Gemeente Gennep in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Gennep is een stad en gemeente in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg. Daarnaast ligt de stad ook in de streek Land van Cuijk.
- De gemeente Gennep is in 1973 vergroot met de gemeente Ottersum en een deel van de gemeente Bergen (dit betreft het dorp Heijen).
- De gemeente Gennep omvat naast de gelijknamige stad verder de dorpen Heijen, Milsbeek, Ottersum en Ven-Zelderheide, en de buurtschappen Aaldonk, Dam, De Looi, Diekendaal, Hekkens en Zelder. Dat zijn in totaal 1 stad, 4 dorpen en 6 buurtschappen.
- Wapen van de gemeente Gennep.
- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Gennep.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
949 Ganipi, 1021-1024 kopie eind 11e eeuw Ganipe, 1144 Genepe.
Naamsverklaring
Ontstaan uit het Germaanse Ganipja-*, een nederzettingsnaam bij de waternaam Ganipô-* (de benedenloop van de Niers), afgeleid van een wortel gan-* die de betekenis 'samenkomen' of 'helder' kan hebben.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
De gemeente Gennep grenst in het W aan de rivier de Maas, de provincie Noord-Brabant en Boxmeer, Beugen, Oeffelt, Sint Agatha, Middelaar en Plasmolen, in het N aan Breedeweg en het Duitse Reichswald, in het O aan de Duitse plaatsen Kessel en Hommersum, in het ZO aan Siebengewald, in het Z aan Afferden en in het ZW aan Sambeek, en ligt ZO van Nijmegen, Z en ZZO van Groesbeek, ZW van de Duitse plaats Kleve (Kleef), W van de Duitse plaats Goch, N van Venray en O en ZO van Cuijk. De gelijknamige hoofdplaats ligt centraal tot W in de gemeente.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Gennep, die dan alleen nog de stad omvat, 163 huizen met 1.153 inwoners. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 7.000 huizen met ruim 17.000 inwoners, waarvan ca. 3.700 huizen en ca. 9.300 inwoners in de stad.
Terug naar bovenAls je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen van) de gemeente Gennep, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:
- "Kring Maas en Niers van het Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap (LGOG) is opgericht in 1968, toen enkele historisch geïnteresseerden uit de regio bijeen kwamen en besloten in kringverband onder de vleugels van het LGOG te gaan werken. Het werkgebied omvat de gemeenten Mook en Middelaar, Gennep en Bergen. Elk jaar organiseert de kring 6 of 7 lezingen. Deze avonden trekken telkens een volle zaal. De Kring heeft hiermee een goede naam opgebouwd in Noord-Limburg en Oost-Brabant. Verder zijn er jaarlijks twee excursies, een van een hele en een van een halve dag. Deze excursies zijn doorgaans per bus, maar excursiegangers kunnen ook met eigen vervoer gaan en poolen."
- Museum Het Petershuis vertelt je over de geschiedenis van Gennep, o.a. aan de hand van voorwerpen die bewaard zijn gebleven of die zijn gevonden bij archeologisch onderzoek. Maar ook met historisch kaartmateriaal, prenten, gravures en maquettes wordt een beeld geschetst van het leven in deze streek, vanaf de eerste sporen van bewoning tot in het meer recente verleden.
- Inwoner Harm Teunissen heeft vanwege het 10-jarig bestaan van zijn site Gennepnu.nl en de opgraving van de Zandpoort in 2014 een filmpje gemaakt over de geschiedenis van Gennep. In 14 minuten doet hij in woord en beeld het ontstaan en de ontwikkeling van de stad tot en met de blootlegging van de fundering van de oude stadspoort uit de doeken.
Terug naar boven- Gennep heeft 16 rijksmonumenten.
- Gennep heeft 1 gemeentelijk monument.
- Doordat Gennep in de 16e eeuw onder het neutrale Brandenburg-Pruisen viel, was het een geliefd toevluchtsoord voor protestanten uit de Nederlanden die in opstand waren gekomen tegen de Spaanse koning. In 1571 stichtten de protestanten hier de “Hollandische Flüchtlingsgemeinde”. Een eigen kerkgebouw was er niet. Men ging ter kerke in boerderijen, het stadhuis en een nabijgelegen kapel in Ven-Zelderheide. In 1650 besluit de kerkenraad de mogelijkheden te onderzoeken om een eigen kerkgebouw in de stad te bouwen. Johan Maurits van Nassau-Siegen staat als regent-stadhouder van Kleef de bouw van de kerk toe. Dominee Engelen reisde meer dan 200 gemeenten af voor een gift voor de bouw in 3 jaar tijd. In 1659 was het zo ver dat aannemer Henderick Robbers kon beginnen. Hij gebruikte een ontwerp in Hollands classicistische stijl uit 1650. Dit ontwerp is waarschijnlijk van de hand van Pieter Post. Op Eerste Pinksterdag 1663 was de kerk gereed en is de eerste dienst gehouden. De klokkentoren is pas in 1695 geplaatst en heeft een weerhaan uit 1671.
De Hervormde (PKN) kerk (Markt 3) vormt samen met het Petershuis, het gemeentekantoor, de oude kerktoren van de Sint-Martinuskerk en het Stadhuis aan de Markt een belangrijk deel van het aangezicht van de stad. Tijdens de gevechtshandelingen in en rondom de stad in 1944-1945 raakte de kerk ernstig beschadigd. Een bom viel naast het orgel en verwoestte een deel van de voorgevel, een zijgevel en het dak. Hoewel de top van de toren werd geschoten, bleef de haan gespaard. Na de Tweede Wereldoorlog moest het gebouw dan ook worden hersteld. In 2005 volgde opnieuw een grondige renovatie. Het is de enige protestantse kerk in geheel Noord-Limburg ten noorden van Venray. De Protestantse Gemeente Gennep en Omstreken telt ca. 350 leden; dit is 1,5% van de totale bevolking in deze streek. De leden komen uit de stad en verder uit de kernen Afferden, Aijen, Bergen, Heijen, Middelaar, Milsbeek, Mook, Ottersum, Siebengewald, Well en Wellerlooi.
- Mariakapel.
- De oude Martinustoren in de historische kern van Gennep heeft sinds 2010 zijn spits weer terug. De spits van de toren, naast het restant van de oude kerk uit 1869, heeft onder meer nieuwe leien gekregen. De Martinustoren is gerestaureerd tot uitkijktoren en museum met onder meer aandacht voor het Genneperhuis, Duits Lijntje en het pottenbakkersverleden.
- Korenmolen De Reus (Ottersumseweg 16a) is in 1846/1847 gebouwd nadat een molen elders in Gennep was afgebrand. De molen brandde daarna zelf af, maar is direct weer opgebouwd. De molen is tot 1951 op windkracht in gebruik gebleven en is daarna enkele malen gerestaureerd. Tegenwoordig is de molen regelmatig op vrijwillige basis in gebruik. De roeden van de molen zijn ruim 27 meter lang en zijn voorzien van het ouhollands hekwerk met zeilen. De molen is ingericht met één koppel maalstenen. De molen heeft forse afmetingen en wordt daarom De Reus genoemd: de kapzolder heeft een middellijn van 5 meter. De molen is op woensdagmiddagen van 13.00-16.00 uur te bezoeken.
- Voor het voormalige Stadhuis uit 1617 is in 2013 een prijsvraag uitgeschreven voor een 'zinvolle herbestemming'. Kennelijk heeft dat geen vruchtbare resultaten opgeleverd. Voorlopig blijft het gebouw alleen nog dienstdoen als trouwlocatie en wordt de raadszaal op de eerste verdieping gebruikt voor de maandelijkse raadsvergaderingen. In 2017 is 400 jaar Stadhuis Gennep en 500 jaar Reformatie (die in deze regio een grote rol heeft gespeeld) gevierd.
- Religieus museum De Crypte is gevestigd in de crypte van de Sint Martinuskerk. Te zien zijn o.a. houtgesneden altaren, communiebanken, biecht- en preekstoelen; ibories, kelken en kandelaars, monstransen en andere religieuze voorwerpen; relikwieën, medailles en vele soorten rozenkransen; kostbare tapijten, in kruissteek vervaardigd; 400 Mariabeelden; 80 nonnetjes in originele kledij.
- Zonlichtheide is een voormalig sanatorium in Gennep van zorginstelling Dichterbij. Verschillende erfgoedinstellingen, waaronder het Cuypersgenootschap en Stichting Monarch, deden pogingen Zonlichtheide tot rijksmonument te laten verklaren. Het is een voorbeeld van de traditionalistische bouwstijl uit de tijd tussen de twee wereldoorlogen, en van de ontwikkeling op het gebied van gezondheidszorg en de bestrijding van tuberculose. Na overleg met de eigenaar besloot de gemeente Zonlichtheide geen monumentale status te geven omdat de eigenaar dat niet wilde. Het Cuypersgenootschap protesteerde, en heeft in december 2020 gelijk gekregen van de gemeentelijke bezwarencommissie. Het pand wordt dus een gemeentelijk monument. De nieuwe eigenaar gaat het complex inpassen in plan De Heikant, een nieuwe woonwijk met 150 huizen. Wethouder Rob Peperzak vond de monumentenstatus eigenlijk niet nodig: "Het pand staat half op instorten en moet volstrekt gerenoveerd worden. De eigenaar had al toegezegd dat daarbij bepaalde stijlkenmerken behouden zouden blijven."
Genneper Huys of Genneperhuis
"Verscholen achter bomen en onder struiken ligt in Gennep, aan de monding van de Niers in de Maas, de ruïne van de ooit imposante burcht het Genneper Huys. De rijksmonumentale ruïne ligt op grondgebied van Staatsbosbeheer en is volledig opgenomen door de natuur. De restanten raken steeds verder in verval. Om te kijken hoe de ruïne het best kan worden behouden is in september 2021 een proefsleuvenonderzoek gedaan. Hierbij is een bijzondere en zeldzame vondst gedaan: er zijn muurresten gevonden van een achthoekige toren.
Onderzoek naar de staat van de ruïne. Het proefsleuvenonderzoek, uitgevoerd door onderzoeks- en adviesbureau BAAC, geeft meer inzicht in de staat van muren en funderingen. Maar ook in begrenzingen, samenhang én de ligging van de onderdelen van de burcht. Door het bepalen van de leeftijd van verschillende muurresten wordt de bouwgeschiedenis van de burcht in de loop der tijd duidelijk. Al deze informatie is nodig om een goed plan voor het behoud van de ruïne te kunnen maken.
Zeldzame achthoekige toren. Het onderzoek heeft veel bruikbare informatie opgeleverd die nog verder wordt onderzocht. Meteen bij de start is een bijzondere ontdekking gedaan. Er is een tufstenen muurwerk gevonden van een achthoekige toren uit de 12e eeuw. Archeologen Sjaak Mooren en Ingrid Cleijne: ‘We hadden niet verwacht zoveel nieuwe elementen op te graven. De vondst van de achthoekige toren is voor Nederland heel bijzonder. Normaal zie je ze bij kerken maar zelden bij kastelen. Daar zijn er maar een paar van in Nederland en de rest van Noordwest–Europa. We denken dat de toren ongeveer 15 à 20 meter hoog is geweest. Voor die tijd een erg imposante verschijning. De vorm is zeldzaam en waarschijnlijk is hier voor gekozen om indruk te maken. De meeste kasteeltorens zijn immers vierkant, rechthoekig of rond.’
Ligging Genneper Huys..Het Genneper Huys ligt op enige afstand van het stadje Gennep. Dat is niet heel uitzonderlijk en kwam vaker voor in die tijd. Zo is er genoeg ruimte om vijanden op afstand te houden en biedt het ruimte voor een schootsveld. De verdediging is makkelijker als er niet teveel boerderijen in de buurt liggen. De strategische ligging aan de Maas bood veel mogelijkheden en ziet er ook gewoon mooi uit. Er is snel toegang tot water met de Maas en de Niers in de buurt.
Uniek monument. De ruïne is een beschermd archeologisch en bebouwd rijksmonument. De burcht betekent veel voor de gemeenschap van Gennep en de geschiedenis van Zuid–Nederland. Daarom werken de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de gemeente, provincie Limburg en Staatsbosbeheer nauw samen om te komen tot een goed consolidatieplan." (bron: Staatsbosbeheer, november 2021) Om de historie zichtbaar te maken en levend te houden zijn reeds eerder delen van de voormalige kroonwerken en grachten in het gebied rondom ‘t Genneperhuis hersteld en zijn diverse bruggetjes aangelegd. Desgewenst kan een deel van de route worden gevolgd via een Laarzenpad langs de Niers.
Terug naar boven- Kermis (oktober). Bijzonder aan deze kermis is dat op de zaterdag erna er een 'prikkelarme kermis' is. De muziek wordt dan zachter afgespeeld dan normaal en de attracties draaien langzamer dan gebruikelijk. Dit speelt in op de behoeften van mensen met bijvoorbeeld autisme, epilepsie en/of een lichamelijke of geestelijke beperking.
Terug naar boven- Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat heeft in november 2018 besloten tot de start van de verkenning Lob van Gennep. De verkenning maakt deel uit van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma. Het gebied ligt van origine in het winterbed van de Maas. Bij extreem hoog water wordt het gebruikt voor waterberging en tegelijkertijd is het ook door dijken beschermd tegen hoogwater van de Maas. Een bijzondere situatie. Het betreft een uitgestrekt gebied benedenstrooms van Gennep tot aan Mook in de overgang van de Limburgse Maasvallei naar de Brabantse en Gelderse Bedijkte Maas. De verkenning richt zich op drie doelen: het gebied beter beschermen tegen hoogwater, het bergen van water én het versterken van de ruimtelijke kwaliteit van het gebied. Het is immers een gebied met grote landschappelijke kwaliteiten, zoals het unieke Niersdal, de Maaskemp, het Genneperhuis, Koningsven-De Diepen, Mookerplas en het Middelaarshuis. Door het verbeteren van waterveiligheid ontstaan hier tevens kansen voor recreatie, toerisme en landschap.
De Lob van Gennep is een laagte in het landschap die veel water kan bergen. Bij extreem hoog water stroomt Maaswater het gebied in en wordt daar tijdelijk geparkeerd. Daardoor daalt de waterstand in de Maas benedenstrooms van dit gebied aanzienlijk. Tot aan de Biesbosch, circa 200 km verderop, is dan minder dijkverhoging nodig en kunnen landschappelijk bijzondere dijkvakken behouden blijven. De dijken in het gebied voldoen echter niet aan de wettelijke normen uit de Waterwet en moeten daarom verhoogd en versterkt worden. De hoogte en locatie van de dijken maken onderdeel uit van de verkenning. Beide zijn namelijk van invloed op de hoogwaterbescherming en de werking van het gebied als waterbergingsgebied. Een ingewikkelde puzzel, waarvoor anno 2019 een drietal varianten - met ieder zo hun voor- en nadelen - op hun consequenties wordt bestudeerd. Achtergrondinformatie vind je op de gelinkte site van het project en op de pagina over dit project op de site van dorpsraad Milsbeek Sl!m en in de in augustus 2019 verschenen Informatiekrant over het project.
- Van 2008 t/m 2013 zijn de gebouwen en betonwegen op het voormalig NAVO-kamp Gennep gesloopt. Het kamp is omgevormd tot onderdeel van natuurgebied de Genneperheide. Er zijn veel Amerikaanse eiken gekapt om plaats te maken voor heide. Er zijn ook wandelpaadjes en een fietspad aangelegd en zitbankjes geplaatst. Het 23 hectare grote gebied wordt beheerd door Staatsbosbeheer.
De KNNV afd. Nijmegen is op 18-2-2014 op excursie geweest naar de Genneperheide en Looierheide. Onder de link vind je een uitvoerig verslag (231 pag.!), zijnde een beschrijving van ontstaan en ontwikkeling van het gebied, en de vele soorten landschappen, planten (incl. vele soorten paddenstoelen) en dieren die ze er hebben aangetroffen, die allemaal gedetailleerd in tekst en beeld worden beschreven. Zo kun je thuis lezen wat er zo bijzonder is aan dit gebied, wat je wellicht kan inspireren om er vervolgens zelf op onderzoek uit te gaan.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Gennep, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Inwoner Harm Teunissen onderhoudt sinds 2005 een site met inmiddels liefst meer dan 200.000 afbeeldingen van objecten in Gennep, in meer dan 1.000 verschillende albums.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Gennep (online te bestellen).
Terug naar boven- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Gennep. - Nieuws van de gemeente op Facebook.
- Sport: - Gymvereniging ODI heeft accommodaties in Gennep, Ottersum en Heijen. Ze hebben allerlei afdelingen, o.a. voor turnen, kinderdans, jazzdance. Je kunt er terecht vanaf peuterleettijd tot ca. 75 jaar.
- Veiligheid: - Politie Venray - Gennep.
- Glasvezel: - In november 2019 is gestart met de aanleg van een 100 procent dekkend glasvezelnetwerk in de gemeente Gennep. Daarmee is het de eerste Limburgse gemeente waar overal het snelle internet beschikbaar is. De firma E-Fiber legt in de gemeente een openbaar, voor elke provider toegankelijk glasvezelnetwerk aan. Er wordt 175 kilometer aan sleuven gegraven voor het hoofdnetwerk. Daarnaast moet er nog vele kilometers kabel door de tuinen richting woningen worden aangebracht, waarna de huisaansluiting kan worden geïnstalleerd. Begin 2021 moet de hele gemeente op het nieuwe netwerk zijn aangesloten. Inwoners die nog niet besloten hebben over te stappen op glasvezel, kunnen tijdens de werkzaamheden nog kosteloos een aansluiting krijgen. Later worden aansluitkosten in rekening gebracht.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Gennep alg., - idem herv. Augustinusstichting, - idem hervormd en - idem RK.
Reactie toevoegen