De Hoven (Deventer)

Wijk
Dorp in de stad
Deventer
SallandVeluwe
Overijssel

de_hoven_e.o._deventer_op_kaart_ca._1980_kopie.jpg

Aan de gele gemeente- en provinciegrenslijn op deze kaart is goed te zien dat dit vroegere deel van de IJssel op enig moment is gekanaliseerd, waardoor De Hoven e.o. sindsdien van de rest van de stad Deventer is afgesneden en nu aan de Gelderse kant ligt.

Aan de gele gemeente- en provinciegrenslijn op deze kaart is goed te zien dat dit vroegere deel van de IJssel op enig moment is gekanaliseerd, waardoor De Hoven e.o. sindsdien van de rest van de stad Deventer is afgesneden en nu aan de Gelderse kant ligt.

De Hoven (Deventer)

Terug naar boven

Status

- De Hoven is formeel een wijk, maar wat ons betreft geografisch en maatschappelijk gezien eigenlijk een dorp*, in de provincie Overijssel, in de streek Salland en/of Veluwe (waarvoor zie verder het kopje Ligging), gemeente Deventer.

* De Hoven is topografisch en maatschappelijk gezien een bijzonder en curieus geval; wat ons betreft is het een dorp, omdat het een kern van behoorlijke omvang is, die los ligt van de stad Deventer, en daar ook nooit echt 'in' zal komen te liggen - terwijl een wijk doorgaans een onderdeel is van een geografische stads- of dorpskern - omdat de IJssel tussen deze twee kernen in ligt. Voor de statistieken (bijv. van het CBS) is het een buurt van de statistische wijk Centrum (terwijl het eigenlijke centrum van Deventer natuurlijk aan de andere kant van de IJssel ligt). Je zou het ook een 'wijk met dorpskarakter' kunnen noemen.

Omdat het gezien alle kenmerken geen reguliere stadswijk is, en ter plekke alle kenmerken van een dorp heeft, en dit soort situaties vaker voorkomt in het land, hebben wij daar de bijzondere kwalificatie 'dorp in de stad' voor ingesteld (waar er in ons land een 50-tal van zijn), naast de formele wijk-kwalificatie. De Hoven is dus zowel een wijk als een dorp, afhankelijk van 'met welke bril je het bekijkt'.

- Als je De Hoven binnenkomt, staan er blauwe plaatsnaamborden (komborden) Deventer. Formeel zal dat best kloppen; kennelijk maakt het formeel deel uit van de bebouwde kom van de stad Deventer, waar dan de IJssel nog tussen zit. Anderzijds zou het een erkenning van de cultuurhistorische en maatschappelijke realiteit zijn, als men deze kern komborden De Hoven zou geven, zoals in de vergelijkbare kern De Hoven bij de stad Zutphen ook is gebeurd.

Terug naar boven

Naam

Spelling
De kern werd vroeger ook zonder lidwoord gespeld (in ieder geval op kaarten). Tegenwoordig wordt de spelling met lidwoord aangehouden.

Oudere vermeldingen
De naam De Hoven voor deze latere kern komt sinds ca. 1890 op de kaarten voor.

Naamsverklaring
In 1621 zijn aan de westelijke kant van de IJssel hoven 'moestuinen' aangelegd, ter vervanging van de oude moestuinen, waarvan de grond binnen de vestingwerken van de stad Deventer was getrokken. Ook wel De Worp (1447 op den Worp) genoemd.(1) Die naam heeft tegenwoordig alleen nog betrekking op het deel direct N van de kern De Hoven.

Terug naar boven

Ligging

De Hoven ligt direct W van de stadskern van Deventer, W van de IJssel. Naast de onder Status beschreven topografische bijzonderheden, is deze kern in nóg een opzicht bijzonder, namelijk qua ligging: het is het enige deel van Deventer dat W van de IJssel ligt, en daarmee het enige deel van het Overijsselse en Sallandse Deventer dat op de Gelderse Veluwe ligt. Of in ieder geval aan de Veluwse kant van de IJssel. Deventer zelf ligt namelijk in de streek Salland, want de grens tussen beide streken wordt hier gevormd door de IJssel. Het dorp ligt in een oude meander (kronkel) van de IJssel, die op enig moment is rechtgetrokken, waardoor het van de rest van de stad is afgesneden en deze bijzondere situatie is ontstaan. Maar wellicht is er niet één waarheid in dezen en is het even legitiem om te stellen dat de grens tussen Salland en Veluwe ooit is vastgesteld en dat die niet verandert door de loop van een rivier te wijzigen, waardoor nu een stukje van Salland aan de Veluwse kant ligt...

Iets vergelijkbaars doet zich voor 1) bij de Achterhoekse stad Zutphen, niet ver Z van Deventer, waar net als bij Deventer door afsnijding van een IJssel-arm een W strook land aan de Veluwse kant is komen te liggen, waar toevallig(?) eveneens een wijk/dorp De Hoven is verrezen, 2) bij Nijmegen (= streek 'Rijk van Nijmegen'), die door de 'Waalsprong' van de jaren negentig het Betuwse dorp Lent heeft geannexeerd plus delen van de buurdorpen Oosterhout en Ressen, waardoor die stad nu zowel in de streek Rijk van Nijmegen als in de streek Betuwe ligt, en 3) bij de Veluwse stad Arnhem, die in de jaren zestig door zou je kunnen zeggen de 'Rijnsprong', het Betuwse dorp Elden met omgeving heeft geannexeerd, waardoor daar nu sprake is van 'een Betuws dorp in een Veluwse stad' (zoals ze zich zelf op hun dorpssite ook noemen), en waardoor die stad nu zowel op de Veluwe als in de Betuwe ligt...

Terug naar boven

Statistische gegevens

De Hoven heeft ca. 1.000 huizen met ca. 2.400 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Artikel over het ontstaan van De Hoven, door Norman Boekhout sr.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Bestemmingsplan De Hoven.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De rijksmonumentale Bolwerksmolen (Bolwerksweg 6) is een zaagmolen in Deventer op de westelijke oever van de IJssel, vlak bij de Wilhelminabrug, en ligt slechts enkele meters O van het grondgebied van buurtschap Steenenkamer in de Gelderse gemeente Voorst. De molen is gebouwd in 1863. De houten achtkantige bovenkruier met stelling staat op een vierkante onderbouw met zaagschuur en heeft een sleephelling voor het uit het water trekken van de boomstammen. De molen is sinds 1967 eigendom van de gemeente Deventer. De exploitatie is in handen van Stichting Bolwerksmolen. Molenaar is sinds 2002 Ber Fort.

Begin van de 21e eeuw blijkt de molen dusdanig verzakt dat een ingrijpende, anderhalf jaar durende restauratie noodzakelijk is. De molen wordt geheel gedemonteerd, heipalen worden in de grond gebracht en er wordt een nieuwe fundering geplaatst. Daarna is de molen weer opgebouwd. De romp en de kap hebben eveneens een opknapbeurt gekregen. De restauratie is in 2007 gereed gekomen.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Recreatiepark De Worp ligt vanuit Deventer gezien aan de overkant van de IJssel, tussen de wijk De Hoven en de IJssel, N van de weg Worp, begrensd door de spoorlijn in het N en de N344 in het Z. Het is een uiterwaardengebied. In de winter wordt het soms voor korte of langere tijd door de rivier overstroomd. De Worp is het oudste stadswandelpark van Nederland. Van oudsher komen mensen al naar deze plek voor hun rust en ontspanning. Al in de middeleeuwen zochten de inwoners van de stad hier hun vertier.

In 2006 is een grondig herstelplan uitgevoerd om de toegankelijkheid van De Worp te vergroten en het park zijn oude luister terug te geven. Zo is de oorspronkelijke padenstructuur van Leonard Springer in ere hersteld, zijn het kampeerterrein en het IJsselhotel opgeknapt en zijn de parkeervoorzieningen en het parkmeubilair vernieuwd. Het Worpplantsoen is na de uitvoering van dit herstelplan een echt stadspark geworden. De bezoekers komen vooral uit de aangrenzende woonwijk De Hoven. In de zomermaanden wordt het park intensief bezocht door wandelaars, fietsers en dagjesmensen. Het park is het gehele jaar vrij toegankelijk. Maar in de winter kan het gebied korte of langere tijd onder water staan.

- De speeltuin in De Hoven is dagelijks geopend van 09.00 uur tot zonsondergang.

Terug naar boven

Links

- Wijkvereniging: - Wijk- en Speeltuinvereniging (WSV) De Hoven is in 1979 ontstaan uit een fusie van Ontspanningsvereniging De Hoven (1945) en Speeltuinvereniging De Hoven (1949). De wijk kent dus al meer dan 70 jaar een vereniging die tal van activiteiten organiseert voor de bewoners. WSV is opgebouwd uit tal van werkgroepen die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor alle activiteiten voor jong en ouder en het beheer van de speeltuin en wijkgebouw ‘t Hovenhuus.

- Wijkgebouw: - Wijkgebouw 't Hovenhuus omvat o.a. een ontmoetingsruimte met bar, biljart en zitruimte, een grote zaal, een kleine sportzaal met kleedruimtes en douches, een speel-o-theekruimte, een aangebouwde vleugel met een ontspanningsruimte voor jongeren, en een kleine vergaderruimte.

- Onderwijs en kinderopvang: - "De Hovenschool is een middelgrote school (ongeveer 250 leerlingen). Onze leerlingen komen voornamelijk uit De Hoven. De Hovenschool is een openbare basisschool. Dit betekent dat wij open staan voor alle kinderen uit de wijk, ongeacht hun achtergrond of levensovertuiging. Open staan voor alle kinderen betekent ook dat wij streven naar thuisnabij onderwijs voor zo veel mogelijk kinderen. Openbaar betekent voor ons ook dat wij een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben om kinderen zo goed mogelijk voor te bereiden op hun toekomst in een complexe multiculturele samenleving. Wij streven naar kinderen die opgroeien tot actieve burgers, geïntegreerd in de samenleving en met oog voor elkaar en de omgeving. Leerlingen moeten leren zelfstandig en kritisch te zijn, maar ook kunnen samenwerken. De maatschappelijke verantwoordelijkheid betekent ook dat wij op wijkniveau het belangrijk vinden om samen te werken met andere organisaties. We hebben contacten met de wijkvereniging en de peuterspeelzaal.

Het profiel van de school is natuur en milieu. Ook daarin vinden wij dat we een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben. Wij willen kinderen liefde en eerbied voor alles wat leeft, groeit en bloeit bijbrengen. Dit komt tot uitdrukking in lessen, thema’s en in het gebruik van de schooltuin, maar ook in zaken zoals de inrichting van ons schoolgebruik en ons streven om milieubewust met energie om te gaan. In al deze doelen beogen wij samen te werken met de ouders/verzorgers; wij zien ouders als gelijkwaardige gesprekspartners en maken graag gebruik van hun kennis, ervaring en inzet."

- Peuteropvang en BSO De Hoven. Peuters van 2 en 3 jaar zijn van harte welkom op de peuterspeelzaal in ‘t Hovenhuus. Je zoon of dochter kan heerlijk spelen en leren, samen met buurt- en leeftijdsgenootjes, en ontwikkelt zich zo spelenderwijs. Basisschoolkinderen kunnen na schooltijd komen spelen in de BSO. Jonge kinderen worden bij de Hovenschool opgehaald. Oudere kinderen komen meestal zelf.

Reactie toevoegen