Folsgare

Plaats
Dorp
Súdwest-Fryslân
Fryslân

folsgare_collage.jpg

Folsgare, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Folsgare, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Folsgare (4).JPG

In de verte zien we Folsgare al liggen

In de verte zien we Folsgare al liggen

Folsgare (2).JPG

Bijna in Folsgare

Bijna in Folsgare

Folsgare (3).JPG

We staan bij de kerk van Folsgare

We staan bij de kerk van Folsgare

Folsgare

Terug naar boven

Status

Folsgare is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Súdwest-Fryslân. T/m 2010 gemeente Wymbritseradiel.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Folsgeare.

Oudere vermeldingen
13e eeuw Ffoldesgara, 1482 Ffolsgare, 1482 Ffollehoge, anders Folzegar, 1492 Folsgaere, 1493 Folsgare, 1505 Folsgera, 1507 Ffolsgare, 1517 opschrift Fols gerre, 1517 Ffolsgare, 1843 Folsgara.

Naamsverklaring
Betekent misschien het Oudfriese gâra = geer 'wigvormig, spits toelopend stuk land' van een persoon Foldo.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Folsgare ligt W van de stad Sneek, NW van de stad IJlst, N van het dorp Oosthem, NO van de dorpen Abbega, Westhem en Blauwhuis, ONO van het dorp Wolsum, ZO van het dorp Nijland en de stad Bolsward, Z van de A7 en het dorp Hidaard en ZW van de dorpen Ysbrechtum, Tirns, Reahûs en Scharnegoutum.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Folsgare 22 huizen met 141 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 130 huizen met ca. 320 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Folsgare is een terpdorp, gelegen aan een oude Middelzeedijk. De inpoldering van de Middelzee kreeg omstreeks het jaar 1000 zijn beslag. Er zijn nog bepaalde namen die ons aan het bestaan van de oude Middelzee doen herinneren. Zo is de Tsjaerddyk even na 1100 aangelegd om het nieuwe land in deze omgeving voor overstromingen te behoeden. Op de kruising van de Tsjaerddyk, Jongedyk en Mieddyk is de dorpskern ontstaan.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De komende decennia komt Sneek nóg dichter naar Folsgare toe, door de ontwikkeling van bedrijventerrein De Hemmen 3. Kennelijk is het de bedoeling dat het dorp en het bedrijventerrein niet helemaal aan elkaar vastgroeien, want er wordt wel voorzien in een groene bufferzone.

- In 2014 is de Dorpsvisie Folsgare 2014-2024 verschenen. Deze is helaas niet meer op het internet te vinden.

- Basisschool East-Kime / Bernegea in Oosthem - die in 2012 zelf was voortgekomen uit een fusie met Basisschool Bernegea in buurdorp Abbega - en De Gearrin te Folsgare zijn in 2015 gefuseerd. De scholen zijn in laatstgenoemd dorp verder gegaan als Integraal Kindcentrum (IKC) De Gearrin. Scholenkoepel Stichting Palludara en de stuurgroep - samengesteld uit ouders, leerkrachten en directie van beide scholen - waren al met al toch blij met dit besluit, omdat zo in ieder geval een gezamenlijke onderwijsvoorziening voor de 3 genoemde dorpen behouden bleef. Het was een Brede School, waar kinderen van 0 tot 12 jaar terecht konden voor basisonderwijs en kinder- en buitenschoolse opvang. Het IKC bood een rijke, uitdagende leer- en leefomgeving, door themagericht te werken en ook buiten de school op ontdekkingsreis te gaan. Daarbij was veel aandacht voor wereldoriëntatie, sport en spel, en kunstzinnige oriëntatie. Helaas is ook deze school al na enkele jaren te klein geworden om nog langer verantwoord te kunnen doorgaan. Daarom is zij na afloop van schooljaar 2017-2018 gesloten en gefuseerd met de basisschool in Nijland, waar de kinderen uit de genoemde dorpen sindsdien naar school gaan. - Het schoolgebouw staat anno 2019 te koop.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Folsgare heeft 3 rijksmonumenten, zijnde de Hervormde kerk met toren en de 19e-eeuwse kop-rompboerderij op Tsjaerddyk 49.

- De vorige kerk is gebouwd in 1864, maar moest door een slechte fundering in 1875 alweer worden afgebroken en is toen vervangen door de huidige Hervormde (PKN) Laurentiuskerk (Tsjaerddyk 53). De karakteristieke zadeldaktoren is gebouwd rond 1534. 17e-eeuwse preekstoel met achterschot en klankbord, 19e-eeuws doophek en oxaalbalustrade. Eenklaviers orgel, in 1908 gemaakt door de firma Bakker & Timmenga (Leeuwarden),in 1964 hier naartoe overgeplaatst. De kerk valt onder de Protestantse Gemeente Oosthem-Abbega-Folsgare, die op haar beurt deel uitmaakt van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), en bestaat officieel sinds 15 april 2008; de datum van de fusie van hervormd en gereformeerd, die echter al veel langer met elkaar optrokken. De samenwerking tussen de drie dorpen heeft nog veel oudere papieren: op 15 april 1608 kreeg die al gestalte met één kerkenraad, één predikant, en één pastorie.

- Op de kruising van de wegen Folsgearsterleane, Easthimmerwei, Skeender en Tsjaerddyk staat het standbeeld 'de Monniken', in 1995 ontworpen en gerealiseerd door Annet Haring uit Ureterp. Het zijn drie gestileerde monniken van cortenstaal, die symbool staan voor de monniken van het klooster Thabor bij Tirns en het Oldeklooster (Bloemkamp) bij Hartwerd, die een bijdrage hebben geleverd aan de aanleg van de dijken in de oude Middelzee. Deze dijken zijn nog altijd nadrukkelijk in het landschap aanwezig. De drie pijlers zijn symbolisch voor de Jongedyk, de Tsjaerddyk en de Mieddyk. De plaat in de vorm van een plompblad stelt de strook land voor waarop Folsgare als terpdorp is ontstaan.

- In september 2018 heeft inwoner Mario Grins een kunstwerk gemaakt en geplaatst in de straat Ekers-ein.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Activiteitencommissie Folsgare organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten.

- Op een vrijdag in april (aanvang 18.00 uur) organiseren Wielervereniging WV Snits en de activiteitencommissie van Folsgare de Omloop van het Gewone Volk. Dat is een wielerwedstrijd voor amateurs, sportklasse en niet-licentiehouders. De amateurs rijden 8 ronden van 9 km = 72 kilometer. De sportklasse en niet-licentiehouders rijden 6 ronden van 9 kilometer = 54 km. Men kan zich inschrijven in het dorpshuis.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Folsgare.

- Belangenvereniging: - Dorpsbelang Folsgare is opgericht in 1918 en heeft dus in 2018 het 100-jarig bestaan gevierd.

- Dorpshuis: - Dorpshuis Yn 'e Lijte beschikt over een gezellig ingerichte ruime zaal met (beweegbaar) podium, bar en keuken. Deze ruimte is ook beschikbaar voor feestavonden, bruiloften, verjaardagen, vergaderingen etc.

- Sport: - Kaatsvereniging Yn 'e Lijte.

- Duurzaamheid: - Energie besparen levert geld, milieuwinst en een comfortabel leefklimaat op. In Folsgare pakken inwoners dat samen aan in een project dat samen met Buurkracht wordt uitgevoerd. Het dorp is het 200e Buurkrachtdorp van Nederland. Buurkracht maakt sinds 2018 deel uit van de samenwerking binnen Energiewerkplaats Fryslân en richt zich op de mogelijkheden van energiebesparing in wijken en dorpen. Het verhaal van Buurkracht sprak inwoner Mario Grims aan. Als voormalig adviseur energiebesparing is hij thuis in de materie en heeft hij kennis van de mogelijkheden en onmogelijkheden van energieopwekking en -besparing. Die kennis en ervaring wil hij nu inzetten om het dorp energieneutraal te maken. "We trekken met drie man de kar: Bauke Posthuma en Hans-Erik Iken onderzoeken de mogelijkheden voor een energiecoöperatie en ik richt me op de techniek en energiebesparende maatregelen." Voor nadere informatie over hoe ze dit aanpakken zie de link.

Inmiddels is medio 2018 Energie Coöperatie Folsgare (ECF) opgericht. ECF heeft op voortvarende wijze gebruik gemaakt van de regeling 'asbest eraf, postcoderoos erop': bij de familie De Jong in Oudega heeft het asbest op de stal plaats gemaakt voor een nieuw dak, compleet met 224 zonnepanelen. ECF heeft voor dit eerste project ruim 200 zoncertificaten verkocht aan participanten. Op deze wijze is het mogelijk om te profiteren van energie opgewekt door de zon, daarnaast wordt er bespaard op het energiegebruik, wordt de hoeveelheid CO2 gereduceerd en ontstaat er zo een beter leefmilieu.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Folsgare kerk.

Reactie toevoegen