Haler-Uffelse

Plaats
Dorp
Leudal
Midden-Limburg
Limburg

haler-uffelse_plaatsnaambord_en_vv_de_rabbedabben.jpg

V.V. De Rabbedabben (voor de Ollanders: in Limburg staat V.V. niet voor voetbalvereniging, maar voor Vastelaoves Vereiniging) laat op haar site vast zien hoe een plaatsnaambord Haler-Uffelse eruitziet (hint naar gemeente Leudal; zie verder het kopje Naam)

V.V. De Rabbedabben (voor de Ollanders: in Limburg staat V.V. niet voor voetbalvereniging, maar voor Vastelaoves Vereiniging) laat op haar site vast zien hoe een plaatsnaambord Haler-Uffelse eruitziet (hint naar gemeente Leudal; zie verder het kopje Naam)

haler-uffelse_kaart_ca._1960_kopie.jpg

Kaart van Haler en Uffelse, rond 1960. Duidelijk is te zien dat de dan net gereedgekomen kerk (1952) precies tussen de twee kerntjes in ligt. Handig, wegens de afstanden, maar wellicht ook om de gelijkwaardigheid van de plaatsen te benadrukken.

Kaart van Haler en Uffelse, rond 1960. Duidelijk is te zien dat de dan net gereedgekomen kerk (1952) precies tussen de twee kerntjes in ligt. Handig, wegens de afstanden, maar wellicht ook om de gelijkwaardigheid van de plaatsen te benadrukken.

haler-uffelse_kaart_ca._1970_kopie.jpg

Op een kaart van rond 1970 zien we plaatsnaam Haler naar het inmiddels rond de kerk gegroeide dorpje verhuizen. Het zou logischer zijn geweest om het dorp Haler-Uffelse te noemen. De inwoners vinden dat ook en doen dat dan ook, bijv. op de lokale websites

Op een kaart van rond 1970 zien we plaatsnaam Haler naar het inmiddels rond de kerk gegroeide dorpje verhuizen. Het zou logischer zijn geweest om het dorp Haler-Uffelse te noemen. De inwoners vinden dat ook en doen dat dan ook, bijv. op de lokale websites

Haler-Uffelse

Terug naar boven

Status

Haler-Uffelse is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Midden-Limburg, gemeente Leudal. T/m 2006 gemeente Hunsel.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
Oorspronkelijk is hier sprake van de - qua grootte of beter gezegd kleinte gelijkwaardige - buurtschappen Haler en Uffelse. Vanaf 1952 - de bouw van de kerk - groeit er een dorp rond de kerk, precies tussen de beide buurtschappen in (zie verder bij Geschiedenis). Het zou dan ook voor de hand liggen het dorp Haler-Uffelse te noemen. In de praktijk noemen de inwoners het ook zo, getuige o.a. de dorpswebsite en de sites van de diverse lokale verenigingen (zie bij Links). De gemeente Hunsel stelt echter voor de postadressen in het postcodesysteem, dat in 1978 in werking treedt, de plaatsnaam Haler vast. Ook opvolger gemeente Leudal handhaaft deze plaatsnaam in het postcodeboek en in de in 2009 in werking getreden gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG).

Bij bijna-buurdorp Kelpen-Oler, NO van het dorp aan de overzijde van de A2 gelegen, heeft zich iets soortgelijks voorgedaan; na de ontwikkeling van een dorp rond de kerk die precies tussen de eveneens geijkwaardige buurtschappen Kelpen en Oler werd gebouwd, kreeg dat dorp bij de inwerkingtreding van het postcodeboek in 1978 de formele plaatsnaam Kelpen. In 1999 echter is deze 'historische vergissing' hersteld en is de plaatsnaam formeel gewijzigd in Kelpen-Oler.

Bij dezen geven wij het goede voorbeeld door op deze pagina ook de plaatsnaam Haler-Uffelse te hanteren, conform de voorkeur van de inwoners. Hopelijk doet goed voorbeeld goed volgen en wijzigt de gemeente Leudal de plaatsnaam ook formeel; op de plaatsnaamborden, in het postcode'boek' en in de BAG. Als de laatste twee punten wegens kostenaspecten wellicht vooralsnog niet mogelijk zijn, geven wij de gemeente in overweging om dan in ieder geval wél de plaatsnaamborden aan te passen, wat geen kostbare operatie is. Zoals ook soortgelijk is gebeurd bij de 'in-de-praktijk-tweelingdorpen' Eelde-Paterswolde en Grevenbicht-Papenhoven, die wel met die namen op de officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) staan, en daarmee in de praktijk met die gangbaar geworden namen erkend zijn, maar formeel in het postcodeboek en de BAG nog wel aparte plaatsnamen zijn.

In het Limburgs
Haalder-Öffelse.

Oudere vermeldingen
Haler: 1244 en 1299 Harle. Op een kaart van rond 1970 verschijnt ineens de spelling Haeler (zie afbeelding), terwijl daar voorheen altijd Haler heeft gestaan. De ratio daarvan ontgaat ons. Gelukkig vinden de atlasmakers dat ook, want in de volgende editie is die e alweer verdwenen.
Uffelse: 1835 Uffelsen.

Naamsverklaring
Haler: samenstelling van haar 'zandige heuvelrug' en lo 'bos'. De d is ingevoegd als bij polder en kelder.
Uffelse: Herkomst en betekenis onbekend. Voorgesteld is uit te gaan van een persoonsnaam Uffilo, verkleinvorm van Uffo, maar dat is allerminst zeker.(1)

Terug naar boven

Ligging

Haler-Uffelse ligt ZO van Weert, NW van Thorn en grenst in het Z aan België.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Haler 31 huizen met 198 inwoners, en de buurtschap Uffelse 11 huizen met 92 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp Haler-Uffelse ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Vanouds is in deze omgeving sprake van de buurtschappen Haler (N van het huidige dorp) en Uffelse (Z van het huidige dorp). In 1946 vinden de inwoners dat zij toe zijn aan een eigen RK school. De kerkelijke autoriteiten staan in die tijd een RK school zonder RK kerk echter niet toe, dus er moet eerst een kerk komen. Die komt er in 1952, waarmee de buurtschappen Haler en Uffelse formeel tot dorp Haler-Uffelse 'promoveren' en de 5e kern worden van de toenmalige gemeente Hunsel.

In 1958 volgt het gemeenschapshuis Ons Dorpshuis, dat met veel zelfwerkzaamheid en creativiteit van de inwoners tot stand komt. Voor fl 10.000 kopen de inwoners 2 woonbarakken uit de Noordoostpolder - waarin arbeiders waren gehuisvest die aan de totstandkoming van die polder hadden gewerkt - die met het gereed komen van die polder aldaar overbodig waren geworden. Zij denken met de realisatie van een dorpshuis de realisatie van een school dichterbij te kunnen brengen, omdat de accommodatie er dan al is. In 1960 krijgt het dorp dan de reeds sinds 1946 op het verlanglijstje staande lagere school. De genoemde buurtschappen zijn zo geleidelijk uitgegroeid tot het huidige dorp Haler-Uffelse, dat precies tussen de beide vroegere buurtschappen in ligt.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Haler-Uffelse, kun je terecht bij Geschied- en Heemkundige Kring Het Land van Thorn.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Zoals in veel kleine dorpen was ook in Haler-Uffelse de basisschool kennelijk te klein geworden om nog langer verantwoord te kunnen doorgaan. Eén jaar eerder dan gepland heeft basisschool St. Isidorus in het dorp na afloop van schooljaar 2011-2012 voorgoed de deuren gesloten. Het was de bedoeling dat de basisschool pas na afloop van schooljaar 2012-2013 dicht zou gaan, maar ouders hebben met ingang van dat schooljaar hun kinderen massaal aangemeld bij andere basisscholen. Dat betekende dat het leerlingenaantal voor dat schooljaar onder de 10 zou zakken. De meeste ouders hebben hun kinderen aangemeld bij basisschool De Duizendpoot in Stramproy.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Haler-Uffelse heeft 3 gemeentelijke monumenten, zijnde het Lemmenskruis bij Engerstraat 8, de Herekapel bij Moosterstraat 15 en de Anthoniuskapel bij Uffelsestraat 5.

- RK Sint Isidoruskerk uit 1952. Aanvankelijk heeft de kerk geen klok. Men vindt de kerk zonder klok toch niet compleet, daarom wordt in 1961 een klok op de niet in gebruik zijnde schoorsteen geplaatst.

- De Uffelse Molen is een watermolen die vermoedelijk dateert uit de 13e of 14e eeuw. Restauratie van de molen is in 2008 van start gegaan en in verschillende fasen verdeeld. Anno 2017 zijn 3 van de 4 fasen afgerond.

- Tijdens de Eerste Wereldoorlog scheidt van 1915 tot 1918 een stelsel van onder stroom staande draden het neutrale Nederland van het bezette België. Ter herinnering hieraan is in 2010 op de grens bij Haler-Uffelse een monument onthuld, o.a. bestaande uit een nagebouwd stuk 'Dodendraad' zoals het ook wel werd genoemd.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Vastelaoves Vereiniging De Rabbedabben. - V.V. De Rabbedabben op Facebook.- Jeugd Rabbedabben.

- De opbrengst van de Vlooienmarkt (op een zondag in juni) komt ten goede aan beheer en onderhoud van het dorpshuis.

- Bromfietsclub 't Vastluiperke organiseert jaarlijks op de 3e zondag in augustus de Oldtimer Bromfiets en Motoren Toertocht vanuit Haler-Uffelse.

- Autocross (op een zondag in oktober). Organisatie: ACC (Autocrossclub) Leudal.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Wandelroute Dorpspad Haler-Uffelse (8,5 km). Er zijn 5 'Dorpspaden' gerealiseerd in de dorpen van de voormalige gemeente Hunsel. De routes met kaart zijn verkrijgbaar in het dorpshuis.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Haler-Uffelse.

- Dorpshuis: - Dorpshuis Ons Dorpshuis in Haler-Uffelse biedt onderdak aan de vele lokale verenigingen. De beheerster is Winy Hendrikx, die in hetzelfde pand haar Café bie Winy exploiteert. Tijdens de zomermaanden is het terras dagelijks geopend zodat je hier tijdens je fiets- of wandeltocht in de regio een tussenstop kunt maken voor een glaasje fris, een glas bier, een kopje koffie met of zonder een heerlijk stuk Limburgse vlaai etc. Verder beschikt het café over een kleine menukaart en heeft het een oplaadpunt voor elektrische fietsen en scooters. Zie deze link voor de openingsdagen en -tijden.

- Sport: - Handboogvereniging De Grensschutters is opgericht in 1952. Het jubileumboek dat is verschenen t.g.v. het 50-jarig jubileum in 2002 is op de site van de vereniging ook online te lezen.

- Overige instellingen: - Een bijzonder fenomeen in Haler-Uffelse, wat wij weliswaar in meer dorpen en buurtschappen kennen maar toch ook weer niet heel algemeen voorkomt, is 't Dörpsklueske, oftewel de dorps-spaarkas. In het dorpscafé hangt een kast met spaarpotjes. Ca. 30 leden van de spaarkasvereniging leggen hier wekelijks minimaal €1,00 in, waarvan de helft naar de spaarkas gaat en de helft voor de individuele deelnemers is, die daarmee met name sparen voor het jaarlijkse carnaval. Van de spaarkas wordt een jaarlijkse feestavond georganiseerd. De leden krijgen hun eigen potjes vlak voor het carnaval uitgekeerd.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Haler-Uffelse.

Reactie toevoegen