Dirksland

Plaats
Dorp
Goeree-Overflakkee
Goeree-Overflakkee
Zuid-Holland

gemeente_dirksland_anno_ca_1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Dirksland anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Dirksland anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Dirksland

Terug naar boven

Status

- Dirksland is een dorp in de provincie Zuid-Holland, op het schiereiland en in de gemeente Goeree-Overflakkee. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2012.

- De gemeente Dirksland is in 1966 vergroot met de gemeenten Herkingen en Melissant.

- Wapen van de voormalige gemeente Dirksland.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1284 van Di(.)derics lande, 1312 in Diderics Lant, 1339 Diericslant, 1341 Dierixland, 2e helft 14e eeuw (ad 1229) tlant dat men hiet Dircslant, 1463 opten torn van Dircxlant, 1482 Diricxlant, 1573 Dierickslant, 1773 Dirksland.

Naamsverklaring
Samenstelling van land 'land als tegengesteld aan water, polderland' en de persoonsnaam Diederik.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Dirksland ligt ongeveer centraal in de gemeente Goeree-Overflakkee, grenst in het N aan het water Haringvliet en in het W aan het Grevelingenmeer, en ligt verder WZW van de dorpen Middelharnis en Sommelsdijk, NW van het dorp Nieuwe-Tonge, N van het dorp Herkingen en ZO van het dorp Melissant.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Dirksland, die alleen het gelijknamige dorp omvat, 244 huizen met 2.183 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.100 huizen met ca. 5.400 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Archeologie
"Archeologen zijn in mei 2020 in Dirksland gestuit op een onverwachte vondst van een groot boerderijcomplex uit de 16e eeuw. De boerenhoeve werd ontdekt bij archeologisch onderzoek voorafgaande aan de herinrichting van de provinciale weg N215. De provincie en de gemeente Goeree-Overflakkee zijn blij met de vondst. Op voorhand was er geen aanwijzing dat een dergelijk oude nederzetting op deze plaats gesitueerd zou zijn. Eerder bureauonderzoek in archieven en op kadastrale kaarten leverde namelijk niets op. Wel is op een kaart uit 1602 te zien dat rond deze plek een hofstede moet hebben gestaan. Wij hopen nu bovendien hiermee ook een link te kunnen leggen met de eerder, in 2018, door Dirkslander Arco Hoekman opgegraven zeer zeldzame muntschat, op hemelsbreed nog geen 200 meter van deze vindplaats. Hoekman vond een klomp van samengeklonterde munten en de kookpot waar het in de 16e eeuw in was gestopt. Het bleek de grootste laatmiddeleeuwse schatvondst in Nederland ooit.

"Alles wijst erop dat dit een gebouw is uit de beginperiode van polder de Oude Plaat, die drooggelegd is in 1480. Van dit type boerderijen - mogelijk al van voor de Tachtigjarige oorlog (1568-1648) - zijn niet veel voorbeelden in Nederland bekend. Verder onderzoek kan antwoord geven of de vermoedens juist zijn en informatie geven over de omvang van het complex en over de mensen die hier vroeger woonden. Gezien de eerder in Dirksland gevonden muntschat gaat het hier misschien wel om de woning van de belastinginner van het eiland. Destijds een belangrijke man", aldus provinciaal archeoloog René Proos. De provincie vindt het belangrijk om de archeologische vindplaatsen rondom de aanleg van provinciale wegen vroegtijdig in beeld te brengen. Waar nodig stelt zij daarbij de archeologische vondsten veilig, conserveert en behoudt deze. Het liefst behouden wij vondsten ter plekke (in situ) in de bodem. Kan dat niet, dan worden vindplaatsen middels opgraving (ex situ) behouden. Zo beschermt de provincie haar archeologisch erfgoed en maken wij het beleefbaar voor een groter publiek. Erfgoed is van ons allemaal en maakt Zuid-Holland #Elkedagbeter." (bron: Provincie Zuid-Holland, 8-5-2020)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Dirksland heeft 21 rijksmonumenten.

- Met de bouw van de Hervormde (PKN) Dorpskerk te Dirksland (Ring 2) is vermoedelijk rond 1415 begonnen. In die tijd is waarschijnlijk het gedeelte gebouwd dat nu het koor van de kerk is. De toren en het schip van de kerk kwamen ongeveer 70 jaar later afzonderlijk, doch slechts kort na elkaar, tot stand. Het schip van de kerk is sierlijk van aanzien, met mooie slanke natuurstenen zuilen, waarvan de kapitelen met dubbele bladkransen zijn versierd. Bij de restauratie van de kerk, in de periode 1966-1968, is het koor weer bij de kerk getrokken, zodat de oorspronkelijke ruimtewerking weer tot zijn recht komt. Vele jaren was het koor door een galerij met orgel van de kerk gescheiden. De 12 pilaren in de kerk staan symbool voor de 12 apostelen. In de kerk bevinden zich 31 grafzerken, daterend uit de periode 1526-1721. Veel stenen zijn nog duidelijk te lezen. De kerk is een van de meest gave kerken van Goeree-Overflakkee, zowel qua interieur als van de buitenkant. Om de kerk ligt een kerkgracht. De kerk is gebouwd op een schiereilandje dat grenst aan de monumentale Voorstraat. De kerk heeft ca. 850 zitplaatsen. Om de kerk ligt de kerkring met idyllische oude pandjes.

- De kerk van de Gereformeerde Gemeente op Geldersedijk 1 dateerde uit 1928. Deze kerk werd rond 2000 te klein en voldeed ook niet meer aan de eisen van deze tijd. Nieuwbouw of verbouwing op die plaats leek niet aanlokkelijk. Op Mozartsingel 2 is in 2000 een nieuwe kerk gebouwd, naar een ontwerp van Valk Architecten te Soest. Er is ruimte voor 1000 kerkgangers. De kerk aan de Geldersedijk is afgebroken.

- Molen De Eendracht (Vroonweg 11) is een in 1846 gebouwde stellingmolen. Tot 1966 is er op De Eendracht op professionele basis graan gemalen; daarna raakte de molen in verval en is het binnenwerk verwijderd. In 1975 is de molen verkocht aan de gemeente Dirksland, die van 1980 tot 1982 de molen restaureerde, daarbij gebruik makend van onderdelen uit een onttakelde molen die op Ooltgensplaat stond. Sinds 1988 is De Eendracht eigendom van Molenstichting Goeree-Overflakkee, die de molen wederom heeft laten restaureren. De molen is open wanneer het bord langs de weg staat. - Nieuws van Molen De Eendracht op Facebook.

- Molenromp van Molen Polder Dirksland (Burg. C. Zaaijerlaan 54). Deze polder is de oudste polder van Overflakkee. Toen de polder bedijkt werd, werd er geloosd op de hanen en de spuikolk. Dit was geen succes, daar beide steeds verzandden. Op aandringen van de dijkgraaf besluit men in november 1730 een poldermolen te bouwen. Ook de sluizen, de watergangen en de dijken werden onderhanden genomen. In de havendijk maakte men een tweede uitwateringssluis om het uitgemalen water sneller op de haven te kunnen lozen. In 1915 is er een dieselgemaal in de molen geplaatst, waarbij de molen gedeeltelijk is afgebroken. In 1942 is de dieselmotor vervangen door een elektromotor. In 1994 is de romp verkocht aan een particulier. Sindsdien is de molenromp in gebruik als woonhuis. Volgens sommige bronnen zou deze molen model hebben gestaan voor de molens van de Nederwaard in Kinderdijk.

- De watertoren (Watertoren 2) is gebouwd in 1939-1941. De bouw duurde twee jaar, vanwege de oorlog en de strenge winter. De watertoren heeft een hoogte van 62,50 meter en is ontworpen door architect J. Gerber in de stijl van de Delftse School. Het is lange tijd de hoogste watertoren van Nederland geweest, totdat in 1958 in Emmeloord een watertoren van 65 meter werd gebouwd. De toren heeft een opslagcapaciteit van 575 m3. In 1944 hebben de Duitsers circa 400 kg springstof aangebracht in de acht buiten- en vier binnenkolommen waarop het reservoir rust. Men had de bedoeling om op 4 mei 1945 de watertoren op te blazen. Dit is echter niet gebeurd, en op 7 mei 1945 heeft men de springstof verwijderd. In 1993 heeft de watertoren een nieuw dak gekregen. Van 2007 tot 2009 is de watertoren in gebruik geweest als restaurant. Sindsdien staat de toren leeg.

"Stichting Watertoren Dirksland heeft als doel het behouden van de watertoren en deze te beheren, benutten en dienstbaar maken aan activiteiten in het sociale en culturele domein van de bevolking van het dorp en van Goeree-Overflakkee in bredere zin. We willen de toren toegankelijk maken voor het publiek. Men zal de toren kunnen beklimmen en genieten van het vergezicht. Mogelijk dat er kleine aanpassingen noodzakelijk zijn. Voor de meeste functies/activiteiten zal er een gebouw naast c.q. om de toren worden gezet zoals een ontmoetingscentrum dat aansluit op de bestaande ingang van de toren. Denk hierbij aan sportieve activiteiten voor groepen en individueel met o.a. abseilen, educatieve fietstochten naar de Slikken van Flakkee, waar activiteiten kunnen worden georganiseerd zoals vlotten bouwen op het gors, mountainbiken, zwemmen in de Grevelingen (het achterland van ons dorp).

De watertoren van Dirksland is een uitstekend vertrek- en eindpunt punt voor fiets- en wandeltochten, georganiseerde rondleidingen door de polders langs de Grevelingen en de Slikken, eventueel onder leiding van een gids of topsporters. Met toestemming van de gemeente zouden wij in de toren en een eventueel bij te bouwen ontmoetingscentrum, een kleinschalige vergaderlocatie, tentoonstellingsruimte (met wisselende exposities) willen realiseren. In samenwerking met de VVV een nieuw informatiecentrum starten. De expositie c.q. informatiecentrum geeft weer wat het eiland Goeree-Overflakkee aan duurzaamheid (GO energie island), producten en evenementen te bieden heeft. Deze opzet leent zich ook uitstekend als trouwlocatie. Daarnaast denken wij aan een beperkte horeca al dan niet in samenwerking met een organisatie als o.a. Gemiva. Tevens is de watertoren een prima punt als oplaadstation voor e-bikes." (bron: Kern met Pit, waar dit initiatief in 2020 een aanmoedingsprijs heeft gewonnen)

- Gevelstenen in Dirksland.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Trekkertrek Familiedag Dirksland, met 's avonds een Pulling Party (op een zaterdag in mei). TrekkerTrek is een sport die beoefend wordt met landbouwtractoren. Door met een sleepwagen over een zo groot mogelijke afstand weg te rijden, wordt bepaald welke tractor het sterkst is. Om het leuk te houden voor de deelnemers zijn er verschillende klassen, zodat de 'kleintjes' het niet tegen de grote jongens hoeven op te nemen. Een Tractor Pulling baan is meestal 100 meter, maar het is niet altijd gemakkelijk om die 100 meter te halen. De sleepwagen wordt namelijk bij elke meter die men vooruit komt zwaarder: er komt een ballastbak met daarin gewichten naar voren (richting de tractor). Op een gegeven moment is de tractor het beu en komt hij echt niet meer verder. De winnaar die het verst komt hoeft niet altijd de sterkste te zijn, want je kunt net wat betere banden hebben of je gewicht beter hebben verdeeld. Het komt dus vaak niet alleen op brute kracht aan maar een combinatie van diverse factoren, en dat is wat de sport zo interessant maakt. Voor een indruk van het evenement zie de videoreportage van de Trekkertrek Familiedag editie 2017.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Dirksland, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Ca. 60 oude ansichtkaarten en foto's van Dirksland.

- Ca. 40 actuele foto's van Dirksland.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Dirksland (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Dirksland heeft als doel het behartigen van het algemeen belang van het dorp en zijn inwoners. De vereniging beoogt dit doel te bereiken door o.a.: een brug te vormen tussen inwoners en overheid; problemen te signaleren; gevraagd en ongevraagd advies te geven aan de gemeente; draagvlak te creëren voor gemeentelijke plannen, beleidsplannen te beoordelen; het organiseren en/of doen organiseren van manifestaties en acties tot het verkrijgen van geldelijke en andere middelen.

- Onderwijs: - "De Inktvis is een middelgrote openbare school in het dorp Dirksland. We zijn gehuisvest in een prachtig, eigentijds en goed ingericht gebouw waar we met veel plezier en inzet ons onderwijs verzorgen aan onze kinderen. Onze missie "Ieder kind de moeite waard!" dragen we dagelijks uit. Op onze school werken we handelings- en opbrengstgericht. Dat betekent dat we onze leerlingen in zijn/haar totaliteit benaderen en waar nodig ons onderwijs aanpassen aan de uniciteit van het kind. Kom gerust een kijkje nemen in de leukste school van het eiland!", aldus de school op haar site.

- Muziek: - Gemengd koor Excelsior Dirksland is opgericht in 1909 en daarmee een van de oudste culturele verenigingen van Goeree-Overflakkee. Het koor heeft al vele concerten gegeven in binnen- en buitenland. Het neutrale koor met ca. 50 leden is in de regio bekend om het brede programma, zowel klassiek, musicals, opera als popmuziek; eigenlijk "van Bach tot the Beatles".

- Zorg: - De visie van het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis in Dirksland is om te voorzien in hoogstaande medisch-specialistische basiszorg voor de inwoners van Goeree-Overflakkee, westelijk Voorne-Putten en Schouwen-Duiveland. Acute zorg in de vorm van een SpoedEisendeHulp en een HAP en verloskundige zorg met verloskundig centrum CuraVita zijn van vitaal belang voor deze regio. Voor complexe en topspecialistische zorg werken ze samen met het Maasstad Ziekenhuis en het Ikazia Ziekenhuis binnen de coöperatie Zorg op Zuid. De missie van het ziekenhuis is om betrokken zorg te bieden met een persoonlijke benadering van de patiënt en respect voor de naasten. Dit is voor hen net zo belangrijk als technologisch hoogwaardige medische zorg.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de Nieuwe Begraafplaats van Dirksland (Staakweg), met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen