Eerde (Ommen)

Plaats
Buurtschap
Ommen
Salland
Overijssel

Eerde OV landgoed [640x480].jpg

Eerde, deze buurtschap is vooral bekend van het gelijknamige landgoed

Eerde, deze buurtschap is vooral bekend van het gelijknamige landgoed

Eerde OV landgoed grafkelder [640x480].JPG

Eerde, Landgoed Eerde, grafkelder

Eerde, Landgoed Eerde, grafkelder

Eerde (Ommen)

Terug naar boven

Status

- Eerde is een buurtschap en landgoed in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Ommen. T/m 30-4-1923 gemeente Ambt Ommen.

- De buurtschap Eerde heeft geen eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek (in tegenstelling tot veel andere Ommense buurtschappen zoals bijvoorbeeld het nabijgelegen Giethmen) en is daarom geen formele 'woonplaats': voor de postadressen ligt de buurtschap daarom 'in' (niet alleen de gemeente maar ook de plaats) Ommen. De buurtschap heeft zelfs geen plaatsnaamborden, zodat je niet kunt zien wanneer je de buurtschap betreedt en weer verlaat. Dat laatste is des te curieuzer gezien het feit dat dit een landelijk bekende plaats is, vanwege het gelijknamige landgoed en de evenementen en activiteiten die daar plaatsvinden.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1319 Erde, 1381-1383 Eerde.

Naamsverklaring
Datief enkelvoud van aard 'beploegde of bebouwde grond, bouwland'.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap en het landgoed Eerde liggen ZO van de stad Ommen, aan de weg van Ommen naar het dorp Den Ham (de N341/Hammerweg; het gedeelte van deze weg O en ZO van de kruising met de wegen Steile Oever en Bergsteeg) en rond de wegen Kasteellaan, Kruupweg, Amaliaweg, Baron Van Pallandtlaan, Blekkenhorstweg, Meertjesweg, Eerderveldweg, Junnerdijk, Dennenweg, J.H. Machielseweg en Achterbroekweg. De buurtschap ligt verder NW van het dorp Den Ham, NO van het dorp Lemele en de rivier de Beneden Regge, OZO van het dorp Vilsteren, WZW van het dorp Mariënberg en WNW van het dorp Vroomshoop en is onderdeel van Natuurreservaat Vecht- en Beneden-Reggegebied.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de buurtschap Eerde 14 huizen met 86 inwoners. Tegenwoordig hebben de buurtschap en het landgoed ca. 20 huizen en enkele bedrijfsgebouwen met ca. 55 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Eerde heeft 24 rijksmonumenten.

- Eerde heeft 3 gemeentelijke monumenten.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De in insecten gespecialiseerde fotograaf Quinten Bulte heeft in juni 2018 een bezoek gebracht aan natuurgebied het Eerder Achterbroek, en daar enkele bijzondere dieren op een bijzondere manier op de foto gezet. Het betreft de vlinders het groentje (die op de foto straalaandrijving lijkt te hebben, maar in werkelijkheid is het een overbelicht pijpestrootje) en het zelden gefotografeerde bont zandoogje, en de spinnen komkommerspin en krabspin.

- In 2012 en 2013 is de voorheen gekanaliseerde rivier de Beneden Regge - tussen stuw Archem bij Lemele en de uitmonding in de Vecht - weer hersteld tot de kronkelende rivier met glooiende oevers, zoals het vanouds altijd is geweest. Dat is beter voor plant, dier en landschap. In dit gebied liggen drie gebieden die het waterschap heeft aangepast, waardoor ze voldoen aan de huidige eisen van waterbeheer. Het gaat om de gebieden Archem-Eerde, Kiekebelt en Dalmsholte. De Regge heeft hier meer ruimte gekregen, waarbij de nadruk ligt op de combinatie van water met (nieuwe) natuur, maar ook water met landbouw. Daarnaast slingert de Regge dus weer en is hij natuurlijker en ondieper gemaakt. De aanliggende percelen zijn ingericht voor periodieke waterberging. Zo verbetert de waterkwaliteit én de veiligheid van de Regge. Door kavelruil is bovendien de landbouwstructuur in het gebied verbeterd. En ook voor recreanten is het gebied aantrekkelijker gemaakt.

- De buurtschap is vooral bekend vanwege het fraaie landgoed Eerde, in 1715 gesticht door baron Werner von Pallandt, nadat hij in 1706 in bezit kwam van het gebied. Het huis werd gesticht op de plaats waar eerst een kasteel heeft gestaan. De eerst bekende bewoner van dat toenmalige kasteel, Evert van Essen (1366), was gehuwd met Margarethe van Eerde. Evert was in de verre omtrek bekend als een berucht roofridder. Van 1924 tot 1931 is de Indiase wijsgeer Krishnamurti eigenaar geweest van het landgoed. Omdat deze periode het meest bekend is vanwege de Sterkampen die Krishnamurti organiseerde op de nabijgelegen Besthmenerberg, hebben wij dit onderwerp beschreven bij de buurtschap Besthmen.

Sinds 1933 zijn het kasteel en landgoed de thuisbasis voor International School Eerde, inmiddels onderdeel van Landstede. Landstede huurt het kasteel van Natuurmonumenten, die al sinds 1949 als natuurbeschermer op het landgoed actief is. In 2010 is Natuurmonumenten gestart met een omvangrijk landschapsherstelproject op het landgoed. In totaal krijgen 300 landschapselementen, zoals bomenrijen, houtwallen, heideveldjes en esranden een opknapbeurt. Dit gebied staat bekend als een van de gaafste overgebleven voorbeelden van kleinschalige kampen- en heideontginninglandschappen. Het landschap lijdt echter onder slijtage. Oude eiken sterven, bomenrijen worden minder herkenbaar en heideveldjes groeien dicht.

Vandaar dat Natuurmonumenten een herstelplan heeft opgesteld en vanaf 2010 uitvoert. Gedeputeerde Piet Jansen bij de officiële opening van het gerenoveerde koetshuis in 2011: “De ontwikkeling van landgoed Eerde is een geweldig mooi en integraal plan. Het draagt bij aan een heleboel zaken die wij als provincie belangrijk vinden: ruimtelijke kwaliteit, cultuur, natuur en landschap, landbouw, innovatie, recreatie en toerisme, onderwijs, milieu en economie."

Het parkbos bij het kasteel heeft in 2016 zijn oorspronkelijke ontwerp teruggekregen. De oude eiken zijn allemaal gerooid en er zijn nieuwe bomen voor teruggekomen in de Franse 'quinconcestijl'. Het kasteel dateert uit 1715 en toen was het gewoonte om de eiken in een strakke vorm te plaatsen, net als de 5 stippen op een dobbelsteen. Hoewel in dit geval de middelste boom niet werd geplant, noemde men de stijl wel de 'quinconce'. Van de oorspronkelijk eiken was nog maar een klein aantal over en die waren in slechte staat. Daarom is het oude bos in een keer geheel gekapt en herplant, met 500 eiken van ongeveer 5 meter hoog. Het plan maakt deel uit van het project Eerde 2020, een 10-jarenplan om de oude grandeur van het landgoed te herstellen. - Nadere informatie over het landgoed van beheerder Natuurmonumenten. - Biografie A.W. baron Van Pallandt van Eerde.

- Staatsbosbeheer heeft in 2018 gewerkt aan natuurherstel van de Sahara, een groot stuifzandgebied NO van buurtschap Eerde. Staatsbosbeheer heeft hier 6 hectare bos verwijderd om zo 2 stuifzandgebieden met elkaar te verbinden, waardoor een aaneengesloten stuifzandgebied van ongeveer 21 hectare is ontstaan. Hierdoor krijgen de voor het stuifzand kenmerkende, maar kwetsbare planten en dieren meer kans om zich te ontwikkelen. Daarnaast wordt de natuur beter bestand tegen stikstofuitstoot. De maatregelen zijn onderdeel van het landelijke Programma Aanpak Stikstof. Met de maatregelen wil Staatsbosbeheer de soortenrijkdom in het gebied versterken. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om zandkuilen voor reptielen en voldoende planten voor insecten. Ook moeten de maatregelen zorgen voor meer afwisseling tussen droog, nat en bosrijk gebied om alle diersoorten genoeg beschutting en voeding te bieden.

- Staatsbosbeheer heeft in 2018 ook het heidelandschap op het Eerderveld hersteld, door delen van de heide te plaggen, te maaien en sloten te dempen en te verleggen. Daarbij zijn kleinere gebieden samengevoegd door op strategische plekken delen van het bos te verwijderen.

- "Provinciale Staten hebben in oktober 2020 het definitieve Provinciaal Inpassingsplan (PIP) voor Regge - Eerderhooilanden vastgesteld. Eerderhooilanden maakt deel uit van Natura 2000-gebied Vecht- en Beneden-Reggegebied. In Eerderhooilanden, gelegen bij buurtschap Eerde, op de grens van de gemeenten Ommen en Twenterand, wordt de loop van de Regge hersteld met een natuurlijke kronkeling en hogere waterpeilen. Dit doen we omdat het in Eerderhooilanden nu te droog is. Met de maatregelen kunnen zich onder meer de gewenste stroomdalgraslanden en beekbegeleidende bossen ontwikkelen. Om deze natuurontwikkeling te bereiken moet een aantal werkzaamheden worden uitgevoerd die niet passen binnen de geldende bestemmingsplannen. Dit Provinciaal Inpassingsplan maakt de gewenste nieuwe inrichting mogelijk. Het gebied Eerderhooilanden krijgt in het PIP een nieuwe, passende bestemming. Concreet betekent dit dat gronden die nu nog een agrarische bestemming hebben, in dit PIP een natuurbestemming krijgen. Ook wordt de huidige natuurbestemming in het PIP aangepast, omdat binnen deze bestemming nu nog activiteiten zijn toegestaan die de uitgevoerde herstelmaatregelen weer ongedaan kunnen maken, zoals het graven en dempen van sloten." (bron: Provincie Overijssel, december 2020)

Terug naar boven

Overnachten

- In het bosrijke gebied ZO van de stad Ommen ligt Kampeerterrein Eerde van Scouting Nederland, een klein en rustig kampeerterrein. Het terrein is verdeeld in een aantal besloten groepsterreinen ieder met zijn eigen kampvuurplaats en watertappunt. Pionierhout en tonnen voor vlottenbouw zijn voor een klein bedrag te huur. Dit is een van de weinige terreinen in Nederland waar je nog heerlijk primitief kunt kamperen. Op het terrein zijn weinig voorzieningen en dat heeft juist zijn charme. De enige voorziening is stromend water en je kunt er naar de wc. Elektriciteit is er niet aanwezig. Ook kun je hier nog een heerlijk kampvuurtje stoken (als het niet te droog is).

Het terrein wordt beheerd door vrijwiligers van Scouting Nederland en is gelegen in een prachtige omgeving waar je nog echt van de natuur kunt genieten. In de omgeving kun je uitstekend wandelen en fietsen. In de voorheen gekanaliseerde en tegenwoordig weer meanderende Regge kun je zwemmen, vlotvaren en kanovaren. Iets verderop vind je de heidevelden van de Lemelerberg en zandverstuiving de Sahara. In Ommen en Den Ham zijn zwembaden, beide op ca. 3 km afstand. Ook een speeltuin, een pannenkoekenhuis en een midgetgolfbaan zijn in de nabije omgeving te vinden.

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Buurtkrant Rond de Regge (2x per jaar) is via de link ook online te lezen.

- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Rond de Regge is een activiteitenvereniging van de buurtschappen Archem (waar in het kader van de Buurtvereniging ook Nieuwe Brug onder valt), Besthmen, Eerde en Giethmen, die alle rond de rivier de Regge zijn gelegen, in een gebied dat wordt begrensd door de spoorlijn in het N en de N348 (Ommen-Raalte) in het W.

- Zorg en welzijn: - "Zorgboerderij de Meulenhorst ligt tussen Ommen en Den Ham, in het verstilde kampenlandschap van het Eerder Achterbroek bij buurtschap Eerde. Een plek waar rust, stilte en vrede heerst. Op onze zorgboerderij kun je dagbesteding doen. Henk en Nelly Kloppenburg en hun medewerkers begeleiden je daarbij. De zorgboerderij heeft een eigen onderkomen op het erf van de Meulenhorst, waar de familie Blekkenhorst woont en werkt. Heico en Marianne Blekkenhorst runnen op de Meulenhorst een biologisch melkveebedrijf, een ijsmakerij en een winkeltje. En Heico brouwt er met zijn broer Harry het ambachtelijke Pauw bier. Natuurmonumenten is eigenaar van de Meulenhorst en het Eerder Achterbroek en zorgt voor de afwisselende natuur en de rijke cultuurhistorie. Met deze partijen werkt de zorgboerderij nauw samen op en rond de Meulenhorst."

Reactie toevoegen