Status

- Heukelom is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Bergen.

- De buurtschap Heukelom valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Afferden.

Ligging

De buurtschap Heukelom ligt rond de gelijknamige weg, NW van Bergen, ZO van Afferden, en grenst in het W aan de Maas.

Bezienswaardigheden

Rijksmonument
- Heukelom heeft 1 rijksmonument: de 17e-eeuwse Sint Antoniuskapel.

Oorlogsmonument
"Dorpsraad Afferden had het plan, mede op verzoek van enkele dorpsbewoners, om de plaquette aan de muur van kapel Heukelom te vervangen. De gedenksteen is een eerbetoon aan de gesneuvelde militair Gerardus Derks uit de buurtschap. Op de steen lezen we dat hij op 12 mei 1940 op 20-jarige leeftijd is gesneuveld te Wateringen en aldaar begraven. Helaas is de steen erg beschadigd en daardoor een beetje moeilijk leesbaar. Vandaar ons voornemen. De benodigde gelden waren zo goed als geregeld. Echter, na een goed gesprek met pastoor Janssen uit Bergen zijn we tot een andere conclusie gekomen. De pastoor vertelde me dat deze steen voor hem heilig was en ook waarom. Hij gaf aan dat de steen niet alleen symbool staat voor de eerste dagen van de oorlog maar ook voor de laatste, daar bij de bevrijding van Afferden de steen beschadigd werd door ‘bevrijdingskogels’ van de geallieerden. Deze beschadigingen zijn vlak na de oorlog door een steenhouwer uit Venlo met de beperkte mogelijkheden van die tijd hersteld. In historisch perspectief gaan we mee met meneer pastoor en derhalve besluiten we dan ook de gedenksteen zo te laten. Maar nu in het besef dat deze plaquette het begin en het einde van een donkere periode symboliseert. Henk Hendriks, december 2020."

Landschap, natuur en recreatie

- Middels het project Maaswerken wordt over een lengte van 222 km gewerkt aan een veiliger (hoogwaterbescherming), natuurlijker en beter bevaarbare Maas. Het werk bestaat uit 52 projecten, waaronder de Heukelomsebeek en omgeving bij buurtschap Heukelom. Dit project is in 2015 gerealiseerd. In het gebied van de Heukelomsebeek is de Maas verdiept en het peil verhoogd. Voor het dal van de Heukelomsebeek betekent dit dat de laaggelegen landbouwgronden in het beekdal natter zijn geworden, waardoor deze niet meer geschikt zijn voor de landbouw, maar des te meer voor natuurontwikkeling.

Daarom zijn deze gronden geruild tegen goede, hoger gelegen landbouwgronden. Op deze manier kunnen de laag gelegen gronden zich ontwikkelen als natuur en deel uitmaken van de Ecologische Hoofdstructuur. Bovendien vormt deze nieuwe natuur een belangrijke aanvulling op de bestaande natuur in de overwegend droge Maasduinen. Naast de realisatie van ruim 300 hectare nieuwe natuur, is ook voorzien in natuurvriendelijke oevers langs de Maas. Verder zijn de Heukelomsebeek over ca. 4,5 km en de Aijense beek over 900 meter heringericht, aangezien deze beken van ecologische betekenis zijn.

Voor de herinrichting van de Heukelomsebeek zijn o.a. heggen en bomen gekapt. Mensen waren daar verontrust over. Maar dit is gebeurd in het kader van de waterveiligheid; bij hoogwater moet het Maaswater goed kunnen wegstromen en veel heggen en bomen stonden haaks op de stroomrichting van het water. Er worden minstens evenveel heggen en bomen teruggeplant, alleen op plekken die in het kader van het waterbeheer logischer zijn, en die rekening houden met de stroomrichting van het water in het geval van hoogwater. - De provincie Limburg legt in dit filmpje nog eens uit hoe die vork in de steel zit. Ook de recreatieve voorzieningen en ontsluiting zijn verbeterd, waardoor het gebied een sterkere recreatieve nevenfunctie heeft gekregen. Zo heeft de gemeente vlonderpaden en struinpaden aangelegd, zijn er informatiepanelen geplaatst en paaltjes in het kader van de knooppunten-wandelroutes.

Beeld

- In april 2021 is een nieuw fotoboek over Bergen, Aijen en Heukelom verschenen, samengesteld door Theo Laarakker (68) uit Nieuw Bergen. Het boek kost 15 euro en is verkrijgbaar bij boekhandel Primera in laatstgenoemd dorp en bij Theo Laarakker (Jan van Eyckstraat 14. Graag even van te voren bellen naar 0485-342322). Het boek bestrijkt de periode 1950 tot 2000 en is in een oplage van slechts 330 exemplaren verschenen. Een eerdere uitgave (deel 1) behelst de periode 1880 tot 1950 en is eveneens voor 15 euro bij Primera en Laarakker verkrijgbaar. Met behulp van circa 70 zwartwit foto's uit het bezit van Laarakker, aangeleverde foto's en fotomateriaal uit archieven van diverse organisaties wordt een beeld geschetst van de ontwikkeling van de genoemde dorpen. In het boek vind je onder meer schoolfoto's, doorkijkjes op straatniveau, foto's over de bouw van het eerste winkelcentrum in Nieuw Bergen, over het hoge water, het boerenleven, het openluchtzwembad, het oude verenigingsgebouw De Vennen en andere levensgebeurtenissen. Alle foto's gaan vergezeld van korte tekstfragmenten.