Hilaard

Plaats
Dorp
Leeuwarden
Fryslân

hilaard_collage_van_dorpsgezichten_kopie.jpg

Hilaard, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Hilaard, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

hilaard_royaal_bedeeld_met_groen.jpg

Het dorp Hilaard is goed bedeeld met groen, zoals van een afstandje mooi is te zien. (© Jan Dijkstra, Houten)

Het dorp Hilaard is goed bedeeld met groen, zoals van een afstandje mooi is te zien. (© Jan Dijkstra, Houten)

hilaard_uitzicht_op_de_smidsstrjitte_vanaf_de_van_aylvaleane.jpg

Hilaard, uitzicht op de Smidsstrjitte vanaf de Van Aylvaleane (© Jan Dijkstra, Houten)

Hilaard, uitzicht op de Smidsstrjitte vanaf de Van Aylvaleane (© Jan Dijkstra, Houten)

hilaard_smidsstrjitte_1a_auke_bakker_smederij_en_rijwielen.jpg

Hilaard, het pand op Smidsstrjitte 1a is blijkens het gevelopschrift een 'elektrische smederij' en rijwielhandel geweest. (© Jan Dijkstra, Houten)

Hilaard, het pand op Smidsstrjitte 1a is blijkens het gevelopschrift een 'elektrische smederij' en rijwielhandel geweest. (© Jan Dijkstra, Houten)

hilaard_smidsstrjitte_2_dald_kosterij.jpg

Hilaard, de voormalige kosterswoning ('d'âld Kosterij') op Smidsstrjitte 2 (© Jan Dijkstra, Houten)

Hilaard, de voormalige kosterswoning ('d'âld Kosterij') op Smidsstrjitte 2 (© Jan Dijkstra, Houten)

hilaard_smidsstrjitte_15.jpg

Hilaard, Smidsstrjitte 15

Hilaard, Smidsstrjitte 15

hilaard_met_kerktoren_uit_1245.jpg

Hilaard, de kerktoren uit 1245 is het oudste deel van de kerk en het oudste object in het dorp. (© Jan Dijkstra, Houten)

Hilaard, de kerktoren uit 1245 is het oudste deel van de kerk en het oudste object in het dorp. (© Jan Dijkstra, Houten)

hilaard_met_bankje.jpg

Hilaard, inwoners en toeristen kunnen na een ommetje door het dorp even rusten op dit bankje en van het uitzicht genieten. (© Jan Dijkstra, Houten)

Hilaard, inwoners en toeristen kunnen na een ommetje door het dorp even rusten op dit bankje en van het uitzicht genieten. (© Jan Dijkstra, Houten)

hilaard_hoptilsterdyk_2.jpg

Hilaard, het pand op Hoptilsterdyk 2 ligt aan de Hilaarder Feart (© Jan Dijkstra, Houten)

Hilaard, het pand op Hoptilsterdyk 2 ligt aan de Hilaarder Feart (© Jan Dijkstra, Houten)

Hilaard

Terug naar boven

Status

- Hilaard is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Leeuwarden. T/m 1983 gemeente Baarderadeel. In 1984 over naar gemeente Littenseradiel, in 2018 over naar gemeente Leeuwarden.

- Onder het dorp Hilaard valt ook de buurtschap Hoptille.

Terug naar boven

Naam

In het Nederlands
Hijlaard. Overigens zijn de plaatsnamen in de voormalige gemeente Littenseradiel sinds 1993 officieel Friestalig.

Oudere vermeldingen
1329 Elawerth, 1469 Elaerd, 1482 Eylaart, 1505 Hylaerd.

Naamsverklaring
Betekent het Oudfriese werth = werd 'terp, bewoonde hoogte' van (die van) de persoon Ele, ontstaan uit ethel 'edel'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Hilaard ligt ZW van het dorp Boksum en de stad Leeuwarden, WNW van het dorp Jellum, NW van de dorpen Bears en Weidum, NNW van het dorp Jorwert, NO van de dorpen Leons en Baard, ONO van de dorpen Húns en Winsum, O van de dorpen Baaium en Wjelsryp, ZO van de dorpen Dronryp en Menaam, Z van het dorp Blessum en de A31 en ZZW van de dorpen Deinum en Marsum.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Hilaard 34 huizen met 229 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 120 huizen met ca. 300 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2017 heeft Hilaard een ongelijkvloerse kruising gekregen met de provincialeweg N359 (Leeuwarden - Lemmer) met een tunnel in de Hoptilsterdyk onder die weg door. Op 14 juni 2017 is de tunnel feestelijk geopend, en is de naam, die door middel van een prijsvraag door een inwoner is bedacht, onthuld: De Prommegong. Deze naam is afgeleid van het feit dat de inwoners van dit dorp ook wel Prommen werden genoemd. Met de nieuwe situatie is de provincialeweg N359 tussen Bolsward en Leeuwarden een stuk veiliger geworden. Voetgangers, fietsers en het lokale verkeer hoeven nu niet meer de drukke weg, waar het verkeer met 100 km per uur voorbij raast, over te steken. "Het was vooral problematisch voor het landbouwverkeer dat altijd de drukke weg moest oversteken. Voor dit belangrijke landbouwgebied is het dus een grote verbetering dat de tunnel er gekomen is", aldus toenmalig burgemeester Johanneke Liemburg.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Hilaard heeft 7 rijksmonumenten, zijnde de Johannes de Doperkerk met toren en kerkhof, de boerderij uit 1869 op Van Aylvaleane 2, de boerderij uit ca. 1855 op nr. 25, het 'Bolswarder Tolhuis' uit 1652 op Hoptille 10, de 18e-eeuwse woningen op Skilpaed 5 en 7, en boerderij It Westerhûs.

- De Hervormde (PKN) Johannes de Doperkerk maakt tegenwoordig deel uit van de Protestantse Gemeente Hilaard - Húns - Leons. De kerk is gebouwd in 1450. Daarvoor zou er een houten kerk hebben gestaan. De noordkant van de kerk heeft een paar steunberen en op de tekening uit 1723 is daar ook nog een deur te zien. Deze is later dichtgemetseld. De kerk is aan de oostkant afgesloten met een vijfhoekig koor. Onder de ramen loopt een doorgaande zandstenen waterlijst. De toren is het oudste deel van de kerk en is in 1245 gebouwd. In 1865 heeft deze een grote opknapbeurt gekregen, wat ook te zien is aan de muurankers. Bij deze restauratie is zeer waarschijnlijk het “renaissancegeveltje” aan de westkant van de toren aangebracht. Op de tekening uit 1723 zijn beide gevels nog gelijk. In de jaren 1962-1967 heeft er een grote restauratie plaatsgevonden.

Het oorlogsmonument in het voorportaal van de Johannes de Doper-kerk herinnert aan de 13 onderduikers die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog in de kerktoren hebben verborgen.

- De kerk Paulus van Thebe (Van Aylvalaan 12) is in 1888 gebouwd als Gereformeerde kerk. Het heeft als zodanig dienst gedaan tot 1984. In 2000 is het pand in gebruik genomen door de Koptisch Orthodoxe Kerk. In 2008 is dit een zelfstandige gemeente geworden. Voorheen was het een dochtergemeente van die van Amsterdam.

- Stichting Nijkleaster heeft eind augustus 2017 haar plannen gepresenteerd om op de locatie van de rijksmonumentale kop-hals-rompboerderij It Westerhûs (aan de gelijknamige weg, ZO van de dorpskern van Hilaard) een nieuw klooster (nij kleaster) te realiseren. De bedoeling is dat in het nieuwe klooster 12 mensen permanent komen te wonen. Ook komt er ruimte om maximaal 24 gasten te ontvangen. Voor nadere informatie zie de links, het bid-boek en Jorwert > Bezienswaardigheden. In oktober 2018 is het plan door Gedeputeerde Staten van Fryslân goedgekeurd.

Anno oktober 2018 heeft het project Nijkleaster 3,2 miljoen van de benodigde 4,7 miljoen euro gedekt voor het nieuwe klooster in wording. De stichting hoopt nog op ongeveer 600.000 euro van fondsen en 900.000 euro van kerken in Fryslân en daarbuiten. De Protestantse Gemeente Westerwert (= Jellum, Weidum, Jorwert en Bears), die de plannen voor de bezinningsplek ondersteunt, gaat daarin nauwer samenwerken met de kerk van Mantgum. Zij sturen aan op een fusie, inclusief het klooster.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Ontspanningsteam Hilaard organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten.

- Toanielferiening Hilaardich heeft ca. 27 leden en brengt jaarlijks een nieuw stuk op de planken.

- Eenmaal per jaar (op een zaterdag eind mei) staat Hilaard op zijn kop, als op de hoek van de Hoptilsterdyk met de N359 een reusachtige tent verrijst voor de Hy Night, naar eigen zeggen het grootste tentfeest van Fryslân. Vanuit de wijde omtrek bezoeken feestgangers dit feest met optredens van topartiesten. Met de verdiensten sponsort Stichting Hy Night vele activiteiten binnen het dorp.

- Oranjevereniging Hilaard & Hoptille organiseert jaarlijks het Dorpsfeest (do/vr/za in juni). Voor een indruk van hoe dat eraan toegaat, zie het fotoalbum Dorpsfeest 2017.

Terug naar boven

Beeld

- In 2016 is er een mooie promofilm gemaakt voor het dorp Hilaard en buurtschap Hoptille.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Hilaard (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over dorp Hilaard en buurtschap Hoptille.

- Nieuws: - Nieuws uit Hilaard op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsbelang Hilaard-Hoptille.

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Twatine is gebouwd in 1992 nadat het plaatselijke café door brand werd verwoest. De Twatine is de locatie in Hilaard waar zich een groot gedeelte van het dorpsleven afspeelt. Voor verschillende verenigingen is dit hun thuisbasis, maar inwoners kunnen er ook hun persoonlijk feestje of gymlessen houden.

- Onderwijs: - Basisschool De Reinbôge (dat is Fries voor “De Regenboog”) is in schooljaar 2018-2019 gezakt onder de wettelijke minimumnorm van 23 leerlingen, waardoor de rijksbekostiging per 1-8-2019 eindigt en de school moet sluiten. De school fuseert met de basisschool in Easterlittens. De gemeente gaat zich beraden over een nieuwe bestemming voor het gebouw.

- Muziek: - Dorpslied Hilaard.

- Overige verenigingen: - Vrouwenvereniging De Passage.

- Uitvaartvereniging Hilaard verzorgt uitvaarten voor haar leden. Bij een overlijden van een van de leden verzorgen zij geheel volgens de wensen van de overledene en/of nabestaande(n) de uitvaart. De vereniging stelt faciliteiten, middelen en mensen ter beschikking en zorgt voor de financiële afwikkeling. Onkosten worden tegen kostprijs doorberekend. De leden krijgen een korting op het totaalbedrag.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Hilaard.

Reactie toevoegen