Dongjum-Boer

Plaats
Dorp
Waadhoeke
Fryslân

Doangjum.JPG

Dongjum is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Waadhoeke. T/m 2017 gemeente Franekeradeel.

Dongjum is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Waadhoeke. T/m 2017 gemeente Franekeradeel.

Doangjum (2).JPG

Over de Hervormde (PKN) Donatuskerk in Dongjum valt heel veel te vertellen. Zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden.

Over de Hervormde (PKN) Donatuskerk in Dongjum valt heel veel te vertellen. Zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden.

Dongjum (2).JPG

Dongjum, dorpsgezicht

Dongjum, dorpsgezicht

Dongjum..JPG

Aan de toren van de kerk van Dongjum bevinden zich prachtige blauwe wijzerplaten, die niet alleen de tijd aanduiden maar je ook nog eens duidelijk maken in welk dorp je je bevindt, mocht je dat bij het betreden van het dorp over het hoofd hebben gezien.

Aan de toren van de kerk van Dongjum bevinden zich prachtige blauwe wijzerplaten, die niet alleen de tijd aanduiden maar je ook nog eens duidelijk maken in welk dorp je je bevindt, mocht je dat bij het betreden van het dorp over het hoofd hebben gezien.

Boer..JPG

In Boer aangekomen. We zien het kerkje al in de verte.

In Boer aangekomen. We zien het kerkje al in de verte.

Boer. (2).JPG

De Hervormde Mariakerk in Boer is tegenwoordig eigendom van Stichting Alde Fryske Tsjerken, maar is nog altijd in functie, en is tevens in gebruik voor o.a. concerten.

De Hervormde Mariakerk in Boer is tegenwoordig eigendom van Stichting Alde Fryske Tsjerken, maar is nog altijd in functie, en is tevens in gebruik voor o.a. concerten.

Boer.JPG

De mooie ingangspoort van de kerk van Boer is van de afgebroken Elgersma State uit 1664

De mooie ingangspoort van de kerk van Boer is van de afgebroken Elgersma State uit 1664

Dongjum-Boer

Terug naar boven

Status

- Dongjum-Boer is een tweelingdorp* in de provincie Fryslân, gemeente Waadhoeke. T/m 2017 gemeente Franekeradeel.

* D.w.z. formeel (bijv. voor het postcodeboek, de gemeentelijke basisregistratie BAG en de plaatsnaamborden) zijn het twee aparte woonplaatsen. In de praktijk worden ze gezamenlijk als tweelingdorp beschouwd, d.w.z. één gemeenschap met twee kernen. De inwoners van het piepkleine dorpje Boer werken op veel gebieden samen met - en zijn voor voorzieningen ook aangewezen op - het grotere maar eveneens kleine buurdorp Dongjum. Vrijwel alle voorzieningen en verenigingen zijn er voor beide dorpen gezamenlijk, wat je elders op deze pagina kunt lezen. Op de gezamelijke lokale dorpssite spreekt men op diverse plekken ook van 'het dorp Dongjum-Boer'. Vandaar dat ook wij voor beide formele dorpen één gezamenlijke pagina onder die naam hebben aangemaakt. Overigens zijn er nog veel meer van dit soort tweelingdorpen in ons land, vooral in Fryslân.

- Boer is kennelijk te klein en/of dunbebouwd voor een 'bebouwde kom' en heeft daarom witte plaatsnaamborden - wel met/binnen een 60-km-zone - in plaats van de voor een dorp gebruikelijke(r) blauwe plaatsnaamborden (komborden).

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Doanjum.

Oudere vermeldingen
Dongjum: 13e eeuw Thuninghum, 1417 Donijnghum, 1421 Donghum, 1433 Donninghama-ghae, toe Donghum, 1482 Domingum, 1505 Doenghum, 1718 Donjum, 1841 "Dongjum, Dongium, Doengjum, Doenjum, Dongum of Donjum, ook wel Dodinchem of Donchum gespeld".
Boer: 1402 Burstera Rede, 1419 thoe dae buere, 1433 Buur, 1505 Buer.

Naamsverklaring
Dongjum: Betekent heem 'woonplaats, woning' van de Dunninga*, een afleiding met het suffix -ing- van de persoonsnaam Dunna met als betekenis 'van de lieden van Dunna'.
Boer: betekent het Oudfriese buer, buur 'woning, klein huis', ook 'boerenhoeve'.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Dongjum ligt direct N van Franeker en grenst in het Z aan de A31. W langs de dorpskern loopt de provinciale weg N384 (Franekerweg/Tzummarumerweg). O van de dorpskern stroomt de Doanjumer Feart (voor 2007: Dongjumervaart) / Tsjummearumer Feart (voor 2007: Tzummarumervaart).
Boer ligt NO van de stad Franeker en ONO van het dorp Dongjum en ligt rond de rivier de Ried, maar hoofdzakelijk Z daarvan, en rond de wegen Miedweg, Oude Weg en Dongjumerweg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Dongjum 26 huizen met 200 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 150 huizen met ca. 370 inwoners. In 1840 heeft Boer 14 huizen met 93 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp 16 woonhuizen (plus de kerk) met ca. 45 inwoners. Gezamenlijk heeft Dongjum-Boer dus ca. 160 huizen met ruim 400 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Dongjum bestaat uit een groep terpen op een oude kwelderwal. Het gebied is, getuige bodemvondsten, al in de Romeinse tijd bewoond geweest. Uit opgegraven aardewerk blijkt dat de toenmalige bewoners tamelijk welgesteld waren. Van het eind van de Romeinse tijd tot in de 5e eeuw was het gebied waarschijnlijk onbewoond. Begin 17e eeuw is in het dorp de Goslinga State gebouwd (ongeveer op de plek waar nu de noordoostelijke op- en afritten van de A31 liggen), waar later de grietman en staatsman Sicco van Goslinga woonde, die in 1731 overleed. In 1803 is dit aanzienlijke gebouw afgebroken. In de Hervormde kerk bevindt zich nog het praalgraf van Sicco van Goslinga. De geschiedenis van de "opkomst en ondergang" van deze state en zijn bewoners kun je lezen onder de link.

- Van 1903 tot 1933 was er de spoorlijn Tzummarum-Franeker, van de Noord-Friese Locaalspoorweg-Maatschappij (NFLS), met o.a. een halte in Dongjum. Het haltegebouw bestaat nog, incl. de stationsnaam op de gevel.

- Auteur Jan Olthof heeft bijna twee jaar gewerkt aan een boek over Dongjum, dat in maart 2019 is verschenen. Het gaat over de Dongjumers die in de vroege jaren vijftig in het dorp hebben gewoond. Olthof heeft alle woningen in die periode in het dorp geïnventariseerd, heeft de gezinnen die er woonden beschreven en heeft zo mogelijk foto’s toegevoegd. In totaal telt het 280 pagina’s tellende boek zo’n 400 foto’s. Daarbij zijn ook foto’s van dorpsgezichten en van woningen die inmiddels zijn afgebroken.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "De provinciale weg N384 is in 2021 vernieuwd. Provincie Fryslân heeft onder meer de weg tussen Dongjum-Boer en Tzummarum en de kom van Dongjum veiliger gemaakt. Gedeputeerde Avine Fokkens-Kelder van provincie Fryslân en wethouder Jan Dijkstra van gemeente Waadhoeke blikten samen met aanwonenden en vertegenwoordigers van het dorp terug op de werkzaamheden en vierden het resultaat. In ruim vier weken tijd heeft aannemer BAM Infra in opdracht van provincie Fryslân en gemeente Waadhoeke veel werk verzet. De weg tussen het dorp en de Mûntsewei kreeg een nieuwe asfaltlaag en een brede asstreep. De afslag naar de Mûntsewei is beter zichtbaar gemaakt. Aan beide kanten van de weg ligt een strook innovatieve grasbetonstenen om bermongevallen te verminderen.

Versterken dorps karakter. De kom van Dongjum heeft een dorpser karakter gekregen. De plannen hiervoor kwamen tot stand met inbreng van het dorp. Het asfalt kreeg een andere kleur en de paden kregen bijpassende klinkers. Er zijn duidelijke dorpsentrees gerealiseerd, de fietsoversteek over de Franekerweg werd veiliger en de aansluiting op de Noorderstraat kreeg de vorm van een inrit. Gemeente Waadhoeke gaf opdracht om tegelijkertijd het riool te vervangen. Om het dorpse karakter te versterken zijn er in oktober 2021 nieuwe lichtmasten geplaatst. Daarna konden ook de hagen langs de weg geplant worden. BAM Infra maakt in het voorjaar van 2022 het dorpsplein af. - Bekijk hier hoe de kom van het dorp er anno 2021 uitziet.

"Het is prachtig om te zien dat de samenwerking tussen partijen met verschillende belangen tot dit resultaat heeft geleid", zegt gedeputeerde Avine Fokkens-Kelder. Bij de uitvoering van de werkzaamheden speelde duurzaamheid een belangrijke rol. Er is voor dit project bijna een voetbalveld vol aan straatwerk en grasbetonstenen gebruikt. De grasbetonstenen zijn uitgevoerd in cementloos beton. De productie ervan zorgt voor 80% minder CO2-uitstoot vergeleken met standaard beton. Door te werken met een ander soort asfalt is 5400 kuub gas bespaard, ten opzichte van het gebruik van traditioneel asfalt. Dit is vergelijkbaar met het jaarverbruik van gemiddeld vier huishoudens." (bron: Provincie Fryslân, 15-9-2021)

- "In het kader van Actieplan Fiets heeft de Provincie Fryslân een aantal fietspaden langs provinciale wegen waar mogelijk verbreed en voorzien van beton. Waarom beton? Beton is duurzamer en gaat vier keer langer mee dan asfalt. De fundering van het nieuwe betonfietspad is gemaakt van het oude asfalt. Waar asfalt vervangen moet worden en het steeds hoger komt te liggen, gaat beton langer mee en blijft de hoogte de komende jaren gelijk. In 2019 zijn in dit kader ook de fietspaden tussen Franeker en Dongjum heringericht." (bron: Provincie Fryslân)

- In juli 2018 is het fietspad Trijemolepaad (Driemolenpad) langs de Tsjummearumer Feart feestelijk geopend. Dit fietspad loopt vanaf de brug Hegesyl nabij Tzummarum naar Dongjum-Boer. Scholieren hebben er daarmee een route bij gekregen om veilig van en naar de scholen in de omgeving te kunnen fietsen. Het fietspad is natuurlijk ook handig voor andere omwonenden en toeristen/recreanten, maar kennelijk is de route primair in het belang van de veiligheid van de schoolkinderen gerealiseerd. De opening is verricht door kinderen van basisscholen De Schalmei, De Oanset en de M.J. Tamsmaskoalle, samen met gedeputeerde Johannes Kramer, wethouder Caroline de Pee van gemeente Waadhoeke en de voorzitter van de bestuurscommissie van Gebiedsontwikkelingsproject Franekeradeel-Harlingen, Hepke Bijma.

- "Ten oosten van Dongjum hebben we in 2019 een brug opgehoogd. Door de bodemdaling voldeed de doorvaarthoogte niet meer aan de minimale doorvaarthoogte van 2,50 meter. De brug ligt in de Riedsterweg en gaat over de Doanjumer Feart. De oude brug is gesloopt en vervangen door een nieuw gebouwd exemplaar. De naastgelegen fietsbrug hebben we ook gelijk aangepakt. Die brug is eveneens opgehoogd. De oude fietsbrug hoefde hiervoor niet te worden gesloopt omdat de constructie van de brug nog vrij nieuw was. Omdat we toch werkzaamheden moesten uitvoeren aan de brug en de fietsbrug hebben we de aanlegsteiger die N van de brug was gepland ook gelijk aangelegd." (bron: Gebiedsontwikkeling Franekeradeel-Harlingen)

"Groep 7 en 8 van Basisschool De Oanset hebben op 27 september 2019 de gerenoveerde brug in de Riedsterweg feestelijk geopend. Samen met wethouder Caroline de Pee van gemeente Waadhoeke, gedeputeerde Johannes Kramer van provincie Fryslân en Hepke Bijma, voorzitter bestuurscommissie Franekeradeel-Harlingen, knipten zij een vlaggetjeslint met een reuzenschaar door. In het voorjaar van 2019 is de gemeentelijke brug in de Riedsterweg tussen Dongjum en Boer/Ried opgeknapt en opgehoogd. Bodemdaling, veroorzaakt door zoutwinning, had tot gevolg dat de ruimte tussen de brug en het wateroppervlak was afgenomen. Het waterpeil daalt namelijk niet mee. Zonder het ophogen van de brug zouden boten er over een tijdje niet goed meer onderdoor kunnen varen. De fietsbrug is enkele jaren geleden nieuw geplaatst. Deze is nu in zijn geheel omhoog gebracht. Verder is aan de zuidoostkant van de brug ook een nieuwe aanlegsteiger geplaatst.

Wethouder Caroline de Pee van de gemeente Waadhoeke: “Nu de brug in de Riedsterweg is opgehoogd en opgeknapt is hij toekomstbestendig en blijft hij toegankelijk voor boten. Zo kunnen recreanten vanaf het water van de omgeving blijven genieten.” De maatregelen bij de brug in de Riedsterweg zijn onderdeel van de Gebiedsontwikkeling Franekeradeel-Harlingen. Binnen dit project is de brug bij Dongjum-Boer de derde en laatste brug die is opgehoogd. De brug is begin 2020 geheel gereedgekomen. Het gebiedsontwikkelingsproject draait om maatregelen om bodemdaling door gas- en zoutwinning te compenseren, om het gebied klimaatbestendiger te maken en om verbeteringen voor landbouw, recreatie en leefbaarheid door te voeren. In opdracht van de provincie Fryslân werkt de bestuurscommissie Franekeradeel-Harlingen aan de uitvoering van dit project." (bron: gemeente Waadhoeke)

- Basisschool De Twirre in Dongjum - en daarmee ook de peuterspeelzaal in het dorp - heeft na afloop van schooljaar 2015-2016 de deuren gesloten. Het aantal leerlingen was met ca. 30 te klein geworden om nog verantwoord te kunnen doorgaan. In 2015 was de school al gefuseerd met Basisschool de Oanset uit buurdorp Ried, met ca. 60 leerlingen, waar de kinderen behalve uit Ried ook uit de buurkernen Peins, Boer en Kleaster Anjum komen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Dongjum heeft 8 rijksmonumenten. Het betreft 5 terpen, de boerderij op Tzummarumerweg 30, het voormalige Dorpshuis (Dorpsstraat 13) en de Hervormde kerk.

- "Wat betreft de fundamenten is de huidige Hervormde (PKN) Donatuskerk in Dongjum (Dorpsstraat 8) een zeer oude kerk. Deze fundamenten zijn gelegd in de 11e eeuw. Deze oude middeleeuwse kerk heeft bestaan tot ongeveer 1600. Toen is de kerk door blikseminslag afgebrand. Op de bestaande fundamenten is toen een vernieuwde kerk gebouwd. Deze kerk uit 1600 heeft bestaan tot eind 18e eeuw. De beroemde staatsman Sicco van Goslinga woonde op de Goslinga State in het dorp. Hij was als grietman (wat we tegenwoordig burgemeester noemen) eigenaar van veel landerijen, en van vrijwel alle dorpen en kerken in Franekeradeel. Hij heeft de oude kerk laten afbreken en heeft in 1777 de huidige kerk laten bouwen. De familie Van Goslinga ligt begraven in de crypte onder de kerk (onder het verhoogde gedeelte). Ter nagedachtenis aan Sicco van Goslinga is, in opdracht van zijn dochters, het grote marmeren grafmonument aan de oostmuur in de kerk gebouwd, door Jan Baptist Xavery.

De kerk is nog geheel in oude stijl ingericht. Preekstoel aan de zuidwand. Met daaromheen de zogeheten 'dooptuin'. Vrouwenbanken (vroeger aan de achterkant open, zodat er ruimte was voor de vele rokken) aan de zuidkant. Mannenbanken aan de noordkant. Herenbank voor de adelijke familie Van Goslinga recht tegenover de preekstoel. In het bezit van de kerk is een mooi versierde zilveren avondmaalsbeker uit ca. 1675, en een zilveren broodschaal eveneens uit 1675 met daarin gegraveerd de adellijke wapens van de fam. Van Goslinga. In bruikleen is afgestaan aan Museum Martenahuis in Franeker een aardewerken wijnkan met zilveren gevest. Ook in het bezit van de kerk is een zilveren doopbekken uit 1835. Op de altaartafel ligt een statenbijbel uit 1670 met opschrift “kercke bijbel tot Dongjum”.

In de toren hangt een luidklok uit 1553. Gerestaureerd in 2009. Het orgel is gebouwd in 1849 door Van Dam uit Leeuwarden. Bijzonderheid is dat bij de bouw van dit orgel materiaal is gebruikt uit het oude, afgebroken orgel van de Jacobijnenkerk van Leeuwarden. De toren is gerestaureerd in 2006, terwijl de kerk een totale restauratie onderging in 2013-2014. Rondlopend rond de kerk zijn de middeleeuwse fundamenten te zien waarop ook deze kerk gebouwd is. Bijzonder in deze kerk zijn de glas-in-loodversieringen. Deze horen er niet in, en passen niet bij de stijl van kerk en ramen. Ze zijn het restant van een tentoonstelling in 2002 en verbeelden de 7 dwergen van Sneeuwwitje. Ze hadden met de restauratie verwijderd moeten worden. Maar zijn toen, per ongeluk (?) meegerestaureerd, en kwamen zo weer terug in de kerk

Naast de Donatuskerk is er ook in Dongjum een tweede protestantse kerk geweest; het lokaal van de Vereniging van Rechtzinnige Hervormden 'Uw Koninkrijk kome' (Tzummarumerweg 8). In 1946 kreeg deze hervormde gemeente de rechten van een kerkgemeente. Vanaf die tijd werden er ook sacramenten bediend. Toen in 1965 deze kleine hervormde gemeente zich herenigde met de grote Hervormde gemeente, kregen de bijbel en het avondmaalsstel van de rechtzinnige gemeente een vaste plek in de Donatuskerk. De kerk (het lokaal) is afgestoten en later verbouwd en herbestemd tot woonhuis.

Sint Donatus
Sint Donatus geldt als de beschermheilige bij onweer en natuurgeweld. Omdat de kerk in 1600 als gevolg van blikseminslag is afgebrand, kan het zijn dat daarom gekozen is voor de naam van Donatus als kerkheilige. Andere mogelijkheid is dat de dorpsnaam Dongjum verwant is aan de naam van de Germaanse donder-en bliksem God “Donar”. Meerdere verklaringen zijn mogelijk. Van Donatus wordt het volgende heiligen-verhaal verteld. Hij leefde in de 3e eeuw na Chr. Hij was geboren in een christelijk gezin in Toscane. Hij wilde soldaat worden in het Romeinse leger en brak dus met het christelijk geloof (een soldaat mocht geen christen zijn en een christen mocht geen soldaat zijn). In het Romeinse leger heeft hij carrière gemaakt.

Gevochten in Gallië en later in Germanië. Tijdens de slag bij de Donau, in de oorlog met de Germanen, komen Donatus en zijn eenheden tijdens een vreselijk onweer in geweldige problemen. Niet alleen door de Germanen, maar ook door de blikseminslagen dreigden zij te verliezen en te sneuvelen. Doodsangsten dreven Donatus en enkele van zijn strijdmakkers terug te keren tot het geloof van vroeger. Ze gingen bidden tot God. Hun gebeden werden verhoord. Het onweer hield op en de Germanen dropen af. De slag bij de Donau is gewonnen door de Romeinen. Donatus was de held. Na afloop wilde de heidense keizer Julianus Donatus vereren door hem zijn dochter te schenken. Omdat Donatus het huwelijk met die dochter weigerde, maar meer nog omdat hij zich bekeerd had tot het christelijke geloof, is hij in 362 gevangen genomen en als martelaar onthoofd. Zijn sterfdag is 7 augustus. Sint Donatus wordt meestal afgebeeld als een soldaat met een bundel bliksemschichten in zijn hand."

Bron: Protestantse Gemeente Ried - Skingen. "Een kleine en bijzondere gemeente in het noorden van Fryslân. Klein, omdat het aantal lidmaten dat tot onze gemeente behoort heel klein is: ongeveer 50 ingeschreven leden. Aantal kerkgangers variërend van 20 tot 30 (percentueel een hoge score!). Bijzonder, omdat het gebied waarin wij gemeente zijn, 8 dorpen omvat en 8 kerkgebouwen telt." Bijzonder is ook dat alle 8 kerkgebouwen* nog in functie zijn, en men op de zondagen beurtelings in een van de kerken de kerkdiensten houdt. Alle 8 de kerkhoven zijn ook nog in functie en zijn in beheer bij de kerkrentmeesters.
* Ried, St. Walburgakerk; Skingen, St. Stevenskerk; Slappeterp, St. Dionysiuskerk; Peins, St. Gertrudiskerk; Zweins, St. Reginakerk; Schalsum, St. Nikolaaskerk; Boer, St. Mariakerk; Dongjum, St. Donatuskerk.

- Oorlogsmonument aan de Riedsterweg.

- Boer heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de voormalie pastorie op Miedweg 2, en de Hervormde kerk met toren.

- De gepleisterde eenbeukige Hervormde Mariakerk in Boer dateert uit de 12e eeuw en was oorspronkelijk gewijd aan Maria. In de 16e eeuw is de kerk verhoogd en uitgebreid met een gotisch koor met steunberen en een toren. De luidklok uit 1561 is van klokkengieter Willem Wegewaert. Het interieur wordt gedekt door een tongewelf uit de 17e eeuw. De kerk is in 2008 gerestaureerd. De kerk is niet meer in functie, is tegenwoordig in bezit van Stichting Alde Fryske Tsjerken en wordt tegenwoordig naast de periodieke kerkdiensten - om beurten met de andere 7 kerken van Protestantse Gemeente Ried - Skingen, waarvoor zie de toelichting hierboven bij de Donatuskerk - o.a. gebruikt voor concerten. De deur van de kerk wordt omlijst door de toegangspoort van de voormalige Elgersma State, die reeds lang is afgebroken en werd bewoond door een tak van de familie Elgersma. De huidige boerderij Nij Elgersma State (Dongjumerweg 11a) is hiernaar genoemd.

- In Boer staat het oudste stenen woonhuis van Fryslân.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- "Hoe en wanneer VVV (Vereniging voor Volksvermaak) is ontstaan is niet geheel bekend maar waarschijnlijk is de VVV ontstaan uit de kaatsvereniging. Hierbij ging het erom de Kermis en het hoofdklasse kaatsen met activiteiten te omlijsten. Uit de oude kasboeken kan men opmaken dat de VVV in 1963 al actief was. In 1998 is het een stichting geworden: Stichting voor Volksvermaak Dongjum-Boer. Maar in de praktijk is men altijd de afkorting VVV blijven hanteren. De stichting VVV heeft als doel het organiseren van activiteiten voor de inwoners, zoals spelletjes, evenementen, volksspelen etc. Dit is wat de VVV zoal organiseert: Carnavaloptocht voor de kinderen en ’s avonds feest voor de volwassenen; Kermis; Spelletjesmiddag voor de kinderen tijdens de Kermis; Activiteiten voor volwassenen tijdens de Kermis; Knutselmiddagen voor de jeugd; Koningsdagactiviteiten; In de winterperiode maandelijkse openstelling van het Dorpshuis op de 2e vrijdagavond van de maand, met als activiteit darten; Straatkaatsen en Nachtkaatsen. Om dit allemaal te kunnen financieren gaat de VVV eenmaal per jaar langs de deur met de zogeheten kermislijsten."

- De in 1960 opgerichte Toneelvereniging 't Wouterke is de toneelvereniging van Dongjum-Boer. Jaarlijks brengen zij in maart "met liefde en passie" - aldus hun site - een nieuw stuk op de planken.

- Dorpsfeest Kermis/Merke (mei).

- Westernweekend (weekend eind augustus), met o.a. straatkaatsen en Ringrijden (in 2019 voor de 10e keer). Bij editie 2019 was het 'volle bak' met 26 combinaties en een reservelijst. Bij de volwassenen zijn er 4 prijzen te winnen en iedereen krijgt sowieso een attentie mee. En de deelnemers onder de 16 gaan allemaal met een prijs naar huis.

- In het dorpshuis wordt van oktober tot april om de twee weken gekaart en gebiljart.

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je in Dongjum schaatsen op de ijsbaan van IJsclub Neist 'e Terp.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Overzicht van in Dongjum waargenomen flora en fauna.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Dongjum-Boer, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links / voorzieningen / verenigingsleven

- Belangenorganisatie: - "Vereniging Dorpsbelang Dongjum-Boer is in 1969 opgericht met als doel de leefbaarheid in deze dorpen stand te houden en waar mogelijk te verbeteren. Het gaat om thema's als woongenot, verkeersveiligheid, groenbeheer, verlichting en het straatbeeld. Dorpsbelang geeft ca. 6x per jaar het krantje Op ‘e Hichte uit. Dorpsbewoners, verenigingen en bedrijven e.d. kunnen hierin tegen een geringe vergoeding adverteren. Ben je nog geen lid en wil je wel lid worden om het werk van Dorpsbelang te steunen en desgewenst mee te praten over de ontwikkelingen in je dorp, dan kun je je opgeven bij een van de bestuursleden. Het lidmaatschap kost slechts € 5,- per jaar."

- Dorpshuis / MFC: - "Het toenmalige dorpshuis aan de Dorpsstraat in Dongjum was anno 2006 te klein geworden voor alle verenigingen en voldeed ook niet meer aan de hedendaagse eisen. Omdat het dorpshuis een monumentaal pand was en er dus geen uitbreidingsmogelijkheden waren, is er gekozen voor nieuwbouw. Dit nieuwe gebouw is naast Basisschool De Twirre aan de W. Foppesstrjitte gebouwd, waardoor er tevens een extra ruimte werd gecreëerd werd voor de toen 38 leerlingen tellende school. In het dorpshuis is een ruimte gekomen met bar waar vergaderd kan worden, waar een feestje kan worden gehouden, waar de peuters kunnen worden opgevangen, waar een potje biljart kan worden gespeeld, en waar Toneelvereniging ’t Wouterke een voorstelling kan geven. Onder andere voor deze vereniging is een demontabel podium aangekocht.

Voor Kaatsvereniging Moed en Volharding is een volwaardige kleed- en douchegelegenheid gebouwd. Naast het nieuwe dorpshuis is ook een nieuw sportveld gekomen. Dit nieuwe veld kan ook worden gebruikt door de andere verenigingen uit Dongjum-Boer. Het veld is ook gebruikt door de helaas in 2016 gesloten basisschool. De nieuwbouw, uitgevoerd door bouwbedrijf Hiemstra uit het naburige Tzummarum, is grotendeels betaald van subsidies van Leader+ , de provincie Fryslân, de gemeente Franekeradeel en verschillende andere fondsen. Maar het overgrote deel komt van de eigen verenigingen uit het dorp. Deze middelen kwamen onder andere vrij door verkoop van het toenmalige dorpshuis. In augustus 2006 is er gestart met de bouw van het multifunctionele centrum. De officiële opening van Dorpscentrum De Boppeslach was op 19 en 20 april 2007." (bron: de thans voormalige dorpssite)

De Boppeslach is nog de enige voorziening in Dongjum-Boer. Het dorpshuis is de plek waar de inwoners samenkomen voor het dorpsfeest, een receptie of het verenigingsleven. Kaatsvereniging Moed en Volharding gebruikt het pand, net als de Vereniging voor Volksvermaak, de ijsclub, toneelvereniging ‘t Wouterke, de 55+ soos, Dorpsbelang, de koersballers, bridgers, kaarters, biljarters en darters. In 2021 heeft het dorpshuis een warmtepomp geïnstalleerd om de energierekening aar beneden te krijgen. De gemeente Waadhoeke heeft dat gesubsidieerd uit het budget voor dorpen en wijken. De Dongjumers konden met de subsidie gelijk de boel wat moderner en gezelliger inrichten. Met een nieuw behangetje is De Boppeslach weer de knusse huiskamer van beide dorpen. De inwoners hebben de klus zoveel mogelijk met elkaar geklaard. De gemeente juichte dat toe: "Met elkaar en voor elkaar. Dat is goed voor de cohesie en de leefbaarheid." Zie ook de videoreportage met dorpshuisvoorzitter Minne Lettinga d.d. 1-6-2021.

- Sport: - Uit de aankondiging van een wedstrijd d.d. 13 augustus 1865 in de Franeker Courant blijkt dat er toen in ieder geval al gekaatst werd in Dongjum. In de hierop volgende jaren werd, inmiddels traditie, ieder jaar een “groote partij” gehouden. Prijzen zoals “tinnen Koffijkannen en “zilveren Trekpotten” waren toen in de mode. Later ging het om geldprijzen, waarbij dient te worden aangetekend dat de 1e prijs van 10 gulden per persoon in die tijd meer was dan een maandloon. Veelal was de lokale kastelein de animator achter de kaatspartij om publiek naar het dorp te trekken en daarmee omzet te creëren.

Eind jaren negentig van de 19e eeuw zien we de eerste echte “Kaatsvereenigingen“ in Fryslân verschijnen. Kaatsvereniging Moed & Volharding, de Dongjummer kaatsvereniging, is opgericht in 1899. Werd er in het begin gekaatst op het schoolplein of bij “boer Anema yn ‘e greide”, in 1962 werd Dongjum en haar kaatsvereniging een echt sportterrein rijker. In 1974 werd men verblijd met de somma van 10.000 gulden aan subsidie, voor de realisering van een kleedaccommodatie in het dorp (in dorpshuis ’n Boppeslach). Moed & Volharding is door de jaren heen steeds een vereniging geweest die haar naam eer aan doet: klein maar dapper en steeds stug volhardend in de strijd, zowel op het kaatsveld als daarbuiten in de strijd om te blijven bestaan.

- "In de jaren tachtig jaren werd in Dongjum iedere 14 dagen in clubverband gekaart. Schutjas of Klaverjas was het parool. Dit speelde zich af in het café aan de Dorpsstraat. Doordat de animo in de jaren negentig terugliep, ging men zich bezinnen over de toekomst. Dit resulteerde uiteindelijk in de oprichting van een heuse Bridgevereniging. Iedere maandagavond wordt er (nu in Dorpscentrum De Boppeslach) gespeeld, van oktober tot half april. Gestreden wordt, in competitieverband, om een wisselbokaal, die de laatste bridge-avond wordt uitgereikt onder genot van een hapje, sapje en naderhand een buffet voor de spelers en hun partner."

- Senioren: - 55+ Soos.

- Begraven: - "Het doel van Uitvaartvereniging Dongjum en omstreken is om op basis van vrijwilligheid, onderlinge solidariteit en nabuurschap en/of geïnspireerd vanuit een christelijke visie, onderlinge hulp te verlenen op het gebied van uitvaart en een overledene op de meest waardige wijze, overeenkomstig zijn/haar wensen, naar zijn/haar laatste rustplaats te brengen, mede om te voorkomen, dat de verzorging van het stoffelijk overschot van de mens een voorwerp van winstbejag wordt." (bron: de thans voormalige dorpssite)

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Dongjum, met foto's van de grafzerken. - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Boer.

Reacties

(2)

Grappig dat het als tweelingdorp wordt gezien, maar niet echt door de gemeente, want Boer en Dongjum worden gezien als twee aparte "wijken". Je mag dus met 80 door het dorp Boer razen!

Ach ja, het blijft altijd een beetje op twee benen hinken met dit soort gevallen; het is sociaal/maatschappelijk 'in de praktijk' één gemeenschap, met formeel twee kernen (zowel geografisch als voor de postadressen en de plaatsnaamborden). Dus men kan het zowel als een als als twee plaatsen zien. Dat is beide waar. Maar je mag 'slechts' met max. 60km/uur door Boer scheuren hoor; het ligt in een 60-km-zone (overigens wel begrijpelijk dat de gemeente die paar handenvol verspreide huizen niet als een 'bebouwde kom' ziet. Elders doet men dat soms wel. Dat blijft een subjectieve zaak, waar wel richtijnen voor zijn - waar men hier aan voldoet - maar geen harde normen). Ik heb dat hierboven nu allemaal nog iets verder verduidelijkt.

Reactie toevoegen