Geestdorp

Plaats
Buurtschap
Woerden
Utrecht

geestdorp.jpg

Tussen Harmelen en Woerden zien we buurtschap Geestdorp op de rechteroever van de Oude Rijn

Tussen Harmelen en Woerden zien we buurtschap Geestdorp op de rechteroever van de Oude Rijn

geestdorp_2.jpg

En als we de brug over zijn, vanuit buurtschap Breeveld, staan we al gelijk in de prachtige buurtschap Geestdorp

En als we de brug over zijn, vanuit buurtschap Breeveld, staan we al gelijk in de prachtige buurtschap Geestdorp

geestdorp_3.jpg

Vanaf de brug over de Oude Rijn hebben we een mooi uitzicht op buurtschap Geestdorp

Vanaf de brug over de Oude Rijn hebben we een mooi uitzicht op buurtschap Geestdorp

geestdorp_5.jpg

Geestdorp, we zijn hier middenin de buurtschap, dicht bij de oever van de Oude Rijn. Een plaatje van een plaatsje.

Geestdorp, we zijn hier middenin de buurtschap, dicht bij de oever van de Oude Rijn. Een plaatje van een plaatsje.

geestdorp_6.jpg

Buurtschap Geestdorp, zicht op Polder Groot Houtdijk aan de noordkant

Buurtschap Geestdorp, zicht op Polder Groot Houtdijk aan de noordkant

geestdorp_7.jpg

Een boerderij aan de Kruipin bij Geestdorp, een boerderij met nog een boenhok, dat er voor was om de melkemmers en bussen schoon te maken in de sloot. Kruipin was vroeger een fort, waarover je meer kunt lezen in het hoofdstuk Geschiedenis.

Een boerderij aan de Kruipin bij Geestdorp, een boerderij met nog een boenhok, dat er voor was om de melkemmers en bussen schoon te maken in de sloot. Kruipin was vroeger een fort, waarover je meer kunt lezen in het hoofdstuk Geschiedenis.

geestdorp_8.jpg

Vanaf buurtschap Breeveld zien we over de Oude Rijn tuincentrum Rodenburg Tuinen liggen in buurtschap Geestdorp

Vanaf buurtschap Breeveld zien we over de Oude Rijn tuincentrum Rodenburg Tuinen liggen in buurtschap Geestdorp

Geestdorp

Terug naar boven

Status

- Geestdorp is een buurtschap in de provincie Utrecht, gemeente Woerden. T/m 1988 in de provincie Zuid-Holland.

- De buurtschap Geestdorp valt, ook voor de postadressen, onder de stad Woerden.

- De buurtschap Geestdorp heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1272 Ghersdorp, 1296 Gersdorp, ca. 1307 Gheystorp, 1314 Gheestorp, 1334 Gheestorpe, 1387 op Gheestdorpe. "Bij hoge uitzondering sprak men van Groot- en Klein-Geestdorp om aan te geven welk gedeelte van deze buurtschap tot polder en waterschap Groot- danwel Klein-Houtdijk werd gerekend." (bron: artikel over de waterschappen Groot- en Klein-Houtdijk in het tijdschrift Heemtijdinghen, jrg. 1993)

Naamsverklaring
Het eerste deel was oorspronkelijk gers 'gras, grasland, weide', in de uitspraak gees, met uitval van -r- voor -s-, later gereïnterpreteerd als geest '(ontginning op) hoger gelegen zandgrond', met dorp 'hoeve, (dochter)nederzetting'. Vergelijk Gaastmeer.(1)

Zie ook het artikel met Woerdenkenner Jan van Es over de oudere vermeldingen en mogelijke naamsverklaringen van de plaatsnaam Geestdorp.

Geslachtsnaam
Er blijken ook personen te zijn met de achternaam Geestdorp.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Geestdorp ligt rond de gelijknamige weg (deels de N198), in het Z van de polders Groot Houtdijk in het W en Klein Houtdijk in het O. De buurtschap ligt aan de N oever van de rivier de Oude Rijn en ligt direct N en direct NO van de stad Woerden, NW van het dorp Harmelen, ZO van de dorpen Kamerik en Kanis, ZW van het dorp Kockengen, N van de buurtschap Breeveld en Z van de buurtschap Houtdijk. Halverwege loopt de Teckopse Molenvliet (O van de ir. Enschedeweg) naar het N.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Tegenwoordig valt de buurtschap Geestdorp geheel onder de stad en gemeente Woerden. Vroeger viel ook nog een heel klein stukje onder het dorp en de gemeente Harmelen. Volgens de Volkstelling van 1840(2) had dat stukje in dat jaar 3 huizen met 18 inwoners. De gemeente Woerden nam in dat jaar helaas niet de moeite om zijn buurtschappen apart te specificeren. Gelukkig komt Van der Aa(3) ons te hulp, want hij beschrijft Geestdorp als volgt: "Grootendeels tot het Waterschap van Woerden, prov. Zuid-Holland, arrondissement Leijden, kanton en gem. Woerden, en voor een zeer klein gedeelte tot het Nederkwartier der prov. Utrecht, kanton Maarssen, gem. Harmelen behoorende. Het ligt 7 u. OZO van Leyden, 1/2 u. NO van Woerden, 3 u. W van Utrecht, 2 u. ZW van Maarssen en 3/4 u. NW van Harmelen. Men telt er 32 huizen en 140 inwoners, van welke 29 huizen en 120 inwoners onder Woerden en 5/20 onder Harmelen behooren." Het was in die tijd gangbaar om afstanden in "uren gaans" te voet uit te drukken, omdat de doorsnee burger toen nog nauwelijks andere vervoermiddelen tot zijn beschikking had dan de 'benenwagen'. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 70 huizen en enkele woonschepen, met ca. 175 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Het grondgebied van Geestdorp is een langgerekte en (naar het N toe) 'ondiepe' kleistrook langs de Oude Rijn, die vruchtbaarder was dan het omliggende veengebied. Omdat het ook relatief hoog gelegen was, woonden er ook eerder mensen, zeker al in de 17e en 18e eeuw. In 1621 is de Rijn hier overstroomd in de polder, omdat het water niet van een goede kade was voorzien, en het gebied toen nog niet bij een bemalingsgebied behoorde. Uit de bewaard gebleven administratie lijkt het dat Geestdorp administratief behoorde tot de polder Groot-Houtdijk. Geografisch gezien ligt er ook nog een deel in de polder Klein-Houtdijk. De grens tussen deze polders wordt gevormd door de Teckopse Molenvliet, die O langs de ir. Enschedeweg loopt.

In het uiterste W van Geestdorp lag vroeger Fort Kruipin, dat eigenlijk een schans was. Het fort is gebouwd in 1747/1748 en was onderdeel van de Eerste Hollandse Waterlinie. Bij historici is het fort bekend, omdat hier op 12-10-1672 de Slag bij Kruipin heeft plaatsgevallen; een slag tussen de Nederlanders en de Fransen, die ons land wilden veroveren. Er zijn honderden doden bij deze slag gevallen. Na 1816 is het 'fort' opgeheven. Er is nu ter plekke niet veel meer van herkenbaar; Op het terrein staat een boerderij met een boomgaard. De gracht rond de versterking is nu een sloot. De naam van een deel van de weg tussen Woerden en Kamerik ter plekke (De Kruipin) herinnert er nog aan.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Inwoners, waaronder Daniël Keyser, hebben in april 2016 zelf een bruggetje gemaakt naast de provinciale brug over een water in de weg Geestdorp, vanuit Harmelen gezien aan het begin van de weg, nabij bushalte Gerverscop. Vooral tijdens de drukke ochtend- en avondspits, met veel forensen- en vrachtverkeer, vonden ze dit stuk niet veilig voor de (gezinnen met) kinderen uit de buurt die hier de brug en/of de weg moeten oversteken. Tevens hadden ze daarvandaan een tegelpad gemaakt in het graspad naar de bushalte. De Provincie reageerde dat mensen niet zomaar zelf bruggen en paden kunnen aanleggen, maar dat de kwestie in ieder geval nu de aandacht heeft, en men gaat kijken hoe de situatie ter plekke kan worden verbeterd.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De buurtschap Geestdorp heeft 4 rijksmonumenten, zijnde de 18e-eeuwse boerderij Rijneveld op huisnr. 21, de vermoedelijk eind 18e-eeuwse boerderij op nr. 25, het op het terrein van buitenplaats Boslust gelegen midden 19e-eeuwse gelijknamige huis op nr. 28, en de 19e-eeuwse deels witgepleisterde dienstwoning in vroege neogotische stijl onder een rieten zadeldak op nr. 29. Deze buitenplaats is gesticht in 1798 door de ambachtsheren van Kamerik Teylingens. Het omringend terrein is na de kleiafgraving voor de pannenbakkerijen met bomen beplant. Het hoofdgebouw is in 1901 afgebroken. Het koetshuis heeft toen een agrarische bestemming gekregen. Het gietijzeren toegangshek naar het parkbos draagt de naam Boschlust.

- Begraafplaats Rijnhof in het W van buurtschap Geestdorp is midden jaren zeventig aangelegd, omdat de Algemene Begraafplaats aan de Meeuwenlaan vol dreigde te raken. Vanaf 1976 kon er begraven worden. Van het oorspronkelijke ontwerp is alleen de westelijke helft gerealiseerd. Aan het begin van de 21e eeuw ontstonden nieuwe zorgen over de beschikbare begraafcapaciteit op de gemeentelijke begraafplaatsen in Woerden. Het gemeentebestuur koos voor uitbreiding van begraafplaats Rijnhof aan de Z zijde. Deze uitbreiding is in 2005 gerealiseerd. Op dat moment is ook een nieuwe ontsluitingsweg aangelegd aan de oostzijde van de uitbreiding. Hiermee is eenrichtingsverkeer ingevoerd op de toegangsweg en de uitweg. De toegangsweg, die ook toegang geeft tot hofstede Rijneveld, is te smal voor tweerichtingsverkeer.

De begraafplaats in Geestdorp bestaat uit twee delen: het noordelijke deel en het nieuwe zuidelijke deel. De begraafplaats heeft algemene graven en particuliere graven. Ook zijn er mogelijkheden voor asbestemmingen: een strooiveld, urnentuintjes, urnengraven en een urnenmuur. Op het noordelijke deel liggen de graven in rijen, met daartussen hagen. De nog lege grafvakken zijn gazon. Rondom de grafvelden is bosplantsoen aanwezig en staan solitaire bomen. Aan de noordkant is het bosplantsoen uitgegroeid tot een bos met diverse grote bomen. Aan de oost- en noordkant is het bosplantsoen uitgegroeid tot een beboste kade. De ambitie van het ontwerp van het Z deel is een groen en landschappelijk karakter, klassiek en 'waardig'. Zo sluit het aan bij het oudere bestaande deel. Het ontwerp refereert aan landgoederen en buitenplaatsen in de directe omgeving. Kenmerkend voor dit gebied is de grote vijver. Het zuidelijke deel is in 2015 in gebruik genomen als begraafplaats. In 2016 is er een herzien Bestemmingsplan Begraafplaats Zuiderhof gemaakt, om de realisatie van een crematorium alhier mogelijk te maken. Naar verwachting zal dat medio 2018 worden gerealiseerd. Omwonenden verzetten zich ertegen, omdat ze verkeersoverlast verwachten van de jaarlijks honderden crematies op het nu nog landelijke smalle weggetje. Zij hebben daartoe een Buurtcomité opgericht.

Terug naar boven

Links

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op begraafplaats Rijnhof (Woerden, buurtschap Geestdorp).

Reactie toevoegen