Echten (Drenthe)

Plaats
Dorp
De Wolden
Drenthe

Echten (Drenthe)

Terug naar boven

Status

- Echten is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente De Wolden. T/m 1997 gemeente Ruinen.

- Onder het dorp Echten valt ook een deel van de buurtschap Oshaar.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1181 kopie 15e eeuw in villa Echtene, 1207-1208 e.v. Echten.

Naamsverklaring
Komt ook voor in de vorm 1263 Egtelte, Egthelte, aangeleund aan namen op -elte. De vorm uit 1181 wordt verklaard als een afleiding van het Oudsaksische êht 'door huwelijk verworven eigendom' met het suffix -unnio. Ook heeft men willen aanknopen bij het Middelnederlandse echten 'verbannen'. Sommigen dachten aan een ontstaan uit aik-iþja-* 'eikenbos'. Zie ook Echten (Fryslân).(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Echten ligt W en N van de A28, W van de stad Hoogeveen en het dorp Fluitenberg, NW van het dorp Zuidwolde, N van de dorpen Veeningen en Fort, O van het dorp Koekange en de stad Meppel, OZO van het dorp Ruinerwold, ZO van de dorpen Oosteinde en Ruinen, Z van het Nationale Park Dwingelderveld en ZW van het dorp Pesse.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Echten 24 huizen met 210 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 150 huizen met ca. 350 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Zwaard
Het zogeheten zwaard van Echten is ca. 3600 jaar oud. Het vertoont enkele opmerkelijke knikken, die vermoedelijk bewust zijn aangebracht. Het is het eerste verbogen zwaard dat in Drenthe is aangetroffen. Hoogstwaarschijnlijk is het destijds een bewuste keuze geweest om het zwaard ritueel onklaar te maken, voordat het geofferd zou worden. Na deze handeling werd het zwaard door de toenmalige bezitter achtergelaten in het beekdal, als offer voor hogere machten. Of daar ook anderen bij aanwezig waren, is onbekend. Mogelijk markeerde deze handeling het afleggen van de krijgerstatus, waarbij de eigenaar een andere levensfase ingaat.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Echten is een Vijfsterrendorp. Wat dat inhoudt, kun je lezen onder de link.

- Dorpsvisie Echten (2011).

- In het kleine dorp is veel bedrijvigheid, zo getuigt de bedrijvenpagina op de dorpssite.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Echten heeft 15 rijksmonumenten.

- De rijksmonumenten hebben voor een groot deel betrekking op Huis te Echten, een havezate, waarvan het oudste gedeelte vermoedelijk uit de 14e eeuw stamt. Het huis is omgeven door een binnen- en buitengracht. Tussen de beide grachten staan een schatboerderij en een koetshuis (vroeger kapel). Aan de weg staat een poortwachterhuis dat door de oprijlaan verbonden is met het huis. Rondom de bebouwing ligt een landgoedbos. Een oud bos dat in de afgelopen jaren is opgeknapt en veranderd in een wandel- en avontuurlijk speel- en ontdekkingsbos. Het Roekpad is een onderdeel van het Kraaienbosch project. Het landhuis is tegenwoordig in gebruik bij zorginstelling Visio, die hier een dagcentrum heeft voor meervoudig visueel en verstandelijk beperkte volwassenen.

- Luchtwachttoren Post 7 X 3 (gelegen NNW van de dorpskern van Echten, bij Ruinerweg 5) is in 1953 gebouwd in opdracht van het Korps Luchtwachtdienst (onderdeel van het Commando Luchtverdediging) van het Ministerie van Defensie. Het ontwerp is van de Haagse architect M. Zwaagstra, die speciaal voor dit doel de NV Raatbouw oprichtte. De toren, van het type 1848, is opgebouwd uit prefab-elementen van gewapend beton die werden vervaardigd bij de NV Schokbeton te Kampen. Hoogte en uitvoering van de torens varieerde en was afhankelijk van de plaatselijke omstandigheden. De toren is 18,48 meter hoog, is gelegen in een bosrijk gebied, en is rondom begroeid door hoge bomen. Het is de een na hoogste luchtwachttoren van ons land.

De toren maakte deel uit van een landelijk netwerk van 276 luchtwachtposten, waarvan er tussen 1951 en 1955 ongeveer 139 speciaal voor dit doel zijn gebouwd. Met de naamgeving werd tevens de locatie aangegeven: 7 = Luchtwachtkring Groningen, X = aanduiding kring van torens, 3 = volgnummer van de post binnen de kring. De afstand tussen de posten bedroeg nooit meer dan 16 kilometer, omdat 8 kilometer de maximale afstand was waarmee vliegtuigen met het gehoor konden worden gelokaliseerd. Het systeem van luchtwachttorens is tijdens de Koude Oorlog in de jaren 1950-1960 opgericht als waarschuwingssysteem voor vijandelijke vliegtuigen (uit de Sovjet-Unie) die, wanneer ze lager vlogen dan 1.500 meter, toentertijd niet door de radar konden worden opgemerkt. In Drenthe zijn slechts twee van deze torens bewaard gebleven, namelijk deze bij Echten en een bij Schoonebeek, die beide zijn benoemd tot provinciaal monument.

Rond 1968 heeft de toren haar functie verloren. Tegenwoordig is de toren eigendom van Staatsbosbeheer en wordt ze gebruikt voor telecommunicatie. Opmerkelijk constructief detail is het gebruik van steunberen, die vanwege de relatief grote hoogte bij slechts enkele van de torens werden aangebracht. Verder zijn een aantal authentieke onderdelen als het houten trappenhuis en de observatiecabine met de draaitafel van het luchtwachtapparaat nog redelijk gaaf bewaard gebleven. Het systeem van 'raatbouw' is in de jaren vijftig onder meer ook nog gebruikt voor de constructie van boerderijschuren in de Noordoostpolder, een geniekazerne in Raamsdonksveer en een proefwoning in Kampen. Met het systeem kon snel en gemakkelijk ter plaatse een constructie worden opgebouwd en bestond de mogelijkheid van eenvoudige demontage en eventueel hergebruik elders.

In mei 2019 is de luchtwachttoren bij Echten met drie verschillende drones geïnspecteerd. Een primeur voor Monumentenwacht Drenthe. Dat biedt vele voordelen. Inspecteur Ronald Nijmeijer: "Onze langste ladder is 11 meter, deze toren is 20 meter. Dan kom je toch een stukje te kort. In zulke gevallen inspecteren we dan met touwen en abseilen. Maar deze toren is enigszins gevaarlijk, want er zitten veel scherpe randen aan." Het is dus veiliger, én ook een stuk sneller: in een kwartier schieten de drones beelden waarop te zien is waar betonrot is opgetreden. "Als ik alle touwen moet ophangen, dan ben ik voor het naar beneden gaan al anderhalf uur bezig", aldus Nijmeijer. Afke Draijer van Monumentenwacht Drenthe ziet nog wel meer toepassingen voor de drones dan alleen inspecteren: "Stel je nou voor dat zo'n drone een goot zou kunnen schoonmaken. Dat zou ons ook veel tijd en inspanning besparen, dat zou geweldig zijn." (bron van deze alinea en voor nadere informatie zie de tekst en video op RTV Drenthe, 13-5-2019)

Staatsbosbeheer laat in oktober 2020 weten dat zij er naar streeft om de luchtwachttoren in de bossen bij Echten medio 2021 open stellen voor het publiek. Bouwkundig onderzoek door de Drentse Monumentenwacht wijst uit dat de kosten van herstel ca. 200.000 euro bedragen, waarvoor Staatsbosbeheer fondsen gaat werven. Vooral de trappen in de toren zijn er zeer slecht aan toe. Het hout is helemaal doorgerot, waardoor het anno 2020 volstrekt onveilig is om de toren te beklimmen. Staatsbosbeheer wil de toren weer beleefbaar maken voor het publiek. Naast natuurbehoud staat ook behoud van cultuurhistorisch erfgoed bij Staatsbosbeheer namelijk hoog in het vaandel. Het plan is om de toren open te stellen voor het publiek en wandelingen en excursies naar de toren te organiseren. Voor de provincie Drenthe is de luchtwachttoren onder meer van belang vanwege de cultuurhistorische waarde van het object voor de militaire geschiedenis van Nederland tijdens de Koude Oorlog. Maar tevens wordt belang gehecht aan hoe hij eruit ziet en hoe hij gemaakt is; de esthetische kwaliteiten van de functionele raatbouw en vanwege de constructie van geprefabriceerde gewapende bouwelementen. De luchtwachttoren in Schoonebeek, die op de grens met Duitsland staat, is in 2019 gerestaureerd. Daar kan het publiek de toren weer beklimmen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Dorpsfeest (juli).

- Bellemarkt (september).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Tegenover Huize Echten is de spil van het dorp gevestigd: Toeristinfocentrum en plattelandswinkel ’t Huus mit de Belle. Deze is gehuisvest in een oude schaapskooi van een boerenerf aan de brink. Het wordt voornamelijk gerund door vrijwilligers. Daarnaast vind je hier een boekbinderij en de moderne kunstgalerie van Erik Zwezerijnen.

- Het dorp grenst aan natuurgebied ‘Het Echtens Paradijs’. Dit is een rustend stuifzand, een prachtig natuurgebied waar je vier verschillende heidesoorten bij elkaar vindt. Daarnaast stoomt er in Echten een riviertje genaamd het Oude Diep, dat zich goed leent voor een kanotochtje of een wandeling. Bij Toeristinfocentrum ’t Huus mit de Belle vind je meer informatie over diverse wandelingen en dorpsommetjes. De havezate met bijbehorende bossen maakt het tot een zeer gevarieerd natuurgebied in en rondom het dorp. De omgeving leent zich prima voor wandel-, fiets- en paardrijtochten.

- Landgoed Boerenbos ligt N van Echten in het natuurgebied Echtenerveld. Waterschap Reest & Wieden heeft in 2009 een plan ontwikkeld om met bosaanleg het bestaande bos- en natuurgebied Echtenerveld uit te breiden en de ruimtelijke variatie van het gehele gebied te vergroten. Op het landgoed zijn ruimten, die een functie vervullen als tuin, weide voor extensieve begrazing, boomweide, expositieruimte voor kunst en kleinschalige natuurbouw. Diverse bestaande landschapselementen, zoals fruitbomen en een eikenlaan worden in het plan geïntegreerd en er wordt een wandelpad aangelegd. De bestaande poelen voor amfibieën en reptielen worden uitgebreid. Door het omzetten van agrarische grond kunnen de poelen beter worden ingepast in de omgeving.

Delen van het landgoed, dat in particulier eigendom is, zijn sinds kort opengesteld en ingericht met infoborden, zitbanken en fiets- en wandelpaden voor het publiek. De watergangen krijgen een natuurlijker oever, waardoor plas- en draszones aangelegd kunnen worden. Hierdoor vernatten de landschappen en dit komt de flora en fauna ten goede. Hierdoor is ook op kleine schaal waterberging mogelijk. De ruimere inrichting van de watergang zorgt voor een betere ecologische omgeving voor flora en fauna, terwijl het omringende landbouwareaal hiervan geen nadelige gevolgen ondervindt. De deelname van het waterschap aan dit project is van belang voor de ecologisch robuuste verbindingszone Reestdal / Dwingelderveld.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Echten, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links/voorzieningen

- Algemeen: - Site van en over Echten.

- Belangenorganisatie: - "Het doel van Dorpsbelangen is het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de inwoners van schoolkring Echten. Samen met de leden, de vele vrijwilligers, het dorpshuis, de school, verenigingen, gemeente De Wolden en sponsoren wordt er getoond waar een klein dorp als het onze een kei in kan zijn. Dorpsbelangen weet zich dan ook breed gesteund door de genoemde partijen. Dorpsbelangen is de schakel van en de spil tussen de dorpsbewoners, verenigingen, bedrijven en gemeente. Het doel is de betrokkenheid en leefbaarheid van het dorp te waarborgen en verder te blijven ontwikkelen. Te zorgen dat de komende jaren de 5 sterren niet voor niets verdiend zijn."

- Dorpshuis: - "Echten heeft een dorpshuis om trots op te zijn, midden in het dorp. Dorpshuis d'Olde Karke is van en voor alle Echtenaren. Het dorpshuis kan plaats bieden aan alle activiteiten die in het dorp worden georganiseerd. Daarvoor zijn twee ruimten en een keuken beschikbaar. In de kerkzaal (ca. 80 m2) kunnen max. 75 personen terecht, van het zaaltje (ca. 25 m2) kunnen max. 20 personen gebruik maken. De ruimten zijn apart te gebruiken. Wegens gebrek aan mankracht is het dorpshuis tot nader bericht niet te huur voor eenmalige verhuur aan niet-dorpsgenoten. Gebruikers die het dorpshuis op regelmatige basis huren kunnen gewoon gebruik blijven maken van het dorpshuis. Alle afspraken met de verenigingen en particulieren uit het dorp gaan gewoon door zoals afgesproken. De activiteiten van de activiteitencommissie gaan ook gewoon door. Dorpsgenoten die van het dorpshuis gebruik willen maken kunnen contact opnemen met het bestuur."

- Zorg: - "Zorgboerderij De Naoberhoeve in Echten is een biologisch-dynamisch bedrijf. Zorg voor de aarde, de dieren, planten en omgeving staat centraal. Wij zien dit als de basis voor een gezonde toekomst. Zorgboerderij de Naoberhoeve biedt ondersteunende begeleiding en arbeidstraining aan mensen die om de een of andere reden (nog) niet in het reguliere arbeidsproces kunnen functioneren. Mensen met een (licht) verstandelijke beperking, psychosociale problematiek, een verslavingsverleden of burn-out. We kijken naar krachten en kansen, niet naar beperkingen. Persoonlijke ontwikkeling is dan het automatische gevolg. Deelnemers en medewerkers vormen een overzichtelijke gemeenschap, waarin oog voor elkaar is en wordt samengewerkt. Gelijkwaardigheid en respect zijn belangrijk in de wederzijdse ontmoeting en omgang met elkaar; antroposofie is daarbij de belangrijkste inspiratiebron."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Echten.

Reactie toevoegen