Gorp en Roovert is een tweelingbuurtschap en landgoed in de provincie Noord-Brabant, in de regio Hart van Brabant en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Hilvarenbeek. Aan de straatnaambordjes kun je zien in welk deel (Gorp of Roovert) je je bevindt.
De buurtschappen Gorp en Roovert liggen beide zeer landelijk in het groen. Ze maken namelijk deel uit van het gelijknamige, liefst ca. 1.200 hectare grote landgoed.
In de omgeving van Gorp en Roovert staan keurige richtingbordjes die je vertellen welke kant je op moet. Maar ter plekke kun je niet aan plaatsnaamborden zien dat je er bent aangekomen... Gelukkig zijn er nog de gelijknamige straatnaambordjes...
En ook landgoed Gorp en Roovert wordt op de toegangspaden keurig met bordjes aangeven.
Gorp, neogotisch jachthuis, ook wel 'het kasteel' genoemd
- Gorp en Roovert is een tweelingbuurtschap en landgoed in de provincie Noord-Brabant, in de regio Hart van Brabant en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Hilvarenbeek.
- De buurtschappen Gorp en Roovert vallen, ook voor de postadressen, onder het dorp Hilvarenbeek.
- De buurtschappen Gorp en Roovert staan wel apart in de atlassen, maar worden gezien hun verwantschap en ligging in de praktijk altijd gezamenlijk genoemd, vandaar dat je het als tweelingbuurtschap kunt beschouwen. En vandaar dat wij er ook één gezamenlijke pagina voor hebben aangemaakt.
- De buurtschappen hebben geen plaatsnaamborden. In de omgeving staan wel richtingbordjes, maar je kunt dus alleen aan de gelijknamige straatnaambordjes zien dat je er bent aangekomen.
Terug naar bovenSpelling
Op het richtingbordje naar Roovert staat nog de oude spelling Rovert. Immers in de straatnaam en de naam van het landgoed wordt de naam tegenwoordig met 2 o's geschreven.
Oudere vermeldingen
Gorp: 1311 Gorpe, 1312 kopie 1350 Gorpe, Goerp, 1493 Gorp, 1566 Gorop.
Roovert: 1794 Roverdt, 1838-1841 De Rovert, 1847 Rovert.
Naamsverklaring
Gorp: Waarschijnlijk gevormd door middel van het wateraanduidende -apa* bij goor 'slijk, moerassig land' (vergelijk Goor, Goirle) en dus: 'beek door of bij moerassig land'.
Roovert: Betekenis ongewis. Een samentrekking uit Rodevaart is denkbaar, maar gezien het gebied niet waarschijnlijk. In de omgeving vinden we de Roovertse Heide en de Roovertse Leij, wat op een zekere ouderdom wijst.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
De buurtschappen Gorp en Roovert liggen W van Hilvarenbeek, rond de respectievelijke gelijknamige wegen. De weg Roovert, een eeuwenoude en grotendeels onverharde verbindingsweg tussen Hilvarenbeek en het Belgische Poppel, loopt in W richting en komt daar uit bij de Belgische grens en bij het riviertje de Rovertse Leij. Ter plekke staat een grenspaal uit 1843.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Gorp 7 huizen met 50 inwoners en Roovert 3 huizen met 22 inwoners. Tegenwoordig omvatten de beide buurtschappen allebei een 10-tal panden, dus gezamenlijk hebben Gorp en Roovert ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners.
Terug naar bovenNa diverse voorgaande eigenaren, komt Gorp in 1894 in handen van Wilhelmus Jan Hubert van Beusekom en Roovert wordt eigendom van notaris Emile Huijsmans. In 1920 verkoopt de weduwe Huijsmans Roovert aan textielfabrikant Eduard van Puijenbroek. In 1929 wordt zijn familie ook eigenaar van landgoed Tulder onder Esbeek. In 1939 wordt Tulder verkocht. Met de opbrengst wordt het grootste gedeelte van Gorp gekocht van de familie van Beusekom. Sindsdien is landgoed Gorp en Roovert dus grotendeels in bezit van deze familie en dat is nog altijd het geval. Het laatste resterende gedeelte van Gorp, landgoed Gorp de Ley, inclusief de Nieuwe Hoef, is in de jaren zestig overgedragen aan Stichting Het Brabants Landschap. Tegenwoordig bestaat het historisch gedeelte van het Gorp uit vier oude boerderijen, Het Kasteeltje en Het Paradijs (gebouwd 1925). De kern van Roovert bestaat uit drie oude langgevelboerderijen.
Terug naar boven- Gorp en Roovert hebben beide 2 rijksmonumenten, dat zijn er samen dus 4.
- De tweelingbuurtschap heeft 1 gemeentelijk monument, zijnde de fusilladeplaats. Op 15 augustus 1942 zijn door de Duitsers 5 personen in de bossen van Gorp en Roovert gefusilleerd. Als eerder in gijzeling genomen Nederlanders zijn zij gefusilleerd op bevel van Generaal der Flieger Christiansen als represaille voor de sabotage op 7 augustus 1942 aan een spoorlijn in Rotterdam. De fusilladeplaats is kort na de oorlog, in 1945 en 1946 ingericht als oorlogsmonument. Er liggen nu nog 2 graven. De overige 3 personen zijn door hun familie elders herbegraven.
- Wandelend op Gorp en Roovert kun je een mysterieuze half in de grond verscholen kelder tegenkomen. Deze is gebouwd in de Eerste Wereldoorlog, waarschijnlijk als munitie-opslagplaatsje. In de Tweede Wereldoorlog zijn er piloten e.d. verstopt op hun doortocht naar het zuiden.
- Het 'Cultuurhistorisch onderzoek Landgoed Gorp en Roovert' (2012) is een inventarisatie en waardering van de cultuurhistorisch belangrijke elementen en structuren op het landgoed, en een cultuurhistorische effectanalyse van de voorgenomen bouw van enkele woningen en de realisatie van een klim- en educatiebos op het landgoed. Het project is uitgevoerd door Bureau Lantschap in samenwerking met Marcelis Wolak Landschaps-architectuur en Bureau voor Bouwhistorie en Architectuurgeschiedenis (BBA). In het rapport vind je onder meer een uitvoerige beschrijving van ontstaan en ontwikkeling van (het grondgebied van) het landgoed, in tekst en beeld, en beschrijvingen van alle bezienswaardige objecten op het landgoed, eveneens in tekst en beeld.
Terug naar boven- Landgoed Gorp en Roovert is een uitgestrekt landgoed van 1.200 ha met oude loof-, naald- en gemengde bossen, cultuurgronden, heide, vennen en over een lengte van 5 km een nog volop meanderende Rovertse Leij met enkele afgesneden oude meanders. Het landgoed is grotendeels in het bezit van de familie Van Puijenbroek maar wel openbaar toegankelijk. Onder deze link vind je o.a. een videoreportage over het landgoed, en wandel- en fietsroutes.
- In natuurgebied de Rovertse Heide, in eigendom en beheer bij Brabants Landschap, is in 2009 het Roverts Ven aangelegd. Verder zijn twee ondiepe vennen gegraven met brede flauwe oevers. In 2006 is in de eerste fase van Landinrichtingsproject Roverts Ven al een deel van het aangrenzende bos verwijderd, onder andere om de abrupte overgang van het bos naar het nieuwe ven geleidelijker te maken. In het bos van Landgoed Gorp en Roovert heeft Waterschap de Dommel in 2006 reeds een deel van de vroegere Roodloop weer hersteld. Sinds 2008 stroomt het water vanuit het Roverts Ven hier weer doorheen. Sloten zijn gedempt of minder diep gemaakt, waardoor het water langer in het gebied kan worden vastgehouden. Onder de Roovertse Dijk is een zogeheten ecoduiker gelegd, zodat deze dijk geen barrière meer vormt voor zowel water als fauna.
Dankzij deze werkzaamheden is een waardevol gebied hersteld met natte graslanden, twee vennen en de Roodloop die daar doorheen haar weg vindt, dit alles omzoomd door bosranden, struweel en heide. In het natte deel vinden allerlei waterafhankelijke dieren, zoals kikkers en salamanders weer hun leef- en voortplantingsgebied. Door het vergroten van de oppervlakte zoom- en mantelvegetatie is een aantrekkelijk leefgebied gevormd voor onder andere kleine zoogdieren, vlinders en vogels zoals nachtzwaluw, geelgors en roodborsttapuit.
- De gemeente Hilvarenbeek had begin 2016 plannen om de weg Roovert* die nu nog grotendeels onverhard door het bos naar de Belgische grens loopt, te verharden. De Brabantse Milieufederatie (BMF) heeft hier bezwaar tegen aangetekend, met de volgende argumenten:
* In de media wordt in relatie tot deze kwestie gesproken over de Roovertsedijk, maar dat klopt niet want dat is het eerste deel van de weg vanuit Hilvarenbeek en die is al verhard. De weg Roovert betreft de weg door het bos, die nu nog grotendeels onverhard is.
"De Roovert is een grensoverschrijdende natuurgebied. Het is onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en het daarin gelegen beekdal van de Poppelse Leij is een internationaal beschermd Natura 2000-gebied. Daarnaast is het aangemerkt als stiltegebied. Het gebied is van belang voor de biodiversiteit en herbergt een grote soortenrijkdom. Door wegen in natuurgebieden te verharden wordt de versnippering vergroot en zullen er meer aanrijdingen met dieren plaatsvinden. Een verharde weg leidt tot een ander micromilieu en dat heeft gevolgen voor plaatselijke planten en dieren. Meer verkeer zorgt ook voor meer uitstoot van stikstof en fijnstof en een verstoring van de rust in dit stiltegebied.
De Roovertse wegen en paden zijn voor het grootste deel ook aangemerkt als cultuurhistorisch waardevolle elementen, wat betekent dat het behoud van het lanenstelsel met bijbehorende historische laanbeplanting voorop staat. Met de aanleg van de verharding wordt het cultuurhistorisch karakter van de laan onherroepelijk aangetast. De huidige verbinding tussen Poppel en Hilvarenbeek is prima geschikt voor het fiets- en wandelverkeer. Autoverkeer kan via de N630, de A58 en de N269 rijden. Voor een 30-kilometerweg voldoet het onverharde pad uitstekend. Een verharde weg zal meer (sluip)verkeer genereren." In december 2016 heeft de gemeente besloten dat de weg Roovert een gemeentelijk monument wordt én dat de weg niet wordt verhard.
Reactie toevoegen