Status

- Erichem is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente Buren.

- Onder het dorp Erichem valt ook de buurtschap Lutterveld.

Naam

Uitspraak
Errekom, Erkum, Erkem.

Oudere vermeldingen
1101 falsum kopie 2e kwart 15e eeuw Herenkem, ca. 1138 Erenkeim, ca. 1200? in Erchem, 14e eeuw Erkum.

Naamsverklaring
Ontstaan uit het Germaanse Aringa* haim 'woonplaats van de lieden van de persoon Aro'.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Legende m.b.t. de naam
Over het ontstaan van deze plaatsnaam doet ook nog een mooie legende de ronde. De naam Erichem zou zijn ontstaan dankzij een roofoverval van de Noormannen. Ene Maria die had gezien dat ze de boerderij van haar ouders hadden leeggeplunderd en daarna in brand hadden gestoken, was er daarna ook nog getuige van dat haar ouders werden vermoord door die woestelingen. Maar ineens sloegen de Noormannen op de vlucht. Wat bleek? Een troep Frankische soldaten, die op weg waren van Tiel naar Culemborg, stuitten onverwachts op de rovende Noormannen. Al vechtend sloegen de Noormannen op de vlucht, achtervolgd door de Franken. Maria had zich verborgen in het riet.

Toen het stil werd kwam ze tevoorschijn om haar vermoorde ouders te zoeken. Groot was haar verdriet. Even later vond ze in de schuur die gelukkig niet was afgebrand een bewusteloze Noorman. Met een steen in haar opgeheven hand om hem te doden herinnerde zij zich het Woord dat Lambertus de priester had gezegd: "Gij zult niet doden. Heb uw vijand lief." Zij knielde bij de man neer en verzorgde hem. Eric was zijn naam.

Hij vroeg haar waarom zij hem niet had gedood. Maria vertelde hem dat haar God dat niet wilde, en dat zij haar vijand moest liefhebben. Eric vertelde dat hij graag iets voor die God wilde doen. Maria zei dat hij van de gestolen sieraden een kerk moest bouwen. Aldus gebeurde. De kerk werd gebouwd en genoemd naar Sint Joris, de bestrijder van het kwaad. Eric en Maria trouwden met elkaar. Samen met hun kinderen bouwden ze een nederzetting bij de kerk, die Eric-heim werd genoemd.

Ligging

Erichem ligt ZO van Buren.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Erichem 69 huizen met 438 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht op de volgende sites:

- Geschiedenis van Erichem op de genealogische site van de families De Heus.

- Geschiedenis van Erichem op de site van Tielenaar Egbert van de Haar (even naar onderen scrollen tot je bij deze plaats bent).

Recente ontwikkelingen

- Buurtsuper ThuisMarkt (voorheen bakkerij Rombout) van Corrie Rombout is er per januari 2019 mee gestopt. De anno 2018 58-jarige Corrie heeft de zaak 42 jaar (in de eerste jaren 'mede') draaiende gehouden, want ze kwam namelijk al op haar 16e in de zaak werken en trouwde vier jaar later met de zoon van de familie Rombout. Acht jaar later is hij overleden. Corrie is ermee gestopt door een combinatie van factoren: zakelijk ging het de laatste jaren geleidelijk achteruit, en ze wilde ook meer tijd hebben voor haar anno 2018 96-jarige schoonmoeder Marie Rombout. De laatste winkel in de zin van levensmiddelen is hiermee uit Erichem verdwenen. Qua winkels is er nu alleen nog het installatiebedrijf (gas/water/verwarming/elektro) fa. G.C. Baggerman.

- Basisschool De Kastanjepoort in Erichem is na afloop van schooljaar 2016-2017 gesloten. De school is gefuseerd met Basisschool De Daverhof in Kerk-Avezaath. Op die locatie is de fusieschool verder gegaan onder de naam Basisschool De Blinker. Er waren weliswaar nog geen acute problemen, maar gezien de bevolkingskrimp die in deze regio de komende jaren wordt voorzien, "kun je beter het dak reparen als de zon schijnt", aldus directeur Mark van der Pol van onderwijskoepel BasisBuren. "Op elke school is bijvoorbeeld specifieke expertise nodig op gebied van taal, rekenen, ict en gedrag." Dat kan kennelijk beter worden georganiseerd met iets grotere scholen dan voorheen het geval was. Voor nadere informatie zie de 1e link. Het schoolgebouw (Erichemseweg 29b) dateert uit 1955 en is in 2019 verkocht. Het karakteristieke hoofdgebouw moest behouden blijven en wordt verbouwd tot 2 woonhuizen. De bijgebouwen mogen eventueel worden gesloopt.

- In 1996 neemt Adriaan Straathof een kippenhouderij aan de Burensewal over. Hij wil er varkens gaan fokken. Medio jaren negentig kan een kippenstal nog gewoon worden omgebouwd tot varkensstal. Straathof pakt het direct groot aan en bouwt een stal met twee lagen; een voor de vleesvarkens en een voor de zeugen en de biggen. Een op dat moment nieuw fenomeen in Nederland. In 2010 krijgt Straathof een vergunning voor ruim 19.000 varkens op zijn Knorhof. (bron: Omroep Gelderland, 1-8-2017) Op 27-7-2017 komen bij een grote brand alle varkens om het leven. Zie verder het dossier 'Brand Erichem' op de site van de Gelderlander, het verslag van de stalbrand door Karen Soeters van Animals Today, en het artikel van fotograaf Jack Tummers, over de stalbrand en de awardwinnende foto die hij ervan gemaakt heeft. In oktober 2017 wordt bekend dat Straathof op deze plek weer een grote varkensfokkerij wil terugbouwen. - Niet iedereen is daar blij mee, eufemistisch gezegd. - Zie ook reacties op de herbouwplannen, d.d. juni 2018. - In juli 2018 is er een protestmars gehouden tegen de voorgenomen herbouw en uitbreiding.

"De ‘nieuwe’ Knorhof is niet duurzaam en houdt te weinig rekening met problemen op het gebied van klimaat, verkeer, gezondheid en luchtkwaliteit. Dit schrijft de Gelderse Natuur en Milieu Federatie (GNMF) d.d. 2-9-2019 in haar zienswijze op de plannen voor nieuwbouw en verandering van de intensieve varkenshouderij in Erichem. De Knorhof leidde in het verleden tot veel discussie en zeer veel overlast. In 2017 brandde het bedrijf af, waarbij 20.000 varkens omkwamen. Hoewel velen hoopten dat het bedrijf niet meer zou worden opgericht, is de eigenaar toch gekomen met plannen voor nieuwbouw en verandering van de varkenshouderij. De nieuwe Knorhof moet bijna 29.000 varkens gaan huisvesten.

De GNMF is voorstander van natuurinclusieve landbouw. Die houdt rekening met klimaat, biodiversiteit, lucht, bodem en kringloop van grondstoffen. De intensieve landbouw staat daar haaks op. Denk aan de intensiteit, het grondstoffenverbruik (ook in het buitenland), de hoeveelheid mest en het broeikaseffect. Ook aspecten als dierenwelzijn en dierziektes spelen een rol. De klimaatproblematiek is volgens de GNMF ten onrechte niet in de plannen meegenomen. De schaalvergroting leidt tot meer energieverbruik (locatie en transport) en verhoogde productie van CO2 en andere broeikasgassen (meer dieren). Meer verkeer betekent ook meer luchtvervuiling. Bovendien werken luchtwassers lang niet altijd optimaal. Opvallend is dat bij de verschillende ontwikkelalternatieven sprake is van meer ultrafijnstof. Maar juist deze deeltjes kunnen gemakkelijk in het bloed en organen terechtkomen. Het RIVM verwacht dat deze deeltjes schadelijker voor de gezondheid zijn dan ‘gewoon’ fijnstof. De GNMF vindt daarom dat hier het voorzorgsbeginsel van toepassing moet zijn, zodat meer ziektegevallen met zekerheid kunnen worden uitgesloten. (bron en voor nadere informatie zie de Zienswijze PlanMER Nieuwbouw en verandering Knorhof, GNMF, 2 september 2019)

Bezienswaardigheden

- Erichem heeft 10 rijksmonumenten.

- Erichem heeft 12 gemeentelijke monumenten.

- Op een terp in Erichem staat de Hervormde (PKN) Sint Joriskerk (Binnenstraat 1), vermoedelijk gebouwd rond het jaar 1000 of 1050. Het is een romaans kerkje waarvan de toren in één keer is gebouwd, wat zeldzaam is in die periode. In het midden van de 13e eeuw bouwde men een recht gesloten koor, dat in de 15e eeuw is afgebroken en vervangen door een gotisch koor met driezijdige sluiting en een extra stuk op de toren. Ook de klok is er toen ingehangen. In de 15e eeuw is het romaanse schip vervangen door een hoger gotisch schip, dat nog te zien is in de oostelijke torenmuur. De vensters werden toen spitsbogen. Begin 17e eeuw was er een verbouwing vanwege de reformatie en de slechte bouwkundige staat van de kerk.

Van 1979 tot 1981 is de kerk weer gerestaureerd, met o.a. opbrengsten van de jaarlijkse schapenmarkt in het dorp, nadat na een grote storm in 1973 lood en leien van de kerk waren gewaaid. In de kerk is een aantal mooie elementen te zien zoals het doopvont, gemaakt van blokken tufsteen uit de oude toren en een fraaie preekstoel uit circa 1675 bevestigd onder de triomfboog. Ook te zien is een stenen sarcofaag van ongeveer 800 jaar oud, afkomstig van het kerkhof te Erichem, en het orgel uit circa 1800. In 1909 is de zondagsschool opgericht, die tot op heden bestaat. Om de week worden hier op de zondag nog kerkdiensten gehouden. Kerk en geloofsgemeenschap vallen tegenwoordig onder de Protestantse Streekgemeente Tussen Lek en Linge.

Evenementen en activiteiten

- FamilieSoos Erichem is een gezelligheidsvereniging die jaarlijks 5 activiteiten organiseert voor de inwoners van het dorp en omgeving.

- Rommelmarkt op paasmaandag.

- Truckpulling en Tractorpulling Erichem (weekend in mei).

Natuur en recreatie

- Tijdens 'klompenpad' het Errekomsepad (13 km, desgewenst in te korten tot 10 km) ontdek je het mooie buitengebied van Erichem. Wandelen door weilanden, langs sloten, door een wijngaard en door het stadje Buren. Rust, kleinschaligheid en de combinatie van cultuur en natuur bepalen hier de sfeer. Klompen aan, rugzak op en gaan! Deze route is tevens aanbevolen als 'bloesemtocht' tijdens de bloesemperiode. De wandeling voert je langs diverse pruimen-, appel-, peren- en kersenboomgaarden.

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Erichem op Facebook.

- Dorpshuis: - Dorpshuis Erichem (Erichemseweg 30) is gevestigd in een voormalige dorpsschool. Het pand is een gemeentelijk monument.

- Sport: - Touwtrekvereniging TTV Erichem is de enige sportvereniging van dit kleine dorp. De vereniging is opgericht in 1977. Wat daar aan vooraf ging en hoe het verder ging, is een mooi verhaal, dat je kunt lezen onder de 2e link. In het begin hadden ze nog geen idee van materialen en reglementen, maar ze leren snel, en reeds in 1978 wordt de jeugdafdeling van de TTV landskampioen!

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)