatsen. Uniek is hier het kleuterpad, dat in 2007 is geopend: een natuurbelevingspad, speciaal aangelegd voor kinderen tot 7 jaar. Bijbehorende kaart en ‘doe-boekje’ zijn te bestellen bij het Goois Natuurreservaat. Van 15 maart tot 15 juli moeten honden aangelijnd. In het zuidelijke deel mogen ze los. De Kamphoeve (gem. Bussum), 32 ha groot, is een noordoostelijke hoek van het Spanderswoud die oorspronkelijk bij de verdwenen boerderij Kamphoeve hoorde. Verschillende percelen met voormalig hakhoutbos voor de takkenovens van de bakkers. Later omgevormd naar spaartelgenbos waarbij één tak (telg) doorgroeide tot een ‘normale’ eikenboom. Honden mogen hier los lopen.

- Het Corversbos heeft een oppervlakte van 95 hectare en wordt beheerd door Natuurmonumenten. Gelegen ten westen van de stad (Geert van Mesdagweg, via tunneltje onder deze weg bereikbaar vanuit de buurt Boomberg), ten zuiden van de 's-Gravelandseweg, ten oosten van de Corverslaan (grens tussen de gemeenten Wijdemeren en Hilversum) en ten noorden van de Beresteinseweg (langs de Gooise vaart). De meeste huidige bomen zijn geplant na de Tweede Wereldoorlog (het vroegere Corversbos is in WOII gekapt voor brandhout). Gemengd bos. In het bos een voormalig tolhuis, aan De Weg op Gooilust. In 1777 kreeg Gerrit Corver Hooft de Gooise heide (het huidige Corversbos) in erfpacht, bij de aankoop van Gooilust, een van de 's-Gravelandse buitenplaatsen. Gerrit Corver Hooft was de laatste baljuw van Gooiland en kastelein van Muiden. Hij plantte bos aan en gebruikte een deel van de grond als bouwland. Het gebied kwam in 1843 in eigendom van de familie en heet sindsdien Corversbos.

Het Corversbos is vooral bekend vanwege zijn akkers. Op een aantal wordt door Natuurmonumenten rogge en haver verbouwd. In deze akkers staan nog diverse uiterst zeldzame akkerkruiden zoals korenbloem, korensla en bleekgele hennepnetel. De Weg op Gooilust is de enige beukenlaan die in WOII gespaard is gebleven omdat daar de telefoonkabels lagen van de Duitse bezetter. De laan vanaf de Oude Utrechtseweg (een zandpad schuin door het Corversbos) tot het huis Gooilust is wel gekapt door de Duitsers om de gebouwen van het hoofdkwartier te verwarmen. In het bos bevindt zich een Bijenschans (tel. 035-6240813) met 40 tot 60 bijenkasten en -korven. Een kast met een glazen wand geeft een kijkje in het inwendige van de bijenkast. Verder zijn de werktuigen van een imker te zien. Deze bijenschans is de laatste van de ca 40 bijenschansen in het Gooi die nog op de originele plek aanwezig is. De schans lag vroeger in het open heide en akkerlandschap, nu verscholen in het bos. Fotoreportage van het Corversbos van fotograaf Martin Stevens.

- Pinetum Blijdenstein is uitgegroeid tot misschien wel een van de meest belangrijke institutionele coniferencollecties op aarde. Een botanische verzameling met een zeer actief collectiebeheer.

- Bantam is een landgoed met parkbos, gelegen aan de Franse Kampweg (provincialeweg Weesp-Bussum, ter hoogte van de Hilversumse Meent). De ingang is tegenover het Shell-station aan Franse Kampweg. Landgoed Bantam heeft een oppervlakte van 28 hectare. Vroeger was het één geheel met het naastgelegen landgoed Schaep en Burgh. Het landhuis, gebouwd in 1878, is honderd jaar later afgebroken. Er resteren nog twee boswachterswoningen.

- Dassenveld heeft een oppervlakte van 13 ha. Landbouwgebied met houtwallen, speciaal ingericht en beheerd om de meest westelijke dassenpopulatie van Nederland te versterken. ’s Nachts verlaten de dassen hun burchten aan de bosrand om wormen te zoeken op de velden. Dankzij gerichte maatregelen is Nederlands grootste marterachtige hier weer in opmars. Onder de Utrechtseweg en de Rijksweg A27 zijn dassentunnels aangelegd, waar ook andere dieren dankbaar van profiteren. Honden aangelijnd.

- Hilversums Wasmeer heeft een oppervlakte van 31 ha. Meest oorspronkelijke ven in het Gooi. De brede open oeverzones huisvesten planten die enerzijds van vocht houden en anderzijds van een zure, voedselarme zandbodem. Voorbeelden zijn de diepblauwe klokjesgentiaan, de (vleesetende) kleine zonnedauw en de veenpluis waarvan de hele zomer de spierwitte pluimpjes al van veraf te zien zijn. Niet toegankelijk, echter goed te overzien vanuit het uitkijkpunt aan de oostoever.

- Zonneheide heeft een oppervlakte van 12 ha. Ooit heide met gedeelten rul zand, maar nu alweer bijna bos. De meerwaarde van dit gebied voor de natuur schuilt in het ‘Zonneheideven’. Hier planten zich amfibieën voort zoals de heikikker en de kamsalamander die voor Gooise (en Nederlandse) begrippen vrij zeldzaam zijn. Honden mogen los. De zonneheide ligt aan de Noodweg tegenover de ingang van vliegveld Hilversum.

- Anna’s Hoeve heeft een oppervlakte van 46 ha in deels gemeente Hilversum (W deel), deels gemeente Laren (O deel). Recreatiegebied van architect Dudok. Aangelegd in de crisisjaren dertig van de 20e eeuw met als letterlijk hoogtepunt een uitzichtheuvel. Vijverpartijen slingeren onder fotogenieke houten bruggen door. Honden aangelijnd in het oostelijk deel van het gebied. Vereniging tot Behoud van Anna's Hoeve.

- De Bussumerheide, 167 ha, is samen met de aangrenzende Westerheide het grootste aaneengesloten heideveld van ‘t Gooi. Eén van de zeldzame plekken waar je een paar kilometer ver kunt kijken. Dit is het domein van de veldleeuwerik, de roodborsttapuit en de ree. De grafheuvels, de vele kleine bosjes en de eeuwenoude zandwegen geven het gebied een extra dimensie. Via een natuurbrug over de A1 is deze heide tegenwoordig verbonden met de Blaricummer- en Tafelbergheide. Honden aangelijnd binnen de rasters.

- Westerheide, 351 ha, in globaal half (W deel) gemeente Hilversum, half (O deel) gemeente Laren. Op en onder de heide zijn veel relicten uit de prehistorie te vinden zoals kampjes, een banscheiding, doodwegen, een urnenveld en grafheuvels. Een gerestaureerde paalkransgrafheuvel uit de Bronstijd (3000 – 800 jaar v. Chr.) is goed bereikbaar via de Erfgooiersstraat. Het urnenveld is waarschijnlijk een van de grootste en best bewaard gebleven velden van Nederland. Dagrecreatieterrein Westerheide aan de Hilversumseweg te Laren. Honden aangelijnd binnen de rasters.

- De Zuid heeft een oppervlakte van 204 ha. Dit bosgebied gaat naadloos over in een van de grootste aaneengesloten wouden van Nederland: die van de Lage Vuursche en Pijnenburg. Honderd jaar geleden was De Zuid nog een open heide. Na de Tweede Wereldoorlog oorlog is hier het dennenbos aangeplant. Inmiddels neemt het aandeel loofbomen toe. De hond moet, behalve in het meest zuidelijke gedeelte, aangelijnd blijven.

- De Hoorneboegse Heide heeft een oppervlakte van 145 ha. Vernoemd naar landgoed ‘De Hoorneboeg’ dat op een hoog punt centraal in het gebied ligt. De zware bomen die het landgoed omringen herbergen roofvogels, vleermuizen, spechten en uilen. Dit is overigens het enige gebied in ‘t Gooi waar u op warme zomeravonden de veldkrekel kunt horen. Honden mogen hier los lopen, mits ze onder appèl staan. In 2012 heeft de Gooise amateurhistoricus R. Wortelboer een oud akkercomplex van tientallen hectaren op de Hoorneboegse Heide ontdekt. Het betreft een zogeheten raatakker, ook wel bekend als Celtic Field. Deze komen in Nederland voor vanaf ongeveer 1200 voor Christus tot 200 jaar na Christus.

- De Laapersheide (17 ha) is een heideveldje met een waterpartij en een oefendrafbaan. Klein maar verrassend mooi en rustig heideveld met pijpenstrootje en vliegdennen. Het ligt tamelijk geïsoleerd en ingeklemd tussen de A27, de spoorlijn en het kantorenpark Arena aan de Diependaalselaan. Door de aanleg van faunatunnels speelt het gebied een steeds belangrijke rol als 'groene stapsteen' voor fauna en flora ten zuiden van Hilversum. Zo is de das hier sinds de aanleg van de faunatunnels al een regelmatige bezoeker. Honden aangelijnd tijdens het broedseizoen (15-03 tot 15-07). Op 8-4-2019 heeft op de Laapersheide een grote brand gewoed. Een gebied van ongeveer 5 hectare - bijna een derde van dit hele gebied dus - stond in brand. De oorzaak is niet bekend.

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage met 174 foto's van Hilversum van fotograaf Martin Stevens.

- Heel veel oude foto's van Hilversum.

- Filmpje met een collage van vele tientallen oude ansichtkaarten en foto's van Hilversum in vroeger tijden.

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Hilversum. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Nieuws: - Hilversum goed bekeken is een site met nieuws over o.a. natuur, cultuur en uitgaan in deze stad.

- Lokale links: - Pagina met links naar instellingen in Hilversum.

- Wijkcentra: - Wijkcentrum De Geus biedt verenigingen en clubs de mogelijkheid om er activiteiten te organiseren. Ook is het mogelijk om er te vergaderen of een tentoonstelling te organiseren.

- Lezen en educatie: - Bibliotheek en Volksuniversiteit Hilversum. "Wat kun je doen bij de Volksuniversiteit? Een nieuwe taal leren... Een kookworkshop volgen... Bridgen of schaken... Leren schilderen of boetseren... Creatief schrijven... Of een van de vele andere cursussen en workshops..."

- In 2017 zijn de eerste Minibiebs in Hilversum geplaatst. Dat zijn onbemensde kastjes waar boeken in staan. Daar mag je er een uithalen om te lenen en te lezen. Je kunt het boek na lezing terugbrengen of er zelf weer een ander een plezier mee doen. Je kunt er ook een boek dat je zelf over hebt in plaatsen zodat het systeem zichzelf in stand houdt. Voor nadere informatie over dit concept (landelijk zijn er al meer dan 1.000!), zie onze pagina over de MiniBieb.

- Globe CKC (Centrum voor Kunst en Cultuur) in Hilversum is de plek waar een enthousiast, motiverend en hoogopgeleid team van professionals lessen, workshops en projecten aanbiedt en ontwikkelt in muziek, dans, beeldende kunst, theater, musical en nieuwe media. Door het ontwikkelen van vaardigheden, competenties en persoonlijke talenten, kan het zelfbeeld positief worden versterkt, krijgen (school)leerlingen en cursisten energie en verwerven een brede(re) culturele belangstelling. Als gevolg hiervan zullen het algemeen welbevinden en het zelfvertrouwen toenemen en de intellectuele prestaties verbeteren. Zo kan CV Globe een tastbare en waardevolle bijdrage leveren aan een prettige samenleving.

- Muziek: - Het Muziekcentrum van de Omroep (MCO) in Hilversum is de thuisbasis van het Radio Filharmonisch Orkest, het Groot Omroepkoor en het Metropole Orkest. Het MCO biedt spraakmakende concertprogramma’s met topsolisten en topensembles voor een breed publiek, jong en ouder. Daarnaast verhuurt het MCO hoogwaardige en sfeervolle zalen en studio’s voor opnames, repetities, bijeenkomsten of evenementen.

- "JazzMuziekCollege is gespecialiseerd in jazz, funk, pop, rock, latin, en filmmuziek. Wij geven les op maat, aangepast aan jouw muzikale wensen! We hebben jazzy methodes ontwikkeld om de instrumentalist of zanger in relatief korte tijd te laten improviseren en/of begeleiden. Als je bijvoorbeeld piano of gitaar speelt, leren we je de 'echte' akkoorden. Of je al jaren niets anders hebt gedaan! JazzMuziekCollege heeft kennelijk de juiste formule gekozen, want instrumentalisten en zangers komen uit alle delen van Nederland naar Hilversum om onze lessen te volgen. We geven instrumentlessen en zanglessen / stemvorming. Onze lessen: 45 of 60 minuten les; lessen wekelijks of 14-daags; duo- of groepsles mogelijk; sessies, workshops en clinics 'in huis'. Improvisatielessen: lesmodules geschikt voor elk instrument en zang; jong of oud, iedereen kan inschrijven; docent speelt mee en/of werkt met backgroundtrack. Beginners. Als je nog nooit een instrument hebt bespeeld of hebt gezongen, kun je terecht bij ons 'zusje' MuziekCollege." Zie daarvoor de alinea hierna.

- "MuziekCollege geeft muzieklessen aan iedereen met muzikale aspiraties. Van jong tot oud, van beginner tot pro. Onze ambitie is de beste muziekopleiding van Nederland te zijn. Gevestigd in de mediastad Hilversum. MuziekCollege geeft les in piano, keyboard, drums, gitaar, zang/stemvorming, bas, saxofoon, trompet. Alleen 'lichte muziek' dus jazz, rock, latin, pop, dus geen klassieke lessen. Alle lessen zijn individueel of met z'n tweeën. We maken ook gebruik van de nieuwe media zoals YouTube om met behulp van telefoon of tablet nieuwe liedjes in te studeren. Beginner? Wij leren je eerst de basisvaardigheden op je instrument. Pianisten en gitaristen leren uiteraard ook akkoorden spelen. Gevorderd? Heb je ervaring op je instrument, weet je waar 'de noten zitten'? Dan vinden we een lesmethode die bij jouw niveau past. Muziekles op de BSO. We geven ook workshops en muzieklessen op de buitenschoolse opvang en op school. Dat scheelt ouders ritjes naar de muziekschool!"

- "The Laundry BigBand verenigt de beste jazzminded (amateur)muzikanten uit de Gooi- en Vechtstreek. Door de krachtpatsers van de trompetsectie, de backbone van de trombones, de smeltende saxofonisten, de hechte ritmesectie en de fantastische zangeres Marie-Jose Tiemstra hoeft The Laundry BigBand geen enkel arrangement te schuwen. Bovendien telt The Laundry BigBand in elke sectie bedreven solisten en zijn de concerten zeer gevarieerd. Het repertoire varieert van traditioneel tot modern en van rock tot swing. The Laundry BigBand laat van zich horen in jazzclubs, festivals en bedrijfsfeesten en natuurlijk iedere maand in de Vorstin. Elke eerste maandag van de maand speelt The Laundry BigBand hun traditionele wasdag in de kleine zaal van de Vorstin in Hilversum. Geniet van een gevarieerd concert van een uur, voorafgegaan door een open repetitie. Zaal open: 20:00 uur. Tijdens deze optredens worden geregeld bekende solisten uitgenodigd om samen op hoog niveau te musiceren."

- "City Orkest Hilversum is een amateurorkest van niveau met een bezetting van blazers, strijkers en een ritmesectie. Onder de bekwame leiding van dirigent en arrangeur Pieter van den Dolder brengt het orkest toegankelijke lichte muziek van alle tijden en uit verschillende delen van de wereld ten gehore. In de huidige samenstelling is het City Orkest het best te vergelijken met het bekende Metropole Orkest. Zo zijn er maar een paar amateurorkesten in Nederland. Na ruim 70 jaar bestaat de vereniging nu uit zo’n 35 strijkers en blazers, en een ritmegroep van drums, piano en contrabas. Het City Orkest reperteert elke dinsdagavond van 20.00-22.30 uur in het Muziek Centrum voor de Omroepen (MCO)." Nieuwe leden zijn van harte welkom. Onder de link kun je lezen voor welke instrumenten ze in het bijzonder nog iemand zoeken.

- "Fanfarekorps Leo in Hilversum is opgericht in 1900. De basis van het orkest is een typische fanfarebezetting (koperblazers, sax, slagwerk). Dit wordt sinds jaar en dag ondersteund door een swingende combo van elektrische gitaar, basgitaar, drums en percussie. Met onze stevige kopersectie, de brede saxsectie, de goede slagwerkers en het uitstekende combo pakken we alles aan van ‘licht klassiek’ tot pop, rock, funk en swing. Heb je interesse om mee te spelen? We hebben volop ruimte voor nieuw talent in ons midden, vooral op bugel, hoorn, euphonium en pauk. Wil je meer informatie of gewoon even de sfeer komen proeven? Je bent altijd welkom bij een repetitie of neem contact met ons op. We repeteren op maandagavond van 20:00-22:00 uur in het gebouw van Beatrix (Neuweg 357). Na de repetitie is er natuurlijk tijd voor een drankje en een hapje."

- Modelspoor: - "De in 1982 opgerichte Omroep Modelspoor Club (OMC) in Hilversum biedt spoorwegenthousiasten de mogelijkheid om in clubverband hun veelzijdige hobby te beoefenen. Ieder van de leden heeft zijn eigen inbreng en specialisatie. De OMC - van oorsprong een omroepclub, maar tegenwoordig is iedereen er van harte welkom - beschikt over een digitale modulaire 2-rail clubbaan in de schaal H0. De baan is naar Nederlands voorbeeld en huisvest een middelgroot station, dat in de jaren tachtig gebouwd zou kunnen zijn. Sinds 2006 zijn we gehuisvest op de zolder van een kerk aan de Diependaalselaan. Wekelijks op de donderdagavonden komen de leden bij elkaar om te praten, te bouwen en kennis uit te wisselen. Op de laatste avond van de maand in er een rij-avond, waarbij leden hun eigen materieel mee kunnen nemen. Er wordt zoveel mogelijk zelf gebouwd: bovenleiding, seinsysteem, bomen, het landschap, etc. De club heeft een abonnement op een zestal gerenomeerde (model)spoorbladen en beschikt over een uitgebreid bladenarchief en vele videobanden die voor de leden beschikbaar zijn. Eens per jaar organiseren we een Open Dag."

- Welzijn: - "Hilversum Verbonden heeft als doel de sociale samenhang te bevorderen door het samenbrengen, ondersteunen en initiëren van sociale netwerken en maatschappelijke initiatieven. Voor iedereen die iets met onze stad heeft en dat met anderen wil delen. Zijn er leuke initiatieven of wil je anderen warm maken voor een leuk plan, laat het hier dan weten."

- Duurzaamheid: - Wat doe je met kapotte broodroosters, lampen en speelgoed, een computer die het niet meer doet of met een fiets waarvan het wiel aanloopt? Of misschien heb je een oude jas waarvan de rits kapot is? Weggooien? Mooi niet! Kom naar Repair Café Hilversum waar reparateurs op vrijwillige basis samen met jou je kapotte spullen repareren. Een bezoek aan het Repair Café is tevens een mooie gelegenheid om in contact te komen met buurtbewoners en verbindingen te leggen door samen met een tot dan toe onbekende buurt- of plaatsgenoot een fiets, een stoel, een huishoudelijk apparaat, een cd-speler of een kledingstuk te repareren. Samen repareren kan leiden tot heel leuke contacten bij je in de buurt. Heb je niets te repareren? Ook voor een kopje koffie en een praatje met buurtgenoten ben je van harte welkom. Is repareren een hobby van je en vind je het leuk om iets wat kapot is, weer werkend te maken, word dan vrijwilliger bij het Repair Café. Het geeft een machtig gevoel om een apparaat dat bijna was afgedankt, nieuw leven in te blazen. “Je voelt je soms een tovenaar!”, zegt vrijwilliger Berto.

- Veiligheid: - "EHBO-vereniging Hilversum (opgericht in 1932) verzorgt de Oranje Kruis opleidingen Diploma Eerste Hulp (DEH) en Eerste Hulp aan Kinderen (EHaK) inclusief hercertificeringslessen. Al onze instructeurs zijn door Het Oranje Kruis / NRR gecertificeerd. Waarom een "Diploma Eerste Hulp" opleiding bij ons volgen? Bij ons: volg je een praktijkcursus, afgesloten met een officieel examen; krijg je een cursus met alles erop en eraan; ontvang je na afloop een diploma van het Oranje Kruis; volg je je lessen klassikaal; leer je wat je écht moet kunnen om een slachtoffer te helpen, EHBO = doen!; heb je 10 avonden les om zoveel mogelijk te oefenen; nemen we de tijd voor je; als het de eerste keer niet meteen lukt dan zorgen we ervoor dat het snel wél gaat lukken; krijg je waar voor je geldl kun je vaak (een deel van) het cursusgeld bij je ziektekostenverzekering declarerenl; is het aantal cursisten beperkt; je leert in een kleine groep."

- Brandweer Hilversum heeft in 2019 een DAF Autoladder uit 1962 aangeschaft. De wagen heeft vroeger dienst gedaan in de stad en stond de laatste jaren in een museum. Het initiatief komt van brandweerman Bjorn Leek en oud-brandweerman Jan Scheele. Het duo restaureerde eerder Autoladder 11 uit 1948. Dat is de voorganger van de auto uit 1962, waardoor ze nu dus twee opvolgende generaties brandweerwagens kunnen laten zien. Autoladder 11 staat te pronken in de kazerne aan de Kamerlingh Onnesweg en wordt regelmatig gebruikt bij evenementen. De restauratie van de nieuwe aanwinst kost ca. 10.000 euro. Het gaat daarbij om de aanschaf van motoronderdelen, het vervangen van slecht plaatwerk en het weer werkend maken van de auto. Om de restauratie te bekostigen zijn de initiatiefnemers een doneeractie begonnen.

- Bedrijfsleven/ondernemen: - Groen, goed georganiseerd, veilig en duurzaam. Het Arenapark is dé kantoorlocatie in de regio Gooi en Vechtstreek. Bedrijven als Rabobank, NCOI opleidingsgroep, Nike en Regus zijn sinds jaar en dag op het Arenapark gevestigd. De combinatie met andere functies, zoals het MBO College Hilversum, de sportschool van Optisport en de atletiekbaan van GAC maakt het park uniek in Nederland.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Hilversum Bosdrift, - idem Noorder, - iderm St. Barbara en - idem Zuiderhof.

Reactie toevoegen