Status

- Ellemeet is een dorp in de provincie Zeeland, op het schiereiland en in de gemeente Schouwen-Duiveland. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1960. In 1961 grotendeels over naar gemeente Middenschouwen (een klein deel ging naar de gemeente Westerschouwen), in 1997 over naar gemeente Schouwen-Duiveland.

- Wapen van de voormalige gemeente Ellemeet.

Naam

Oudere vermeldingen
1236 Henricus de Ellimed, 1313 Ellemeet, 1330-1331 Ellemeed, 1573 Ellemeeth.

Naamsverklaring
Meet is een variant van made 'hooiland', dat in Zeeland speciaal gebruikt werd als aanduiding voor vochtig land dat door greppels in smalle stroken was verdeeld. Het eerste deel is wel verklaard als de persoonsnaam Ello.(1)

Ligging

Ellemeet ligt ZW van Scharendijke en grenst in het O aan het begin van de Brouwersdam (de weg naar Goeree-Overflakkee) en in het N aan de Noordzee.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Ellemeet 66 huizen met 467 inwoners, verdeeld in de gelijknamige buurtschap 39/277 (= huizen/inwoners) en de buurtschap Oudendijk 27/190. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 140 huizen met ca. 350 inwoners.

Geschiedenis

Het dorp lag vroeger meer naar het zuidoosten. Na de Watersnoodramp van 1953, die ook hier grote vernielingen aanricht, besluit men het dorp opnieuw op te bouwen op de resten van de meer naar het NW gelegen buurtschap Oudendijke, die na de herindelingen van 1961 officieel de naam Ellemeet krijgt. Het dorp heeft geen kerk meer sinds die tijdens het beleg van Zierikzee in 1575 werd verwoest en niet werd herbouwd. Tegenwoordig bestaat het dorp voor een groot deel uit vakantiewoningen en campings.

Meteoriet
Het dorp is bekend bij geologen, omdat hier in 1925 enkele meteorieten zijn ingeslagen. Ook de naam van buurdorp Serooskerke wordt in dit verband genoemd. De plaatsen waar de stenen insloegen, lagen namelijk in het grensgebied van de beide dorpen. Er is er één bewaard gebleven. Deze is te zien in Museum & Sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht. In de nacht van 18 op 19 augustus 2014 is de brandkast van Sonnenburgh gestolen. De inbrekers zullen allicht op geld of andere voor hen waardevolle spullen zijn uit geweest, maar die zaten er niet in. De meteoriet van Ellemeet zat er wél in. Die is voor inbrekers natuurlijk waardeloos, maar uit cultuurhistorisch oogpunt zeer waardevol. Gelukkig heeft men de steen op 22 augustus 2014 alweer teruggevonden.

Recente ontwikkelingen

- Basisschool 't Mêêtje is na afloop van schooljaar 2014-2015 gesloten. In dat schooljaar waren er nog maar 21 leerlingen, en dat was te weinig om nog verantwoord door te kunnen gaan.

- Bestemmingsplan Kerkwerve, Noordwelle, Ellemeet, Serooskerke en Scharendijke.

- De gemeente zou anno 2018 graag zien dat de inwoners aan de slag gaan met het opstellen van een Dorpsvisie Ellemeet. De Dorpsraad zou het budget daarvoor liever uitgeven aan een speelveld waar jong en ouder kunnen sporten en elkaar kunnen ontmoeten, en waarvan uit een enquete is gebleken dat daar behoefte aan is. Volgens wethouder Jacqueline van Burg wordt met de Dorpsvisie echter meer beoogd dan alleen 'het oplossen van knelpunten': "Het gaat ook over een stip op de horizon in de verdere toekomst. We willen met elkaar een brede dialoog aangaan. Die dialoog gaat ook over bijvoorbeeld ouderen, eenzaamheid, over kinderen die wegvallen en over ontwikkeling van recreatie. Daar zou voor de korte termijn kunnen uitkomen dat er iets met dat speelveld moet worden gedaan. Wat we noemen: laag hangend fruit." (bron en voor nadere informatie zie: PZC, 31-1-2018) Wethouder en dorpsraadvoorzitter gaan nog verder met elkaar in overleg.

- De Dorpsraad en lokale kunstenaars ontwikkelen anno 2019 plannen om het dorp op de kaart te zetten als 'kunst- en cultuurdorp Ellemeet'. Zo is schrijver Anne-Marie Maartens samen met de Dorpsraad bezig met de realisatie van een vaste, drie kilometer lange poëzieroute, waar mensen op de fiets of te voet langs kunnen trekken, tussen dorp en strand. De kunstenaars uit het dorp denken mee over activiteiten of andere invullingen. Het resultaat wordt opgenomen in de beoogd in 2019 te verschijnen Dorpsvisie.

Bezienswaardigheden

- Molen ‘t Hert (Weelweg 14), voorheen de Oostermolen, het enige rijksmonument van het dorp, is een grensgevalletje, gelegen in het buitengebied tussen de kernen Ellemeet in het NW, Scharendijke in het NO en Elkerzee in het ZZO. De molen had voorheen als postcode 4323NA in eerstgenoemd dorp, en heeft tegenwoordig postcode 4322NC in Scharendijke, en is in het verleden ook tot Elkerzee gerekend geweest, maar wij hebben de indruk dat de molen in de praktijk tot eerstgenoemd dorp wordt gerekend en daar ligt hij ook het dichtst bij, vandaar dat wij hem hier beschrijven. Het is een ronde stenen grondzeiler met de functie korenmolen en dateert uit 1748. De molen was in bedrijf tot 1996 waarna de molen en het builhuis zijn gerestaureerd. In het builhuis bevindt zich de buil; deze wordt, via een tussendrijfwerk, door de molen aangedreven. Boven op de molen staat een windwijzer in de vorm van een hert. Er wordt tegenwoordig op vrijwillige basis graan gemalen. Geopend als de molen draait en na telefonische afspraak (tel. 0111-651446). - Filmpje van Molen 't Hert met draaiende wieken.

In 2013 maakte molenaar Martin van Steen van Molen De Lelie in buurkern Elkerzee bekend dat hij vrijwilligers zocht die buurmolen 't Hert in Ellemeet nieuw leven in willen blazen. Samen met de Dorpsraad en de molenaar van de molen in Zonnemaire wil Van der Steen vrijwilligers opleiden die 't Hert weer vaker laten draaien. De molen van Van der Steen is met ruim 1,2 miljoen omwentelingen in 2012 een van de meest draaiende molens van Zeeland. 't Hert maakte dat jaar nog geen 18.000 omwentelingen. Om een molen in goede staat te houden is het beter als hij regelmatig draait. Om hier verandering in te brengen, kan iedereen van 16 jaar of ouder een opleiding volgen. Ook zoeken Van der Steen en de dorpsraad mensen die rondleidingen willen verzorgen en helpen bij werkzaamheden als gras maaien en ander onderhoudswerk. Of dit inmiddels al vruchten heeft afgeworpn, is ons nog niet bekend.

- Stichting Monumenten Schouwen-Duiveland beheert de travalje (hoefstal) in Ellemeet. Tijdens Open Monumentendag (2e zaterdag van september) worden er net zoals vroeger paarden beslagen in de 5 travaljes die de stichting beheert. Het gehamer en gevijl en de pregnante geur van het hoorn van de hoef dat schroeit onder het hete ijzer trekt altijd veel bekijks.

Jaarlijkse evenementen

- Ellemeet is een van de dorpen aan de Schouwse kust waar jaarlijks een Straô wordt gehouden (1e zaterdag van maart). Het 'Straô-rieën' was en is een folkloristisch feest dat zijn oorsprong vindt in een ver verleden en dat alleen op Schouwen bekend was. Jonge boeren en knechts reden met hun paard de zee in om de voeten van deze dieren te wassen. Na deze rituele wassing reed men terug naar het dorp om verschillende keren rond het dorp te rijden. Het rijden begint op zaterdag in Renesse 8 weken voor Pasen, en eindigt 4 weken voor Pasen in Serooskerke. Het voor Nederland unieke evenement is in 2018 op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed geplaatst. Na het rijden is er groot feest met o.a. ringsteken en de verkoop van 'schroosels' (platte dunne kruidenkoek). Zie ook de Uitleg over de traditie van de Straô op de dorpssite van Noordwelle. Dit evenement vindt tegenwoordig alleen nog plaats in de dorpen Burgh-Haamstede, Ellemeet, Noordwelle, Renesse, Scharendijke en Serooskerke. Vroeger hielden Elkerzee, Brouwershaven, Dreischor en Moriaanshoofd ook 'straô-feest'.

- Van mei t/m augustus zijn er in totaal 3 Rommelmarkten in het dorp. Voor de actuele data zie de Facebookpagina van het Dorpshuis hieronder.

Natuur en recreatie

- Familiestrand en watersportstrand, met strandpaviljoen. (Zee)surfen, honden en paardrijden toegestaan. Van 15 mei t/m 15 september zijn paarden uitsluitend toegestaan tussen 19:00 en 10:00 uur. Honden zijn het gehele jaar toegestaan, maar dienen van 15 mei t/m 15 september tussen 10:00 en 19:00 uur wel aan de lijn te lopen.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Ellemeet, met laagsteprijsgarantie!

Links

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Ellemeet is voor zover ons bekend nog niet met een website of -pagina op het internet aanwezig.

- Dorpshuis: - Dorpshuis 't Durpsuus voorziet in de behoefte aan geschikte ruimte voor diverse activiteiten in Ellemeet. Wil je de ruimte huren voor jezelf of om iets op te starten? Vraag naar de mogelijkheden. Er zijn diverse clubs waar je lid van kunt worden, zoals yoga, biljarten, soos en een eetclubje. Je kunt altijd een keertje komen kijken bij een van deze bijeenkomsten. Heb je iets te vieren dan zijn er mogelijkheden voor feesten en partijen van 20 tot 100 personen. Wij kunnen het geheel voor je regelen zodat jij kunt genieten met de gasten. Vergaderen is ook mogelijk in een privé ruimte, dit kan ook geheel verzorgd worden met lunch etc. Met gebruik van groot scherm/beamer.

- Genealogie: - Van het oude dorp resteert nog de begraafplaats aan de Hogeweg. Onder de link vind je een overzicht van de aldaar begravenen, inclusief foto's van de grafzerken.

Trivia

- Van 1699 tot 1722 was er ook een VOC-schip Ellemeet.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)