Status

- Heuvelstraat is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio Hart van Brabant, gemeente Oisterwijk. T/m 1996 gemeente Moergestel.

- De buurtschap Heuvelstraat valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Moergestel.

- De buurtschap Heuvelstraat heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Naam

Oudere vermeldingen
1794 Heuvel Straat, 1893 Heuvelsche straat.

Naamsverklaring
"De buurtschap is genoemd naar de ligging aan de gelijknamige straat, een samenstelling van straat 'doorgaande weg, verbindingsweg' en heuvel 'natuurlijke terreinverheffing, hoogte'."(1)

Ligging

De buurtschap Heuvelstraat ligt rond de gelijknamige weg, ZW van de A58 en van het dorp Moergestel, N van het dorp Biest-Houtakker, O van het recreatiegebied De Beekse Bergen, NW van het dorp Haghorst en ZO van de stad Tilburg.

Statistische gegevens

In de Volkstelling van 1840 is onder de gemeente Moergestel sprake van een buurtschap Heuvel (met 17 huizen en 91 inwoners). Wij vermoeden / nemen aan dat hier dezelfde buurtschap mee wordt bedoeld als de buurtschap met de huidige naam Heuvelstraat. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners.

Geschiedenis

Molens
"De rosmolen bij Heuvelstraat 30 werd al genoemd in 1564, tezamen met de windmolen. De oliemolen en de windmolen stonden op hetzelfde, zeer langgerekte perceel. Tot na de Tweede Wereldoorlog was de molen compleet en in goede staat. In 1972 is de molen, die toen al niet meer compleet was, geheel gesloopt. De resterende houten delen van het gaande werk worden tentoongesteld in museum De Doornboom bij de gelijknamige molen in Hilvarenbeek. Overgebleven zijn de tuimelas met tuimelwiel en heef, twee kleine wielen van het roerwerk, de roerstok, enkele lagerblokken en de jaagijzers. De stenen van de kollergang liggen nog bij de boerderij."

Recente ontwikkelingen

- In het kader van de regeling Ruimte voor Ruimte zijn in ca. 2020 in deze omgeving 6 woningen gebouwd. "Twee van de zes kavels liggen aan de Heuveldwarsstraat, de andere vier aangrenzend in het N uiteinde van de Heuvelstraat. De bestaande boerderij aan de Vinkenstraat heeft geen agrarische functie meer en een groot deel van de stallen wordt gesloopt. Samen met de nieuwe woningen groeien de linten Heuvelstraat en Vinkenberg naar elkaar toe." (bron: website Ruimte voor Ruimte)

Bezienswaardigheden

- De buurtschap Heuvelstraat heeft 1 rijksmonument, zijnde de boerderij van het Brabantse langgeveltype onder met riet en pannen gedekt wolfdak op huisnr. 33. Woongedeelte met van luiken en 20-ruitsschuiframen voorziene vensters. Stalgedeelte van gepotdekselde houten delen, met overstek. De boerderij dateert uit de 17e of 18e eeuw. Op het erf een houten wagenschuur onder met riet en pannen gedekt wolfdak.

- De buurtschap heeft 2 gemeentelijke monumenten, zijnde de boerderij op nr. 31a en het bakhuis op nr. 33.

Landschap, natuur en recreatie

- "In het landelijk gebied Z van Moergestel is sprake van een open landschap, waarbij een menging voorkomt van agrarische functies en woonfuncties. De oude bebouwingslinten zijn hier nog duidelijk herkenbaar. Er is hier sprake van een Esdorpenlandschap. Onder invloed van het potstalsysteem zijn op de zandgronden verschillende bodems ontstaan met verschillende landschapstypen. In dit systeem werd het vee 's nachts in de stallen gehouden. De mest werd vermengd met een strooisellaag uit de bossen en op de landbouwgronden rondom de boerderij verspreid. Hierdoor ontstond een vruchtbare bodem waarop men akkerbouwgewassen kon telen. Deze vruchtbare laag werd steeds dikker en vruchtbaarder. Deze akkercomplexen werden gezamenlijk ontgonnen en vanuit de boerderijen in het dorp bewerkt. Hierdoor zijn rond de meeste dorpen in zandgebieden essen ontstaan die nog steeds herkenbaar zijn als grotere open gebieden, maar de karakteristieke hoogteverschillen zijn in veel gevallen verdwenen. De oude gehuchten Vinkenberg, Heuvelstraat, Zelt en Broekzijde liggen als slingerende linten in het landschap en vormen een afwisseling tussen bebouwing en open zichten op het landschap.

De gehuchten aan de Heuvelstraat en de Broekzijde (met daarbij Vinkenberg en Zelt) hebben een verschillend karakter. Het is ook nu nog te ervaren dat het laatstgenoemde deel op de open akkers lag en het eerstgenoemde deel uitmaakte van het kampenlandschap. Zo is de kavelstructuur rond de Heuvelstraat langgerekter en zijn de kavelranden meer beplant. De oude akkers bij de Broekzijde zijn nog herkenbaar in het reliëf in het landschap, maar zijn tegenwoordig veelal in gebruik als weiland." (bron: gemeente Oisterwijk)

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)