Donderen

Plaats
Dorp
Tynaarlo
Drenthe

Donderen

Terug naar boven

Status

Donderen is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Tynaarlo. T/m 1997 gemeente Vries.

Terug naar boven

Naam

In het Drents
Dundern, Dunnern. Een inwoner van dit dorp is een Dunderboer.

Oudere vermeldingen
1276 GN Dunren, ca. 1335 Dunre, 1413 Donren, 1603 Donderen.

Naamsverklaring
Er zijn vier verklaringen gegeven, die alle wijzen op de langgerekte hoge rug waarop de essen liggen: 1. Dûnwari* 'bewoners van het duin'. 2. Dûnhorn* 'duinhoek'. 3. Donheri* 'langgerekt hoogliggend land begroeid met bos' en 4. Donro(n)*, een -ro- afleiding bij een werkwoordstam.(1) Donderen heeft in 2013 het 600-jarig bestaan gevierd. Dat is curieus, omdat het dorp weliswaar in dat jaar in de archieven wordt vermeld, maar de oudste datering dateert, blijkens de vorige alinea, uit 1276. Het lijkt er dus op dat men met de viering van het 600-jarig bestaan 'iets' te laat is geweest...
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Donderen ligt NW van Vries, NO van Norg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Donderen 39 huizen met 267 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 190 huizen met ca. 475 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Het voormalige munitiemagazijnencomplex Donderen, bestaande uit 23 bovengrondse bunkers, een dienstwoning en een perceel grasland, wordt omgevormd tot kunstlandgoed. Na overleg tussen de gemeenten Tynaarlo en Noordenveld, de provincie Drenthe en DLG is de voorkeur uitgesproken voor een kunst- en cultuurlandgoed. Hierbij is uitgegaan van de bouw van een landhuis aan de voorzijde van het complex en het behoud van de bunkers op het achterterrein. Het complex van circa 13 hectare is begin jaren zestig gebouwd en ligt tussen Donderen en Norg. Verder hoorde er nog 11 hectare bouw- en grasland bij, die was bestemd voor eventuele uitbreidingen. Zorgboerderij Peest huurt er extra ruimte waar culturele activiteiten worden ontwikkeld. Huurder PeerGrouP, die op het terrein haar nieuwe thuisbasis zal vestigen, maakt locatietheater in Drenthe. (bron: Provincie Drenthe, 17-11-2010)

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Vrijwel elke vrijdagavond is er bij Café Hoving in Donderen Jeugdsoos van 19.00 tot 21.00 uur voor jeugd in de leeftijd van 10 t/m 15 jaar. Verder is er in het dorp een actieve werkgroep die allerlei activiteiten organiseert voor kinderen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar, de Kinderclub genaamd. Donderen heeft helaas geen basisschool meer. Alle kinderen zijn verspreid over verschillende scholen in nabijgelegen dorpen. Dat is erg jammer voor de onderlinge contacten. Daarom is er de Kinderclub, een mooie plek om samen te komen en elkaar te leren kennen. Basislocatie voor de Kinderclub is Eetcafé Hoving. In de Kinderclub wordt ca. 10x per jaar een activiteit georganiseerd.

- In een weekend eind juni organiseert Vereniging voor Volksvermaken Donderen het traditionele jaarlijkse Zomerfeest. De start is op vrijdagavond met een ballonwedstrijd voor kinderen en de opening van de kermis die het gehele weekend zorgt voor vermaak. Op vrijdagavond zijn er ook de western games. Vele teams binden de strijd aan om een goeie score neer te zetten bij de rodeostier, hooivorkdarten, buffelfietsen en spijkerslaan. Na afloop is er live muziek in eetcafé Hoving. Op zaterdag is er de spelmiddag voor de jeugd en ’s avonds de vierkamp voor de volwassenen, met een behendigheidsspel, een krachtspel, een snelheidsspel en natuurlijk de waterbak. Een spektakel dat altijd voor veel kijkplezier zorgt. 's Avonds is er weer een live band in eetcafé Hoving. Op zondag is er de Jaarmarkt met Vlomarkt (10.00-17.00 uur) met tevens een oldtimermanifestatie van oude tractoren en brommers. Deze dag trekt altijd veel publiek die de kraampjes bekijken en genieten van de voertuigen uit vroeger tijden. Op zondagavond wordt het Zomerfeest afgesloten met muziek in eetcafé Hoving.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In 2012 is het op dat moment 2e Aardkundig Monument van Drenthe onthuld. Het betreft de Steilrand Donderen, een bijzonder bodemprofiel in een voormalige zandgroeve. De verschillende lagen in de bodem vertellen over 100.000 jaar Drentse ontstaansgeschiedenis. Steilrand Donderen is een 'geschiedenisboek' dat een inkijk geeft in de aardkundige geschiedenis van drie ijstijden in het Hondsruggebied. Een informatiepaneel met een afdruk van de steilrand vertelt passanten hoe zij de bodem kunnen ‘lezen'. Met Aardkundige Monumenten wil de provincie Drenthe iedereen laten kennismaken met de rijke geschiedenis van de Drentse ondergrond. Het zijn verschijnselen in het landschap die iets vertellen over de ontstaanswijze van het gebied, onder invloed van ijs, wind en water. In 2009 is het Drouwenerzand als eerste Aardkundig Monument onthuld.

Aardkundig monument Steilrand Donderen ligt op de oostflank van de Rug van Rolde. Dit is een van de zand- en keileemruggen in het gebied van Geopark de Hondsrug. De ruggen in het Hondsruggebied zijn vlakke zandruggen die zich slechts een paar meter boven de tussengelegen dalvlakten verheffen, met daarin bekende riviertjes als de Drentse Aa, het Eelder- en Peizerdiep. Steilrand Donderen ligt op de zuides van het dorp, in de bocht van de Oosterwaterweg.

Het bijzondere van het aardkundig monument bij Donderen schuilt hem in de geologische opbouw van de bovenste paar meter van de ondergrond. In het profiel zijn de afzettingen te zien van drie opeenvolgende ijstijden en wel zo dat zand- en leemlagen zelfs voor leken aanschouwelijk en begrijpelijk zijn. Opzij van het monument is een fraaie vitrine geplaatst waarin op een overzichtelijke wijze met foto’s en teksten uitleg wordt gegeven over de betekenis van het zandprofiel. Achter glas is bovendien een lakprofiel van de zandwand met zijn zandlagen tentoongesteld.

Begin 2017 bleek dat het aardkundig monument danig in het ongerede was geraakt. Delen van de wand waren ingestort en deels overstort, waardoor de bijzondere zandlagen niet langer zichtbaar waren. Overleg met vertegenwoordigers van de Provincie en betrokkenen, waaronder Maatschap Hartlief-Lammers te Donderen, die de naastgelegen akkers beheert, bracht licht in de zaak. Het instorten van de steilrand was slechts voor een deel aan landbouwmachines te wijten. Het verval van het profiel was vooral veroorzaakt door weersomstandigheden in de herfst en winter van 2016. Deze hebben ervoor gezorgd dat de bovenzijde van het profiel dat uit betrekkelijk grof, leemarm zand bestaat, steeds meer afstortte, waardoor de belangrijkste wandgedeelten meer en meer aan het oog werden onttrokken. Ook werd geconcludeerd dat het oorspronkelijke profiel waarschijnlijk te steil was afgestoken. Het grenst namelijk over zijn volle breedte aan het akkerland, met daartussen slechts een heel smalle buffer. De mogelijkheid om het bestaande profiel een grotere schuining te geven was er eenvoudig niet.

Aangezien de geologische waarde van het aardkundig monument bijzonder groot is, is besloten om het bestaande beschadigde profiel niet te herstellen, maar om een paar meter verderop, op een andere, minder kwetsbare plek een nieuw stuk zandwand af te steken. Dit is in voorjaar 2017 gebeurd en wel zo dat het nieuwe profiel een bijzonder fraaie en instructieve inkijk biedt in de opeenvolgende afzettingen daar. Er zijn twee haaks op elkaar aansluitende wandgedeelten vrijgestoken. Hierdoor wordt in zekere zin een 3-dimensionale inkijk in de boven elkaar gelegen zandafzettingen geboden. Ook zijn de wanden onder een schuinere hoek afgestoken. De nieuwe profielwand is door die afschuining hopelijk minder kwetsbaar. (bron en voor nadere informatie zie het artikel van Harry Huisman: "Steilrand Donderen hersteld", op de site Hunebed Nieuwscafé)

- Bij een bezoek aan Steilrand Donderen wordt het oog al van enige afstand getrokken door een stapel grote zwerfkeien. Enkele daarvan zijn zo groot dat ze de status van ‘hunebedkei’ verdienen. De keien houden geen direct verband met het aardkundig monument. Ze kwamen een aantal jaren geleden te voorschijn bij de aanleg van een gasleiding naar Langelo, pal langs het aardkundig monument. De grote zwerfstenen moeten we zien als geologisch erfgoed. Ze vormen de stille symbolen voor de aanwezigheid van een dik pakket landijs in dit gebied op het laatst van de Saale-ijstijd.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Donderen.

- Nieuws: - Actualiteiten uit Donderen op Facebook. De berichten zijn voor iedereen te lezen. Als je wilt reageren of zelf berichten wilt plaatsen, moet je lid worden van de 'groep'.

- Belangenverenigingen: - De activiteiten van Belangen Vereniging Donderen (BVD) lopen zeer uiteen. Het bestuur is werkzaam op het gebied van verkeer en openbare ruimte, informatievoorziening, dorspbelevingsonderzoek, ruimtelijke ordening, gemeenschapsvoorziening en het vliegveld. - Boermarke Donderen.

- Zorg: - Zorgboerderij Prins, locatie Donderen. - Zorgboerderij Hoeve Loevestein is een landgoed van 5 hectare op een prachtige en rustige plek midden in de natuur. Er is een groot wandelgebied van bijna 2 kilometer met veel mooie plekken om vanaf een bankje te genieten van het uitzicht of van de grazende dieren. Verspreid over het gebied zijn verschillende tuinhuisjes, terrasjes en andere plekken geschikt voor allerlei activiteiten. Alles draait bij hen om de drie B’s: buiten, bewegen en beesten. Vanuit deze gedachte wordt zorg op maat verleend. Er wordt hoofdzakelijk zorg aangeboden voor mensen met dementie. Er zijn verschillende mogelijkheden bij Hoeve Loevestein; ze bieden zowel langdurig verblijf als logeeropvang en dagbesteding.

Reactie toevoegen