De Schiphorst

Plaats
Buurtschap
Meppel
Drenthe

de_schiphorst_plaatsnaambord.jpg

Buurtschap De Schiphorst viel vanouds onder de gemeente de Wijk, maar is met de herindelingen van 1998 d.m.v. grenscorrectie naar de gemeente Meppel overgegaan (terwijl de Wijk zelf in de nieuwe gemeente De Wolden is opgegaan).

Buurtschap De Schiphorst viel vanouds onder de gemeente de Wijk, maar is met de herindelingen van 1998 d.m.v. grenscorrectie naar de gemeente Meppel overgegaan (terwijl de Wijk zelf in de nieuwe gemeente De Wolden is opgegaan).

de_schiphorst_richtingbord.jpg

Helaas nemen wij nogal eens slordigheden waar op plaatsnaamborden en richtingborden. Dit bord is twee keer fout: De Schiphorst is mét voorvoegsel, en het is een woonplaats, en die hoort wit op blauw en niet zwart op wit te worden aangegeven.

Helaas nemen wij nogal eens slordigheden waar op plaatsnaamborden en richtingborden. Dit bord is twee keer fout: De Schiphorst is mét voorvoegsel, en het is een woonplaats, en die hoort wit op blauw en niet zwart op wit te worden aangegeven.

De Schiphorst

Terug naar boven

Status

- De Schiphorst is een buurtschap in de provincie Drenthe, gemeente Meppel. T/m 1997 gemeente de Wijk.

- Bij de gemeentelijke herindelingen van 1998 is buurtschap De Schiphorst niet, zoals het gros van de gemeente de Wijk, naar de nieuwe gemeente De Wolden overgegaan, maar middels grenscorrectie naar de gemeente Meppel.

- Buurtschap De Schiphorst heeft een eigen postcode (7966) en plaatsnaam in het postcodeboek en is daarmee een formele woonplaats. Vermoedelijk is dat bij de herindeling van 1998 gebeurd, want in de gemeente de Wijk had de buurtschap geen eigen postcode en lag het daarom voor de postadressen 'in' de Wijk.

- Buurtschap De Schiphorst ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Terug naar boven

Naam

In het dialect
De Schipperst.

Spelling
De spelling van deze plaatsnaam is officieel (bijv. op de plaatsnaamborden, in het postcodeboek en in de gemeentelijke basisregistratie BAG) met lidwoord. Op een richtingbord in de omgeving staat de naam foutief zonder lidwoord. Bovendien staat het daar dubbel fout want de naam staat er met zwarte letters op een witte ondergrond, wat een wijk dan wel bedrijventerrein suggereert. De Schiphorst is echter een woonplaats en hoort dus in witte letters op een blauwe ondergrond te worden aangegeven.

Oudere vermeldingen
1400 kopie 1707 Schyphorst, 1426 en 1437 Schiphorst, 1428 Scyphorstynger marcke.

Naamsverklaring
In Sleeswijk-Holstein (D) liggen 2 plaatsen met de naam Schipphorst (1230 Sciphorst, 1236 de Schiphorst), opgevat als een samenstelling van schip 'vaartuig' en horst 'met bomen begroeide hoogte', met als afgeleide betekenis horst waar scheepstimmerhout gehakt wordt. Gezien de ligging aan de Reest past dat ook bij onze naam. Verder heeft men gedacht aan een meervoud van het Friese skêp 'schaap', in dat geval zou de betekenis 'schapenhoogte' zijn. Friese invloed is hier echter uitgesloten. Tenslotte is schip verklaard als bosnaam met de betekenis 'boom, tak' (niet overtuigend).(1)

Terug naar boven

Ligging

- Buurtschap De Schiphorst ligt ZO van Meppel, NW van de Wijk, rond de Schiphorsterweg en de Hessenweg. Ook 1 pand aan de Staphorsterweg (huisnr. 2) valt onder de buurtschap. Huisnr. 1 valt onder buurdorp de Wijk.

- De buurtschap grenst in het Z aan het riviertje de Reest, die hier de grens vormt met de provincie Overijssel (gemeente Staphorst), en in het N aan de A28. NW van de buurtschap staat Z van de Meppelse wijk Oosterboer verpleeghuis De Schiphorst (bij het Diaconessenhuis). Dat ligt voor het postadres in Meppel. De naamgeving van het verpleeghuis verwijst ernaar dat het oorspronkelijk in landhuizen in de buurtschap was gevestigd.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat buurtschap De Schiphorst 52 huizen met 323 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

Rijksmonumenten
- De Schiphorst heeft 17 rijksmonumenten.

De Havixhorst
De geschiedenis van havezathe De Havixhorst gaat terug tot de Late Middeleeuwen, toen de eerste boeren het Reestdal ontgonnen en zich vestigden op hoger gelegen zandopduikingen (horsten). De Havixhorst bestaat in de kern uit de havezate met bijgebouwen, tuin, gracht en omliggend bos. In totaal is het landgoed circa 100 hectare groot. Het landgoed is fraai gelegen in het stroomdal van de Reest, in buurtschap De Schiphorst, tussen Meppel en De Wijk. In 1409 wordt er voor het eerst melding gemaakt van het bestaan van De Havixhorst, in het archief van abdij Dickninge. De huidige vorm en uitstraling dateert hoofdzakelijk uit 1753. De havezate is drie eeuwen bewoond geweest door het geslacht De Vos van Steenwijk.

De Havixhorst is een exemplarisch voorbeeld van de buitenplaatscultuur in de 17e en 18e eeuw. Het huis en zijn bewoners speelden op hun eigen manier een rol in de lokale geschiedenis. Een adellijk landgoed als De Havixhorst werd oorspronkelijk voor een belangrijk deel geëxploiteerd als een boerenbezitting. Het verschil was dat de eigenaar een titel had, een voornamer huis bewoonde dan de doorsnee landman en meer personeel in dienst had. Maar ook hij was voor zijn inkomen voor een flink deel aangewezen op de exploitatie van zijn land, waarmee bijvoorbeeld het onderhoud van zijn grote huis werd bekostigd. Het landgoed wordt beheerd door Het Drentse Landschap. Over De Havixhorst is in 2016 in samenwerking met Stichting Beeldenpark De Havixhorst een zogeheten canonvenster opgenomen in de educatieve website de Canon van Meppel. Het omvat informatieve teksten, beeldmateriaal, een werkblad met opdrachten en activiteitentips. Havezate De Havixhorst is tegenwoordig een chateauhotel en -restaurant.

Beeldenpark
"In de tuinen van havezate De Havixhorst, lommerrijk gelegen in buurtschap De Schiphorst, tussen De Wijk en Meppel, is sinds 2000 een bijzondere verzameling beelden te zien. Naast de vaste collectie beelden van kunstenaars als Pieter d’Hont, Eric Claus, Jan Bronner, Charlotte van Pallandt, Eddy Roos en Piet Esser, is er door een hechte samenwerking met onder andere Museum Beelden aan Zee een wisselend aanbod van beelden die tezamen een fraai overzicht geven van de ontwikkeling van de 20e-eeuwse Nederlandse figuratieve beeldhouwkunst. Educatie. Zowel voor basisschoolleerlingen als leerlingen van het voortgezet onderwijs is een bezoek aan het beeldenpark zeer de moeite waard. Voor beide doelgroepen is educatief lesmateriaal ontwikkeld. Beeldenpark De Havixhorst is gratis toegankelijk en van dinsdag tot en met zondag geopend van 12.00-17.00 uur, tezij er besloten bijeenkomsten zijn. Deze worden worden bij de entree van het beeldenpark gecommuniceerd. De tuin is het hele jaar open en ademt ieder seizoen een andere sfeer. Wil je op de hoogte blijven van alle activiteiten? Volg ons op Facebook of Instagram en/of meld je aan voor onze Nieuwsbrief."

Gevelstenen
- Gevelstenen in De Schiphorst.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Wandelen
Het gebied rond De Havixhorst is een vrijwel ongeschonden voorbeeld van het oude hoevenlandschap. Mede door haar ouderdom bezit dit landschapstype bijzondere waarden. Over het landgoed is een gemarkeerde wandelroute uitgezet.

Ooievaarsbuitenstation
Eind jaren zestig van de vorige eeuw was de witte ooievaar in Nederland nagenoeg verdwenen. Vogelbescherming Nederland heeft toen een project op touw gezet naar Zwitsers voorbeeld om het dier in ons land te herintroduceren. Met een aantal ooievaars afkomstig uit verschillende landen is in 1969 een fokprogramma gestart in het Liesvelt in Groot-Ammers. Na jarenlang in gevangenschap te hebben geleefd vertoonden de eerste aldaar geboren ooievaars geen trekgedrag. Bij latere generaties herstelde zich echter het natuurlijke gedrag. Vanaf 1979 zijn 12 buitenstations opgericht in voor ooievaars geschikte gebieden, waaronder Ooievaarsbuitenstation De Lokkerij in De Schiphorst. Daar krijgen de dieren de kans om onder toezicht te wennen aan een natuurlijke omgeving, zodat zij weer hun natuurlijke gedrag konden gaan vertonen. Van hieruit konden de in gevangenschap geboren ooievaars in het Reestdal foerageren, nesten bouwen en zich langs natuurlijke weg vermeerderen.

Dat is een groot succes gebleken. Het heeft vele jaren geduurd voordat de ooievaar in Nederland weer in redelijke aantallen in het wild voorkomt, jongen grootbrengt en in het najaar op trek gaat naar Zuid-Europa of Noord-Afrika. Momenteel telt ons land weer zo'n 1200-1300 broedparen. Sommige ooievaarsstations zijn vanwege dit succes inmiddels gesloten. De Lokkerij blijft actief, niet in de laatste plaats vanwege het feit dat het station ook een officieel erkend ooievaarsasiel in Nederland is. Zieke en gewonde ooievaars, soms van heinde en ver, kunnen er terecht om te herstellen of op verhaal te komen, waarna ze indien mogelijk hun vrijheid terug krijgen. Ooievaarsbuitenstation De Lokkerij in De Schiphorst telt op en rondom huize ‘de Luttike Havixhorst’ ca. 50 broedparen, die nestelen op palen en daken, maar ook in de bomen. - Fotoreportage van De Lokkerij, door weblogger Afanja.

Nestenbouw. "Ooievaars zijn van nature boombroeders, maar de boomkruin (of een ver naar buiten uitstekend takkenstelsel) moet wel stevig en afgeplat zijn. Ooievaars bouwen hun nest het liefst op een vlakke ondergrond. Vroeger, toen huizen nog echte schoorstenen hadden, bouwden ze daarop vaak hun nest. Soms tref je een ooievaarsnest aan in een boom waar dikke takken zorgen voor een min of meer vlakke ondergrond. In De Lokkerij maken de ooievaars gebruik van bomen, het dak van de boerderij en door de mens gemaakte paalnesten. Deze nesten staan op een houten paal en ze hebben, net als een bed een lattenbodem. De randen van een nieuw nest bestaan uit gevlochten takken. Ook de bodem wordt bedekt met takken en twijgen. Hier bovenop bouwen de ooievaars zelf verder. Er zijn diverse soorten nesten die voor de ooievaar gebouwd kunnen worden. Klik hier voor de voorbeelden. Wil je zelf een ooievaarsnest in je tuin, of elders in je dorp of buurtschap? Uitgewerkte bouwtekeningen voor een bok- of dakzadel en voor paalnesten zijn verkrijgbaar op ons station. Klik hier voor de instructies voor het bouwen van een daknest. Je kunt bij ons voor € 225,- ook een kant-en-klaar nest kopen."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving De Schiphorst, met laagsteprijsgarantie!

Reactie toevoegen