Status

- Hapert is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Bladel. T/m 1996 gemeente 'Hoogeloon, Hapert en Casteren'.

- Onder het dorp Hapert vallen ook de buurtschappen Dalem, De Pan en Lemel.

Naam

In het Brabants
Haopert.

Bijnaam
"De inwoners van Hapert worden Gapers of Haopertse Gaopers genoemd. De verklaring van de bijnaam heeft overigens niks te maken met geeuwen. Een van de redenen dat Hapertenaren Gapers worden genoemd is dat ze vaak, stompzinnig, nieuwsgierig, met de mond open en in gedachten verzonken, zouden kijken naar wat er zoal te zien is in hun omgeving. De Hapertenaar zou om die reden veel dingen zien, bekijkt ze vervolgens rustig zonder veel te zeggen en denkt er dan het zijne van. Om deze reden wordt de bijnaam beschouwdt als een tegenpool van de Blaalse Wendbuil (Bladelse Windbuil).

De bijnaam heeft ook een historische verklaring die stamt uit de 18e eeuw. In die tijd woonde in De Kuil in het dorp een teut die in bloedzuigers handelde. Hij kocht de beestjes in verre landen en zette ze in een kuil achter zijn huis. Vandaar verkocht hij ze aan doktoren in België en het zuiden van Nederland. Aan een behandeling met deze diertjes werd een medisch heilzame werking toegeschreven. Hapert was in die tijd een soort medisch centrum met een zeer speciale apotheek. Deze apotheek werd door mensen uit de regio bezocht en was tevens de locatie waar zij dit 'medicijn' konden kopen. Traditiegetrouw werd een apotheek voorzien van een gaper boven de ingang. De gaoper werd dan ook tot de bijnaam voor de inwoners van dit dorp.

Waarschijnlijk is de naam verzonnen door inwoners van de omliggende dorpen, om het vervolgens te gebruiken als spotnaam. Inmiddels wordt de bijnaam beschouwd als eervolle geuzennaam. Zo wordt bijvoorbeeld tijdens het jaarlijkse carnavalsconcert een Hapertse inwoner die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor de gemeenschap benoemd tot lid van het Haopertse Gaoper Genootschap, en is er in 1981 een standbeeld geplaatst met als naam De Haopertse Gaoper. Het standbeeld beeldt een man met stok uit die aan de kant staat en met open mond filosofeert over wat er zoal aan hem voorbij trekt. Ook het eeuwenoude verhaal staat vermeld op de sokkel van het beeld. Tot slot is in 2017 het Gaoperspad aangelegd; een wandelroute tussen het dorp en het Kempisch Bedrijvenpark."(1)

Ligging

Het dorp Hapert grenst in het W aan Bladel, in het N aan Casteren en Hoogeloon en in het O aan Duizel en Eersel. In het ZO, Z en ZW grenst het dorp aan natuurgebied de Kempen, dat ook de Z helft van het dorpsgebied beslaat; in de Z nabijheid van het ZW van het dorpsgebied is de Nederlands-Belgische grens. Centraal door het dorpsgebied loopt de A67, van O naar ZW; Veldhoven en Eindhoven liggen NO van het dorp, Valkenswaard OZO.

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Hapert 59 huizen met 347 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.100 huizen met ca. 5.300 inwoners.

Geschiedenis

- Verhalen over de geschiedenis van Hoogeloon, Hapert en Casteren op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Bezienswaardigheden

- Hapert heeft 7 rijksmonumenten.

- Hapert heeft 8 gemeentelijke monumenten.

- De Korenmolen van Hapert (Molenstraat) is een naamloze stenen grondzeiler, die vermoedelijk in 1896 is gebouwd.

- Mariakapel.

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging De Pintewippers. - Op carnavalsmaandag is er in Hapert de Kempenoptocht (in 2020 voor de 32e keer), naar eigen zeggen 'Dé optocht der optochten'.

- De Kempen Run (maart, start en finish in Hapert) omvat een halve marathon (een prestatieloop voor toppers en recreanten door de Kempische natuur), een 10 en 6,5 km recreantenloop, een Bedrijvenloop en een Kids Run.

- De Koningsmarkt Hapert is een begrip in de Kempen en ver daarbuiten en trekt jaarlijks meer dan 10.000 bezoekers.

- Kindervakantieweek Oewakadoe.

- Tijdens de jaarlijkse Boerenmert (3e zondag van september) is het centrum van Hapert het decor voor een groot aantal ambachten, tentoonstellingen, demonstraties en attracties. Op de Boerenmert zijn diverse oude ambachten en creaties te zien waardoor je je kunt inleven in de tijd van 1900 tot 1950. Zo zijn er bij de oude ambachten personen aanwezig die alles weten te vertellen over het vak wat men vroeger uitvoerde zoals de touwslager, de boekdrukker, de mosterdmaker, de stoelenvlechter, de klompenmaker, de sigarenmaker, de turfkloter, de bezembinder, de barbier en de tingieter. Daarnaast zijn er verschillende demonstraties met de hulp en inzet van dieren, zoals schapen, landgeiten, paarden, koeien, ganzen en kleinvee. In totaal zijn er maar liefst circa 750 dieren aanwezig op de Mert. Een aanrader is ook de historische optocht die twee keer op deze dag door het dorp trekt, met allerlei taferelen uit vroeger tijden. Ook rijden er in de optocht vele mooie oude wagens en tractoren mee. De optocht wordt gecompleteerd door een gilde, diverse aanspannen met paarden en diverse voertuigen. Verder is er nog een grote braderie, en voor de kleintjes de grootste kinderboerderij van Europa en nog vele andere attraties.

- Op een zondag in oktober organiseert TWC Het Snelle Wiel de Appelflappentocht, een MTB-toertocht over onverharde paden, single track en verharde wegen. Bosrijk gebied met heide en vennen. Je kunt kiezen uit de afstanden 32, 45 en 65 km. "Het Snelle Wiel - Bestronics heeft de ambitie om vernieuwend te zijn en de vereniging naar een hoger niveau te brengen. Dus ook de Appelflappentocht. Ook dit jaar gaan we weer voor een veilige en goed uitgepijlde route, een rustplaats met goede verzorging en na afloop de bekende appelflap in het clubhuis op het sportpark in Hapert. Net als de vorige jaren hebben we ook nu weer 3 afstanden: 32/45/65km. Daarnaast besteden we veel aandacht aan beveiliging, faciliteiten en verdere aanpassing aan het parcours, waardoor het uitdagend blijft voor de deelnemers. Het is een tocht in de mooie omgeving van de gemeenten Bladel, Eersel, Veldhoven en Oirschot. Opgelet: Voor deze tocht hebben wij diverse vergunningen en toestemming van privé-eigenaren. Je kunt de GPS-files dan ook niet gebruiken op een ander moment dan tijdens de Appelflappentocht! Onze tocht voldoet aan het hoogste kwaliteitsniveau van wielersportbond NTFU. Met trots dragen wij het keurmerk ‘NTFU Extra Goed Geregeld’! Na afloop is er een mogelijkheid om de fiets af te spuiten en te douchen en kun je met elkaar nog even napraten over de tocht en genieten van de gratis verse appelflap. De inschrijfkosten bedragen € 5,= per persoon, NTFU/KNWU/VWB-leden betalen € 4,= . Deelname tot 16 jaar is gratis."

- TWC Hapert organiseert op een zondag eind oktober de ATB-classic Scherpenheuvel-Hapert. Met een lengte van ca. 100 kilometer door het zand en de modder van Belgisch Limburg en de Nederlandse Kempen is deze toertocht uitgegroeid tot dé ATB-uitdaging van de regio. Het gezamenlijk vertrek om 08:30 uur op het basiliekplein van Scherpenheuvel wordt vooraf gegaan door een zegening van de deelnemers en hun fietsen door de pastoor van deze Belgische bedevaartsplaats. Met ca. 1800 deelnemers is deze ATB-classic uitgegroeid tot een begrip in de ATB-wereld.

Landschap, natuur en recreatie

- Waterpark Groote Beerze, ook bekend als het Moerasbos, gelegen bij Rioolwaterzuivering Hapert*, (Castersedijk 25) is door het waterschap aangelegd in 2002. Het doel van dit waterpark is water vasthouden, zuiveren en ecologiseren (zorgen voor meer biologisch leven in het water). Het waterpark is een natuurlijke schakel tussen de rioolwaterzuivering en de beek de Groote Beerze. Daarnaast vormen natuurontwikkeling, recreatie en educatie belangrijke elementen van het waterpark. De vijvers en filters in het waterpark werkten echter niet optimaal. Het zuurstofgehalte van het water was te laag en het bevatte nog een te hoge concentratie van nutriënten, zoals fosfaat en ammonium. Tevens kon het beheer en onderhoud niet goed genoeg uitgevoerd worden, waardoor de functionaliteit verminderde. Daarom is het waterpark in 2017 opnieuw ingericht.
* De zuivering Hapert heeft een capaciteit van 71.000 eenheden en zuivert het afvalwater van de gemeenten Reusel-De Mierden, Bladel en een gedeelte van de gemeente Eersel.

Door de aanleg van een onderhoudsvriendelijke bezinkvijver kunnen nutriënten nu effectief worden verwijderd. De rietzones leveren een extra bijdrage aan de afbraak van diverse stoffen. En er is meer open water met ondergedoken waterplanten gerealiseerd, dat ervoor zorgt dat het water leefbaar wordt voor dieren. De herinrichting bood tevens een mooie kans om het gebied aantrekkelijker te maken voor publiek. In het nieuwe ontwerp is meer aandacht voor educatieve en recreatieve elementen. Zo is er nu een ‘Rondje Moerasbos’, een nieuwe wandelroute waarbij het water het verhaal vertelt. De bezoekers volgen het water vanaf het moment dat het de zuivering verlaat en door het waterpark stroomt. De route is zowel voor volwassenen als kinderen interessant en uitdagend. Met speelse paden, een uitkijkplek, een vogelwand en diverse locaties waar watermonsters kunnen worden genomen.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Hapert, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Fotoreportage van Hapert door Kees Wittenbols uit Breda. Zie onderaan de pagina ook deel 2.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Hapert (online te bestellen).

Links

- MFA: - "De nieuwe MFA (Multi Functionele Accommodatie) in Hapert brengt zes voorzieningen samen in het centrum van het dorp. In de in 2022 op te leveren MFA is plaats voor een gemeenschapshuis, ouderensteunpunt, bibliotheek, basisschool, kinderopvang/peuterspeelzaal en een kerk. De MFA zorgt er niet alleen voor dat deze voorzieningen een nieuwe plek krijgen. Het zorgt er ook voor dat we als gemeente onze doelen in het sociaal domein kunnen realiseren. Zoals bijvoorbeeld het ondersteunen van kwetsbare inwoners én het ondersteunen van de inwoners en vrijwilligers die daarbij willen helpen.

Een ander doel is de ontwikkeling van een integraal kindcentrum (waar plaats is voor opvang, educatie en opvoeding door kinderopvang, peuterspeelzaalwerk en basisschool). Met de komst van de MFA wordt dit integraal kindcentrum gestimuleerd en mogelijk gemaakt. De nieuwe locatie wordt zo ingericht, dat een andere, moderne manier van onderwijs geven mogelijk is." (bron: gemeente Bladel)

- Dorpshuis: - Gemeenschapshuis Den Tref.

- Onderwijs: - Basisschool Het Palet.

- Jeugd en jongeren: - Jong Nederland Hapert is op een ongedwongen en gezellige manier, in groepsverband, bezig met kinderen en jongeren op het gebied van sport en spel, creativiteit en buitenleven. Dit alles onder de bezielende leiding van een fiks aantal vrijwilligers.

- Muziek: - Muziekvereniging Kunst Adelt is opgericht in 1921.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Hapert.

- Motocrossclub MCC De Kempen heeft een eigen circuit op Smaragdweg 70.

- TWC Hapert (wielrennen).

- Tennisvereniging De Hellekens.

- Paardensportvereniging Sint Martinus.

- Overige verenigingen: - Toneelvereniging De Eenakter.

- Zorg/ouderen: - De Kloostertuin is een diensten- en ontmoetingscentrum voor alle senioren van Hapert. Door wonen, zorg en sociale ontmoetingen voor ouderen in één gebouw bij elkaar te brengen, biedt het hulpbehoevende ouderen de mogelijkheden om langer zelfstandig te blijven wonen. Het steunpunt wil ouderen een alternatief informeel netwerk bieden, waarbij ook de hulp van familie, buren, vrienden en vrijwilligers zo lang mogelijk gehandhaafd wordt.

- Welzijn: - "Waarom ‘CultuurPlaats’? Omdat we een atelier zijn voor ouderen - waaronder ouderen met geheugenverlies - die allemaal van tekenen, schilderen, kleien en ook van muziek, poëzie en korte verhalen houden. Iedere donderdag in De Kloostertuin van Hapert, en alleen de koffie of thee kost geld. Moet je daar goed voor zijn? Nou, je moet je vooral goed vóelen. Verder doen Michael, Willemien en Paula als begeleiders er alles aan om het beste uit je te halen. Met geduld, hier en daar een duwtje in de rug en met allerlei materialen en gereedschap. Wil je meedoen, neem dan contact op met De Kloostertuin of met Michael Breukers, tel. 06-18794253."

- Weer: - Weerstation Hapert.

- Bedrijfsleven/ondernemen: - Op de site van Ondernemersvereniging MKB Hapert vind je een beschrijving van alle aangesloten leden.

• 1. Wikipedia,
  
  , (2020)