Gemert

Plaats
Dorp
Gemert-Bakel
Zuidoost-Brabant Peelland
Noord-Brabant

gemert_plaatsnaambord_kopie.jpg

Gemert is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Gemert-Bakel. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1996.

Gemert is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Gemert-Bakel. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1996.

gemeente_gemert_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Gemert anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (© www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Gemert anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (© www.atlasenkaart.nl)

doonheide_nieuwbouwwijk_kopie.jpg

Rond de vroegere buurtschap Doonheide is de gelijknamige nieuwbouwwijk in ontwikkeling, waardoor de buurtschap in de dorpskern van Gemert is opgegaan en daarmee niet meer als buurtschap is te beschouwen.

Rond de vroegere buurtschap Doonheide is de gelijknamige nieuwbouwwijk in ontwikkeling, waardoor de buurtschap in de dorpskern van Gemert is opgegaan en daarmee niet meer als buurtschap is te beschouwen.

Gemert

Terug naar boven

Status

- Gemert is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Gemert-Bakel. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1996.

- Wapen van de voormalige gemeente Gemert.

- Onder het dorp Gemert vallen ook de buurtschappen Boekent, De Wind (deels), Deelse Kampen, Esdonk (grotendeels), Koks (grotendeels), Pandelaarse Kampen en Wolfsbosch. Dit zijn 7 buurtschappen in totaal. De voormalige buurtschap Doonheide is opgegaan in de gelijknamige nieuwbouwwijk in het N van de dorpskern. De voormalige buurtschap Pandelaar is voor een groot deel opgegaan in de NW dorpskern, en ligt, voor zover daar nog buiten gelegen, tegenwoordig geheel binnen de bebouwde kom van het dorp.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Gimmert.

Oudere vermeldingen
Ca. 1076-1081 vervalst? kopie 12e eeuw Snellardus de Gamerthe, 1172 Gemerde, 1249 Gemerthe, 1261 Gemerte, 1312-1350 Ghemert.

Naamsverklaring
"Mogelijk terug te voeren op het Germaanse gamariþa*, een collectiefafleiding bij het Germaanse mari* 'meer, plas' ook 'afgesneden rivierarm' en dan 'plaats waar vennen zijn'. Vergelijk voor het prefix ga- en de accentverspringing Gemonde."(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Gemert grenst in het W aan Beek en Donk en Boerdonk, in het NW aan Esp, in het N aan Boekel en Handel, in het O aan Elsendorp, in het Z aan De Mortel en in het ZW aan Aarle-Rixtel, en ligt N van Helmond, ZO van Veghel, ZZO van Uden en NW van Bakel en Deurne.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Gemert 625 huizen met 4.541 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 276/2.205 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Elsdonk 16/104, Verreheide 23/170, Handel 14/98, Wolfsbosch 15/75, Doonheide 23/104, Deel 40/269, Pandelaar 43/262, Lodderdijk 8/52, Groeskuile 12/81, Heuvel 26/250, Broekkant 10/97, Broekstraat 24/160, Boekend 23/176, Stap- en Paashoef 13/78, Mortel 29/165, Ren 7/38, Milschot 10/58, Tereiken 4/23, De Bleek 3/22, Smagt 2/14 en Hoogenaale 4/40. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 6.500 huizen met ca. 16.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Gemert, kun je terecht bij de volgende instantie en literatuur:

- "Heemkunde is het bestuderen van de eigen woonomgeving vanuit zoveel mogelijk gezichtspunten: het ontstaan en de ontwikkeling (historie), de bodemvondsten (archeologie), wie er hebben gewoond en geleefd en vooral hoe (genealogie), de eigen taal die gesproken wordt (dialect). Het leuke is, dat je onderzoek hiernaar individueel kunt doen of in groepsverband. Heemkundekring De Kommanderij Gemert is een vereniging, waarvan de leden geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van hun woonomgeving. Op basis van archiefonderzoek en bodemvondsten worden lokale ontwikkelingen op sociaal, landschappelijk en taalkundig gebied vastgelegd.

Hoe verschillend de interesses van de leden ook kunnen zijn, emotionele betrokkenheid bij hun woonplaats hebben ze allemaal met elkaar gemeen. Of je nou zelf onderzoek doet of dat je alleen bijhoudt wat er zoal over je woonplaats geschreven wordt, aan excursies deelneemt of lezingen bezoekt. Juist deze betrokkenheid verbindt alle heemkundigen in een gezamenlijk streven naar het behoud van een herkenbaar Gemerts heem, waarin ook het verleden een toekomst heeft. Het werkgebied van de Heemkundekring was sinds de oprichting in 1941 de toenmalige gemeente, dus inclusief de dorpen Handel, De Mortel en Elsendorp. Na de vorming van de nieuwe gemeente Gemert-Bakel in 1997 is die gemeente het werkgebied geworden en wordt er nauw samengewerkt met de heemkundigen van Bakel, Milheeze en De Rips."

- Verhalen over de geschiedenis van Gemert op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

- In 2013 is een serie van 6 boekjes verschenen over het dorpsleven in Gemert tussen 1500 en 1813.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Gemert heeft de wereldprimeur van de eerste volledig constructief voorgespannen 3D-geprinte betonnen fietsbrug. Deze bijzondere fietsbrug is ontwikkeld door BAM Infra in samenwerking met TU Eindhoven. De brug is een onderdeel van Gemert Noord-Om, een project dat BAM Infra uitvoert in opdracht van de provincie. De Noordelijke Randweg vormt de schakel tussen de Boekelseweg (N605) en de N272 die ten zuidoosten van het dorp loopt. De in totaal 8 meter lange brug is geplaatst in de Lieve Vrouwesteeg over de Peelse Loop. De brug is geproduceerd in het lab van TU Eindhoven en is in oktober 2017 geplaatst. Door deze unieke productiewijze, 3D-printen, is er minder materiaal nodig om de brug te realiseren. Marinus Schimmel, directeur BAM Infra: “Met 3D-printen hebben we geen hulpmaterialen, zoals bekisting, nodig. Dit levert aanzienlijk minder afval op en we hoeven minder schaarse grondstoffen te gebruiken. Ook heeft deze manier van werken een positief effect op de hoeveelheid CO2-uitstoot tijdens het productieproces van de brug.”

In de toekomst kan via deze productiemethode op locatie geproduceerd worden. Dit verkort het bouwproces aanzienlijk en levert uiteindelijk minder omgevingshinder op. De te vervangen brug kan langer blijven liggen en zo heeft het verkeer kortere periode last van een afgesloten weg. Het 3D-printen van bruggen maakt maatwerk mogelijk op elke locatie, tegen een reëel kostenniveau. Theo Salet, hoogleraar TU/e: “Dankzij de inzet van robots kan elk ontwerp telkens weer op een unieke wijze worden gerealiseerd met eenzelfde inspanning. Een belangrijk bijkomend voordeel is dat alle informatie die in het ontwerpproces is verzameld nu ook direct kan worden doorgegeven aan de uitvoering. Dit is een belangrijke ontwikkeling op het gebied van Bouw Informatie Management (BIM) omdat het de partijen in de keten dichter bij elkaar brengt. Het is uiteindelijk de eindgebruiker die hier profijt van heeft, in de vorm van een hogere kwaliteit en maatwerk.” Zie ook de video over de 3D-geprinte brug te Gemert. (bron: Provincie Noord-Brabant, 16-6-2017)

Naast de ingebruikname van de fietsbrug is in oktober 2017 ook een complete rotonde op zijn plek geschoven. De rotonde is in de maanden ervoor naast het verkeer gebouwd bovenop 6 stalen profielbalken. De rotonde van staal en beton met een gewicht van 1,2 miljoen kilo is in 6 uur over een lengte van 39 meter op zijn plek geschoven, waarbij de profielbalken als rails fungeerden. Deze totale ‘operatie’ inclusief het opbreken van de bestaande Handelseweg en het aansluiten op de nieuwe rotonde op de randweg heeft zich beperkt tot 48 uur afsluiting van de weg. Deze bouwmethode wordt al vaker toegepast bij tunnels onder het spoor, maar is nu voor het eerst toegepast bij een rotonde met behulp van de expertise van firma Mammoet.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Gemert heeft 23 rijksmonumenten.

- Gemert heeft 65 gemeentelijke monumenten.

- De RK kerk Sint Jans Onthoofding in Gemert (Kerkstraat 4) heeft nog muurwerk en een zijkapel die uit de 15e eeuw stammen. De parochie is in 1437 gesticht en was voordien onderhorig aan die te Bakel. Uit dat jaar dateert het middenschip, terwijl het koor en de sacristie uit 1467-1482 stammen. De kerk is in 1853 ingrijpend verbouwd en uitgebreid in neogotische stijl door architect Hendrik Jacobus van Tulder. Hierbij is ook een zeer spitse toren toegevoegd. In de zijbeuken hangt een schilderij van de heilige Dominicus uit 1745 en van Sint Jan uit 1830. In de Mariakapel hangt een middeleeuws kruisbeeld en verder is er een 15e-eeuws doopvont. Het neogotische hoofdaltaar is ontworpen door Hendrik van der Geld. Medio jaren vijftig van de negentiende eeuw is de kerk uitgebreid met drie traveeën, een inpandige kerktoren en zijn de zijbeuken verbreed en de bovenramen van het schip van grotere ramen voorzien. Dit laatste geeft de unieke belevenis van daglicht op de gewelven. De St. Janskerk is de enige bewaard gebleven Duitse Ordekerk van alle voormalige commanderijen in Nederland, die als zodanig nog als parochiekerk in gebruik is. De kerk valt tegenwoordig onder de parochie H. Willibrordus.

- De RK parochiekerk St. Gerardus Majella (Sint Gerardusplein 16) was de tweede parochiekerk van Gemert, gebouwd in 1959 wegens bevolkingsgroei en een toenemend aantal katholieken in het dorp. Het is een zeer grote, rechthoekige zaalkerk, gedekt door een golvend betonschaaldak. Hoge, vrijstaande klokkentoren op het plein voor de kerk. De kerk, ontworpen door J. de Jong, leerling van Dom. H. van der Laan, geldt als een van de belangrijkste voorbeelden van de Bossche School. Al spoedig bleek de kerk veel te groot.

"Vanwege teruglopende bezoekersaantallen is er sinds 1970 gezocht naar alternatieven voor het grote kerkgebouw. In 1983 kreeg architect Leo Bekkers uit Gemert de opdracht om een concreet plan te maken. Dit plan voorzag in de combinatie van een verkleinde kerk, met op de begane grond de plaatselijke bibliotheek en op een aangebrachte verdieping daarboven acht woningen. De ruimte van de bibliotheek werd eigendom van de gemeente en de woningen van Goed Wonen. Voorwaarde voor deze ingrijpende herbestemming was dat het uiterlijk van het kerkgebouw zoveel mogelijk in zijn oorspronkelijke staat gehandhaafd zou blijven. De laatste eredienst heeft in 2014 plaatsgevonden en de bibliotheek is verhuisd naar een andere locatie.

Woningbouwcorporatie Goed Wonen heeft de Gerarduskerk gekocht, met als doel om het gebouw beschikbaar te stellen voor wonen, zorg en ontmoeten. Samen met diverse stakeholders worden er plannen gemaakt voor de herbestemming van de kerk. Bruisende plek in Gemert. In de tussentijd wordt de Gerarduskerk gebruikt voor maatschappelijke initiatieven. Gezien de oorspronkelijke functie van het gebouw, een kerk waar mensen elkaar ontmoeten, is Goed Wonen op zoek gegaan naar een manier waarop ontmoeten, wonen en werken hand in hand gaan. Zo is het idee ontstaan van Boelthiek. Een bruisende plek in het dorp waar Gemertenaren elkaar kunnen ontmoeten.

Op zoek naar een locatie? Boelthiek is er niet alleen voor maatschappelijke organisaties, maar voor iedereen in Gemert-Bakel. Voor huurders uit de buurt die elkaar willen ontmoeten, voor wijkondersteuners en voor instellingen die een plek nodig hebben om elkaar te spreken, ontmoeten of samen te werken. Door het gebouw samen te gebruiken, komen we erachter welke ontmoetingsfunctie de kerk op de lange termijn moet hebben. Heb je een locatie nodig? Denk dan vooral aan de Gerarduskerk. Informeer bij Goed Wonen naar de mogelijkheden. De naam Boelthiek. De naam Boelthiek is ontstaan uit de letters van het woord ‘bibliotheek’. Voorheen was de bibliotheek immers in de Gerarduskerk gevestigd. De letters ‘bibliotheek’ vind je nu nog terug in de prachtige gele letters op de gevel. Die letters komen op de gevel terug in ‘Boelthiek’ en de twee letters die overblijven komen als lampen in het gebouw terug." Op deze pagina kun je zien welke organisaties in Boelthiek zijn gevestigd.

- Aan het pad Karrenspoor, direct ZO van het Boerenbondsmuseum, staat de Sint-Gerlachkapel uit 2007, die is gebouwd ter ere van pater Van der Elsen (waar het naburige dorp Elsendorp naar is genoemd), die de naam van deze heilige als kloosternaam voerde. De kapel bevat een beeld van Gerlachus, dat vervaardigd is door Toon Grassens.

- Het voormalige kloostercomplex Nazareth (Binderseind 34) is in 2016 gerestaureerd en verbouwd tot appartementencomplex met 36 woningen. Verder zijn er nog 59 woningen gerealiseerd in de tuin. De kapel van het klooster dateert uit 1856 en is een rijksmonument.

- De Bijenkorf (Den Elding 2) is een achtkante stellingmolen. De molen is oorspronkelijk in 1665 als papiermolen gebouwd in Zaandijk, met als naam De Veenboer. Na een verbouwing in 1879 werd het een pelmolen. In 1908 is deze molen afgebroken, en de belangrijke onderdelen ervan gingen naar Gemert als korenmolen, waar hij zijn huidige naam kreeg, vanwege de afgebeelde bijenkorven op de baard van de olen. Dit symbool verwijst naar de vroegere Zaanse eigenaar, papierfabrikant Honig Breet. In 1970 werd de sterk vervallen molen aan de gemeente verkocht en in 1974 werd de restauratie voltooid, waarbij de onderbouw twee meter is verhoogd en het teerpapier is vervangen door een rietbedekking. De molen is maalvaardig en wordt bediend door vrijwillige molenaars.

- De Volksvriend (Oudestraat 90) is een ronde stenen bovenkruier. Het is een beltmolen die dienstdeed als korenmolen. De molen is gebouwd in 1888, ter vervanging van molen De Ruyter, die in 1887 is afgebrand. In 1970 begon men feestjes in de molen te organiseren waardoor deze snel begon te vervallen. In 1997 is de laatste roede verwijderd. Sindsdien stond er alleen nog een vervallen kap op de romp. Vlak bij de molen stond een elektrische maalderij, die de opvolger was van het windmolenbedrijf. In januari 2014 is begonnen met de voorbereidingen van de restauratie. Zo is onder andere de kop/kap gedemonteerd. Sinds 2017 is de molen weer in bedrijf en in de oude kleuren hersteld. Beide molens in het dorp zijn eigendom van Molenstichting Gemert-Bakel.

- Het Kasteel van Gemert is een eeuwenoud kasteel, een iconisch erfgoedcomplex, gelegen op een markante plek in het centrum van het dorp. Sinds 1916 was het kasteel eigendom van de Congregatie van de Heilige Geest. De paters van deze Congregatie zijn in 2010 verhuisd naar een moderne woon/zorglocatie in Gennep. Sindsdien stond het kasteel leeg. In 2017 heeft de Congregatie samen met gemeente en provincie een ontwikkelperspectief voor de herbestemming van het kasteel opgesteld. Gekozen is voor de plannen en ambities van BL Huisvesting - aan wie het complex in 2018 is verkocht - en haar samenwerkingspartner The Attention Group.

Samen zijn zij de aanjagers en exploitanten van het nieuwe Kasteel van Gemert. Hun toekomstideeën sluiten het beste aan op de mogelijkheden en kaders voor een duurzame herbestemming uit het ontwikkelperspectief. Beide bedrijven hebben ruimschoots hun sporen verdiend in het succesvol herontwikkelen van historisch erfgoed en worden gezien als innovators binnen hun vakgebied. Bekende landelijke exploitaties als het Muntgebouw in Utrecht en de Mariënhof in Amersfoort zijn hier een goed voorbeeld van. Architect dr. ir. E.J. Egbert Hoogenberk van Harmonische Architectuur tekent voor alle ontwerpen en is autoriteit op het gebied van transformatie van historisch erfgoed.

De nieuwe eigenaren beogen met de herbestemmingsplannen een kasteel voor en door Gemert met internationale allure te creëren. In het complex zijn een theater, een hotel, een restaurant, een museum, een bierbrouwerij, een escaperoom, vergaderruimten, appartementen en studio’s en een trouwlocatie voorzien. Binnen en buiten de grachten komen woningen en appartementen. De ommuurde tuin krijgt een groenbestemming en de kasteeltuin moet weer een openbaar wandelgebied worden. Kapel en refter verdwijnen en er komt een ondergrondse parkeergarage. De eerste fase van de restauratie is in de zomer van 2020 gestart. Twee buurtbewoners maakten bezwaar tegen de plannen van de projectontwikkelaar, maar volgens de rechter zijn zij beiden geen belanghebbenden omdat ze - volgens de normen die daarvoor staan - te ver weg wonen. Dat betekent dat de rechtbank hun beroepen (in februari 2021) niet-ontvankelijk heeft verklaard.

- Het Boerenbondsmuseum is gevestigd in het geboortehuis van Pater Gerlachus van den Elsen (1853-1925), grondlegger van vele boerencoöperaties en van de voorganger van de huidige ZLTO, en naamgever van het dorp Elsendorp. In het museum proeft u de sfeer van een Brabants dorp aan het begin van de vorige eeuw. Er is volop leven: op het boerenerf, in de historische gebouwen, het caféetje aan het dorpsplein of het winkeltje. Er is een boerderij met levende have en de akkers worden bewerkt zoals vroeger. Aan het sfeervolle dorpspleintje treft u ook nog een smidse, klompenmakerij en wevershuisje.

- Sinds 2014 is er in Gemert Museum Van Alles Wa, het eerste museum voor historische sportbromfietsen en 50 cc crossmotoren. Ze zijn geopend op zaterdagen van 11-17 uur. Voor groepen zijn ook andere dagen en tijden mogelijk. "In ons museum staan: ongeveer 50 sportbromfietsen, ongeveer 50 50cc crossmotoren uit de jaren ’60-’70 en enkele zwaardere crossmotoren, diverse benzinepompen, heel veel verschillende olieflessen en olieblikken. Heel veel emaille reclameborden, en reclame lichtbakken, verschillende opengewerkte motorblokjes (schoolvoorbeelden). Verder diverse crossshirts, crosshelmen, crosslaarzen, eigenlijk te veel om op te noemen. Ook dit alles uit de jaren ’50, ’60, ’70. Als je een rit organiseert, of in groepjes of alleen gaat rijden kun je altijd een bezoek brengen aan ons museum. Maar ook als je bij ons even wilt rusten ben je van harte welkom, in ons café, of op ons terras. Daar kun je een kop koffie of thee, met gebak, of een hapje en een drankje nuttigen."

- Gevelstenen in Gemert.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Hockeyfestival HockeyLoverz (gedurende 2 weekenden in juli, in 2021 voor de 10e keer) wordt sinds 2018 in Gemert georganiseerd. Het hockeyfeest kan in totaal 15.000 bezoekers hebben. Het festival, dat voorheen in Zoetermeer werd gehouden, vindt plaats in en bij discotheek Time Out en is alleen toegankelijk voor leden van hockeyclubs. Naast een weekend vol feest en artiesten is het ook het grootste hockeytoernooi van Europa.

- "Stichting KinderVakantieWeek (KVW) Gemert is opgericht in 1966. Wij organiseren een keer per jaar, in de zomervakantie, een vakantieweek voor de kinderen van de Gemertse basisscholen (4 t/m 12 jaar). Ons doel is om zoveel mogelijk kinderen (die eventueel niet de mogelijkheid hebben om zelf op vakantie te gaan) een fijne, gezellige en spannende vakantieweek te bezorgen. In de loop der jaren is de week uitgegroeid tot een evenement waar gemiddeld zo'n 850 kinderen en 350 begeleiders aan meedoen. Al in januari (soms zelfs eerder!) wordt begonnen met het bedenken van een thema, uitwerken van de verschillende dagen, het zoeken van passende activiteiten, verzamelen van materialen en het regelen van duizend en een dingen. De mensen in de werkgroep helpen mee met het uitdenken, uitzetten, voorbereiden en maken van de activiteiten en spelen. Ook in de week zelf dragen zij hun steentje bij. Doe jij ook mee?"

- Gemert Mèrt (2e zondag van september, in 2021 voor de 40e keer) geeft lokale ondernemers, sport- en culturele verenigingen, goede doelen en hobbyisten een podium om zich te presenteren.

- De Fun Run "Team Challenge" Gemert (weekend in oktober) brengt je in beweging! Het is een sportief evenement met een hoge funfactor, waar je samen met je vrienden, familie, clubgenoten, kennissen, buren of collega's aan meedoet.
Durf jij het aan? Daag je vrienden uit, maak een team en doe mee!

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- "Wat maakt het centrum van een dorp of stad nu precies aantrekkelijk voor bezoekers? Zijn het de unieke winkeltjes of horecagelegenheden waar je een heerlijk hapje kan eten of even kan stoppen voor een koffiepauze? Het gemak dat je snel en gratis je auto kan dichtbij kan parkeren en alle voorzieningen binnen een steenworp afstand van elkaar liggen? Of zijn het de vele diverse activiteiten die gedurende het hele jaar door enthousiaste en lokale ondernemers worden georganiseerd? Wat wij van Hartje Gemert denken? Dat alle hiervoor benoemde punten waar zijn. En omdat wij het daar mee eens zijn, werken wij er hard aan om ons dorpscentrum iedere dag te verbeteren, zodat jouw bezoek iedere keer weer een ervaring is om nooit te vergeten."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Gemert, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- "Openbare Facebookgroep om oude foto's, anekdotes, herinneringen en alles wat maar met Gemert te maken heeft te delen. Voor iedereen die hier geboren of woonachtig is. Gestart vanuit de Heemkundekring."

Terug naar boven

Literatuur

- Het in 2017 verschenen Gemerts Woordenboek is een boek waar je niet alleen iets in opzoekt (zowel Nederlands-Gímmers als Gímmers-Nederlands), maar dat je ook gewoon voor de aardigheid kunt lezen. Auteur Wim Vos heeft maar liefst 57 jaar aan het manuscript gewerkt. Het is geen droge woordenlijst, maar een echt woordenboek met prachtige gezegdes en uitdrukkingen, en bij veel woorden staat een voorbeeldzin zodat de betekenis van het woord nog beter begrijpbaar wordt.

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Huis-aan-huiskrant Gemerts Nieuwsblad is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers). - Nieuws van het Gemerts Nieuwsblad op Facebook.

- Muziek: - "Harmonie Excelsior Gemert is een muziekvereniging voor jong en oud. Met drie orkesten en twee slagwerkgroepen is er voor ieder wat wils om mee te spelen óf te luisteren. Het Pieporkest is onze jongste groep muzikanten. Beginnende muzikanten die graag samen muziek maken, om hierna door te stromen naar onze andere orkesten. Super trots zijn wij op deze groep. Enthousiast en super goed! En we zoeken altijd nieuwe leden!"

- "De naam zegt het al: de Gemert Firebrigade Pipes & Drums is ontstaan uit het korps van de lokale vrijwillige brandweer. Een aantal leden prikkelde elkaar herhaaldelijk met de ambitie "we moeten eens gaan doedelzakken, dat past wel bij een brandweerkorps". Het begon daarna in 2003 tijdens de Gemert Proms met een geintje waarbij Arno Verhagen, Thijs van de Wassenberg, Christian van Thiel en Jan Geerts het nummer "You'r the voice" begeleidden op eigengemaakte nep bagpipes met elektronische pipemuziek uit de synthesizer van Mark Kuijpers. Samen met 4 slagwerkers, die overigens wel 'live' sloegen, slaagden zij er in het publiek enthousiast te maken. Drie keer een volle zaal en evenzoveel staande ovaties waren hun deel. Met deze optredens proefden we de smaak van de roem en besloten het echt te gaan leren. Versterking kwam van Kees Dekkers en Carel Retera. In Wilbert van den Boom vonden we een enthousiaste instructeur die zich het spelen op de pipes eigenhandig had aangeleerd. Er werd begonnen met een oefen shanter (zo heet zo'n pijpje, nog zonder zak). Na noeste studie en volhardend repeteren gingen we geleidelijk aan wat herkenbare melodietjes produceren. Een jaar later werd besloten om echte bagpipes aan te schaffen, want we wilden verder. Wilbert duikelde in Schotland een echte pipemaker op die voor ons achter de draaibank kroop. Het karwei kon beginnen.

In 2007 kregen we uitbreiding met een heuse trommeldivisie waarmee we onze huidige bezetting completeerden. Naast een degelijk stukje muziek is een Schotse outfit natuurlijk onontbeerlijk. Doedelzakmuziek maken in gewone kleren mist een belangrijk deel van zijn charme en dus gingen we de boer op voor een echte kilt met toebehoren. We kozen voor de kleuren van Black Watch en op E-bay vond Wilbert de nodige spullen. In model vermaakte brandweeruniformen, een glangarry in rood en wit en niet te vergeten de oer Schotse sporan met echt paardenhaar maakten onze uitstraling compleet. Indrukwekkend, zelfs als we niet spelen. Na een aantal keren in besloten kring onze muzikale capaciteiten te hebben laten horen traden we in september 2007 voor het eerst op voor het grote publiek. Tijdens Gemert Life op de vrijdag van de Gemertse kermis speelden we in diverse etablissementen de sterren van de hemel. In 2008 verfijnden we onze techniek en de noten komen er steeds gemakkelijker uit, hoewel het een 'heel geblaas' blijft."

- Sport: - "De in 1912 opgerichte Voetbalvereniging v.v. Gemert telt ongeveer 1350 leden. De vereniging heeft haar thuisbasis op sportpark Molenbroek en staat al decennialang midden in de samenleving. De vereniging herbergt: 10 seniorenelftallen; 2 senioren-damesteams; 45 juniorenteams; 3 junioren meisjesteams; 6 Albert Heijn Mini-F-teams; 1 veteranenelftal; 2 teams G-voetbal. De vereniging heeft de beschikking over meer dan 250 vrijwilligers, die wekelijks talloze uren in de weer zijn om onze bloeiende vereniging draaiende te houden. Sinds 1999 hebben de vele trouwe supporters zich verenigd in een Supportersclub. Thuiswedstrijden van het 1e staan garant voor een gemiddeld bezoekersaantal van een kleine 1.000 voetballiefhebbers en ook bij uitwedstrijden reizen altijd enkele honderden supporters mee om hun vedetten op een fantastische manier te ondersteunen."

- Wandelsportvereniging WSV ZUTh is opgericht in 1958. Voor het geval je je afvraagt wat deze op het eerste gezicht curieuze afkorting betekent; dat bekent 'Zonder Uitvallers Thuis'.

- "Zwemvereniging de Gemertse Watervrienden geeft al sinds 1972 zwemles in Gemert. Maar de vereniging is veel meer dan alleen zwemles. De sociale gedachte en het samenzijn zijn ook belangrijke aspecten van de vereniging. Op onze site vind je o.a.: informatie over en geschiedenis van de vereniging; laatste nieuws; bestuur en informatie formulieren; alles over de Technische commissie + activiteiten; alles over de Jeugdcommissie + activiteiten; leerlingvolgsysteem (jeugdleden'; duiken en snorkelen; Aquajogging; Verenigingsagenda."

- Gilden: - "Het Gilde van Sint Antonius en Sebastiaan Gemert wordt ook wel de “grüjn skut“, vroeger ook de “Sint-Tunnis(schut)" genoemd, naar de kleur van sjerpen en dassen van het kostuum. De kleur groen herinnert er aan, dat de H. Antonius een gewone dood is gestorven. Omdat Sint Sebastianus wel een marteldood is gestorven - met pijlen is doorboord - is in de gildevlag een tussenrand van rode zijde aangebracht. Het gilde bestond in ieder geval al in 1510 maar is wellicht nog ouder. Het gilde is vanaf de oprichting onafgebroken blijven bestaan. Het heeft de sociale taak kunnen blijven uitoefenen. De Staatse troepen hadden er geen zeggenschap, zodat katholieke verenigingen konden blijven bestaan. Ook tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog is het gilde actief gebleven. O.a. is altijd de sociale taak beoefend van het begraven van overledenen. Begin jaren vijftig kwam hieraan een einde.

Om lid van het gilde te kunnen worden is een toelating door het bevoegde gezag noodzakelijk. De gewone manier om lid te worden is de verkiezing tot nieuwe deken. Elk jaar op de optrekdag wordt door de algemene vergadering een nieuw lid gekozen, dat de titel van nieuwe deken kent. Het is een jongeling van minstens 18 jaar oud, meestal uit een familie afkomstig die al lidmaatschapsbanden met het gilde heeft, dan wel gehad heeft. In de jaren erna draagt hij de titels “regerende deken en afgaande”. Daarna kan hij voor een discipline binnen het gilde kiezen, zoals tamboer, vendelier, zilverdrager, enz. Ook kan men lid worden door als genodigde bij het tweejaarlijkse koningschieten de houten vogel af te schieten en aansluitend in een besloten bestuursvergadering waardig gekeurd te worden voor deze eer."

- "Sint Jorisgilde Gemert wordt in de Gemertse volksmond ook wel 'de Rooi Skut' genoemd. Het Gilde kent een rijke geschiedenis en heeft sinds jaar en dag handhaving van oude tradities hoog in het vaandel staan. Dit gaat echter ook gepaard met veel gezelligheid en grote onderlinge verbondenheid. Vaak raakt men als Gildelid zo verenigd met de activiteiten en tradities van het broederschap dat men voor het leven aan het Gilde verbonden blijft. Het Sint Jorisgilde telt 40 leden in haar formatie en daarnaast nog eens ca. 100 ouderlingen. Iedere twee jaar wordt er op ‘Koks’ gestreden om het Koningschap van het Gilde. Degene die als eerste de vogel van de schutsboom afschiet mag zich voor twee jaar Koning van het Sint Jorisgilde noemen. De thuisbasis van het Sint Jorisgilde is Café Dientje. Dit wordt ook wel ‘het Gildehuis’ genoemd.

Sint Jorisgilde Gemert is opgericht aan het begin van de 16e eeuw. Lees hier meer over de historie van het gilde. Het gilde dankt haar naam aan de patroonheilige Sint Joris. Sint Joris is vooral bekend doordat hij vaak wordt afgebeeld in gevecht met een draak. Ieder jaar op 23 april wordt de naamdag van Joris gevierd. De verbondenheid van deze patroonheilige aan het Gilde maakt dat ‘de Rooi Skut’ ieder jaar rond de 23e april haar jaarlijkse feestdag, ook wel Optrekdag genaamd, viert. Op deze dag begroet het Gilde haar ‘nieuwe deken’, een nieuw lid onder de Gildebroeders."

- Senioren: - "Seniorenvereniging Gemert (voorheen KBO) stelt zich ten doel de belangen van alle ouderen van het dorp te behartigen in de meest ruime zin van het woord. Dit doen wij door een gevarieerd aanbod van activiteiten te bieden gedurende het gehele jaar. Daarnaast kunnen de leden rekenen op ondersteuning op velerlei gebied. De meeste activiteiten vinden plaats op diverse plaatsen in het dorp zoals Cultuurhuis de Eendracht, Dientje, Ruyschenbergh, Boelthiek en Nazareth. Onze vereniging is als KBO=-afdeling opgericht in 1951 en telt momenteel ruim 1250 leden."

- Zorg: - "De Zorgboog biedt aan alle generaties een breed pakket aan diensten en expertise in wonen, welzijn en zorg ter ondersteuning van hun kwaliteit van leven, met aandacht voor individuele behoeften. In het hart van Gemert ligt woonzorgcentrum Ruijschenbergh. De Zorgboog biedt hier verpleging en verzorging voor cliënten met een indicatie; zoals dagactiviteiten, kleinschalig wonen, kortdurend verblijf en activiteitenbegeleiding. In Noord heeft de Zorgboog samen met woningcorporatie Goed Wonen vier kleinschalige woningen gerealiseerd, genaamd Hove Vogelsanck. Bij u thuis. De Zorgboog biedt ook verschillende mogelijkheden voor zorg en ondersteuning thuis, zodat u in uw eigen vertrouwde omgeving zolang mogelijk thuis kunt blijven wonen. De verzorgenden en verpleegkundigen van wijkzorg en wijkverpleging staan voor u klaar. Of u nu hulp nodig hebt bij de dagelijkse verzorging of juist specialistische zorg nodig heeft, bij ons bent u in goede handen. Kraamzorg. Ontspannen en tevreden; zo willen we graag dat jij je voelt. Onze professionele kraamverzorgenden zorgen ervoor dat je volop kunt genieten van je kraamperiode. Tijdens je zwangerschap kun je bij de Zorgboog terecht voor cursussen en workshops."

- "Zorg(en) voor zorg. Zorg Coöperatie Gemert wil zekerheid bieden voor een hoge kwaliteit van zorg. Ze doet dit door samen te werken op basis van hulp geven en krijgen zonder winstoogmerk. Daarom is samenwerking met bestaande verenigingen gezocht. De Senioren Vereniging en Gehandicaptenvereniging Houvast geven een stevige basis aan de coöperatie; leden van die verenigingen zijn automatisch lid van de coöperatie, tenzij men dat niet wil. Rechtstreeks lid worden van de coöperatie kan ook.

Koppelen van geven en krijgen. We proberen hulpvragen zo nauwkeurig mogelijk te koppelen met bij ons bekende vrijwilligers. Op allerlei manieren komen de hulpvragen tot ons. Dat kan zijn via huisartsen, dorpsondersteuners, vrijwilligers, seniorenvoorlichters en cliëntondersteuners. Maar ook rechtsreeks aan de balie van de Senioren Vereniging kunnen vragen worden gesteld. De hulp is gratis, alleen onkosten moeten worden betaald.Ondersteunen en koppelen. Vertrouwen is de basis waarop wij werken. Samenwerken en versterken van organisaties op het gebied van zorg is ons doel. Een breed netwerk van mensen is nodig om maatwerk te kunnen leveren. Onderlinge solidariteit tussen de inwoners. Het helpt je zelfstandigheid te bewaren door mee te doen. Dat blijkt nu al! Vrijblijvendheid is een nadrukkelijk kenmerk voor de mensen die hulp bieden. Zorg Coöperatie Gemert als voorloper en aanvulling op professionele zorg. Je staat er niet alleen voor."

Reacties

(2)

Wat wellicht nog vermeldenswaardig is dat in Gemert twee gildes sinds de 14/15e eeuw actief zijn.
Het St.Antonius en St.Sebastianus gilde ook wel de Gruun. En daarnaast het St.Joris gilde ook wel de Rooi Skut genaamd. Het zijn familie gildes dus je bent of een Rooi of een Gruun. Maar gemengde huwelijken komen ook hier voor. Daarnaast kiezen ze elk jaar een nieuw lid vrijgezel en liefst zo rond de twintig jaar.
Het koningschieten organiseren ze elk jaar samen. Diegene die de vogel erafschiet mag zich twee jaar koning noemen samen met zijn koningin.

Dank voor uw aanvulling! Deze gilden verdienen zeker ook een vermelding. Ik heb ze toegevoegd.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen