Grosthuizen

Plaats
Dorp
Koggenland
West-Friesland
Noord-Holland

grosthuizen_plaatsnaambord_kopie.jpg

Grosthuizen is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gem. Koggenland. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1853. In 1854 over naar gem. Avenhorn, in 1979 over naar gem. Wester-Koggenland, in 2007 over naar gem. Koggenland.

Grosthuizen is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gem. Koggenland. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1853. In 1854 over naar gem. Avenhorn, in 1979 over naar gem. Wester-Koggenland, in 2007 over naar gem. Koggenland.

Grosthuizen

Terug naar boven

Status

- Grosthuizen is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gemeente Koggenland. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1853. In 1854 over naar gemeente Avenhorn, in 1979 over naar gemeente Wester-Koggenland, in 2007 over naar gemeente Koggenland.

- Wapen van de voormalige gemeente Grosthuizen.

- Het dorp Grosthuizen heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Avenhorn.

- Onder het dorp Grosthuizen valt ook de buurtschap Kathoek (deels).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Ca. 1200 Asthusa major, ca. 1312 Groet Oesthusen, 1745 Grosthuysen.

Naamsverklaring
Het verhaal dat het dorp op een gegeven moment zo genoemd is omdat er toen precies 144 d.w.z. een gros huizen waren, is uiteraard onjuist. De naam is een samentrekking van Groot-Oosthuizen, een samenstelling van het Middelnederlandse husen 'huizen' en oost 'oostelijk gelegen', met de toevoeging groot ter onderscheiding van Klein-Oosthuizen (= het huidige Oosthuizen). De vorm ast van de oudste vermelding weerspleigelt de overgang van het Germaanse au naar het Friese â.(1) Zoals de oorspronkelijke naam dus al suggereert, was Grosthuizen vroeger groter en belangrijker dan buurdorp Oosthuizen. Tegenwoordig is dat andersom.

Terug naar boven

Ligging

Het lintdorp Grosthuizen ligt rond de gelijknamige weg, ZW van Hoorn, O van Avenhorn.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Grosthuizen, die slechts het dorp omvat, 49 huizen met 307 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 150 huizen met ca. 400 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Pagina met verhalen over markante personen die in Grosthuizen 'langs de deur' kwamen.

- Geschiedenis van Grosthuizen, met op die pagina ook vele oude foto's en ansichtkaarten van het dorp.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de in 1973 opgerichte Historische Vereniging Hemony. Ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de vereniging in 2013 hebben ze een mooi fotoboek uitgegeven, waarbij ze afbeeldingen van ca. 50 locaties in de dorpen Avenhorn, De Goorn, Grosthuizen, Oudendijk en Scharwoude hebben geplaatst, met een oude afbeelding van een foto of ansichtkaart, en daarnaast een foto van de huidige situatie, zodat je mooi in een oogopslag kunt zien hoe veel er in de loop der jaren op een bepaalde locatie is veranderd, of juist niet. Via de link is het boek ook online te bekijken en te lezen.

Hoe is deze vereniging aan haar bijzondere naam gekomen? Dat zit als volgt: de broers Pierre en François Hemony waren in de 17e eeuw de belangrijkste klokkengieters in de Nederlanden. Een van hun klokken komt in 1870 in de kerk van Grosthuizen terecht. Na de afbraak van de kerk in 1964 wordt de klok in een loods opgeslagen. In 1972 ontdekt het toenmalige hoofd van de basisschool de klok, en onderkent dat het om een bijzonder exemplaar gaat. In 1973 wordt Stichting Hemonyklok opgericht, met als doel de klok in een klokkenstoel geplaatst te krijgen, op de plek waar de kerk heeft gestaan. Op 21 december 1974 wordt de klokkenstoel feestelijk ingewijd / ingeluid. In 1998 wordt Stichting Hemonyklok omgezet in Historische Vereniging Hemony, met als doelstelling het cultureel erfgoed in haar werkgebied te bewaken en gegevens voor het nageslacht te bewaren.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Grosthuizen heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de monumentale Westfriese stolphoeve, waarschijnlijk nog 17e eeuws (ingrijpende verbouwing in 1820) op huisnr. 52, en op nr. 53: een stolpboerderij van het gekeerde Westfriese type, gesitueerd op een verhoging aan de noordzijde van de dorpsstraat. De boerderij draagt in een aantal balken van de draagconstructie het jaartal 1820 en is nog in het bezit van een gedeeltelijk gaaf bewaard gebleven smuiger, mogelijk daterend uit de periode rond 1820. In de tweede helft van de 19de eeuw is op de voorgevel (westzijde, haaks op de straat) en de rechterzijgevel (zuidzijde, evenwijdig aan de straat) de huidige decoratieve gevelbepleistering in cementhoudende pleister aangebracht.

- De laatste kerk van het dorp dateerde uit 1874 en is in 1964 gesloopt. Nadien hebben nog een aantal jaren vieringen plaatsgevonden in de naastgelegen pastorie (huisnr. 69). Het kerkhof is er nog wel. De neoclassicistische kerk met forse toren verving een vorige kerk uit 1662.

- Naast het kerkhof en de plek waar de kerk heeft gestaan, staat het voormalige Raadhuis.

- Stalen klokkenstoel uit 1974 met Hemony-klok uit 1664, waarvoor zie ook het hoofdstuk Geschiedenis.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Rederijkerskamer Elena is een kleine toneelvereniging, die er toch in slaagt om jaarlijks 2 uitvoeringen op de planken te brengen. Ze geven kinderen ook de kans om mee te doen, hetzij bij het volwassenentoneel hetzij in een kinderproductie.

- Het Kermiscomité is opgericht op 29 juni 1974 in Café De Grost. Toenmalig café-eigenaar Armand Jonker deelde gratis bonnen uit, die beschikbaar waren gesteld door de plaatselijke middenstand en riep: "Mensen, er moet hier in het dorp wat meer gebeuren". Het echtpaar Van der Wel sprong Jonker bij en bedacht wat 'gekkigheid'. Dat sloeg goed aan en Grosthuizen en omgeving geniet nog altijd van de initiatieven. De Grosthuizerkermis (weekend begin juli) is er in het bijzonder voor alle inwoners en oud-inwoners van het dorp en de buurdorpen Scharwoude en Oudendijk. Door en voor jong en ouder wordt er een mooi feest van gemaakt. Naast een aantal kermisattracties zijn er ook kinderspelletjes, (kinder)toneel, beddenrace, beachvolleybal en hoepelen. In De Grost wordt het feestje met muziek en een drankje compleet gemaakt.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Het Buutschooterpad is een in 2012 aangelegd nieuw fiets- en voetpad tussen het dorp en buurdorp Oudendijk. Het vrijliggende pad van 2,5 kilometer dwars door de polder is niet alleen voor recreanten bedoeld. Het is ook een kortere en veiliger verbinding voor de schooljeugd uit Oudendijk en omstreken naar de school in Grosthuizen v.v.

Terug naar boven

Beeld

- Oude ansichtkaarten en foto's van Grosthuizen en Scharwoude. Bijzonder is dat naast de oude ansicht of foto ook een foto van de actuele situatie is geplaatst.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van een inwoonster over 'haar' Grosthuizen.

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool De Grosthuizerschool is er ook voor kinderen uit omliggende dorpen die geen basisschool meer hebben, met name Oudendijk en Scharwoude. Het pand biedt ook onderdak aan Peuterspeelzaak Dikkie Dik. Ze werken op de Grosthuizerschool vanuit thema's waarbij zelf ontdekkend leren centraal staat. Kinderen kunnen hun eigen onderzoeksvragen stellen. Ze werken hierbij veel samen en leren van elkaar. De creatieve kant ontwikkelen kinderen in het Atelier, waar beeldende lessen worden gegeven. Ook dans, drama en muziek nemen een centrale plek in het onderwijs in. Alle kinderen werken met een portfolio, waarin ze laten zien wat ze geleerd hebben en reflecteren op hun eigen ontwikkeling.

- Sport: - IJsclub Scharwoude - Grosthuizen is opgericht in 1897. De club organiseert tijdens het schaatseizoen vele activiteiten, zoals toertochten, schaats- en priksleewedstrijden tijdens natuurijsperioden, jeugd- en toerschaatsen op de kunstijsbaan in Hoorn en het klaverjassen en sjoelen bij de afsluiting van het seizoen.

Reacties

(1)

Geachte heer/mevrouw,
Ik ben schilder Bobby. Ik wou vragen of u een schilder voor de oude pastorie nodig hebt?
U kunt mijn werkzaamheden bekijken op de facebookpagina schilderwerken Bobby: https://www.facebook.com/profile.php?id=100081288579080
Graag hoor ik van u.
Hoogachtend,
Bobby
0645686643
schilderwerkenbobby@gmail.com

Reactie toevoegen