Buurtschap De Haspel, aardbei op een voetstuk aan de Dwarshaspel (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)
- De Haspel is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 2018 gemeente Leek.
- Buurtschap De Haspel valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Zevenhuizen.
- Buurtschap De Haspel ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden (met 60 km-zone).
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1877 water: Haspelwijk, 1899 De Haspel.
Naamsverklaring
- De buurtschap is gelegen rond de Haspelwijk, een wijk 'voor turfafvoer gegraven vaart' die qua vorm op een haspel 'werktuig om garen af te winden' gelijkt.(1)
- Op de site van de buurtvereniging (zie bij Links) staat de volgende lezing: "Op de plaats waar de Haspelwijk een bocht naar het oosten maakte werden in vroeger tijden (rond 1900) grote schepen in kleinere overgeladen, en andersom. Er was daarvoor een draaischijf in de wijk aangebracht, die er uit zag als een platte molen, waarop goederen werden geplaatst. Dit bouwsel diende er voor het hoogteverschil te overbruggen. Het overladen noemde men haspelen."
Terug naar bovenBuurtschap De Haspel ligt rond de gelijknamige weg en de wegen De Haspel-Boven, Dwarshaspel en Haspelwijk. De buurtschap ligt Z van het dorp Zevenhuizen, ZO van het dorp Jonkersvaart, OZO van het dorp De Wilp, N van het dorp Haulerwijk, NW van het dorp Een en ZW van de dorpen Nieuw-Roden en Roden.
Terug naar bovenBuurtschap De Haspel omvat ca. 100 huizen met ca. 250 inwoners.
Terug naar bovenDe weg van Zevenhuizen naar Haulerwijk via de Haspelwijk is in 1903-1904 aangelegd, en werd vroeger gebruikt als de doorgaande weg tussen Zevenhuizen en Haulerwijk. Maar met het doortrekken van een stuk weg tussen de Oudestreek en de Haspel Boven in 1977 veranderde dit. Het nieuwe weggedeelte werd Oudestreek genoemd en de afbuiging in de Oudestreek werd omgedoopt tot De Haspel. De weg wordt nog wel gebruikt als fietsroute naar Haulerwijk.
Veel fietsers wilden aan het einde van het fietspad langs de Oudestreek rechtdoor, de borden volgend richting Haulerwijk. Dit leverde vaak levensgevaarlijke taferelen op. Doordat veel toeristen in de war werden gebracht door het ontbreken van bewegwijzering voor fietsers, is in 2003 een bord "fietsers door het dorp" geplaatst. Bij Café Kajuiter staat voor fietsers een wegwijzer die hen de juiste richting wijst.
De vaart Haspelwijk is omstreeks 1815 gegraven. Het gedeelte langs de Molenweg is rond 1950 gedempt.
Buurtschap De Haspel heeft vroeger twee lagere scholen gehad: een openbare school en een Christelijke Nationale School, waar een onderwijzerswoning bij was (Haspel nr. 14).
Terug naar boven- In 1949 opgericht oorlogsmonument, ter nagedachtenis aan drie burgers die door de bezetter zijn gefusilleerd. De 16-jarige Ritze Vos en twee gedeserteerde N.S.K.K.ers (Leo van Dongen en Dirk de Jonge) zijn in de nacht van 23 op 24 oktober 1944 door landwachters opgepakt, waarna zij door de Sicherheitsdienst in een boerderij bij De Haspel zijn verhoord. Vervolgens zijn zij in een overvalwagen weggevoerd en op de plek waar nu het monument staat, doodgeschoten. De slachtoffers zijn op de Algemene begraafplaats van Zevenhuizen begraven.
Terug naar boven- Buurtvereniging: - Site van en over buurtschap De Haspel van Buurtvereniging De Haspelaars.
Reactie toevoegen