Status

- De Roond is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Boxtel.

- Buurtschap De Roond valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Boxtel.

- De meeste buurtschappen in de gemeente Boxtel hebben in 2009 fraaie informatiepanelen gekregen met de plaatsnaam groot erboven, zodat je sindsdien sowieso weet dat je in dat plaatsje bent aanbeland (wat voorheen nergens aan te zien was, behoudens een evt. straatnaambordje wat vaak gelijk is aan de buurtschapsnaam) en tevens kunt lezen wat er nu zo bijzonder is aan de buurtschap in kwestie. Ook buurtschap De Roond heeft een dergelijk paneel gekregen.

Naam

Oudere vermeldingen
1393 aen die Roent, 1629 aende Roent, 1792 onder de Roondt, 1794 Ront.

Naamsverklaring
Moeilijk te duiden.(1) "De naam duikt voor het eerst op in 1352 en betekent 'boomstomp, omgevallen boom' of iets van dien aard. Deze boom bevond zich vermoedelijk op een opvallende plek of had een opvallende vorm." (aldus het informatiepaneel ter plekke)

Ligging

Buurtschap De Roond ligt rond de bijna gelijknamige weg Roond en rond de wegen Het Loo, Voorstraat, Vinkenberg, Kapelweg (het gedeelte van deze weg O van het kruispunt met de weg Vinkenberg), Veldakkerstraat, D'ekker, De Donders, Akkerstraat, Kalksheuvel, Molengraafseweg, Loxvenseweg (het gedeelte van deze weg N van de rivier de Beerze), Scheepdonkseweg (het gedeelte van deze weg W van de rivier de Beerze), Geerlingsdijk, Mona Dwarsweg, Nieuwe Erven, Bosrand, Kempseweg (het gedeelte van de weg NO van het kruispunt met de weg Bosrand), Glasvenseweg en Kerkpad. De buurtschap ligt WZW van het dorp Boxtel, NW van het dorp Lennisheuvel, WNW van het dorp Liempde, O van het dorp Oisterwijk, Z van de dorpen Esch en Vught, ZO van het dorp Haaren en N van het dorp Oirschot.

Statistische gegevens

In 1840 omvat buurtschap De Roond, samen met buurtschap Luissel (dan: 'Roond en Luijssel'), 38 huizen met 242 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 170 huizen met ca. 425 inwoners.

Bezienswaardigheden

- De Sint Annakapel is in 1954 gebouwd door leerlingen van de Lagere Technische School in Boxtel. Sint Anna is de moeder van Maria. Ze geldt als patrones van de huismoeders, van zwangere en kinderloze vrouwen. De kapel wordt door buurtbewoners onderhouden. Op 26 juli (de feestdag van Sint Anna) en op Moederdag zijn er eucharistievieringen.

- Oorlogsmonument uit 2003 bij de ingang van natuurgebied Kampina nabij De Roond en de Huisvennen (Verzetslaantje). Het monument stelt een fietsende verzetsstrijder met melkbus voor. Het staat symbool voor de Boxtelse verzetsmensen die de Airbornes hulp verleenden. De Airbornes waren hier van 17 september t/m 24 oktober 1944. Op 25 oktober hebben zij Boxtel bevrijd.

Landschap, natuur en recreatie

- W van De Roond bevindt zich het gebied Huisvennen, als onderdeel van natuurgebied Kampina. De Huisvennen omvat een groot aantal vennen in een heidegebied begroeid met dennen. Het gebied is de afgelopen jaren verdroogd, terwijl de bijzondere flora in het gebied vochtige omstandigheden nodig heeft om goed te kunnen gedijen. Beheerder Natuurmonumenten heeft om de verdroging tegen te gaan in 2013 9 ha naaldbos gekapt en de strooisellaag op de bodem verwijderd, zodat de oeverzones van de vennen weer gevoed worden met lokaal kwelwater en de natte hei om de vennen de kans krijgt om zich te herstellen. De naaldbomen verdampten namelijk het heel jaar door grondwater en een groot deel van het regenwater dat aan de naalden blijft hangen.

Beeld

- Diaserie Smalwaterroute rond buurtschap De Roond (9 km) door Loes Westgeest.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)