Eexterzandvoort

Plaats
Dorp
Aa en Hunze
Drenthe

eexterzandvoort_desnoots.jpg

Eexterzandvoort, een van de kleinste dorpen van Drenthe, heeft mooi wél een eigen zangkoor. Menig groter dorp kan ze dat niet nazeggen. En Koor Desnoots is nog het leukste koor van Noord-Nederland ook! Dat staat tenminste op hun site...

Eexterzandvoort, een van de kleinste dorpen van Drenthe, heeft mooi wél een eigen zangkoor. Menig groter dorp kan ze dat niet nazeggen. En Koor Desnoots is nog het leukste koor van Noord-Nederland ook! Dat staat tenminste op hun site...

eexterzandvoort_plaatsnaambord.jpg

Het kleine dorp Eexterzandvoort is toch groot/dichtbebouwd genoeg om een 'bebouwde kom' te hebben en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden), met 30 km-zone. Overigens vinden wij het lelijk staan om plaatsnamen, hoe lang ook, af te breken.

Het kleine dorp Eexterzandvoort is toch groot/dichtbebouwd genoeg om een 'bebouwde kom' te hebben en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden), met 30 km-zone. Overigens vinden wij het lelijk staan om plaatsnamen, hoe lang ook, af te breken.

eexterzandvoort_bord_einde_kom.jpg

Het staat toch veel netter om Eexterzandvoort gewoon als één aaneengesloten woord te schrijven? Dan maak je gewoon het bord of portaal wat breder. Zoals hier bij het einde-komportaal, waar het dus wél kan. (© van beide plaatsnaambordfoto's: H.W. Fluks)

Het staat toch veel netter om Eexterzandvoort gewoon als één aaneengesloten woord te schrijven? Dan maak je gewoon het bord of portaal wat breder. Zoals hier bij het einde-komportaal, waar het dus wél kan. (© van beide plaatsnaambordfoto's: H.W. Fluks)

eexterzandvoort_glasvezel_kopie.jpg

Waar een klein dorp groot in kan zijn: het minidorp Eexterzandvoort heeft mooi wél als eerste kern in Drenthe sinds 2016 een glasvezelnetwerk naar Zweeds model. Andere kernen in de gem. Aa en Hunze, Borger-Odoorn en Tynaarlo kunnen hierop aanhaken.

Waar een klein dorp groot in kan zijn: het minidorp Eexterzandvoort heeft mooi wél als eerste kern in Drenthe sinds 2016 een glasvezelnetwerk naar Zweeds model. Andere kernen in de gem. Aa en Hunze, Borger-Odoorn en Tynaarlo kunnen hierop aanhaken.

Eexterzandvoort

Terug naar boven

Status

- Eexterzandvoort is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Aa en Hunze. T/m 1997 gemeente Anloo.

- Het kleine dorpje Eexterzandvoort is toch groot / dichtbebouwd genoeg om een 'bebouwde kom' te hebben en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden), met 30 km-zone.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1840(1) Zandvoort. Ook buur-buurtschap Gieterzandvoort heet in de Volkstelling van 1840 nog 'gewoon' Zandvoort. Wij hebben de indruk dat het in die tijd, mede gezien de naamgevingen toen, één buurtschap was, die onder twee gemeenten viel (resp. Anloo en Gieten). Tegenwoordig wordt Eexterzandvoort als dorp beschouwd (vanouds een buurtschap van het dorp Eext) en Gieterzandvoort als buurtschap (van het dorp Gieten).

Naamsverklaring
Samengesteld uit zand en voorde, dat hier de betekenis 'droge weg door drassig land' kan hebben.(2) In dit geval met het voorvoegsel Eexter-, als 'Zandvoort onder Eext', om het te onderscheiden van buur-buurtschap Gieterzandvoort, 'Zandvoort onder Gieten'.

Terug naar boven

Ligging

Eexterzandvoort ligt NO van Gieten en Eext. De plaats heeft een compact dorpskerntje aan en rond de Dalweg. Het dorpsgebied grenst in het NO aan de Hunze of Oostermoersevaart, en in het ZO aan de N33.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Eexterzandvoort, toen dus nog gewoon Zandvoort geheten, 3 huizen met 42 inwoners (dat was dus alleen het deel van het toenmalige Zandvoort dat nu Eexterzandvoort heet. Het deel van het toenmalige Zandvoort dat nu Gieterzandvoort heet, staat onder die plaatsnaam vermeld). Dat is dus gemiddeld 14 mensen in 1 huis!, wat ook in die tijd beduidend meer dan gemiddeld was (het meest voorkomend in die tijd was 6 tot 10 mensen in 1 huis). Tegenwoordig heeft het dorp ca. 60 huizen met ca. 150 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In den beginne
Pas aan het eind van de 18e eeuw vestigen zich mensen in het gebied dat we nu kennen als Eexterzandvoort. De Nederlands Hervormde gemeente Anloo vermeldt in 1799 de doop van Jan, zoon van Klaas Jans en Grietje Christiaans, in haar kerkboek. Als woonplaats is genoteerd "... in de Eexterdallen tussen Eext en Eexterveen." De meeste bewoners zijn hier neergestreken tussen 1840 en 1900 en woonden ten zuiden van de Nieuwedijk. De mensen die hier kwamen wonen stichtten kleine landbouwbedrijfjes en werden daarom ook wel keuterboeren genoemd. De woningen werden veelal midden in het land gebouwd. Dat was handig omdat veel werk in die tijd nog met de kruiwagen moest gebeuren.

Situatie rond 1950
De meeste inwoners van Eexterzandvoort vonden tot ver in de 20e eeuw hun bestaan in de landbouw. Omstreeks 1950 waren er nog 31 boerenbedrijfjes, meest keuterboeren. Verder woonden er nog 7 landarbeidersgezinnen met soms een eigen melkkoe of een paar geiten voor de melk. Het bouwplan was beperkt. Vanwege de hoge zuurgraad van de grond voldeden rogge en aardappelen beter dan tarwe en gerst. Ook werd wel haver verbouwd en gevoerd aan de paarden. Na de oogst van de rogge (juli en augustus) werden vaak knollen geteeld, een prima voer voor de koeien. Voor datzelfde doel werd meestal ook nog een perceel voederbieten verbouwd. Ook zag je een enkel perceel suikerbieten. Twee personen vonden hun bestaan in de handel in vee, stro, hooi, en dergelijke. Het dorp had verder een bakker, een smid, een winkelier, een huisslachter tevens rietdekker, een hoofd van de openbare lagere school en een paar rustende landbouwers zonder A.O.W. (die toen nog niet bestond). Bron en zie verder: Geschiedenis van Eexterzandvoort op de lokale dorpssite.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Vandaag de dag is Eexterzandvoort nog altijd een klein, maar levendig dorp op de grens van zand en veen, met zeer betrokken en aktieve inwoners en een uitgebreid verenigingsleven.

Rond 2016 zijn er 6 nieuwe woningen in het dorp bijgebouwd, wat relatief veel is voor een dorp dat voorheen maar ca. 50 huizen omvatte. Juist omdat het dorp zo klein is, hebben die 6 huizen een grote invloed op het landschap en luistert het dus nauw waar die komen te staan. Deze dorpsuitbreiding is daarom een uitvoerig proces geweest, waarbij alle inwoners nauw zijn betrokken, met als gevolg dat Eexterzandvoort zijn open, landschappelijke ruimte heeft behouden.

Diezelfde openheid is, naast gastvrijheid, een goede eigenschap van deze kleine Noord-Drentse gemeenschap, waar nieuwe bewoners zich vrij snel en makkelijk mee kunnen identificeren. Eexterzandvoort is, geschiedkundig gezien, een jong dorp met een oorspronkelijk agrarische achtergrond, waar ieder volledig zichzelf kan zijn en van harte welkom is bij de verenigingen en alle dorpsactiviteiten.

Eexterzandvoort is dus een klein dorp, maar als je naar het aantal verenigingen kijkt én naar de deelname van de inwoners aan de activiteiten van die verenigingen, steekt het menig grotere plaats naar de kroon. Iets om trots op te zijn en te koesteren! En dat doen ze dan ook... Het dorpje heeft een toneelvereniging, een biljartvereniging, een landbouwvereniging, een klootschietclub, een koersbalclub, een vereniging Dorpsbelangen, een (Stichting) Dorpshuis, en een Activiteitencommissie.

- Eexterzandvoort en Gieterzandvoort hebben in september 2016 een glasvezelnetwerk gekregen en gaan daarmee "van slak naar haas", aldus het nieuwsbericht in DvhN (het glasvezelnetwerk verhoogt de internetsnelheid van de deelnemers van 1Mbps naar 200 tot 500Mbps. Dat komt neer op een downloadsnelheid van maximaal 62,5 MB per seconde). Ca. 85% van de huishoudens in deze kernen heeft ingetekend om hieraan mee te doen. Het is het eerste glasvezelnetwerk in Drenthe naar Zweeds model, een zogenoemd open net. Alle aanbieders van internet kunnen onder dezelfde voorwaarden gebruik maken van het glasvezelnet, dat eigendom is van de gebruikers zelf. Het initiatief in deze kernen is van de coöperatie ECO Oostermoer Verbindt. Provincie en inwoners betalen er beide aan mee. De intentie is om in Eexterzandvoort een digitaal café op te zetten om iedereen te laten 'proeven' van wat er allemaal met zo'n snel netwerk mogelijk is. De bedoeling is het netwerk als een olievlek uit te rollen naar andere plattelandsgebieden in het Oostermoergebied. Met de ervaringen uit de proef wil de coöperatie de dekking uitbreiden naar de gemeenten Aa en Hunze, Borger-Odoorn en Tynaarlo, inclusief de buitengebieden. "Het gaat om de leefbaarheid in de buitengebieden, waar voorzieningen de laatste decennia drastisch zijn teruggelopen. Een goede internetverbinding hoort intussen tot de basisvoorzieningen", aldus voorzitter van de coöperatie Jan Hospers. Ook elders in de provincie wordt hard gewerkt aan tientallen glasvezelinitiatieven.

ECO Oostermoer is in 2012 ontstaan uit een initiatief van de werkgroep Eexterzandvoort Energie Neutraal (EEN). Het dorp bleek te klein om gezamenlijk groene energie in te kopen. Dit geldt ook voor andere gemeenschappen, die grootschaliger activiteiten willen ontplooien om onder andere een duurzamer leefomgeving te bevorderen. De oorspronkelijke doelstellingen van EEN werden ‘opgerekt’ en het idee ontstond om een nieuwe organisatie op te richten: een coöperatie met als werkgebied de gemeenten Aa en Hunze, Borger-Odoorn en Tynaarlo. De belangstelling van inwoners uit deze gemeenten was overweldigend. Niet alleen werd het idee breed gesteund, ook wilden tientallen mensen er graag een actieve bijdrage aan leveren. - ECO Oostermoer op Facebook.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Door de ligging tussen de Hondsrug en de rivier de Hunze, met zijn - tegenwoordig gelukkig weer! - meanders, en de omringende waterwingebieden waarin, mede door zelfwerkzaamheid van de inwoners, mooie wandelpaden zijn aangelegd, is er veel te genieten van de omringende natuur. Die kun je bijvoorbeeld bekijken middels de rondwandeling Meander- en Voordewandeling Eexterzandvoort, die start bij het dorpshuis.

- W van Eexterzandvoort ligt het gebied Breevenen, onderdeel van het Hunzedal, beheerd door Het Drentse Landschap. Het ca. 200 ha grote Waterwingebied Breevenen is vele decennia lang een landbouwgebied geweest. Vanaf 1997 heeft Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) het gebied aangekocht met als doel drinkwaterwinning te combineren met natte natuurontwikkeling. Door de landbouw zijn veel van de oorspronkelijke planten en dieren verdwenen. WMD wil het gebied teruggeven aan de - qua flora en fauna - oorspronkelijke bewoners. Maar die hebben daarvoor wel meer water nodig. Daarom heeft WMD de volgende herinrichtingsmaatregelen uitgevoerd: waterpeil verhogen; sloten dempen; drainages verwijderen; en slenken graven. In het gebied worden geen plantensoorten actief teruggebracht. De oorspronkelijke planten en dieren moeten op eigen kracht hun weg terug vinden.

WMD doet wel aan 'passieve natuurontwikkeling', d.w.z. zij zorgt dat de omstandigheden in het waterwingebied aantrekkelijk zijn voor de oorspronkelijke bewoners. Zo bevatten de afwateringssloten en slenken nu het hele jaar water. Dit biedt kansen voor oever- en watervegetaties. WMD verwacht dat in dit gebied de blauwgraslanden en de dotterbloemhooilanden terugkomen. Hierbij is de vochtigheid en de voedselrijkdom van de bodem van essentieel belang. In het gebied vind je nu reeds o.a. snavelzegge, wikke, dagkoekoeksbloem, kale jonker en holpijp.

De natte delen zijn ideaal voor kikkers, libellen en waterinsecten. Andere dieren die je in dit gebied vindt, zijn reeën, hermelijnen, bunzingen, wezels en vossen. De graslanden zijn aantrekkelijk voor weidevogels. In de open stukken kunnen de vogels in alle rust broeden. Ze zoeken naar voedsel tussen het hoge gras. De weidevogels die je in het gebied kunt tegenkomen, zijn kieviet, paapje, tureluur, grutto en watersnip. Je vindt er ook de zeldzame kwartelkoning, die op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten prijkt, omdat hij al decennia veel last heeft van de intensivering van de landbouw. In Drenthe huist overigens een derde van de kwartelkoningen van Nederland. Wie de kwartelkoning wil zien, moet erg zijn best doen. Te horen is hij beter: 'krex-krex'. Het lijkt een beetje op het raspen van een creditkaart over een kammetje (probeer maar uit wat voor geluid dat maakt :-)

In Breevenen streeft WMD naar duurzame, natuurgestuurde waterwinning. In het voorjaar en de zomer wordt het meeste grondwater onttrokken uit de winputten langs de rivier de Hunze en in de winter wordt relatief meer water onttrokken langs de Hondsrug. Op deze manier wordt de natuurlijke omgeving zo min mogelijk belast en profiteert de vegetatie optimaal van de hydrologische omstandigheden.

Een deel van Breevenen is bestemd voor agrarisch natuurbeheer. WMD wil met extensieve veehouderij de leefomstandigheden voor weidevogels in dit deel van het gebied verbeteren. Het beheer met grazende koeien, bemesting met ruige stalmest uit de potstal en hooien zorgt ervoor dat er voldoende voedsel en nestgelegenheid ontstaat voor de jonge vogels. Een beheerboer houdt er Hereford koeien (witte romp, rode kop), een sterk en sober ras, met een rustig karakter. Dit is belangrijk omdat de gebieden opengesteld zijn voor publiek. (bron: Waterleidingmaatschappij Drenthe)

Op de pagina 'Breevenen, kwelnatuur op diepe waterwinning' vind je een verslag van hoe ontwikkeling van de waterwinning en van de natuur in dit gebied hand in hand zijn gegaan. - Voor wie meer over het drinkwaterbeleid in dit gebied wil weten: in het Gebiedsdossier Annen / Breevenen is geïnventariseerd wat mogelijke verontreinigingsbronnen voor het grondwater in dit gebied zijn. Op basis hiervan zijn beschermingsmaatregelen ontwikkeld, gericht op zowel preventie als risicobeheersing.

- Met de gemarkeerde rondwandeling Breevenen (6 km, start bij Zwanenmeer, Oude Groningerweg 18, N van Gieten, ZW van Eexterzandvoort) kun je dit gebied goed bekijken. Wat helemaal handig is, is dat je dan al wandelend (mits je natuurlijk een mobiel of tablet bij je hebt) met de site van Geert Udding over Breevenen de dieren én planten in het gebied kunt herkennen! Hij heeft op zijn site namelijk een pagina met ca. 100 prachtige foto's van plantensoorten in het gebied, én geluidsopnamen van ca. diersoorten (overwegend vogels) in het gebied.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Eexterzandvoort, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Fotoalbums m.b.t. activiteiten en evenementen in Eexterzandvoort.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Eexterzandvoort.

- Belangenvereniging: - Dorpsbelangen Eexterzandvoort komt op voor de belangen van de inwoners. Zij signaleren ideeën, klachten en wensen die bij de bewoners leven, en onderhouden hierover contact met de gemeente en andere organisaties. Waar nodig roepen zij de inwoners op om met elkaar de handen uit de mouwen te steken. Ook beogen zij de betrokkenheid en de gezelligheid in het dorp te vergroten, door regelmatig een feest of een actie te organiseren.

- Dorpshuis: - Dorpshuis d'Aol School (voor niet-Drenten: de voormalige school) is het bruisende hart van de kleine dorpsgemeenschap van Eexterzandvoort. Het is dé ontmoetingsplaats voor evenementen, verenigingsactiviteiten, sportieve activiteiten, familie- en andere feesten. Het dorpshuis wordt beheerd door een stichting.

- Muziek: - Desnoots uit Eexterzandvoort is naar eigen zeggen het leukste koor van Noord Nederland. Koor Desnoots bestaat uit gevorderde en minder gevorderde zangers. Ze hebben echter één ding gemeen; hun enthousiasme voor dit koor is groot. Ondanks de confronterende muzieklessen van Martijn en de wens van het koor om hogerop te komen en kwalitatief goede optredens neer te zetten. En dat ze daar keihard voor moeten werken. Het koor is nog maar net opgestart maar heeft al een erg wisselend repertoire. Van klassiekers van Mozart via The Amercan Songbook en de Sixties naar Afrikaanse liederen. Voor elck wat wils. Waar ze in de toekomst terecht komen zullen ze wel zien. Als er maar gezongen wordt! Op deze pagina kun je een aantal video's van Desnoots bekijken en beluisteren.

- Sport: - Eexterzandvoort heeft nóg een vereniging die hier een eigen vermelding verdient, omdat het voor Drentse begrippen een bijzondere en schaars voorkomende vereniging is, en wel Klootschietvereniging D.L.W. (= De Langste Worp). Vanouds komt het klootschieten namelijk alleen voor in Twente en de Achterhoek. In 1974 'importeren' twee inwoners van het dorpje Fort bij Zuidwolde het naar Drenthe. Sindsdien is het 'klootschietvirus' ook overgeslagen naar andere Drentse dorpen, waaronder dus Eexterzandvoort. Onder de link vind je een toelichting over wat het spel inhoudt.

- Overige verenigingen: - De toneelvereniging studeert elk jaar een nieuw blijspel in. De jaarlijkse toneeluitvoering in het dorpshuis is het culturele hoogtepunt van Eexterzandvoort. Enkele opmerkelijke citaten van de verenigingspagina: "We spelen in het Drents, hoewel er soms merkwaardige soorten Drents worden gesproken. Na de opvoering gaat het feest tot diep in de nacht door, met het hele dorp op de dansvloer. We willen er heel graag nieuwe spelers bij, want de kerngroep is maar klein. En de cultuur van ons dorp stort geheel in als we geen stuk op de planken kunnen brengen. Het leuke is dat we geen van allen enig talent hebben. Dus als je mee wilt doen en nooit eerder op de planken gestaan hebt, kun je bij ons meteen volwaardig meedoen."

Reactie toevoegen