Status

- Elkenrade is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Gulpen-Wittem. T/m 1981 gemeente Wijlre. In 1982 over naar gemeente Gulpen, in 1999 over naar gemeente Gulpen-Wittem.

- De buurtschap Elkenrade heeft, als een der weinige buurtschappen van de gemeente Gulpen-Wittem, een eigen postcode (6289) en plaatsnaam in het postcodeboek, is daarmee een formele woonplaats, en valt daarmee formeel niet onder een nabijgelegen dorp. In de praktijk zal de buurtschap onder het dorp Wijlre vallen.

- De buurtschap Elkenrade heeft officiële, blauwe plaatsnaamborden en heeft daarmee een bebouwde kom.

Naam

In het Limburgs
Elkerao.

Oudere vermeldingen
1147 Allecenrode, 1280 Helkenrode, 1840 Elkenraad.

Naamsverklaring
De identificatie van de oudste vorm is onzeker. Men gaat uit van de betekenis rade, rode, ‘rooiing, ontginning’ van de persoon Aliko.(1)

Ligging

De buurtschap Elkenrade ligt rond de gelijknamige weg, NO van het dorp Wijlre, op de Krekelsberg, die onderdeel is van het Plateau van Ubachsberg, en ligt verder ZW van het dorp Ubachsberg en NW van het dorp Eys.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Elkenrade 21 huizen met 116 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 40 huizen met ca. 85 inwoners.

Recente ontwikkelingen

- Afgelegen plaatsen zoals Elkenrade zijn lange tijd niet op de riolering aangesloten geweest, omdat dat een kostbare zaak is en dus 'onrendabel' werd bevonden. Rond 2000 zijn gemeenten echter om milieu-redenen vanuit het Rijk verplicht geworden om overal hetzij riolering aan te leggen, hetzij een gelijkwaardige alternatieve voorziening te treffen. In dat kader is de buurtschap in 2000 op de riolering aangesloten.

Bezienswaardigheden

- Elkenrade is een qua landschap en bebouwing uniek en zeer idyllisch en landelijk plaatsje, met de meeste huizen uit Kunradersteen en vakwerk. Bijzonder voor een buurtschap is dat het hier geen lintbebouwing is, maar een bescheiden komvorming, rondom gelegen in het groen.

Evenementen

- De Processie in buurdorp Wijlre wordt gehouden op de zondag van de zomerkermis (mei). Een week later wordt er weer een - kleinere - processie gehouden. Als de processiemars uittrekt, is Schutterij St. Maternus altijd present. Ze begeleiden de menigte naar Elkenrade, Stokhem, Cartils of Etenaken. Waar de processiemars naartoe trekt hangt af van het jaar. In de oneven jaren trekt de grote processie naar Elkenrade en de kleine processie naar Stokhem, en in de even jaren trekt de processie naar Cartils en Etenaken. - Videoreportage Processie Elkenrade 2015, door Henk Kroese.

Natuur en recreatie

- De Elkenraderweg van Wijlre naar Elkenrade is een populaire klim voor wielrenners. De klim wordt door een afdaling in twee delen opgeknipt, waarvan het eerste een stuk zwaarder is, zowel fysiek als mentaal.

Beeld

- Reportage over Elkenrade voor RTV Maastricht (2013).

- Diaserie van Elkenrade door Sabina Boddem.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)