Doldersum

Plaats
Dorp
Westerveld
Drenthe

doldersum_collage.jpg

Doldersum is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Westerveld. T/m 1997 gemeente Vledder. (© Jan Dijkstra, Houten)

Doldersum is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Westerveld. T/m 1997 gemeente Vledder. (© Jan Dijkstra, Houten)

Doldersum dorpsgezicht [640x480].JPG

Doldersum, dorpsgezicht

Doldersum, dorpsgezicht

Doldersum

Terug naar boven

Status

Doldersum is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Westerveld. T/m 1997 gemeente Vledder.

Terug naar boven

Naam

In het Drents
Dooldersum.

Oudere vermeldingen
1402 kopie 1457 Doldersem, 1438 Dolders(z)um, 1547 Doldersum.

Naamsverklaring
Men vermoedt een samenstelling van heem 'woonplaats, woning' en een onbekend eerste deel. Heem-namen zijn vaak samenstellingen met een persoonsnaam of een daarvan afgeleid patroniem. In dit geval zou dat Thulhari* kunnen zijn, een persoonsnaam die in verkorte vorm terug te vinden is in de plaatsnamen Tolsum en Dollendorf (Dld), 1114 Tollendorf, 1138 Dolendorf.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Doldersum ligt NO van Vledder, Z van Zorgvlied en grenst in het W aan de provincie Fryslân.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Doldersum 16 huizen met 89 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 30 huizen met ca. 80 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Esdorp Doldersum is niet alleen het kleinste, maar mogelijk ook het oudste dorp van de voormalige gemeente Vledder. In 1640 is hier nog veel madeland in gemeenschappelijk bezit. In 1750 bestaat er naast permanent gebruikte esgrond nog afgescheiden driesland, nu eens bouwland, dan weer als weiland in gebruik, voor het rundvee.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Doldersum heeft 2 gemeentelijke monumenten, zijnde de panden op Huenderweg 2 en Landarbeid 1.

- Oorlogsmonument aan de Huenderweg, op de heide. In de nacht van 7 op 8 september 1944 ontsnappen 21 jonge mannen uit het kamp van De Nederlandse Arbeidsdienst in Vledder. Dit was een instelling van het Duitse bestuur, en had als doel om jongens vanaf hun achttiende te laten werken op het land of in de bossen. De dienstneming was verplicht. Door het verzet werden de 21 jongens ondergebracht in 4 ondergrondse schuilplaatsen in de buurt van Doldersum (in die tijd was het hier nog een bosgebied). Een van die schuilplaatsen werd op 8 september door de Duitsers ontdekt. Er zaten 9 jongens in verborgen. 2 werden in leven gehouden om mee te zoeken naar de andere holen. De andere 7 werden ter plekke doodgeschoten. 1 van de 7 overleefde, maar bleef de rest van zijn verdere leven gehandicapt.

Op de plaats van het gevonden hol staat nu het oorlogsmonument. Stichting Monument Doldersum wil deze gebeurtenis levend houden, en organiseert daarom ieder jaar op 4 mei een herdenking voor nabestaanden en belangstellenden. Eens in de 5 jaar is er ook een herdenking op 8 september. Maar ook de rest van het jaar is dit een plek die het waard is om even te bezoeken. Om stil te staan bij de verworvenheden van nu. De stichting verzorgt ook het onderhoud van het monument.

- Obelisk ter ere van Willem Huender, die de wegen tussen Doldersum, Vledder en Appelscha liet aanleggen, waardoor de Koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid beter bereikbaar werden.

- Bij Doldersum liggen twee grafheuvels uit de late steentijd of ijzertijd die in de volksmond 'de majoor' en 'de generaal' worden genoemd.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Stichting Het Drentse Landschap organiseert jaarlijks in april, als alle lammetjes van schaapskudde Doldersummerveld geboren zijn, een Lammetjesdag bij de kudde in schaapskooi Huenderhoeve. De schaapherder nodigt iedereen uit de Schoonebeker heideschaap lammetjes te komen bewonderen. Tijdens de Lammetjesdag worden kinderen uitgenodigd het leven van de herder mee te maken: ze kunnen meedoen tijdens demonstraties schapendrijven, helpen schapen te voeren, lammetjes ‘verzorgen’ of zich door de ouders laten fotograferen, verkleed als echte herder! Ook is er gelegenheid om heerlijk in het stro te spelen. De kudde van Doldersum bestaat uit ca. 280 Schoonebekerheideschapen en ca. 250 lammeren. Ze begrazen het Wapserveld (van Stg. Het Drentse Landschap) en het Doldersummerveld (van Natuurmonumenten), beide gelegen in Nationaal Park Drents Friese Wold.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Knapzakroute 36 Zorgvlied - Doldersum is met zijn lengte van ca. 21 km de langste van alle Knapzakroutes, maar je kunt deze route gemakkelijk in twee lussen lopen. Een aangelijnde hond kan mee, maar helaas niet op het Doldersummerveld vanwege de schapen en runderen. Deze route gaat een groot deel door het bos en langs de randen van het Doldersummerveld. De bossen zijn in de 19e eeuw aangelegd door de Maatschappij van Weldadigheid. Van deze Maatschappij kom je onderweg wetenswaardigheden tegen die in het routeboekje worden toegelicht. Zo loop je over het Vrouwenveld en langs de Vrouwenlaan. En als je in de buurt van Boschoord (genoemd naar generaal Johannes van den Bosch, oprichter van de Maatschappij) loopt, zie je geen koloniehuisjes meer die daar gestaan hebben. Op de oude kaart rond 1900 (in het PDF-boekje) is dit nog wel te zien. Dit gebied werd vroeger aangeduid als Kolonie VII. Je passeert de vroegere school van het dorp nog, voordat je verder door de bossen naar Doldersum gaat.

Op de Brink in dat dorp staat een gedenknaald voor Willem Huender. Deze notaris heeft ervoor gezorgd dat de wegen naar Vledder en Appelscha 100 jaar geleden verhard werden. Ook heeft de weg naar Appelscha zijn naam gekregen. Aan deze weg is het Informatiecentrum Huenderhoeve dat zich in een voormalige schaapskooi bevindt. Vanuit het dorp ga je eerst weer door het bos om even later bij een uitkijktoren uit te komen. Vanaf hier heb je een prachtig gezicht over een van de grootste heidevelden van Drenthe. Je kunt je dan niet voorstellen dat er al twee keer een grote heidebrand geweest is en alles zwartgeblakerd was. Via een paar lanen loop je Zorgvlied aan de oostzijde binnen. Je kunt de route online lopen als je bereik hebt, met GPX, de route uitprinten waar de routetekst bij staat of het PDF-boekje met routeinformatie en kaarten downloaden." (bron: BOKD)

- Wandelroute Doldersummerveld (7 km).

- Wandelroute Trage Tocht Doldersum (14 km) gaat over de uitgestrekte heidevelden van het Doldersummerveld en Wapserveld. De hei wordt onder leiding van een schaapsherder begraasd door een schaapskudde die overnacht in de schaapskooi aan de Huenderweg. De schapen zorgen ervoor dat het pijpenstrootje en bosopslag worden tegengegaan. Het Doldersummerveld, eigendom van het Drents Landschap, is een nat heideveld. Bij de uitkijktoren heb je een weids uitzicht over het gebied. Je doorkruist het beekdal van de Vledder Aa. Het beekdal wordt weer hersteld. Lange tijd was het een rechtgetrokken beek. Nu werken natuurbeschermers en het waterschap samen om de beek zijn natuurlijke loop weer terug te geven. De route vervolgt door een bos waar Spaanse koeien grazen. Je loopt over een ruig pad langs de rand van het Wapserveld, eigendom van Natuurmonumenten, en komt langs de grote Meeuwenplas. Op het laatste deel van de tocht kruis je nog een keer het beekdal, waar volop gewerkt wordt aan natuurherstel. Langs de brink kom je terug bij het startpunt.

- Z van het dorp liggen de Doldersummeres en de Doldersummermade (aan de Vledder Aa), NO ligt het Doldersummerveld (413 ha; heide en stuifzand). NW van het dorp ligt recreatiegebied Nieuw Doldersum.

- Informatiecentrum Huenderhoeve (Huenderweg 1) bevindt zich in een voormalige schaapskooi, vlakbij het Doldersummerveld. Dit is een uitgestrekt vochtig heidereservaat, gelegen op de flank van het beekdal van de Vledder Aa en Wapserveense Aa. Het Doldersummerveld maakt deel uit van het Nationale Park Drents-Friese Wold. In het informatiecentrum kun je informatie krijgen over het heidebeheer, het esdorp Doldersum en het brongebied van de Vledder Aa. Het is ook het startpunt van een prachtige wandelroute door het gebeid. Bezoek bijvoorbeeld de uitkijktoren in het zuidoosten van het terrein. Van hieruit heb je een betoverend weids uitzicht over dit heideveld van formaat. Houd tijdens je bezoek je oren en ogen wijd open, want in het Doldersummerveld leven meer dan 100 broedvogelsoorten en het staat bekend als een van de soortenrijk­ste vochtige heidevelden van Drenthe.

De kudde van Schaapskooi Doldersum bestaat uit meer dan 500 schapen. Iedere dag zorgen de schapen voor een ander deel van in totaal 600 hectare natuurgebied. Naast de schaapskudde grazen er ook koeien op deze heide. De locatie is zo ingericht dat de dieren vrij over de weg kunnen wandelen. Dit betekent dat auto’s soms even moeten wachten tot de dieren zijn overgestoken. Een erg leuk gezicht als eind van de dag de kudde terugkomt en wordt geleid door de herder en zijn honden.

- Het Doldersummerveld bij Doldersum wordt het eerste vlinderreservaat van Nederland. Dat heeft de Vlinderstichting bekend gemaakt. In het heidegebied leven 24 vlindersoorten, waaronder zeer zeldzame. In het reservaat worden hun leefomstandigheden zo optimaal mogelijk gehouden om de soorten te behouden. Tevens wordt er een vlinderwandelroute aangelegd. Daarmee worden de bedreigde vlinders onder de aandacht gebracht. "Die aandacht is belangrijk, want de meeste soorten zijn de afgelopen jaren steeds zeldzamer geworden", aldus een woordvoerder van de Vlinderstichting. Binnenkort zullen ook elders in Nederland vlinder- en libellenreservaten worden geopend.

- In 2010 heeft Natuurmonumenten een dassentunnel aangelegd aan de Huenderweg, gelegen in Nationaal Park Drents-Friese Wold. De weg wordt veel door forensenverkeer gebruikt, wat funest is voor overstekende dieren als de das. Verkeersbeperkende maatregelen helpen niet voldoende. Jaarlijks worden er nog steeds veel dieren dood gereden. Een dassentunnel zorgt er voor dat de dassen en andere dieren veilig onder de weg door kunnen. Bijzonder is dat boswachter André Donker het benodigde geld (€ 15.000) via zijn Twitter-account in korte tijd bij elkaar heeft gelobbyd. Reportage over de aanleg van de dassentunnel bij Doldersum / Wateren van RTV Noord.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Doldersum, met laagsteprijsgarantie!

Reactie toevoegen