Halfweg (Lisse)

Plaats
Buurtschap
Lisse Noordwijk
Bollenstreek
Zuid-Holland

halfweg_lisse_plaatsnaambord_onthulling_29-9-2007.jpg

Op 29-9-2007 was het een drukte van belang in Halfweg. Er was een koetstocht en een bootshow met authentieke vaartuigen die het traject Haarlem-Leiden aflegden. Én de buurtschap Halfweg kreeg eindelijk plaatsnaamborden! (© www.historieleidsevaart.nl)

Op 29-9-2007 was het een drukte van belang in Halfweg. Er was een koetstocht en een bootshow met authentieke vaartuigen die het traject Haarlem-Leiden aflegden. Én de buurtschap Halfweg kreeg eindelijk plaatsnaamborden! (© www.historieleidsevaart.nl)

halfweg_lisse_plaatsnaambord_wit.jpg

Kort na de plaatsing vond gemeente Lisse kennelijk dat de buurtschap Halfweg, hoewel toch redelijk groot en dichtbebouwd, toch maar geen bebouwde kom moest zijn. Daarom staan er tegenwoordig - in ieder geval vanaf 2010, wellicht al eerder - witte borden.

Kort na de plaatsing vond gemeente Lisse kennelijk dat de buurtschap Halfweg, hoewel toch redelijk groot en dichtbebouwd, toch maar geen bebouwde kom moest zijn. Daarom staan er tegenwoordig - in ieder geval vanaf 2010, wellicht al eerder - witte borden.

Halfweg (Lisse)

Terug naar boven

Status

- Halfweg is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de regio Bollenstreek, in grotendeels gemeente Lisse en deels gemeente Noordwijk (t/m 2018 gemeente Noordwijkerhout, in 2019 over naar gemeente Noordwijk).

- De buurtschap Halfweg valt, ook voor de postadressen, grotendeels onder het dorp Lisse, deels onder het dorp Noordwijkerhout.

- In Halfweg zijn op 29 september 2007 officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) feestelijk onthuld. Deze zijn later - in ieder geval vanaf 2010 - echter vervangen door witte borden. De buurtschap is tegenwoordig dus geen 'bebouwde kom' meer.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1687 Halfwegen.

Naamsverklaring
Naar de ligging aan een doorgaande weg halverwege twee andere plaatsen.(1) In dit specifeke geval heeft de naam betrekking op de ligging halverwege tussen Haarlem en Leiden.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Halfweg ligt NW van het dorp Lisse, rond de kruising van de Leidsevaart met de Stationsweg en de Delfweg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Halfweg omvat ca. 50 huizen en ca. 10 woonschepen, met ca. 130 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

't Huys Halfwegen
Bij buurtschap Halfweg is in 1657 't Huys Halfwegen gebouwd. Dit 'Huys der Gecommitteerden' vervulde een belangrijke functie in Lisse: de beheerders van de trekvaart, de gecommitteerden van de steden Haerlem en Leyden vergaderden regelmatig in de grote zaal, maar zij zetelden ook in het Huys en hielden constant toezicht op het dienstrooster der trekschuiten en zorgden eveneens dat de wisseling van paarden ervoor vlekkeloos verliep. Ook verzorgden zij de tolheffing op Halfweg, zeker tot in 1771. Het dienstrooster was heilig voor de trekschuitdienst. Er is bekend dat bij afwijking van vertrektijden boetes werden uitgedeeld van wel 24 stuivers. Er waren wel 6 tot 8 trekschuitdiensten per dag, ook 's avonds vertrok er, zowel in Haerlem als in Leyden nog een trekschuit.

Door de aanleg van de de spoorlijn Haarlem - Leiden in 1842, loopt het reizigersaanbod voor de trekschuiten sterk terug. In 1860 wordt het huis daarom verkocht, in 1867 wordt het afgebroken. De wapensteen van Leiden komt terecht op de Keukenhof waar het in de muur (van de Zwitserse tuin) is ingemetseld. De wapensteen van Haarlem komt terecht in de muur van Kinderhuisvest 17 in Haarlem. De kostbare inrichting van 't Huys Halfwegen is verdeeld over diverse bestemmingen. Het goudleerbehang is in een der nieuw gebouwde torenkamers van Kasteel Keukenhof terecht gekomen.

Veerhuis en café
Aan het veerhuis van Halfweg was vermoedelijk ook een tolhek verbonden, waar tot 1771 tolgeld werd geheven. De afschaffing van de tolheffing in 1771 werd als volgt aangekondigd: "Des is tot meerder encouragement en om een proef te neemen tot verbeetering van de Passagie langs de Trek-Weg, en over zulks tot meerder beneficeering der Tolle en Gabelle, goedgevonden en geresolveerd, dat de Tol of 't Weg-Geld, welke aan de Slagboom op Halfwegen tot nu toe by Collecte is geheeven, geduurende deeze zesjaarige Verhuuring niet zal worden gevorderd en voorschreve Slagboom ten dien einde voor alle en een iegelyk zal openstaan." Het veerhuis werd later een veilinggebouw, en weer later is het verbouwd tot onderkomen voor 6 gezinnen. In 1972 is het pand samen met het naastgelegen Café Spoorzicht afgebroken, om plaats te maken voor verbetering van de wegen en brug.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Een bijzonder object in Halfweg is de zogeheten halfscheidpaal, een gemeentelijk monument. De oorspronkelijk in 1656 geplaatste en in 1820 vernieuwde paal geeft de ligging aan halverwege de in 1656 gegraven Leidsetrekvaart of Haarlemmertrekvaart. Het was van belang dit punt te markeren, omdat de gemeenten Haarlem en Leiden beide vanuit hun kant tot dat punt de kosten van grondverwerving en aanleg van de vaart voor hun rekening zouden nemen. Op de site over 350 jaar historie Haarlemmertrekvaart / Leidsevaart vind je o.a. een menukeuze 'Lisse'. Als je daarop klikt, vind je op die pagina o.a. een beschrijving van Halfweg in relatie tot de trekvaart (waar de beschrijvingen hierboven onder Geschiedenis ook aan zijn ontleend).

- Van 1891 tot 1944 had Lisse een station aan de spoorlijn Amsterdam-Rotterdam, gelegen in de buurtschap Halfweg. Het markante stationsgebouw uit 1905, ontworpen door architect Dirk A.N. Margadant, is behouden gebleven en is een rijksmonument. Tegenwoordig is het in bedrijf als restaurant.

Reactie toevoegen