Groenendijk (Oosteind)

Plaats
Buurtschap
Oosterhout
West-Brabant Amerstreek
Noord-Brabant

Groenendijk (Oosteind)

Terug naar boven

Status

- Groenendijk is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Amerstreek, gemeente Oosterhout.

- De buurtschap Groenendijk valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Oosteind.

Terug naar boven

Naam

Naamsverklaring
Samenstelling van groen ‘begroeid’ en dijk ‘dijk’, hier waarschijnlijk een verhoogde weg in nat gebied.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Groenendijk ligt rond de gelijknamige weg, NO van Oosteind. Lintbebouwing, N grenzend aan de Donge.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Groenendijk omvat ca. 30 huizen met ca. 80 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De Groenendijkse haven
Toen het Wilhelminakanaal nog niet was gegraven (dit kanaal kwam gereed in 1923) lag aan de Groenendijk een belangrijke haven: “De buurtschap Groenendijk is ontstaan door de aanleg van de inmiddels gedempte Groenendijkse haven. Deze haven is in opdracht van de schout van Dongen in 1675 gegraven. De haven bestond uit een zwaaikom en een loskade. Via een ruim 2,5 kilometer lang kanaal was de haven met het getijdenriviertje de Donge verbonden (verschil in waterhoogte 1 tot 1,5 meter).

De haven werd gebruikt voor de aanvoer van hooi uit de Biesbosch, zaaghout, eikenschors voor de leerlooierijen, wol, koloniale waren en vloeimest (beer of mensenpoep). Vanuit de Hollandse steden werd de vloeimest aangevoerd om de schrale Brabantse zandgronden te bemesten. Uit eigen streek werden suikerbieten aangevoerd. Het in de Willemspolder gestoken turf, het hooi, het graan en gerief- en brandhout werden uitgevoerd. Het vervoer ging met geubels, scheepjes met weinig diepgang. Zij kwamen tot in de zwaaikom. Via het jaagpad werden zij door mannen of paarden voortgetrokken. De grote zeilschepen bleven in de Donge voor anker en werden daar overgeslagen op de geubels.

Het ontstaan van de buurtschap Groenendijk
Door al deze havenactiviteiten ontstond er een bescheiden bebouwing rond het havenhoofd. Naast het havenhuis en een vijftal herbergen bestond deze voornamelijk uit eenvoudige arbeidershuisjes.

Beetwortelsuikerfabriek met smalspoortram
In 1871 werd hier een beetwortelsuikerfabriek gebouwd. De fabriek was een heel complex met fabrieksgebouw, kantoor, pakhuizen, directeurs- en boekhouderswoningen en arbeidershuisjes. In de bloeiperiode maakte men gebruik van een elektrische smalspoortram van Duitse makelij. De Oosteindse bietenfabriek had hiermee de primeur voor Nederland. In 1902 werd de fabriek wegens het dichtslibben van de haven gesloten en afgebroken. Dit betekende een einde aan 225 jaar bedrijvigheid rond de Groenendijkse haven” (99).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Alleen het voormalige havenhuis is nog te zien. De haven zelf, een zijtak van de rivier de Donge, is gedempt. Het havenhuis is zogezegd van zijn biotoop beroofd. Misschien is het een idee, ter bevordering van het toerisme, de mogelijkheden te onderzoeken om de haven van Groenendijk, net zoals dat bij Breda, Bergen op Zoom en Roosendaal het geval is, nieuw leven in te blazen?

Reactie toevoegen