Epse

Plaats
Dorp
Lochem
Achterhoek
Gelderland

epse_plaatsnaambord_kopie.jpg

Epse is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Lochem. T/m 2004 gemeente Gorssel.

Epse is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Lochem. T/m 2004 gemeente Gorssel.

Epse

Terug naar boven

Status

- Epse is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Lochem. T/m 2004 gemeente Gorssel.

- Epse en het kleinere buurdorp Joppe werken veel samen op allerlei gebieden en delen diverse voorzieningen. Gezamenlijk worden zij dan ook wel als tweelingdorp beschouwd.

Terug naar boven

Naam

Inwoners
Een inwoner van dit dorp is een Epsenaar.

Oudere vermeldingen
1195 / 1206 / 1240 / 1665 Epse, 1340 Epze, 1465 Eps.

Naamsverklaring
Etymologie onbekend. Is enerzijds opgevat als metathesis-vorm van espe* 'bij de esp' (maar dit wordt door de oude vormen niet ondersteund), anderzijds als een waternaam apa-isa*, een afleiding van het Germaanse apa* 'rivier, stroom'.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Epse ligt N van Gorssel, Z van Deventer en grenst (via het buitengebied) in het N aan de A1.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Epse 77 huizen met 567 inwoners. In 2000 is een N deel van het buitengebied van het dorp door grenscorrectie overgegaan naar de gemeente Deventer, t.b.v. de ontwikkeling van A1 Bedrijvenpark Deventer. Het betrof het gebied tussen de Deventerweg (N348) in het W, de Schipbeek in het N, de spoorlijn in het O en de Kruklandsweg/Molbergsteeg/Dortherweg in het Z, met een oppervlakte van 176 hectare en met op dat moment 25 huizen en 58 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 800 huizen met ca. 2.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Epse, kun je terecht bij Oudheidkundige Vereniging De Elf Marken.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Een Dorpsplan is een belangrijk document. Het geeft richting aan het werk van de Dorpsraad en zorgt voor duidelijkheid naar de gemeente toe over wensen en ideeën van de inwoners en zet deze kracht bij. Het is ook een document waarin inwoners kunnen zien dat het belangrijk is wat zij vinden en willen, en wat zij zelf kunnen bijdragen om het gewenste resultaat te behalen. Het 'Dorpsplan Epse / Joppe 2018-2022. Het beste tussen stad en land' is tot stand gekomen na een uitgebreid inspraaktraject dat van start ging met de werkgroepen van de Dorpsraad. Nadat zij hun inbreng hadden gegeven, zijn de verschillende verenigingen en organisaties persoonlijk benaderd en kregen alle inwoners een uitnodiging in hun brievenbus om hun punten in te brengen. Na de jaarlijkse ALV in april 2017 organiseerden we een speciale bijeenkomst voor de inwoners rondom de thema’s van het Dorpsplan. Per thema bepaalden we met elkaar wat het belangrijkste verbeterpunt zou kunnen zijn en brainstormden over hoe we het gewenste doel zouden kunnen bereiken. In de bijlage vind je alle punten die zijn aangedragen door de inwoners, per thema geclusterd."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Epse heeft 3 rijksmonumenten, zijnde de boerderij met voorhuis, bijschuur en bakhuis annex varkensschuur op Deventerweg 91. Het voorhuis van de boerderij, gebouwd met stijlinvloeden van de Chaletstijl, de Art Nouveau en de Neorenaissance, is in 1925 naar rechts verbreed naar ontwerp van architect J.D. Gantvoort uit Deventer. Deze architect bouwde onder andere een gebouw op het complex van het psychiatrisch ziekenhuis aan de Brinkgreverweg te Deventer. Door de aanbouw is een meer symmetrisch gevelbeeld onstaan door de toevoeging van een hoekrisaliet van gelijke vorm en afmeting. Tijdens de uitbreiding zijn ook de bovenlichten van de schuiframen vervangen door glas-in-lood bovenlichten, voorzien van een geometrisch Art Deco- motief. De zijgevels van het achterhuis zijn tijdens deze fase voorzien van grote vensters en een deurkozijn.

De boerderij is: van architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard voorbeeld van een boerderij met rijk uitgevoerd voorhuis in Chaletstijl, met invloeden van de Neorenaissance en de Art Nouveau. Door de latere uitbreiding heeft het object in de vensters ook invloeden ondergaan van de Art Deco. Het voorhuis valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten zoals onder andere het geavanceerde materiaalgebruik, de rijk bewerkte schijnspanten, consoles en korbelen en de rijke decoratie van lateien en boogvelden op de begane grond; van stedebouwkundige waarde door de prominente situering aan de Deventerweg, waardoor het pand sterk beeldbepalend is voor de omgeving. Het object heeft ensemblewaarde als onderdeel van het boerderijcomplex; van cultuurhistorische waarde als onderdeel van een goed bewaard voorbeeld van een historisch gegroeid boerderijcomplex met sterke invloeden van de stedelijke bouwkunst.

- Epse heeft 3 gemeentelijke monumenten.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- "Dankzij sponsoren kunnen jaarlijks gedurende drie dagen in juni ruim 2000 mensen uit Epse en omstreken een fantastisch dorpsfeest beleven met een kermis, live muziek en tal activiteiten voor jong en oud(er)." De Zomerfeesten worden bewust laagdrempelig gehouden om zoveel mogelijk bezoekers te trekken; ze vragen geen entree en ze houden de prijzen van de drankjes zo laag mogelijk. Dat kan mede omdat ze gesteund worden door diverse sponsors en natuurlijk dankzij de medewerking van vele vrijwilligers. Sinds 2019 zijn de Zomerfeesten per dag thematisch ingedeeld. Zo staat de vrijdag in het teken van jongeren, is de zaterdag een familiedag met ‘s avonds een band in de sfeer van de Top 2000 en is het programma op de zondag gericht op kinderen.

- De organisatoren van het Carbid Festival Epse (oudjaarsdag) hebben op hun site mooie verhalen over hoe die vork in de steel zit, dus we laten ze hierover graag zelf aan het woord: "Heel lang geleden, omstreeks het jaar 900, toen er nog geen boze geesten waren, was er op het platteland van de Achterhoek geen reet te doen en het was er zo rustig en stil dat een aantal Germanen het hoog tijd vond voor een feestje: 'Het joelfeest'. Men denkt dat het carbidschieten uit deze tijd stamt, rond het jaar 900, hoewel er toen natuurlijk nog geen carbid te koop was bij de lokale supermarkt. Carbid werd voor de Tweede Wereldoorlog gebruikt voor fietsverlichting. Ook werd het - toen er nog geen flessen met acetyleengas te krijgen waren - door de meeste dorpssmeden gebruikt om te lassen. Er was dus eenvoudig aan te komen. Melkbussen waren op het platteland ook ruim voorhanden. Een en een is twee, en zo ontrond een traditie, eentje die de laatste jaren weer steeds populairder wordt en dus ook het ontstaan van het Carbid Festival heeft veroorzaakt.

Er was eens een hangkeet in Epse met een nevenvestiging aan de Oude Larenseweg en een vriendengroep uit Gorssel en omstreken. De twee afzonderlijke groepjes kenden elkaar via Scouting en er werd besloten om het 'carbid-schiet-feest' gezamenlijk te vieren. Na een paar knallen waren alle lokale geesten wel verjaagd dus moesten we op zoek naar nieuwe geesten en zo is het idee ontstaan om er een thema aan te verbinden. Voor degenen die nog niet (zo vaak) bij ons langs geweest zijn even een korte uitleg: Carbid is een anorganische verbinding van calcium en koolstof, die bij aanraking met water een explosief gas vormt. Festival is een veelal jaarlijks terugkerend evenement van geÏnteresseerden over een bepaald onderwerp. Omdat deze combinatie precies bij ons aansluit hebben we deze een jaar of wat geleden gekozen als vervanging van enkel 'carbid schieten' als naam voor ons evenement. De 'naam' carbid schieten bevat in plaats van festival het woord schieten, een werkwoord, dit suggereert wellicht ten onrechte dat het ons doel is hard te werken. Ons doel is toch vooral een gezelig feest voor jong en oud, met een drankje en eventueel een hapje om het jaar samen af te sluiten."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Werkgroep 'Zandweg blijft' is een groep bewoners van de Oude Larenseweg die een veilige oplossing wil voor de fietsers tussen Harfsen en Epse. Fietsers ervaren de Lochemseweg (N339), de hoofdroute tussen de beide dorpen, als onveilig, omdat ze de weg moeten delen met overig verkeer. De op veel plaatsen kaarsrechte weg nodigt uit om harder te rijden dan de toegestane 60 kilometer per uur. Wij maken ons zorgen over de plannen van provincie Gelderland en gemeente Lochem om het fietspad langs de Oude Larenseweg en de Driekieftenweg te verbreden en te verharden met asfalt. Voor de overige weggebruikers blijft er een smalle strook over. In 2016 is uit een onderzoek al gebleken dat de Oude Larenseweg geen realistisch alternatief is voor de fietsroute langs de N339. Bovendien bestaat hiervoor geen draagvlak onder de omwonenden. Toch is nu opeens deze alternatieve optie weer in beeld. Waarom maken wij ons zorgen? Omdat een verhard fietspad de verkeersveiligheid van de Oude Larenseweg en de Driekieftenweg in gevaar brengt. Omdat de prachtige beuken die er staan geen asfalt verdragen. Omdat het idyllische karakter van deze eeuwenoude zandwegen verloren gaat.

Wat willen wij? Wij willen dat de Oude Larenseweg en Driekieftenweg in Epse voor alle verkeergebruikers veilig zijn: voor fietsers, voor wandelaars en voor aanwonenden met de auto. Dat kan alleen als het zandwegen blijven. De zandwegen zijn belangrijk voor de biodiversiteit in het Epserbos. Nu verblijven er dassen, marters, slangen, reeën, padden, kikkers, vossen en talrijke vogels en insecten. Hun natuurlijk leefgebied zal door de komst van een fietssnelweg worden versnipperd. Wij willen deze natuurwaarden behouden. De Oude Larenseweg en de Driekieftenweg maken deel uit van het cultuurhistorisch erfgoed van de Achterhoek. Ze bestaan al veel langer dan 250 jaar. Wij zijn voor het behoud van deze cultuurhistorische waarden. Wij hebben drie historische kaarten gevonden, die op een prachtige manier de ontwikkeling van de Oude Larenseweg en Driekieftenweg door de eeuwen heen inzichtelijk maken. Vind jij ook dat deze zandwegen zandwegen moeten blijven? Teken dan de petitie 'Red de Zandweg'!"

- Hassinkbos.

- "In 2017 hoorde de Speeltuinvereniging dat de gemeente een bedrag beschikbaar had voor speelvoorzieningen in het dorp. Dat geld was afkomstig van de projectontwikkelaar van nieuwbouwwijk Waterdijk-West. Omdat er voor een speeltuin in de nieuwbouwwijk weinig plaats was en het beheer niet door de gemeente uitgevoerd zou worden, heeft Speeltuinvereniging Epse voorgesteld speeltuin de Korenkamp op te knappen en geschikt te maken voor meer kinderen van verschillende leeftijden. Een speeltuin die alle kinderen uitnodigt om op een veilige manier (samen) buiten te spelen en te bewegen. Het moet een speeltuin zijn die niet alleen in de basisbehoeften voorziet, maar ook op een speelse wijze invulling geeft aan de ontdekkingsdrang van kinderen. Daarnaast is de speeltuin een ontmoetingsplek voor mensen in de buurt en draagt de inrichting bij aan een comfortabel verblijf van de verzorgers. Dit verlangt scherpe keuzes in de aan te brengen voorzieningen, speeltoestellen alsook een weloverwogen (landschappelijke) inrichting die de speeltuin weer een centrale plek geeft in de wijk.

Maar hoe moest die nieuwe speeltuin eruit gaat zien, met welke nieuwe speeltoestellen? Aan wie kun je dat beter vragen dan aan de kinderen zelf. In samenwerking met de J. v.d. Hoevenschool hebben kinderen van groep 1 tot en met 8 met tekeningen en wensenlijstjes laten zien hoe hun ideale speeltuin eruit ziet. De achtbaan en (air)trampoline werden vaak genoemd, maar ook een dubbele schommel, waterspeelplaats, grote glijbaan en een kabelbaan stonden hoog op het verlanglijstje. Een grote wens vanuit de oudere jeugd was een trapveldje naast de speeltuin. Met doeltjes en een tribune.

Meerdere leveranciers reageerden op de offerteaanvraag. De werkgroep was het meest gecharmeerd van het plan van Eibe. Wim Hoeksema van Eibe: ‘In tegenstelling tot de huidige situatie in Epse bedient de speeltuin die wij hebben ontworpen kinderen van alle leeftijden, met de speeltoestellen geclusterd per leeftijdscategorie. Ook met mindervaliden is rekening gehouden door speeltoestellen als een stawip en een vogelnestschommel. De speeltoestellen sluiten aan bij de wensen en eisen van de huidige tijd. Naast klimmen, klauteren en schommelen, wordt er ook een waterspeelplek ingericht. De nieuwe speelinrichting is met name gericht op samenspelen en interactie. Naast de speeltuin wordt ook het trapveld vernieuwd. Conform de wensen van de jeugd zal dit worden ingericht als een pannaveld. Het doel hierbij is dat de inrichting uitnodigt om meer te bewegen. Het huidige trapveld is vrij groot en statisch en daardoor minder spannend. Op dit pannaveld kunnen, naast een groot veld, kleinere voetbalveldjes worden ingericht en kan er gelijktijdig worden gespeeld.’

Al gauw werd duidelijk dat de realisatie van het complete plan inclusief het grondwerk, meer dan 100.000 euro zou gaan kosten. De 10.000 euro van de projectontwikkelaar was een mooie start, maar de werkgroep is anderhalf jaar bezig geweest om de rest van het bedrag bij elkaar te krijgen. Met name de subsidie van de Provincie Gelderland (25.000 euro), het VSB Fonds (20.000 euro) en de Rabobank (10.000 euro), hebben daar flink aan bijgedragen. Maar ook lokale ondernemers hebben met sponsoring een enorme bijdrage geleverd aan het realiseren van het plan. Toen de magische grens van een ton in zicht kwam, is besloten de toestellen en het multicourt te bestellen. Extra leuk is dat het gelukt is om het plan te realiseren in het jaar dat Speeltuinvereniging Epse 60 jaar bestaat (2019). Dubbel feest!" De reportage in de Berkelbode d.d. 31-7-2019 n.a.v. de feestelijke heropening van de heringerichte speeltuin noemt het 'de mooiste speeltuin in de gemeente Lochem'.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Epse, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Oude en recente foto's van Epse op Facebook.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Epse (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Epse en Joppe.

- Nieuws: - Nieuws uit Epse en Joppe van de Dorpsraad op Facebook.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsraad Epse en Joppe heeft als doel om samen met de bewoners op te komen voor een leefbare gemeenschap in al haar facetten. Het gaat om belangen die de leefgemeenschap als geheel ten goede komen. Naar aanleiding van het Dorpsplan (2011) zijn verschillende activiteiten en werkgroepen gestart die de Dorpsraad en de samenwerking met de bevolking ondersteunen. Het bestuur heeft regelmatig overleg over deze punten met de kernwethouder en kerncontactfunctionaris van de gemeente Lochem. Wij willen voor onze inwoners een aanspreekpunt zijn voor thema’s als wonen, zorg en welzijn, sociaal leven, economische bedrijvigheid, infrastructuur/verkeer en veiligheid. Het kan gaan over bestaande en toekomstige voorzieningen, over ontwikkelingen die jongeren en ouderen raken."

- Sport: - Sportvereniging Epse heeft afdelingen voor badminton, bridge, gymnastiek, hockey, voetbal en volleybal.

- Samenwerkende seniorenafdeling Epse Gorssel Combinatie.

Reacties

(2)

Ik ben op zoek naar de naamsverklaring van Epse

Die moest ik inderdaad nog toevoegen. Ik heb zojuist hierboven vermeld wat de deskundigen op dit gebied hierover te melden hebben.
P.S. nog van harte gefeliciteerd met uw welverdiende Zilveren Knoop! ( https://www.lochemsnieuws.nl/2019/05/10/zilveren-knoop-voor-mr-vvv-jacob... ).
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen