Deurningen

Plaats
Dorp
Dinkelland Oldenzaal
Twente
Overijssel

deurningen_plaatsnaambord_en_carnavalsnamen_nettelkornkesnust_en_dwarsliggers_kopie.jpg

Deurningen is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Twente, in grotendeels gemeente Dinkelland, deels gemeente Oldenzaal. T/m 2000 gemeente Weerselo. Wat de carnavalsnaam betekent, kun je lezen in het hoofdstuk Naam.

Deurningen is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Twente, in grotendeels gemeente Dinkelland, deels gemeente Oldenzaal. T/m 2000 gemeente Weerselo. Wat de carnavalsnaam betekent, kun je lezen in het hoofdstuk Naam.

Deurningen goat deur [640x480].jpg

Deurningen goat deur met de realisering van de plannen uit het in 2008 opgestelde Dorpsplan Plus

Deurningen goat deur met de realisering van de plannen uit het in 2008 opgestelde Dorpsplan Plus

deurningen_kpj_fest_1_september_2019.jpg

KPJ Deurningen dreigde in 2018 met het 100-jarig bestaan in zicht te worden opgeheven, maar gelukkig kwam er net op tijd een nieuw fris en fruitig bestuur en sinds Das Grosse KPJ Fest van 1-9-2019 bloeit KPJ Deurningen weer als nooit tevoren!

KPJ Deurningen dreigde in 2018 met het 100-jarig bestaan in zicht te worden opgeheven, maar gelukkig kwam er net op tijd een nieuw fris en fruitig bestuur en sinds Das Grosse KPJ Fest van 1-9-2019 bloeit KPJ Deurningen weer als nooit tevoren!

Deurningen

Terug naar boven

Status

- Deurningen is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Twente, in grotendeels gemeente Dinkelland, deels gemeente Oldenzaal. T/m 2000 gemeente Weerselo (geheel).

- Bij de herindeling van 2001 is een deel van het buitengebied van het dorp en buurdorp Weerselo (het betrof 527 hectare met 97 huizen en 297 inwoners) naar de gemeente Oldenzaal overgegaan. Plattegrond van het deel van het dorp dat in 2001 naar Oldenzaal is overgegaan (© Andreas Bartelink) (het deel vanaf de Lemseloseveldweg richting N viel vanouds onder de marke Lemselo, postaal gezien kern Weerselo, richting Z was Deurningen).

- Onder het dorp Deurningen valt ook de buurtschap Gammelke. Ook de voormalige buurtschappen Hasselo en Klein Driene vielen historisch gezien onder dit dorp (nog zeer kleine delen van het grondgebied van deze voormalige buurtschappen behoren tot de gemeente Dinkelland).

Terug naar boven

Naam

In het Twents / Nedersaksisch
Döarningn.

Oudere schrijfwijzen
Deurninge, 1295 Thornengen, 1323 Dorninge, 1381-1383 Doerninghe, 1450 Doerningen, 1795 Doorningen.

Naamsverklaring
Volgens sommigen is de betekenis 'bij de lieden van de persoon Diurna*', maar eveneens is mogelijk 'de lieden bij de doornstruiken'. (1)
* Gereconstrueerde vorm.

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Nettelkörnkesnust (een Nettelkörnke is een winterkoninkje).

Terug naar boven

Ligging

Deurningen ligt direct NO van Hengelo, WZW van Oldenzaal. De wijk van Hengelo waar het dorp ten noorden van ligt, heet Hasseler Es (naar de gelijknamige Hasseler Esch). Google Maps vermeldt op die plaats, feitelijk ten onrechte, tevens de naam 'Hasselo', omdat tot ca. 1976 de buurtschap Hasselo op de plaats van deze wijk lag. Sinds dat jaar heeft de wijk de buurtschap geleidelijk 'opgeslokt'.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Deurningen 131 huizen met 719 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 800 huizen met ca. 2.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Tot de vorming van de gemeente Weerselo in 1811 was het gebied dat tot deze plaats behoorde onderverdeeld in de marken/buurschappen Doorningen (Deurningen), Kleine Dryne (Klein Driene) en Haseloo (Hasselo).

De buurschap was in de middeleeuwen een marke onder het richterambt Oldenzaal. Deurningen viel toen, zoals vele andere omliggende kernen, onder de parochie van Oldenzaal. In 1665 scheidde het dorp zich samen met Rossum, Saasveld en De Lutte af van deze parochie. Tot 1760 viel het dorp vervolgens onder de parochie Saasveld, daarna werd het een zelfstandige parochie. Als kerkpatroon werd de H. Plechelmus gekozen, een Schotse monnik uit de 8e eeuw. Deze keuze lag voor de hand, gezien de nauwe historische banden met de parochie in Oldenzaal.

In 1787 kwam de eerste kerk gereed. In 1885 werden de parochiegrenzen officieel vastgelegd. Onder de parochie vielen sindsdien de buurtschappen Hasselo (waar nu de Hengelose wijk Hasseler Es gelegen is) en Gammelke en een groot deel van de buurtschap Deurningen. Het dorp is nog altijd voornamelijk rooms-katholiek qua signatuur.

In de 20e eeuw zijn de grenzen van het dorp meermaals herzien, met name vanwege uitbreiding van de steden Oldenzaal en Hengelo.

Als je je nader wit verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de publicatie 'De Marke Deurningen in het verleden'. Uitg. Ver. Heemkunde Weerselo. (jaar?)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2008 is het Dorpsplan Deurningen opgesteld. Helaas is dat niet meer op het internet te raadplegen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Deurningen heeft 4 rijksmonumenten.

- Deurningen heeft 7 gemeentelijke monumenten.

- De RK Plechelmuskerk (Plechelmusplein 5) dateert uit 1913 en verving een vorige kerk uit 1830. Het is een belangrijke neogotische kerk uit het oeuvre van architect Wolter te Riele, met toren en dakruiter op eind middenschip, i.p.v. op de kruising. Voordat het dorp deze kerk in gebruik kon nemen, maakten de kerkgangers nog angstige momenten door. De oude kerk was zo bouwvallig geworden dat de gelovige bezoekers zich zullen hebben afgevraagd of het er nog wel veilig was. Zelfs de gemeente kwam bezorgd informeren. De pastorie was in 1910 klaar. In december 1911 stortte het middengewelf van de in aanbouw zijnde kerk in. De bouwvakkers kwamen met de schrik vrij, maar de oplevering van de kerk liep aanzienlijke vertraging op. Op 3 juni 1913 kon aartsbisschop Mgr. Van de Wetering de kerk eindelijk consacreren. De 3 gebrandschilderde glas-in-loodramen met de thema's Leven, Dood en Verrijzenis, zijn in 1996 ontworpen en vervaardigd door kunstenares Annemiek Punt. In de periode 2006-2012 zijn de kerkelijke gebouwen gerestaureerd. De huidige Plechelmusparochie omvat de RK geloofsgemeenschappen van de kernen Oldenzaal, Deurningen, Rossum, Saasveld en Weerselo.

- Gevelstenen in Deurningen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De Plechelmusharmonie organiseert jaarlijks in een weekend begin januari een Rommelmarkt in 't Spölhoes (Reefsmaat 1). Op beide dagen zijn de openingstijden van 10.00-15.00 uur. Het hele jaar door zijn goederen opgehaald bij inwoners die de vereniging een warm hart toedragen. Tip van de organisatie: vergeet vooral niet onder de tafels te kijken! De opbrengst komt ten goede aan het onderhoud van instrumenten en het verenigingsgebouw.

- Carnaval. - Carnavalsvereniging CV De Nettelkörnkes (voor een verklaring van deze naam zie bij Naam) is opgericht in 1966. "In de laatste jaren zijn er verschillende carnavalsgezelschappen bij gekomen in het dorp. Zo is er de Jongerencarnvalsvereniging De Dwarsliggers, Wagenbouwvereniging De Fruitige Bende en sinds 2005 de Oudere Jongeren Carnavalsvereniging De Fruitige Dwarskörnkes. Dit geeft aan dat het carnaval een echt dorpsgebeuren is geworden, waarbij met elkaar carnaval wordt gevierd. Voor de Nettelkörnkes gaat dat allemaal onder het verenigingsmotto “MET MEKA VEUR MEKA!”. Aldus de vereniging op haar site. Een uitvoerige geschiedenis van de vereniging kun je hier lezen.

- Op Hemelvaartsdag is er jaarlijks het Dauwtrapfeest in Deurningen. Vanaf 7.00 uur staat voor de echte Dauwtrappers de koffie klaar en is er de hele dag vlooienmarkt en braderie. Verder zijn er diverse demonstraties en is er live muziek en/of een DJ. Ook voor de kinderen is er van alles te doen. De organisatie is in handen van de St. Plechelmus Harmonie. Sinds editie 2019 werken ze samen met Pelle's Eten en Drinken, met onder meer als resultaat een feestavond op de woensdagavond genaamd 'De Hemelse Nacht'. Voorheen had Pelle's op de woensdsg een eigen feestavond. Ze zijn ook al jaren sponsor van het Dauwtrapfeest. Ze besloten vanaf 2019 gezamenlijk op te trekken en de twee afzonderlijke evenementen als één gemeenschappelijk feest neer te zetten. Ook verenigingen en ondernemers zijn benaderd om mede invulling te geven aan het feest. "Samenwerking met alle geledingen uit het dorp kan leiden tot een geweldig gezellig feest voor Deurningers en mensen uit de gehele regio", lichtte voorzitter van de harmonie Paul Nijmeijer toe bij editie 2019. De Hemelse Nacht is een afwisselend programma met muziek en spel voor iedereen. Om 19.30 uur is de inloop en zal ook gestart worden met een E-FIFA-toernooi, voor de Wi'j bint Deurning'n wisselbokaal en leuke geldprijzen voor de winnaars. Om 20.00 uur is er een concert van de Plechelmusharmonie.

- RunBikeRun (juni).

- Op een vrijdag in juni is er jaarlijks de Haringparty Deurningen bij Pelle's Eten & Drinken, met veiling van een vaatje haring voor lokale goede doelen. De gekozen doelen worden voorafgaand aan de veiling bekend gemaakt. Hier kun je zien welke lokale goede doelen in het verleden zijn gesteund.

- Motorcross (juli).

- De Fancy Fair Feesten Deurningen (gedurende 4 dagen eind juli of begin augustus) is al meer dan 60 jaar een begrip in Twente. Ooit is ze enkele jaren na de oorlog begonnen in het dorpshuis om de kas van voetbalvereniging DSVD te spekken. Die aanleiding is nooit veranderd; nog steeds gaat een substantieel deel van de opbrengst naar de lokale verenigingen, zij het dat er nu meer van profiteren dan alleen DSVD. Het evenement mikt bewust op een breed publiek. Er wordt naar gestreefd zowel het tentgebeuren, het programma en zeker de muziek goed voor elkaar te hebben. Veel bezoekers vinden het dan ook heel erg gezellig op de Fancy Fair Feesten.

De verenigingen uit Deurningen leveren hun medewerkers voor de Fancy Fair. De één doet dit, de ander dat. Waar ze het voor doen? Er komt geld in de clubkas en dat gaat niet om kleine bedragen! De Fancy Fair Feesten zijn gaandeweg uitgegroeid tot een evenement met bezoekers uit heel Twente. De standjes met ballen gooien, touwtje trekken en het Rad van Avontuur hebben plaatsgemaakt voor spectaculairdere attracties: een moderne kermis, klimbaan, kleefwand, luchtkussen, en een klimtoren zijn geen uitzondering.

- Trekkertrek Deurningen (weekend begin augustus).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Hoewel Deurningen in de loop der jaren flinke stukken buitengebied is kwijtgeraakt, met name voor uitbreidingen van Oldenzaal, en bij de herindelingen van 2001 de nieuwe gemeentegrenzen vaak langs snelwegen zoals de A1 zijn getrokken, heeft het dorp, dat zelf N van de A1 ligt, toch nog een gebied gehouden Z van de A1 en de spoorlijn aldaar. Het betreft een landgoederen- en natuurgebiedenzone van ca. 1 km diep en ca. 3 km lengte, gelegen tussen Vliegveld Twente en A1/spoorlijn.
Van west naar oost betreft het:
1) Landgoed Lonnekermeer, 98 hectare groot en beheerd door Overijssels Landschap. Het Lonnekermeer zelf ligt overigens deels in de gemeente Enschede. De grens met de gemeente Dinkelland loopt dwars door het meer. Eigenlijk zijn het twee meren, van respectievelijk 10 en 6 hectare. De meren zijn ontstaan door zandafgravingen in 1903, om ongelijkvloerse kruisingen te kunnen maken in de spoorlijn. Het bedrijfsleven klaagde namelijk over oponthoud door de gelijkvloerse kruisingen in de spoorlijn. Bij de meertjes kwam al snel een landgoed voor de bekende Twentse textielbaronnen de familie Stork. Zij lieten er een villa, boerderij en boswachterswoning bouwen. Tuin en park zijn aangelegd in de Engelse landschapsstijl. Voor het ontwerp tekende landschapsarchitect L.A. Springer. De heide werd verbouwd tot landbouwgrond en productiebos. Het landgoed herbergt vele bijzondere soorten flora en fauna, waarover je alles kunt lezen op de pagina over landgoed Lonnekermeer van Landschap Overijssel. Op het landgoed bevindt zich één van de twee rijksmonumenten van Deurningen, namelijk huize Oosterhof. Nabij de meertjes vindt u panelen met gedichten en verzen van de Twentse volksdichter Willem Wilmink.
2) Landgoed Oosterveld, tegenwoordig in eigendom van de familie Van Heek (bekend van de Enschedese textielindustrie). Het is wel vrij toegankelijk voor wandelaars.
3) 't Holthuis. In de Tweede Wereldoorlog is dit natuurgebied, net als de landgoederen Oosterveld en een deel van het Lonnekermeer, bij het militaire vliegveld 'Fliegerhorst Twente' getrokken. Als overblijfsel daarvan is er ten noorden van de Oude Postweg, in het gebied ter hoogte van de Zandsteenweg, een zogenaamde 'splitterbox'. Voor de rest is er weinig dat herinnert aan de oorlog en heeft het natuurgebied gelukkig haar schoonheid weten te behouden. Sinds 1986 wordt het beheerd door Landschap Overijssel.

- De Deurningerbeek ontspringt ZW van Oldenzaal, stroomt door Deurningen en mondt uit in de Bornsebeek en vervolgens in de Loolee. De totale lengte van de Deurningerbeek tot waar deze overgaat in de Bornsebeek is ongeveer 12 kilometer. De Deurningerbeek is onderdeel van het stelsel van beken die W van Oldenzaal parallel aan elkaar van oost naar west stromen. De andere beken in dit stelsel zijn de Spikkersbeek, Lemselerbeek, Saasvelderbeek en Gammelkerbeek. Aan het begin van deze eeuw zijn op verschillende plaatsen vispassages gebouwd op plaatsen waar eerder stuwen de migratie van vissen onmogelijk maakten.

- Een samenwerking tussen Koninklijke Grolsch en Landschap Overijssel heeft geleid tot een bijzonder project: het aanplanten van het toekomstbestendige Kornuit Bos, gelegen direct NO van Vliegveld Twente, in het uiterste oostpuntje van het dorpsgebied van het dorp Deurningen. In dit bos staan verschillende boomsoorten die zijn opgewassen tegen het veranderende klimaat. Met de aanleg van het bos compenseert de brouwer haar CO2-uitstoot en vragen beide partijen ook aandacht voor biodiversiteit en het klimaat. De actie rondom het bos is uitgevoerd door pilsmerk Kornuit, tevens naamgever van het bos.

‘Kornuit staat voor het beleven van mooie momenten. Helaas gaan deze momenten vaak hand in hand met veel CO2. Of dit nu ons bier zelf is of het drinken van ons bier op een festival’, vertelt Yara Pelzer, Brand Manager bij Kornuit. ‘Wij maken ons, net als vele anderen, zorgen over de CO2-uitstoot. Daarom willen wij graag deze uitstoot compenseren met het aanplanten van een Kornuit Bos’. Hoe werkte het? Bij aankoop van een 6-pack Kornuit kon de consument t/m 31-12-2020 een halve m2 bos claimen, en bij aankoop van een krat Kornuit een hele m2. Via een code kon de koper een officieel Kornuit Bos-certificaat ontvangen, waardoor hij of zij symbolisch eigenaar is van een stuk bos. Het bijzondere van deze actie is dat consumenten invloed hadden op de grootte van dit bos: hoe meer mensen meedoen, hoe groter het bos. Zie ook de video over het Kornuit Bos, waarin boswachter Rick een en ander toelicht. (bron: Grolsch, 16-10-2020)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Deurningen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Deurningen.

- Nieuws: - Nieuws uit het dorp op Facebook.

- Belangenorganisaties: - Dorpsbelang Deurningen.

- "Stichting Vrienden van Deurningen stelt zich ten doel; het organiseren van diverse festiviteiten in het dorp ten behoeve van de gehele gemeenschap alsmede het ondersteunen en bevorderen van soortgelijke activiteiten van andere organisaties; en positieve initiatieven binnen de Deurninger gemeenschap te ondersteunen, mits die initiatieven een structurele bijdrage leveren aan de verbetering en instandhouding van de kwaliteit van leven binnen onze gemeenschap. Zo is onze keuze voor 2019 gevallen op initiatieven van De Plaank’n Spöllers (in verband met de aanschaf van LED-verlichting), Hades Jeugdwerk (in verband met EHBO-cursussen) en de werkgroep Culturele Agenda (in verband met de organisatie van De Passie van Deurningen). De bijdragen variëren van 500 tot 1.000 euro."

- Jongeren: - "In 2018 gingen er wat geruchten door het dorp dat de KPJ er mee zou stoppen. Eeuwig zonde, helemaal omdat een eeuw bestaan binnen handbereik ligt! Enkele slapeloze nachten, een hoop gepraat en een vracht aan hervonden enthousiasme verder is er dan nu supergoed nieuws. Stefan Detert Oude Weme weet zeker dat de KPJ in Deurningen bestaansrecht heeft. Hij wilde het tóch nog een keer proberen en heeft al vier toppers bereid gevonden om een gloednieuw bestuur te vormen. KPJ 2.0 is herrezen en helemaal klaar om een vliegende doorstart te maken! En dat pakken we meteen maar even goed aan. Op zondag 1 september 2019 nodigen wij iedere Deurninger, (oud) KPJ-fanaat, pilsliefhebber of gewoon geïnteresseerde uit op ons feestterrein bij de kruising Wieferweg/Kerkweg.

Waarom? Om met eigen ogen aanschouwen waarom de KPJ is opgericht, hoe en op wat voor manier de KPJ leeft in Twente en belangrijker: waarom we gewoon lekker door moeten blijven gaan met KPJ Deurningen. We pakken groots uit met Whipe-outbanen, Bumperball, ’n heleboel gezelligheid en ijskoud bier. Onze collega KPJ-verenigingen zijn ook van de partij. Na 1 september hopen we onze KPJ weer volledig terug op de kaart te hebben gezet, want wij zijn van mening dat ons dorp zéker nog niet klaar is met de KPJ. Door het hele jaar heen zullen we van alles organiseren, dus houd het Klöpke en onze Facebookpagina in de gaten. Wil je lid worden? Meld je dan aan via kpjdeurningen@gmail.com. Meer doen dan alleen lid zijn? We hebben nog plekken over in het bestuur voor creatieve denkers, organisatorische wonderen en toppers die van aanpakken weten. Meer weten of direct je plaats reserveren kan via Susan Heijne, tel. 06-18347003."

- Muziek: - De Plechelmus Harmonie is opgericht in 1965, n.a.v. het 300-jarig bestaan van de parochie Deurningen in dat jaar. De vereniging heeft zich sindsdien snel ontwikkeld; aan het einde van de jaren negentig behaalde de vereniging met de harmonie en de slagwerkers de Nederlandse titel.

- Ter gelegenheid van het 350-jarig bestaan van de parochie Deurningen in 2015 is het mooie lied 'Tussen Hengel en Olnzel' gecomponeerd. In het filmpje onder de link brengen vele inwoners het in een creatieve animatie 'ten gehore'.

- Sport: - Sportvereninging DSVD is een zogeheten omnivereniging, wat wil zeggen dat je er voor verschillende sporten terecht kunt, namelijk voetbal, handbal, volleybal en gymnastiek.

- Tennisvereniging.

- In het hart van Sporthal ‘t Hoge Vonder in Deurningen klopt een gezellig Sportcafé. De centrale ontmoetingsplaats voor handballers, voetballers, volleyballers, turners en judoka’s. En voor de niet-sporter die van de informele sfeer houdt. Benno en Gerard vormen het gastvrije duo. Met hun enthousiasme maken zij het iedereen naar de zin. In de zaal, bij feesten, competities, toernooien en gezellig aan de bar van het sportcafé. Niet alleen voor Deurningers, maar voor gasten uit heel het land.

- "Schietvereniging SV Deurningen ’75 heeft als doel haar leden op een prettige en ongedwongen wijze de schietsport te leren c.q. te laten beoefenen. Onze vereniging heeft de beschikking over een eigen clubgebouw met 9 luchtgeweer-/pistoolbanen en een kantine. We zijn tevens aangesloten bij de BTLS, de Bond Twentse Lucht Schietsport. Als vereniging nemen we ook deel aan de regionale schietsportwedstrijden. Het clubgebouw is te huren voor gelegenheden als verjaardagen, jubilea en bedrijfsfeesten. U en uw gasten kunnen onder begeleiding en na instructie een ronde schieten, gevolgd door een hapje en een drankje of een lopend buffet. Overweeg je om lid te worden? Neem dan contact met ons op via het contactformulier op onze site of kom eens kijken tijdens de clubavond. We hanteren een proefperiode van 2 maanden, waarin je zonder verplichtingen kunt oefenen. Hierna kun je besluiten om al dan niet lid te worden. De contributie bedraagt 65 euro per jaar."

- Bedrijfsleven/ondernemen: - "Ondernemersvereniging Deurningen (OVD) is er voor ondernemers die zich met het dorp verbonden voelen. Doel is het in contact blijven met lokale ondernemers en het uitwisselen van kennis."

Reactie toevoegen