Drempt

Plaats
Dorp
Bronckhorst
Achterhoek
Gelderland

drempt_plaatsnaambord_voor-drempt_kopie.jpg

Drempt líjkt één woonplaats, omdat dat zo in adresbestanden staat. In de praktijk zijn het echter twee dorpen: Voor-Drempt en Achter-Drempt. Op de plaatsnaamborden heeft men dat opgelost door beide namen erop te vermelden.

Drempt líjkt één woonplaats, omdat dat zo in adresbestanden staat. In de praktijk zijn het echter twee dorpen: Voor-Drempt en Achter-Drempt. Op de plaatsnaamborden heeft men dat opgelost door beide namen erop te vermelden.

drempt_plaatsnaambord_achter-drempt.jpg

Dit betekent dus dat je het dorp Achter-Drempt binnenkomt, dat voor de postadressen Drempt heet. Je moet het maar even weten. Bij dezen dus...

Dit betekent dus dat je het dorp Achter-Drempt binnenkomt, dat voor de postadressen Drempt heet. Je moet het maar even weten. Bij dezen dus...

drempt_einde_kom_achter-drempt_drempt_kopie.jpg

Hier ga je de bebouwde kom van het dorp Achter-Drempt uit. Het líjkt of hier een grens doorheen loopt en je aan de linkerkant de plaats Drempt verlaat, maar dat is flauwekul. Dit is gewoon helemaal Achter-Drempt, dat in de postadressen Drempt heet.

Hier ga je de bebouwde kom van het dorp Achter-Drempt uit. Het líjkt of hier een grens doorheen loopt en je aan de linkerkant de plaats Drempt verlaat, maar dat is flauwekul. Dit is gewoon helemaal Achter-Drempt, dat in de postadressen Drempt heet.

Drempt

Terug naar boven

Status

- Drempt* is een tweelingdorp** in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Bronckhorst. T/m 2004 gemeente Hummelo en Keppel.

* Voor de postadressen is er alleen sprake van deze plaatsnaam, zonder voorvoegsel dus. In de praktijk is er sprake van 2 dorp(skern)en: Voor-Drempt aan de weg Doesburg-Doetinchem en Achter-Drempt enkele kilometers noordelijker. Deze kernen hebben, gezien het feit dat er nog een behoorlijk stuk buitengebied tussen beide zit, ieder een eigen bebouwde kom. Op de blauwe plaatsnaamborden (komborden) staat bovenaan de formele, postale plaatsnaam met daaronder de naam van de respectievelijke dorpskern. De gemeente Hummelo en Keppel en/of de PTT hebben er in 1978, bij het onstaan van het huidige postcodesysteem, kennelijk voor gekozen om deze dorpen niet ieder een eigen postcode en postale plaatsnaam toe te kennen maar ze voor de postadressen gemakshalve tot één plaats(naam) samen te voegen.

** Het kleine Achter-Drempt is voor de meeste voorzieningen afhankelijk van het grotere buurdorp (Voor-)Drempt en mede gezien de anderszins historische en maatschappelijke banden, en het feit dat het voor de postadressen formeel één woonplaats is, is het geheel als tweelingdorp te beschouwen.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
Historisch, geografisch en maatschappelijk is hier dus eigenlijk sprake van twee dorpen, zoals hierboven toegelicht, maar hebben gemeente en/of PTT er in 1978 adminstratief gemakshalve één postale woonplaats van gemaakt. Wat het geheel nog verwarrender maakt is dat ook de hoofdplaats Voor-Drempt vaak kortweg Drempt wordt genoemd. Afhankelijk van de context wordt met die naam dus óf dat dorp bedoeld, óf dat dorp en buurdorp Achter-Drempt gezamenlijk. Overigens noemt de Dorpsraad zich ook Dorpsraad Drempt, en hanteert zij in haar Dorpsplan de slogan 'twee kernen, één dorp'.

Spelling
Het dorp Achter-Drempt wordt zo gespeld op de plaatsnaamborden. Dat lijkt ons ook de correcte spelling. Op plattegronden en in de atlas wordt het echter als Achterdrempt gespeld.

Oudere vermeldingen
1122 Thremete, 1200 Thremethe, 1203-1216 Thremethe, Thrimethe, 1234 Drimethe, 1250 Dremethe, 1450 Drempt.

Naamsverklaring
Misschien een afleiding van drem, drim 'stuk land, eindpunt'. Vergelijk Drumpt.(1)

Terug naar boven

Ligging

Drempt ligt O van Doesburg, W van Hoog-Keppel en Hummelo en grenst in het Z aan de rivier de Oude IJssel.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In de Volkstelling van 1840 worden de dorpen samen geteld en hebben zij gezamenlijk 158 huizen met 1.092 inwoners. Tegenwoordig hebben de kernen van Voor- en Achter-Drempt resp. ca. 400 huizen met ruim 1.000 inwoners en ca. 120 huizen met ruim 300 inwoners. Met de inwoners in het buitengebied erbij komt de totale 'postale woonplaats' Drempt op ca. 700 huizen met ca. 1.700 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Archeologisch onderzoek in 2011 heeft uitgewezen dat dit grondgebied al in de 2e/3e eeuw bewoond was. De nederzetting (Voor-)Drempt is in 731 gesticht door Karel de Grote. De kerk is in datzelfde jaar nog gebouwd. In 1067 wordt de kerk voor het eerst in de archieven genoemd. Daarvoor heeft er vermoedelijk een houten kapel gestaan. Voor de verdere kerkelijke geschiedenis zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Dorpsplan Drempt (2010).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Drempt heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de Hervormde (PKN) kerk en de hoeve uit 1797 met dwars woongedeelte onder met stro gedekt schilddak op Roomstraat 19.

- Drempt heeft 29 gemeentelijke monumenten.

- (Voor-)Drempt is in 731 gesticht door Karel de Grote. De kerk is in datzelfde jaar nog gebouwd. Volgens de overlevering zijn de beeldjes in de zuidmuur van de toren van Karel de Grote en zijn vrouw. Maar waarschijnlijk stellen ze Sint Ludger en de Heilige Catharina voor. De beeldjes dateren hoogstwaarschijnlijk uit de 12e eeuw. In 1067 wordt de kerk voor het eerst in de archieven genoemd. Voorheen heeft er vermoedelijk een houten kapel gestaan. De verbrandingsresten daarvan zijn gevonden op de fundering van ijzeroer. De kerk is na de reformatie overgegaan naar de protestanten, vandaar dat het sindsdien de Hervormde (thans PKN) Joriskerk (Kerkstraat 1) is.

De romaanse toren uit de 12e eeuw is in de 14e eeuw verhoogd. De tufstenen toren is rijk versierd met lisenen en boogfriezen. Het bakstenen, gotische koor met netgewelf stamt uit de 15e eeuw. Het vroege 16e-eeuwse schip is in de 19e eeuw gesloopt, omdat het op instorten stond. Het is in neogotische stijl herbouwd. Dit schip is tijdens de restauratie van 1961-1963 weer afgebroken en herbouwd in de huidige, pseudobasilikale (driebeukige) vorm. In de kerk bevindt zich beeldhouwwerk van Eduard van Kuilenburg, gemaakt in 1954. In de zuidelijke kapel vindt men de symbolen voor de vier evangelisten; in de noordelijke kapel vier doopsymbolen. In de zijgangen de zeven hoofdzonden en de zeven werken van barmhartigheid. Boven de kansel staat een duiveltje, boven het doopvont een engeltje. Daartussen in acht beeldjes de 12 artikelen van het geloof.

Ter verbetering van de akoestiek zijn in 1964 10 wandtapijten vervaardigd en opgehangen. De tapijten zijn twee bij drie meter. Ze zijn ontworpen door Gunhild Kristensen en door inwoners van Drempt geknoopt in de Noorse ryetechniek. Aan de noordwand hangen de morgenster, de distel, het kruis, de palmtak en de wijnstok en aan de zuidzijde de mosterdplant, het geknakte riet, de zon der gerechtigheid, de fontein des levens en de korenaren. De nagalm is hiermee teruggebracht van zes tot drie seconden. Het orgel is oorspronkelijk afkomstig uit de Eusebiuskerk in Arnhem en heeft een fraaie orgelkas uit 1777. Het wapen van de schenker, vermeld op de tekst onder het orgel, bekroont het geheel. In 1964 is het orgel gerestaureerd. Ook het houtsnijwerk is toen hersteld.

De kerk valt onder de Protestantse Gemeente Drempt en Oldenkeppel (PGDO). Na de overdracht van de kerk aan Stichting Oude Gelderse Kerken (SOGK) in 2012 is deze kerkelijke gemeente de belangrijkste huurder van het gebouw voor de gebruikelijke kerk-, rouw- en trouwdiensten. In 2012 is ook een dringend noodzakelijke restauratie van de toren uitgevoerd. "In 2013 begon de Plaatselijke Commissie (PC) van de SOGK naast de tweewekelijkse eredienst andere activiteiten te ontwikkelen, om zo een bijdrage te leveren aan de onderhoudskosten. Wat is er sindsdien zoal gebeurd? In de jaren zestig was het een komen en gaan van afgeladen tourbussen in Drempt. De hierboven al vermelde 10 wandtapijten van kunstenares Gunhild Kristensen waren een enorme trekpleister. De wandkleden zijn in 1964 opgehangen om de akoestiek te verbeteren. In een paar maanden tijd zijn ze geknoopt door zo'n 120 mannen, vrouwen en kinderen uit het dorp. Elke vrouwenvereniging in Nederland moest ze een keer gezien hebben.

Tegenwoordig is het een stuk rustiger rond de Sint-Joriskerk. Maar de Open Zaterdagen in juli en augustus trekken nog altijd veel bezoekers (zie daarvoor verder het hoofdstuk Evenementen etc., red.). Vooral nu de zaterdagen worden aangekleed met muziek en kunst. Ook is er weer meer vraag naar rondleidingen. Gelukkig kan de PC terugvallen op een grote groep vrijwilligers. Want de PC kan wel dingen bedenken, maar kan lang niet alles zelf doen. De Sint-Joriskerk wordt onder meer verhuurd voor grote besloten feesten en andere evenementen. De Dremptse zangvereniging Zanglust repeteert in de Sint-Joriskerk en geeft er uitvoeringen. In de toekomst wil de PC zich meer gaan richten op exposities. Daar is de Sint-Joriskerk inmiddels helemaal voor ingericht, want er hangt nu een mooi railsysteem met verlichting, dankzij financiële bijdragen van de Rabobank, de Vrienden van de Oude Dremptse Kerk, de SOGK, bouwbedrijf Leisink en de Firma Stas."

- Nadat de Sint-Joriskerk in Voor-Drempt na de reformatie overging naar de protestanten, bleven de bewoners van Achter-Drempt en omgeving het rooms-katholicisme aanhangen. Zij waren sindsdien, samen met de rooms-katholieke inwoners van onder andere Dieren, Spankeren, Steenderen en Olburgen aangewezen op een schuurkerk in hun dorp. In 1861 komt in het dorp de eerste volwaardige RK kerk gereed. Om een parochie te krijgen met voldoende kerkgangers, en zo toestemming te verkrijgen voor de bouw van de kerk, werden de parochiegrenzen aangepast, zodat onder andere Hoog-Keppel en Laag-Keppel, de Luur en de Lamstraat onder de nieuwe parochie vielen. Rond 1930 was de kerk dusdanig vervallen dat geld werd ingezameld voor een restauratie. Er kwamen echter voldoende donaties binnen voor de bouw van een compleet nieuwe kerk. Deze huidige RK Willibrorduskerk (Zomerweg 19) komt in 1936 gereed.

De kerk is gebouwd op het fundament van de 19e-eeuwse kerk. De driebeukige kerk heeft aan de voorzijde een brede bakstenen toren, waarin de ingang is verwerkt met daarboven een beeld van Willibrord. Boven op de toren is een ingesnoerde naaldspits aangebracht. Boven het priesterkoor is in het dak een verhoging aangebracht. Deze wordt samen met de rest van het dak gedragen door bakstenen gewelven. In de zijgevels zijn spitsboogvensters met glas-in- loodramen verwerkt, die in het oostelijk gedeelte worden afgewisseld met steunberen. Het pijporgel van de firma Gradussen is gebouwd in 1904 voor de oude kerk en bijna ongewijzigd overgeplaatst naar de nieuwe kerk. In 1999 is de orgel gerestaureerd, waardoor het weer bespeelbaar was. In 2012 maakt de parochie bekend dat wegens het teruglopende kerkbezoek onder meer de kerk in Achter-Drempt wordt verkocht. De kerk is een gemeentelijk monument. Voor nadere informatie zie ook de archiefdocumentatie van deze kerk.

- Het begin 19e-eeuwse witte 'keuterboerderijtje' De Witte Hemel (Wittehemelweg 23) is sinds 2006 door de nieuwe eigenaren gerestaureerd en in de authentieke staat teruggebracht. Het pand staat op de plek van een wierde die in de prehistorie al bewoond werd. In het Liemers-Duits staat ‘Witte Hemel’ voor ‘Weidliche Heimal’ oftewel ‘gewijde heimaal’. De boerderij blijkt in heel vroeger tijden een gewijde markeplaats te zijn geweest, een officiële plaats waar recht werd gesproken. Men koos destijds voor deze plek omdat het centraal, op de uiterste punt van een in de oertijd ontstaan droog stuifduin en aan een oude handelsroute lag.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- De Hervormde (PKN) St. Joriskerk in Drempt, voor het eerst in 1067 in de archieven genoemd, is jaarlijks op de zaterdagen in juli en augustus te bezichtigen. Je kunt onder meer de onder Bezienswaardigheden beschreven beroemde wandtapijten en beeldhouwerkjes bekijken, en er zijn gastheren/-vrouwen aanwezig die informatie over de kerk kunnen geven. Tevens is of zijn er op zo’n zaterdag een of meerdere activiteiten/tentoonstellingen. De entree is gratis en de koffie staat klaar. Een vrijwillige bijdrage voor het onderhoud van de kerk wordt natuurlijk wel op prijs gesteld. Je bent welkom tussen 11.00 en 17.00 uur.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Het slibdepot direct ZW van (Voor-)Drempt is door Waterschap Rijn & IJssel gebruikt om het slib op te slaan dat tijdens het baggeren van de Oude IJssel en de nieuwe haven in Zutphen naar boven is gehaald. In 2017 is de laatste slib in de plas gedeponeerd. Het voormalige slibdepot wordt de komende jaren heringericht tot een klein natuurgebied, waar ook boeren ruimte krijgen. Er wordt een moerassig geheel van gemaakt met extra rietkragen. De kwelsloot wordt deels uitgegraven met lange oevers, waardoor er veel ruimte komt voor rietkragen. Op verschillende locaties op het terrein worden bomen geplant.

Er komt ook een talud met een oeverzwaluwwand. Oeverzwaluwen zijn een beschermde diersoort, die weinig plekken hebben om te nestelen. Deze wand biedt die mogelijkheid. Er wordt ook een uitkijkpunt gerealiseerd. De afgelopen jaren zijn delen van het gebied van eigenaar veranderd, zodat boeren aan het werk kunnen op eigen land, gecombineerd met natuurstukken. Door het gebied heen komen wandelpaden te liggen om een verbinding te maken tussen Drempt en de Oude IJssel. De herinrichting is een samenwerking van de gemeenten Doesburg en Bronckhorst, de provincie, het waterschap, particuliere eigenaren en andere omwonenden.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Drempt, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Drempt (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Drempt.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsraad Drempt komt op voor de belangen van de inwoners van onze dorpskernen. Op hoofdlijnen betekent dat het met alle betrokkenen zorgen dat we de kwaliteit van onze leefomgeving in stand houden en waar mogelijk verbeteren; voorzien in een optimale communicatie tussen de inwoners en de gemeente; en aan de gemeente gevraagd of ongevraagd advies geven over tal van onderwerpen die van belang zijn voor het dorp. Vanuit de overheid komen steeds meer verantwoordelijkheden bij de gemeenten terecht. De gemeente op haar beurt vindt in de Dorpsraad een aanspreekpunt en ingang voor initiatieven die voortvloeien uit haar groeiende verantwoordelijkheid. De Dorpsraad komt op voor het algemeen belang van het dorp en niet voor specifieke belangengroepen. Indien er activiteiten zijn waar van de Dorpsraad verwacht mag worden dat zij zich er sterk voor maakt, zal zij dat altijd doen samen met de inwoners die betrokken zijn bij het onderwerp, waar gewenst in de vorm van werkgroepen.

De onderwerpen waar de Dorpsraad zich op richt, kunnen heel uiteenlopend zijn, zoals aandacht voor zorg, betrokkenheid bij sport en cultuur, attentie voor de omgeving (openbaar groen) en het kritisch volgen van invulling van noodzakelijke voorzieningen, zoals snel internet in het buitengebied. Een actueel onderwerp is bijvoorbeeld de decentralisering van de zorg. De Dorpsraad voelt het als haar taak kritisch te volgen hoe de recente ontwikkelingen de mensen van Drempt raken. Ze kan haar stem naar de gemeente laten horen, eventueel ook met vereende kracht gezamenlijk met andere Dorpsraden optreden. Aan de andere kant wil de Dorpsraad graag meedenken en initiatieven stimuleren waardoor inwoners, vaak met hulp van vrijwilligers, zorg en aandacht krijgen, waarin niet (meer) door de overheid in wordt voorzien.

De Dorpsraad heeft een beperkt budget. Ze krijgt een jaarlijkse kleine subsidie en vraagt van haar leden maar een zeer beperkte bijdrage van slechts € 5,00 per lid. Toch kan een bijdrage van de Dorpsraad net een mooi initiatief over de streep trekken en ook anderen daarbij stimuleren. Dit alles lezend hoopt het bestuur dat je als inwoner van Drempt zegt: “Waarop wachten? Ik word lid”, voor zover je dat niet al bent natuurlijk. Voor de contributie hoef je het niet te laten. Voel je dat je een grotere bijdrage kunt en wilt leveren dan alleen het lidmaatschap, meld je dan aan als (aspirant) bestuurslid door contact op te nemen met de secretaris of een van de andere bestuursleden."

- Kulturhus: - Het in 2013 nieuwgebouwde Kulturhus biedt onderdak aan Dorpshuis Drempt (met multifunctionele zaal en 2 bowlingbanen), de basisschool, de kinderopvang en de Jeugdbibliotheek. "Het Dorpshuis is voor veel verenigingen en organisaties hun ‘thuishonk’. De volgende verenigingen en organisaties maken regelmatig gebruik van het dorpshuis: Muziekvereniging Olden Keppel, Zang- en toneelvereniging Zanglust, Carnavalsvereniging De Blauwe Snep, Basisschool de Klimtoren, Activiteitencommissie Dorpshuis, Oranjecomité, Kermiscomité, Jeugdvereniging, Onderwijsinstituut Un, Dos, Tres, Dartvereniging Hessendarters, Stijldansgroep, Club 60+, en De Iesselschotsers. Kom gerust eens langs bij een van de verenigingen. De meeste verenigingen bieden je een gratis proefles aan!

Dorpshuis Drempt beschikt over twee bowlingbanen, vergaderzalen, een grote zaal en een bar. De accommodatie is daarom uitermate geschikt voor trainingen en cursussen, vergaderingen, grote en kleine bijeenkomsten, tentoonstellingen, diverse uitvoeringen van podiumkunsten, en recepties, verjaardagen en bruiloften. Daarnaast organiseren we regelmatig diverse evenementen en activiteiten."

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool St. Willibrordus in Achter-Drempt is na afloop van schooljaar 2012-2013 gesloten. Zij is gefuseerd met de Gildeschool in Voor-Drempt. De fusieschool heet Basisschool De Klimtoren en is gevestigd in laatstgenoemd dorp(sdeel). "We hebben gekozen voor de naam ‘de Klimtoren’ omdat we daarin onze visie op onderwijs terug zien. Een klimtoren heeft een stevige basis en die willen we onze kinderen meegeven. Je kunt samen spelend en lerend in de toren klimmen, steeds verder omhoog gaan en zo leer je mét en ván elkaar. Al klimmend verruim je je blik op de wereld door om je heen te kijken. Onderweg bieden we, samen met de ouders, een helpende hand en uiteindelijk gaan we naar de top. De top ligt niet voor elk kind op dezelfde hoogte. We begeleiden de kinderen naar hún top, als leerling, als mens. We geven hen kennis mee, leren hen verantwoording te dragen en respectvol om te gaan met anderen. En dat alles in een mooie, rustige en groene omgeving." - BSO de Klimtoren.

- Drempt heeft met meer dan 20 verenigingen een rijk verenigingsleven. Onder de link worden ze allemaal beschreven.

Terug naar boven

Trivia

- De varkens van Jonnie Wesselink uit Drempt waren op 20 april 2019 niet jarig, maar hebben zich op die dag toch tegoed gedaan aan 6 taarten. Hoe dat zit, kun je lezen onder de link.

Reactie toevoegen