Hendrik-Ido-Ambacht is een dorp en gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de regio Drechtsteden.
Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (© www.atlasenkaart.nl)
In 2020 is de Oudheidkamer van Historisch Genootschap Hendrik-Ido-Ambacht gereedgekomen, in een fraai 18e-eeuws pand. Pronkstuk is de Spoorkamer, met de kostbare inboedel van oud-burgemeester Willem Spoor. (© René Hillesum Filatelie / www.filatelist.com)
In de Waal bij Hendrik-Ido-Ambacht komt krabbenscheer voor, de enige plant waar de libellensoort groene glazenmaker in broedt
- Hendrik-Ido-Ambacht is een dorp en gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de regio Drechtsteden.
- Wapen van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht.
- Wapen van de voormalige gemeente Sandelingen-Ambacht.
- De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht is per 18-7-1855 vergroot met de gemeente Sandelingen-Ambacht. Tegelijkertijd zou het dorp Oostendam door een grenscorrectie zijn overgegaan van deze gemeente naar de gemeente Ridderkerk. De grens tussen beide gemeenten loopt N van de rivier de Waal, Z langs het dorp Oostendam.
- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht.
Terug naar bovenSpelling
De gemeente- en plaatsnaam dient met koppeltekens te worden geschreven. Dat is de officiële spelling. Incidenteel wordt dat door deze en gene nog weleens vergeten.
Oudere vermeldingen
1340 Henrick Iden ambocht, 1386 Heynric een Ambocht, 1514 Heindrick Ydenambocht, Heyndrick Yden Ambocht, 1773 Hendrik Iden Amb. De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht heet officieel zo, onder meer blijkens haar eigen opgave reeds in de Volkstelling van 1840.(1) Volgens het standaardwerk m.b.t. gemeentelijke herindelingen en gemeentenamen door de jaren heen (2) heeft de gemeente vroeger ook - al dan niet officieel - 'Hendrik-Ido, Oostendam en Schildmanskinderenambacht' geheten (dat is 48 leestekens). Volgens anderen zou de gemeente ook ooit wellicht Hendrik-Ido-Oostendam-Schildmanskinderen-Groot-en-Klein-Sandelingen-Ambacht hebben geheten (dat is 75 leestekens inclusief de koppeltekens). Dat moet dan in ieder geval na 1-9-1855 zijn geweest, want toen is de gemeente vergroot met de gemeente Sandelingen Ambacht. Volgens (3) heette de gemeente voor de herindeling van 1-9-1855 Hendrik-Ido-Schildmanskinderen-Ambacht en de Oostendam, en zou zij sindsdien haar huidige naam hebben.
Naamsverklaring
Genoemd naar het toenmalige ambacht 'rechtsdistrict' van Hendrik Ye Wittenzoon, telg uit een gefortuneerd Dordts koopmansgeslacht dat zijn kapitaal belegde in bedijkingen. Zijn vader was een van de financiers van de inpoldering van de Zwijndrechtse Waard en in 1376 ontving Hendrik van hertog Albrecht van Beieren het "ambocht in Zwindreckt dat Witte syn vader bedycte tot enen erflien".(4)
Hendrik-Ido-Ambacht ligt N van Zwijndrecht, NW van Dordrecht. W van Papendrecht, ZO van Ridderkerk, O van Barendrecht.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht 211 huizen met 1.324 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 192/1.224 (= huizen/inwoners) en buurtschap Oostendam 19/100. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 12.500 huizen met ca. 31.000 inwoners.
Terug naar boven- Geschiedenis van Hendrik-Ido-Ambacht.
"Burgemeester Spoor: een ondernemend burgemeester
Burgemeester Spoor (burgemeester van 1896-1911) heeft veel voor ons dorp betekend. Bij zijn komst had Hendrik-Ido-Ambacht nog geen eigen gemeentehuis. Het gemeentebestuur huurde enkele vertrekken van een pand aan de Dorpsstraat. De burgemeester vond dat maar niets. Hij wilde het pand kopen en er een echt gemeentehuis van maken. Na moeizame onderhandelingen kreeg de gemeente het hele pand in eigendom. Het werd vervolgens ingrijpend verbouwd tot een representatief onderkomen. Per 1 november 1898 beschikte de gemeente daarmee over een echt gemeentehuis. Het is het pand op Dorpsstraat 152, waarin tegenwoordig kapper Pons is gevestigd. De toenmalige raadsleden waren zo blij met het nieuwe gebouw, dat ze met elkaar een marmeren gedenksteen lieten maken, die een opvallende plek kreeg in het gebouw. Die steen is bewaard gebleven en bevindt zich tegenwoordig in de hal van het huidige gemeentehuis. Een tastbare herinnering dus aan burgemeester Spoor.
Vaktekenschool
In 1903 werd in onze gemeente een patroonsvereniging opgericht, waarin de verschillende Ambachtse werkgevers in de bouw collectieve salarisafspraken maakten voor hun personeel. Bovendien besloten zij om de vaktechnische scholing van Ambachtse jongeren te bevorderen. Men ging cursussen vaktekenen organiseren (o.a. bouwkundig- en scheepsbouwkundig tekenen). Aanvankelijk werden de lessen in een café gegeven. Toen dit onderwijs in een groeiende behoefte bleek te voorzien, besloot het bestuur van de patroonsvereniging een eigen gebouw te stichten. Met enthousiaste steun van burgemeester Spoor werd aan de Kerkstraat een vaktekenschool gebouwd. Het is het gebouw waarin nu restaurant Bella Milano is gevestigd. Spoor legde de eerste steen. Aan deze bijzondere gebeurtenis moest een gedenksteen de herinnering bewaren. Helaas is deze gedenksteen enkele jaren geleden verdwenen. Het pand is niettemin een herinnering aan het werk van burgemeester Spoor. Historisch Genootschap Hendrik-Ido-Ambacht zet zich al geruime tijd in om die gedenksteen weer terug te krijgen.
Een eigen waterleidingbedrijf
Eind 19e eeuw hadden veel Ambachters nog geen goed drinkwater. Een deel van het dorp werd vanuit Zwijndrecht van leidingwater voorzien. Er waren nog heel wat huishoudens die op een andere wijze aan drinkwater moesten komen. Regenwater, waterputten of water uit de Waal. Van het water uit de Waal was bekend dat dit niet gezond was, vooral in het najaar, wanneer de vlasbedrijven het vlas in de rivier lieten roten (= rottingsproces om de vlasvezel los te maken van de stengel). Dit vormde een bedreiging voor de gezondheid van vooral de arbeidersbevolking die op dit rivierwater was aangewezen. Eind 1910 besloot de gemeenteraad van Hendrik-Ido-Ambacht, na veel voorbereidend werk van burgemeester Spoor, een eigen waterleidingbedrijf te stichten. In dat verband verrees in 1911 op de hoek van de Veersedijk en de Veerweg een watertoren. In 1996 is de toren helaas afgebroken. Als gevolg van verschillende fusies was het Ambachtse waterleidingbedrijf enig tijd eerder opgegaan in een groter waterleidingbedrijf. De watertoren was daarmee overbodig geworden. Met de sloop verdween ook de gedenksteen, die in de toren was gemetseld, en waarop te lezen was dat burgemeester Spoor van dit markante gebouw de eerste steen had gelegd.
Het Spoorhuis
Toen burgemeester Spoor in 1896 hier burgemeester werd, was hij ongehuwd. Hij vond hier aanvankelijk een kosthuis, o.a. bij wagenmaker Boudewijn van der Schee aan het Kerkplein. Aan zijn tijd in Nijkerk had hij toch een bijzondere herinnering bewaard. De toenmalige burgemeester van dat Veluwse stadje had een aardige dochter, Hermanna Helena Krudop, die bij hem een blijvende indruk had achtergelaten. In 1902 vonden ze beiden de tijd rijp om te trouwen. Maar helaas had Hendrik-Ido-Ambacht geen ambtswoning. Spoor liet toen doorschemeren dat hij Ambacht wilde verlaten. Daar schrok het Ambachtse gemeentebestuur toch wel van. Uiteindelijk liet men voor hem een mooie ambtswoning bouwen, thans bekend als Kerkstraat 30. In de topgevel valt het bouwjaar 1902 nog te lezen. Ter gelegenheid van het huwelijk is er in ons dorp uitbundig feest gevierd met schooltraktaties en kinderspelen, optochten, erepoorten, versierde gevels, wedstrijden ringsteken en vuurwerk tot besluit.
Openbaar vervoer
In 1903 is langs Hendrik-Ido-Ambacht een stoomtram aangelegd, de Blokkendoos genoemd, tussen Barendrecht en het Zwijndrechtse Veer. Ambachters konden opstappen aan het eind van de Ambachtsesteeg (Reeweg) en Krommeweg. Nadat in 1902 de Veerweg werd aangelegd kreeg Ambacht ook een aansluiting op de veerdienst van Fop Smit (verbinding tussen Rotterdam, Dordrecht en Gorinchem). Een vroege voorloper van de huidige waterbus.
Openbare orde
In 1898 brak er een staking uit onder het personeel van de steenplaatsen aan de Veersedijk in Hendrik-Ido-Ambacht. De bemiddeling van de burgemeester werd ingeroepen. Hij wist voor bepaalde arbeiders een loonsverhoging te bewerkstelligen. Enkele jaren later viel er in de Achterambachtseweg een dodelijk slachtoffer na een gevecht tussen dronken jongens, die terugkwamen van de loting voor militaire dienst. Ook hier vermeldde de krant een daadkrachtig optreden van de burgemeester.
Vertrek
In 1911 vroeg burgemeester Spoor aan koningin Wilhelmina zijn ontslag. In huize Spoor was in 1903 een zoon geboren: Willem Lodewijk Joost. Later zijn er geen andere kinderen geboren. De burgemeester besloot zich geheel te wijden vaan de opvoeding van deze zoon. Her gezin verhuisde naar het Brabantse Teteringen. Hendrik-Ido-Ambacht zou wellicht, ondanks al die gedenkstenen in ons dorp, de burgemeester wellicht toch vergeten zijn. Totdat...
Een erfenis
In het najaar van 1966 kreeg de latere Ambachtse burgemeester J.C. de Ridder een telefoontje van een notaris uit Breda. De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht was een grote erfenis ten deel gevallen. Burgemeester Spoor was in 1935 overleden. Zoon Joost was in 1936 getrouwd met de uit België afkomstige Leonia Antonnette van Tichelt. Joost overleed 9 jaar na zijn vader. Hij liet een aanzienlijk vermogen achter, dat zijn weduwe toeviel. Na haar overlijden in 1966 bleek zij dit vermogen aan onze gemeente te hebben nagelaten. Een bedrag van 100.000 gulden moest worden bestemd voor een te stichten dierenasiel. Het vermogen werd getaxeerd op meer dan 1 miljoen gulden. Het bestond uit aandelen en effecten, verhypothekeerde gelden, onroerend goed en een kostbare inboedel (antiek meubilair, schilderijen, serviesgoed, e.d.). Deze zogeheten Spoorcollectie is sinds september 2020 te bewonderen in de toen van start gegane Oudheidkamer. Over de Oudheidkamer en de Spoorcollectie vind je enkele alinea's hieronder nadere informatie.
Spoorfonds
De Ambachtse gemeenteraad heeft een groot deel van het financieel vermogen in tact gelaten. Besloten werd dat de gehele Ambachtse gemeenschap van de erfenis moest kunnen profiteren. Een deel werd bestemd voor zwembad De Louwert, waarvoor de plannen toen in voorbereiding waren. Verder is er een Spoorfonds opgericht. Hieruit worden subsidies verleend voor culturele activiteiten." (bron: Historisch Genootschap Hendrik-Ido-Ambacht)
Heemkunde
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp en deze gemeente, kun je terecht bij het in 1979 opgerichte Historisch Genootschap Hendrik-Ido-Ambacht. "Het doel van de vereniging was en is: 1. De geschiedenis van ons mooie Waaldorp voor het nageslacht bewaren en de veranderingen die zo snel gaan, zoals de bouw van nieuwe wijken, het slopen van oude panden etc. vastleggen. Hiertoe worden regelmatig foto's gemaakt, die digitaal in ons archief worden opgeslagen. 2. Het door middel van tentoonstellingen en publicaties het verre en nabije verleden voor een groot publiek toegankelijk te maken. Dit gebeurt door het houden van exposities, het uitbrengen van periodieken en publicaties in regionale weekbladen, en het houden van lezingen in bibliotheek, scholen, dagopvang e.d.
Al voor 1987 gaven de historische verenigingen van Hendrik-Ido-Ambacht en Zwijndrecht ieder een eigen periodiek uit (respectievelijk 'Groot en Klein Sandelingenambacht' en 'Swindrecht'). In 1987 kwam een samenwerking tussen beide verenigingen tot stand en werd besloten tot een gezamenlijke uitgave met als titel: Swindregt Were (Zwijndrechtse Waard). De verenigingen groeiden, de oplage werd steeds groter evenals de financiële armslag. Zo werd Swindregt Were het blad zoals het er nu uitziet. Het is ondoenlijk om de inhoud van alle periodieken op de website te plaatsen. Wel vind je hier een lijst met alle artikelen die in de loop der tijd zijn verschenen. Met ctrl F kun je hierop zoeken. Alle artikelen zijn in het archief aanwezig en in te zien." De tijdschriften vanaf jaargang 2017 tot ca. een jaar geleden zijn via deze link ook online te lezen.
Een van de rijksmonumentale panden in Hendrik-Ido-Ambacht is het pand op Smidshoef 30, op de hoek met de Dorpsstraat. Het pand dateert uit de 18e eeuw en heet Den Brommert. Waarom het pand zo heet, staat er op de site van het Historisch Genootschap niet bij. Het Historisch Genootschap heeft het pand in mei 2019 aangekocht van de gemeente en er haar Oudheidkamer in gevestigd. In mei 2019 is gestart met de sloop en nieuwbouw van de achterbouw. In mei 2020 is dit gereedgekomen. Ook het pand zelf is - met veel zelfwerkzaamheid en steun van sponsors in geld en materialen - gerenoveerd en heringericht. Zo is er - binnen en buiten - flink geschilderd, de entree is nu aan de Dorpsstraat (welke zijde daarmee weer haar oorspronkelijke uiterlijk heeft gekregen), de vloeren zijn vernieuwd, en het pand is toegankelijker geworden voor wie minder goed ter been is, door het verbreden van de traptreden en de realisatie van een lift. De restauratie e.d. heeft ruim 400.000 euro gekost, wat voor een groot deel is gesponsord door het lokale CAI Fonds. Mensen konden ook 'een steentje sponsoren'.
Bijzonder is dat vrijwilligers de stenen van de afgebroken aanbouw stuk voor stuk hebben schoongebikt, zodat ze konden worden hergebruikt. "Pet af voor de vrijwilligers van Historisch Genootschap Hendrik-Ido-Ambacht, die ook op de warme junidagen van 2020 hun steentje hebben bijgedragen aan de verbouwing van Den Brommert! Een groep van tien personen in wisselende samenstellingen - mannen en vrouwen - is dagen bezig geweest met het schoonbikken van de IJsselsteentjes die afkomstig zijn van het gesloopte achterste deel van Den Brommert. Zo besparen en verdienen deze bikkers en bikkels geld voor onze vereniging. En door het hergebruik van de stenen passen straks het oude en nieuwe deel van Den Brommert weer mooi bij elkaar."
"Historisch Genootschap Hendrik-Ido-Ambacht wil graag meer Ambachters kennis laten maken met de Ambachtse identiteit en geschiedenis. Daarom beoogt Den Brommert een ontmoetingsplaats te worden voor Ambachters die elkaar rond een historisch thema kunnen ontmoeten. Het is nu mogelijk om het hele jaar door (semi-)permanente exposities in Den Brommert te laten zien. De oude vlascultuur en de scheepsbouw- en sloperijen verdienen een permanent plekje in onze historie, net als de Spoorcollectie. Willem Spoor was van 1896-1911 burgemeester van Ambacht. Zijn schoondochter Leonia A. Spoor - Van Tichelt heeft een grote erfenis aan onze gemeente nagelaten, die naast financiële middelen uit de kostbare inboedel (antiek meubilair, schilderijen, serviesgoed e.d.) van burgemeester Spoor bestond. Door de realisatie van de Spoorkamer in de Oudheidkamer is er nu eindelijk een ruimte om deze collectie te laten zien. Op de eerste verdieping van de nieuwbouw is een multifunctionele ruimte gerealiseerd, die kan worden gebruikt voor exposities, lezingen en activiteiten voor jong en ouder. Er zijn twee ruime vitrines voor wisselende tentoonstellingen.
Winkeltje. Vanaf de opening is ook het winkeltje achter de fraai gerestaureerde pui geopend. Je vindt hier exclusieve producten uit Hendrik-Ido-Ambacht. Denk bijvoorbeeld aan tien speciale theesoorten (bijvoorbeeld ‘Volgerlandenmix’ of ‘Brommertmelange’). Ook Ambachtse chocola is hier verkrijgbaar. Ben je op zoek naar een leuk cadeautje of vind je het gewoon leuk om tussen allerlei curiosa uit grootmoeders tijd te snuffelen? Kom dan zeker eens langs. De openingstijden van de Oudheidkamer en het winkeltje zijn op woensdag-, vrijdag- en zaterdagmiddag van 13:30-17.00 uur.
“We kunnen niet vaak genoeg zeggen hoe gelukkig we zijn met de steun vanuit Ambacht en omgeving. De aankoop, restauratie, verbouwing en nieuwbouw zouden we nooit hebben kunnen uitvoeren zonder de hulp vanuit Hendrik-Ido-Ambacht. Dankzij hen kunnen we Ambachts verleden nu verantwoord koesteren; op die manier kunnen we Ambacht bedanken voor hun inzet", aldus voorzitter Alie Tas bij het gereedkomen van de verbouw/nieuwbouw/restauratie. De Oudheidkamer is in september 2020 van start gegaan.
Terug naar boven- De Nieuwjaarstoespraak 2010 van toenmalig burgemeester Jonker van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht heeft nog altijd actualiteitswaarde. Er staat leerzame 'stof tot nadenken' in over onder meer geslaagde samenwerking met buurgemeente Zwijndrecht; over hoe je samen voorzieningen in stand kunt houden en optimaliseren, mits je elkaar wel iets gunt, over 'gezag'; dat veel ouders dat tegenwoordig wel erg makkelijk 'outsourcen' naar onderwijs, jongerenwerk, jeugdzorg, politie en burgemeester, die vervolgens al snel de schuld krijgen als een jongere zich misdraagt en zij de kastanjes uit het vuur mogen halen, en over 'maatschappelijke stage'.
Enkele citaten: "Politieagenten worden midden op straat uitgescholden als ze een bekeuring aan het schrijven zijn. Hulpverleners worden belaagd of met stenen bekogeld. Ook het vertrouwen in politici en andere publieke gezagsdragers staat onder grote druk. In de media wordt het woord gezag vaak in negatieve context gebruikt. Gezagsdragers moeten immers ‘ontmaskerd’ worden, omdat zij alleen maar hun eigen belang zouden dienen en 'zakkenvullers' zouden zijn. Wat vergeten wordt, is dat van het verbeteren van de wereld weinig terecht komt als autoriteiten - de mensen die zijn afgevaardigd om leiding te geven - stelselmatig met wantrouwen en cynisme worden bejegend. Als kinderen niet meer door hun ouders of hun omgeving worden gecorrigeerd dan heeft de samenleving ze niet meer onder controle en krijgt de politie of jeugdzorg de schuld als ze de beest uithangen. Jongerenwerkers, ambtenaren en politie in Hendrik-Ido-Ambacht, onze wethouder en ook ikzelf besteden veel tijd aan een kleine groep jongeren, die zich volstrekt misdragen, zonder enig besef van of respect voor gezag. Thuis niet en op straat niet. En als je dan even niet oplet krijgen politie, jongerenwerkers en jeugdzorg de schuld.
Gezag is geen simpele zaak en moet tegenwoordig verdiend worden. Maar als iets verdiend moet worden staat het per definitie ter discussie. Toch kan een leider nooit gezaghebbend zijn als er in de samenleving geen gevoel voor gezag bestaat. Volgens mij begint de oplossing voor de gezagscrisis in het dagelijks leven en dan met name in het gezin. Als mensen leren omgaan met gezag in hun eigen omgeving, gaan ze ook weer anders naar politici, gezagsdragers en hulpverleners kijken.
(...) Zo’n twee keer per jaar nodigt het college van Hendrik-Ido-Ambacht alle nieuwe inwoners uit voor een kennismaking. Zij voelen zich welkom en zijn zeer positief over de sfeer in de gemeente en de wijze waarop er met elkaar omgegaan wordt. Dat is dus een compliment aan al onze inwoners die beseffen, dat een samenleving niet vanzelf functioneert, maar dat je er wat voor moet doen. Onlangs heb ik aan mevrouw Toet Kampers de Erepenning van de gemeente mogen uitreiken voor het vele vrijwilligerswerk, dat zij de afgelopen decennia voor de gemeenschap heeft verricht. Zij is een van de vele honderden vrijwilligers, die onze gemeente rijk is en rijk maakt. In de Toekomstvisie 2040 van de gemeente wordt voorgesteld om jonge mensen na hun studie eerst een maatschappelijke stage te laten volgen om te leren verantwoordelijkheid te nemen en een bijdrage te leveren aan de samenleving. Zij ervaren dan hoe de samenleving functioneert en voelen meer betrokkenheid. Ik roep op om met de invoering van de ‘Toet Kampers-stage’ niet te wachten, maar spoedig hiervoor initiatieven te ontwikkelen. Natuurlijk kan er gewacht worden op een landelijk initiatief, maar laten we op dit belangrijke onderwerp eens ‘gidsgemeente’ zijn. Ik wacht met belangstelling de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen af."
Terug naar boven- Hendrik-Ido-Ambacht heeft 9 rijksmonumenten.
- Hendrik-Ido-Ambacht heeft 28 gemeentelijke monumenten.
- "De huidige Hervormde (PKN) Dorpskerk in Hendrik-Ido-Ambacht (Kerkplein 13) is oorspronkelijk gebouwd als een rechthoekig zaalkerkje met een bijna vierkante koorruimte. Inmiddels heeft de kerkzaal een grondvlak in de T-vorm. Uit de eerste bouwperiode is alleen het onderste deel van de toren overgebleven. Wanneer je de toren binnengaat zie je de dikke muren, uitgevoerd in zeer grote bakstenen. Recht tegenover de ingang bevond zich vroeger de toegang naar de kerk. Deze doorgang werd dichtgemetseld toen de kansel tegen de westmuur werd geplaatst. Vanaf toen werd de toren alleen nog maar betreden door de klokluider. De Dorpskerk heeft een luidklok die afkomstig is van de voormalige Engelse Episcopale Kerk aan het Haringvliet te Rotterdam. De luidklok is, zo is af te lezen aan de klok zelf, in 1707 gegoten.
De kerk heeft ook nog 4 schitterende gebrandschilderde ramen. Drie van de vier vulden tot 1899 de ramen van de koorsluiting, boven de toen nog aanwezige herenbank. Ze werden geschonken door respectievelijk: de ambachtsheer Cornelis Pompe van Meerdervoort; het gemeentebestuur (Schout en de Gereghten); het polderbestuur van de Zwijndrechtse Waard. Van 1900 tot 1980 waren ze in de zuidgevel aangebracht. In 1954 is daar dus nog een vierde aan toegevoegd, geschonken door de laatste van het oude landbouwersgeslacht Van der Giessen. Sinds de restauratie in 1982 zijn de vier glazen verdeeld over de ramen van het middenschip van de kerk.
Het orgel is in 1696 gebouwd door Jan Duyschot, voor de Waalse Kerk te Delft. Het orgel is een van de laatste overblijfselen van de orgelbouwkunst uit de tijd van de Hollandse Barok (eind 17e, begin 18e eeuw). Op de achterzijde van het orgel staat in het kort de geschiedenis weergegeven. Het klankkarakter van dit orgel is zeer helder en krachtig. Voor de weergave van de oude muziek is het bijzonder geschikt. Dit wordt versterkt door de zeer directe akoestiek van de kerkruimte.
De herenbank in de noordelijke uitbouw dateert uit de 18e eeuw en diende voor de ambachtsheer en zijn gevolg. Boven in de herenbank hangt het wapen van 'de heren van Huis Bouquet'. Voordat de herenbank in 1982 in de noorder-zijbeuk werd geplaatst, stond dit meubel in het koor tegen de oostmuur. In 1900 werd hij, vanwege de bouw van een orgelbalkon, alvast 4 meter naar voren verplaatst. In 1982 werd de herenbank dus definitief uit de koorruimte verwijderd en geplaatst in de noorder-zijbeuk. Dit ook weer ten faveure van het orgel, dat zo de gehele koorruimte ter beschikking heeft. De herenbank is inmiddels voor iedere burger toegankelijk ;) De kansel is in 1669 gemaakt en waarschijnlijk direct tegen de westgevel geplaatst. De kansel valt op vanwege zijn afmetingen, maar ook en vooral door het houtsnijwerk in laatrenaissancestijl." (bron: Hervormde Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht wijk Dorp)
- Gevelstenen in Hendrik-Ido-Ambacht.
Terug naar boven- "De achtergrond van de oprichting van de Vereniging Vrienden van het Duyschotorgel in 2002 ligt in het feit dat dit orgel zich vooral door de succesvolle concertserie op de zaterdagmiddagen in een warme belangstelling van veel muziekliefhebbers mag verheugen. Hiermee heeft het Duyschot-orgel in de Dorpskerk van Hendrik-Ido-Ambacht de afgelopen jaren veel vrienden gemaakt. Met onze vereniging beogen wij deze vrienden nog nauwer bij dit unieke orgel te betrekken door hen letterlijk dichter bij het orgel te halen. En natuurlijk willen wij hiermee ook de financiële basis voor deze concertserie verstevigen.
Het initiatief voor het oprichten van de vereniging komt voort uit de Stichting voor Muziek rond het Duyschot-orgel. De contributie bedraagt € 25 per jaar. De vrienden worden door de vereniging op de hoogte gehouden van alle wetenswaardigheden rond dit orgel (waaronder de concerten); zij worden een of meer keren per jaar uitgenodigd voor een excursie naar een ander interessant orgel; de leden krijgen een korting van € 20,00 op een seizoensabonnement van de concertserie van Stichting Duyschot Concerten."
- "Hi5Ambacht is een non-profit organisatie in Hendrik-Ido-Ambacht die sportieve, culturele en buurtactiviteiten voor jong en ouder organiseert. Wij zijn Team Hi5Ambacht. Een groep sportieve en culturele krachten, waaronder ook vakleerkrachten lichamelijke beweging. Wij werken samen onder verantwoordelijkheid van de gemeente, maar zijn in dienst bij de stichtingen Hattrick en de Blije Borgh. Waarom Hi5Ambacht? Kinderen en jongeren in de gemeente kunnen via ons eenvoudig en goedkoop (vaak zelfs gratis) kennismaken met sport, cultuur en hun eigen talenten. Ook aan ouderen bieden wij de mogelijkheid om gratis deel te nemen aan sportieve activiteiten. Zo houden we heel H-I-Ambacht creatief en fit. We doen het samen. Hi5Ambacht wordt mede mogelijk gemaakt door de landelijke brede regeling combinatiefuncties. De gemeente is opdrachtgever. Al onze activiteiten organiseren we in samenwerking met onze partnerorganisaties in het project."
Terug naar boven- "Sportfondsen Zwembad De Louwert in Hendrik-Ido-Ambacht is een mooi groot wedstrijdbad met een apart instructiebad, kleuterbad, whirlpool, glijbaan en een gezellige horeca. Of je nu traint met een bepaald doel voor ogen, of gewoon wilt werken aan je conditie; banenzwemmen in Zwembad De Louwert is de ideale activiteit voor jong en ouder. Het wedstrijdbad is speciaal geopend voor het banenzwemmen. Vroege vogel of de dag juist rustig beginnen? Ons wedstrijdbad heeft ruime openingstijden, dus waar wacht je nog op? Je kunt in ons wedstrijdbad op werkdagen al terecht vanaf 07.00 uur. Wij hechten er waarde aan dat iedereen kan genieten van het banenzwemmen. Om deze reden hebben we een verdeling in de banen gemaakt, zodat iedereen kan meedoen met het banenzwemmen op zijn eigen wijze en niveau. Het doelgroepenbad is met een diepte van 1,35m en een temperatuur van 32 graden Celsius ideaal voor rustig schoolslag zwemmen."
- De ruim 70 hectare grote Sophiapolder, een eiland tussen Hendrik-Ido-Ambacht en De Noord, is in 2011 heringericht als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. De voormalige landbouwpolder heeft recreatiemogelijkheden gekregen en een zoetwatergetijde van 80 centimeter. De kade is op twee plaatsen doorgestoken en er zijn kreken gegraven. Hierlangs ontstaan droogvallende oevers en rietland. Nadere informatie over Natuureiland Sophiapolder op de site van beheerder Zuid-Hollands Landschap. Met o.a. een online leesbare folder, en informatie over adres, vaarperiode en vaartijden van de (gratis) hybride veerpont.
Formeel is Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor het gebied, in de praktijk wordt het beheerd door het Zuid-Hollands Landschap en hebben zij onderling afspraken gemaakt over het beheer. In 2016 heeft Rijkswaterstaat hier een aantal essen gekapt, waar de boswachter van het Zuid-Hollands landschap not amused over was, omdat het niet volgens de afspraken was. Volgens Rijkswaterstaat was het echter noodzakelijk, omdat de wortels van de essen in kwestie de oevers kapot zouden kunnen maken. De bomen aan de kant van de Rietbaan worden vooralsnog met rust gelaten.
Verschillende bedrijven en fondsen hebben in 2016 samen met het Zuid-Hollands Landschap de aanleg van een vogelbroedplaats op natuureiland Sophiapolder bij Hendrik-Ido-Ambacht mogelijk gemaakt. Sibelco leverde geschikt zand voor de broedplaats, De Rivierendriesprong schelpen en betongranulaat en Kraaijenveld’s aannemersbedrijf sponsorde de helft van de werkzaamheden. Sibelco en De Rivierendriesprong liggen direct aan de overzijde van de Nieuwe Maas en kijken uit over Sophiapolder. Vogelwerkgroep IJsselmonde gaat monitoren welke vogels gebruik maken van de broedplaats.
In 2019 is een fraai bezoekerspunt gerealiseerd in de Sophiapolder. Het gebouwtje is verankerd op een drijvend ponton en kan op en neer gaan met de beweging van eb en vloed in de polder. Het is goed geïsoleerd, volledig zelfvoorzienend met dertig zonnepanelen op het dak en er is een zuiveringsinstallatie voor het afvalwater. In het houten gebouwtje, van waaruit je zicht hebt op het rijke vogelgebied kun je nu schuilen als het weer wat minder is en er is een educatieve expositie waardoor je van alles te weten komt over het leven op en rondom de Sophiapolder. Er kan koffie, thee en limonade worden geschonken en er zijn toiletten. Ook zullen er regelmatig wisselende exposities of filmvertoningen zijn.
"We roepen het al sinds de oprichting van onze stichting in 1934: natuur beschermen in Zuid-Holland kunnen we niet alleen. We doen dit samen. Samen met donateurs, collega-organisaties en vrijwilligers. Samen zorgen we voor kleinschalig beheer waar extra handen nodig zijn, vinden we financiële middelen om net dat extra’s te kunnen doen voor een kwetsbare soort, laten we bezoekers zich verwonderen tijdens een excursie en zo kan ik nog wel even doorgaan. Een heel concreet resultaat van zo’n samenwerking werd onlangs bekendgemaakt: in 2020 zijn maar liefst 93 nesten van visdieven geteld op het schelpeneiland in de Sophiapolder bij Hendrik-Ido-Ambacht. De visdief is slechts een van de vogels die dankbaar gebruik maakt van deze nieuwe broedplek. Ook de scholekster, kluut, kokmeeuw en stormmeeuw hebben het eiland inmiddels ontdekt.
Succes door samenwerking. Dat schelpeneiland is in 2016 aangelegd dankzij de gezamenlijke inzet van verschillende partijen. Natuurvereniging IJsselmonde schreef een plan om een nieuwe broedlocatie voor kwetsbare grondbroeders te creëren. Vogelbescherming stelde financiële middelen beschikbaar voor de uitvoering hiervan. Vrijwilligers coördineerden de aanleg van het eiland en monitoren sindsdien de broedgevallen. Wij zijn als beheerder van de Sophiapolder ontzettend trots op het resultaat. En blijven ons inzetten om samen mooie dingen voor de natuur voor elkaar te boksen. Van Sophiapolder naar Oostvaardersplassen. Sinds 2018 worden ook jongen geringd voor onderzoek. Dat leverde in de zomer van 2020 een aflezing van een kluut in de Oostvaardersplassen op die op de Sophiapolder uit het ei was gekropen. Hopelijk maken de komende jaren nog veel generaties broedvogels gebruik van het schelpenstrandje." Aldus boswachter Mirjam Eikelenboom van Zuid-Hollands Landschap, december 2020.
- De rivier de Waal (ook het Waaltje genoemd) loopt tussen de rivieren de Noord, N van het dorp, en de Oude Maas, Z van Heerjansdam. De rivier valt grotendeels onder de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (O van de A16), deels onder de gemeente Ridderkerk (W van de A16), deels onder de gemeente Zwijndrecht (het deel Z van de spoorlijn en een klein stukje N ervan).
Sinds 2008 is de hoeveelheid krabbenscheer in een deel van de Waal sterk toegenomen. Dat is bijzonder, omdat krabbenscheer al lange tijd vrijwel overal in Nederland verdwenen is uit oude rivierarmen en andere rivierdelen. Het is goed nieuws voor de groene glazenmaker, een zeldzame en beschermde libellensoort die van krabbenscheer afhankelijk is. Het is onze enige libel die de eieren in slechts één plantensoort afzet, namelijk krabbenscheer. In de bladrozetten van deze stekelige plant zijn de larven van de groene glazenmaker uitstekend beschermd tegen hongerige vissen en amfibieën.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Hendrik-Ido-Ambacht (online te bestellen).
Terug naar boven- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.
- Nieuws: - Nieuwssite Ambacht.net.
- Belangenorganisatie: - "In 1981 is in Hendrik-Ido-Ambacht de eerste paal geslagen voor de huidige wijk Heer Oudelands Ambacht, waar in de periode van 1981 t/m 1997 2.800 woningen zijn gerealiseerd. De eerste woningen zijn opgeleverd in de Diepenbrocklaan, een project van 93 woningen. De laatste woningen zijn opgeleverd in 1997, aan de Ballade/Bolero. De wijk is in 25 jaar uitgegroeid tot een volwaardige wijk met een winkelcentrum, 2 basisscholen en een wijkcentrum. Het is een groene wijk, die ondanks haar ligging in de nabijheid van rangeerterrein Kijfhoek een prettige wijk is om te wonen voor jong en oud(er). En dat wil Wijkplatform Heer Oudelands Ambacht graag zo houden."
- Muziek: - "Groot Film- en Musicalorkest Timbres Divers - in de volksmond afgekort tot 'TD' - is ontstaan in 1980, toen een handvol jonge musici in de leeftijd van 12 tot 19 jaar het leuk vond om samen te musiceren. In korte tijd groeide deze groep uit tot een jeugdorkest met de naam Muziekvereniging Hendrik-Ido-Ambacht. Na vijf jaar kreeg de vereniging een nieuwe naam: Ambachts Ensemble Orkest Timbres Divers. Door de gedrevenheid van vele leden en de toenmalige dirigent Rien den Hartog groeide het orkest uit tot een uniek amateurorkest in Nederland. Door de aparte bezetting en de eigen arrangeurs werd een uniek repertoire opgebouwd. Het orkest begon grote producties te realiseren en groeide uit tot een volwassen regionaal orkest met leden van heinde en ver, tot zelfs Breda, Oisterwijk, Voorhout, Utrecht, Tilburg en Eindhoven aan toe.
Medio 2000 besloot het orkest dat het zich verder wilde ontwikkelen als ambitieus en dynamisch orkest met een professionele werkwijze. Het orkest trok een professionele dirigent aan, Ruud van Eeten, die de groei van het orkest in een stroomversnelling bracht. De naam werd gewijzigd in 'Groot Film- en Musicalorkest Timbres Divers', een naam die de muzikale lading beter dekt. Jaarlijks speelt Timbres Divers gemiddeld 4 tot 5 producties. De afgelopen jaren zijn meerdere concerten gegeven in het Chassé theater in Breda en de Meerpaal in Dronten. Ook trad het orkest op in de buitenlucht, in parken, op pleinen en op het water in Dordrecht, Gouda en Numansdorp. Regelmatig treedt het orkest op met bekende artiesten. Voor eigen publiek, en in het bijzonder voor de donateurs en vrienden, organiseert Timbres Divers eenmaal per jaar een Vriendenconcert. Wil je ook met ons meespelen? Kom dan een keertje kijken op de vrijdagavond. Wij repeteren in basisschool De Bron in Hendrik-Ido-Ambacht en de repetitie begint om 20.00 uur. Wij hebben altijd wel een paar vacatures openstaan." Zie ook de reportage met voorzitter Christiaan van der Spek in De Brug, 12-12-2018.
- Zorg en welzijn: - "Wij zijn Frank en Coby Paul en samen met onze 2 zoons Marijn en Levi zijn we verhuisd vanuit Waddinxveen naar Hendrik-Ido-Ambacht. In 2019 hebben wij Zorgboerderij Het Gewone Huis overgenomen. Onze zorgboerderij heeft als doel een zinvolle daginvulling te bieden aan (beginnend dementerende) ouderen. Al sinds 2014 fungeert Stichting Het Gewone Huis als zorgboerderij waar kwetsbare mensen met een zorgvraag een zinvolle en fijne dagbesteding vinden. De zorgboerderij zou de zorgboerderij niet geweest zijn zonder de inzet en toewijding van het hele team van personeel en vrijwilligers. Wij als nieuw zorgboerenechtpaar willen hier graag met veel passie, gedrevenheid en toewijding mee verder gaan om de ouderen samen met de vrijwilligers een gezellige dag te bieden.
We hebben gekozen voor de doelgroep ouderen. De vereenzaming in Nederland neemt toe. Wij willen daarom graag dat mensen een zinvolle dagbesteding aangeboden kunnen krijgen door de zorgboerderij. Ook vinden wij dat juist op een zorgboerderij de ouderen in praktijk kunnen brengen waar ze goed in zijn en dat in stand kunnen houden. Ze kunnen buiten aan de slag met de dieren, de moestuin en de andere werkzaamheden in de tuin. Ook kunnen ze hun hobby’s uitvoeren, omdat er gelegenheid is om in de hobbyschuur aan de slag te gaan. Het samenzijn met andere ouderen maakt ook dat er raakvlakken zijn in de gesprekken die plaatsvinden."
- "Stichting CAI Fonds ondersteunt financieel niet-commerciële stichtingen, verenigingen en instellingen in Hendrik-Ido-Ambacht. Het fonds hanteert de volgende uitgangspunten voor het toekennen van steun: het initiatief richt zich uitsluitend op activiteiten en/of voorzieningen in de gemeente; om de betrokkenheid en continuïteit van verenigingen, stichtingen en instellingen te waarborgen zal de aanvrager moeten aantonen, dat door zelfwerkzaamheid of cofinanciering aanmerkelijk zal worden bijgedragen. Bij cofinanciering zal de hoogte hiervan in overleg worden vastgesteld; indien van toepassing zal de aanvrager moeten aantonen dat de voorziening en/of activiteit uiteindelijk zelfvoorzienend zal zijn."
- Bedrijvigheid: - "Aan de zuidkant van Hendrik-Ido-Ambacht wordt anno 2020 een nieuw hoogwaardig bedrijvenpark ontwikkeld: Ambachtsezoom. Het park wordt begrensd door de Ambachtsezoom, de westkant van het kavel Rijsdijk, de Langeweg, De Baak, de A16 en de Reeweg. Het bedrijvenpark krijgt een onmiskenbaar Ambachts karakter. Om te komen tot een hoogwaardig en duurzaam bedrijvenpark is het van belang dat alle partijen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van Ambachtsezoom, ervan doordrongen zijn dat het uiteindelijke beoogde niveau een resultante is van de te realiseren openbare ruimte, de uiteindelijke kavelinrichting en de bebouwing. Anders gezegd dat wat door de gemeente gerealiseerd en gefaciliteerd wordt en dat wat door de ondernemers gerealiseerd gaat worden.
Vanuit dat oogpunt is de keuze bewust gemaakt om al deze uitwerkingen, die invloed hebben op het uiteindelijke resultaat, vast te leggen in een handzaam Handboek Beeld. In dit handboek wordt inzicht gegeven in de ambities, de visie, de kwaliteit van de buitenruimte, de kwaliteit van de kavelinrichting en van de uiteindelijke bebouwing van het nieuwe werklandschap Ambachtsezoom. Gedurende het hele proces van concept tot realisatie dient dit handboek als leidraad voor alle nieuwe ontwikkelingen op het gebied van beeldkwaliteit. Bouwplannen zullen naast het bestemmingsplan worden getoetst aan dit handboek Beeld."
Reactie toevoegen