De Bree

Plaats
Buurtschap
Bodegraven-Reeuwijk
Zuid-Holland

de_bree_straatnaambord_op_elektriciteitshuisje.jpg

De Bree is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, gemeente Bodegraven-Reeuwijk. T/m 31-3-1817 gemeente Zegveld. Per 1-4-1817 over naar gemeente Rietveld, per 1-2-1964 over naar gemeente Bodegraven, in 2011 over naar gemeente Bodegraven-Reeuwijk.

De Bree is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, gemeente Bodegraven-Reeuwijk. T/m 31-3-1817 gemeente Zegveld. Per 1-4-1817 over naar gemeente Rietveld, per 1-2-1964 over naar gemeente Bodegraven, in 2011 over naar gemeente Bodegraven-Reeuwijk.

de_bree_5.jpg

Buurtschap De Bree ligt aan de gelijknamige weg, langs de Oude Rijn, tussen Woerden en Bodegraven

Buurtschap De Bree ligt aan de gelijknamige weg, langs de Oude Rijn, tussen Woerden en Bodegraven

de_bree_2.jpg

Het buurtje met de intrigerende straatnaam Gloeiende Spijker - de enige straat met deze naam in Nederland! - in het O puntje van buurtschap De Bree. De theorieën over de mogelijke oorsprong van deze naam kun je lezen in het hoofdstuk Geschiedenis.

Het buurtje met de intrigerende straatnaam Gloeiende Spijker - de enige straat met deze naam in Nederland! - in het O puntje van buurtschap De Bree. De theorieën over de mogelijke oorsprong van deze naam kun je lezen in het hoofdstuk Geschiedenis.

de_bree.jpg

Op De Bree 36 is Eetcafé De Spijker gevestigd, die naar de ligging in het buurtje de Gloeiende Spijker is genoemd

Op De Bree 36 is Eetcafé De Spijker gevestigd, die naar de ligging in het buurtje de Gloeiende Spijker is genoemd

de_bree_3.jpg

Het is een mooi landschap, met al even mooie boerderijen in buurtschap De Bree

Het is een mooi landschap, met al even mooie boerderijen in buurtschap De Bree

de_bree_4.jpg

Met deze landschapsfoto nemen we afscheid van de kleine buurtschap De Bree

Met deze landschapsfoto nemen we afscheid van de kleine buurtschap De Bree

De Bree

Terug naar boven

Status

- De Bree is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, gemeente Bodegraven-Reeuwijk. T/m 31-3-1817 gemeente Zegveld. Per 1-4-1817 over naar gemeente Rietveld (die ook wel 'Rietveld en De Bree' werd genoemd), per 1-2-1964 over naar gemeente Bodegraven, in 2011 over naar gemeente Bodegraven-Reeuwijk.

- Buurtschap De Bree valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Nieuwerbrug aan den Rijn.

- Buurtschap De Bree heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Ca. 1696 De Bree.

Naamsverklaring
De buurtschap is genoemd naar de ligging in de gelijknamige polder. De naam betekent de brede, wel naar de vorm van de polder of van de percelen.(1)

Terug naar boven

Ligging

Buurtschap De Bree ligt rond de gelijknamige weg (de N458; voor zover gelegen buiten de bebouwde kom van het dorp Nieuwerbrug (aan den Rijn)) en rond de weg Gloeiende Spijker. De buurtschap ligt aan de N oever van de rivier de Oude Rijn en ligt NO van het dorp Nieuwerbrug (aan den Rijn), O van het dorp Bodegraven, W van de stad Woerden, ZZW van het dorp Zegveld, ZO van de dorpen Meije en Nieuwkoop, van de Nieuwkoopse Plassen en van het dorp Zwammerdam, N van de A12 en van het dorp Waarder, en NO van het dorp Driebruggen, van de Reeuwijkse Plassen en van de dorpen Reeuwijk-Brug en Sluipwijk.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat buurtschap De Bree 22 huizen met 141 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 45 huizen met ca. 115 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Gloeiende Spijker
In het uiterste O van buurtschap De Bree, tegen de grens met gemeente Woerden, buurtschap Rietveld, ligt een buurtje met ca. 20 huizen, rond de intrigerende straatnaam Gloeiende Spijker, de enige straat in ons land met deze naam. Omdat zo'n naam vast niet zomaar 'uit de lucht komt vallen', en het allicht naar een ter plekke bekende naam is genoemd, en daar wellicht een mooi verhaal aan vast zit, hebben wij Regionaal Historisch Centrum (RHC) Rijnstreek en Lopikerwaard gevraagd of zij hier wellicht opheldering in konden verschaffen. Archivist dhr. W.R.C. Alkemade reageert dat hij destijds een artikel heeft geschreven in het tijdschrift Heemtijdinghen, van de Stichts-Hollandse Historische Vereniging (SHHV), jaargang 1986, nr. 4, getiteld 'Op zoek naar een korenmolen in De Bree' (via de link ook online te lezen), waarin o.a.dit onderwerp aan de orde komt.

Wij citeren hierna uit dit artikel de alinea die specifiek over dit buurtje en zijn naam handelt: In 1851 wordt op deze locatie een korenmolen gebouwd, die de jaren daarna door verschillende, elkaar opvolgende molenaars wordt geëxploiteerd. "Op 3 maart 1865 breekt er brand uit op de molen. Ondanks verwoede bluspogingen vanuit Nieuwerbrug en De Bree blijft er niets over dan een stenen muur en het ijzerwerk. Deze restanten zijn met het stuk waarop de molen gestaan heeft in 1866 aan de 'warmoezenier' (= groentekweker) Huijbert Koning uit Barwoutswaarder verkocht. Een jaar later staan er 10 huisjes op de plaats van de molen.

Was werkelijk alles verdwenen wat aan de molen herinnerde? Nee, de volksmond bleef nog lange tijd spreken over de brand. Vooral het gloeiende wiekenstelsel van de molen, dat in de nacht van veraf goed te zien was, had indruk gemaakt. Het leek precies een gloeiende spijker... hetgeen wellicht de naam van de thans nog bestaande buurtschap 'de Gloeiende Spijker' verklaart." Er is ook nog een andere theorie, die oppert dat ter plaatse een lantaarntje hing langs de verder pikdonkere Rijksstraatweg, dat van veraf op een gloeiend spjkertje leek. De straatnaam Gloeiende Spijker is op 10 oktober 1955 vastgesteld door de gemeenteraad van de toenmalige gemeente Rietveld, kennelijk naar aanleiding van de vervanging in dat jaar van een aantal oude huisjes ter plekke door een blok van 8 (4x2) nieuwe (huur)woningen. Ter plekke, op adres De Bree 36, bevindt zich ook Eetcafé De Spijker.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In de meeste buitengebieden mag geen nieuwbouw meer plaatsvinden, om verdere 'verstening' van het buitengebied te voorkomen. In sommige regio's mag het nog onder voorwaarde dat per nieuwe woning een bepaalde minimale hoeveelheid niet meer in gebruik zijnde - en daardoor niet zelden in verwaarloosde staat verkerende - stallen e.a. bedrijfsruimten wordt gesloopt. Zodat per saldo het landschap er beter van wordt. Aan de nieuwe woning worden ook eisen gesteld t.a.v. zorgvuldige inpassing in het landschap. Dit is anno 2017 aan de orde op de locatie De Bree 4. Het agrarisch bedrijf is daar beëindigd. Op het perceel is meer dan 2.000 m² aan voormalige bedrijfsbebouwing gesloopt. Met gebruikmaking van de Ruimte voor Ruimte-regeling, zoals deze was opgenomen in de provinciale Verordening Ruimte van de Provincie Zuid-Holland (en die vooralsnog als uitgangspunt geldt voor de toetsing van de ruimtelijke kwaliteit bij nieuwe ontwikkelingen), kunnen in ruil hiervoor 2 nieuwe burgerwoningen worden gerealiseerd.

De bestaande bedrijfswoning blijft behouden en zal ook een woonbestemming krijgen. Het is mogelijk om in de directe nabijheid van het voormalige agrarische bedrijf meerdere woningen te plaatsen. De bebouwing in de omgeving kent door de aanwezigheid van de meandergordel / stroomgordel van de Oude Rijn een afwisselende situering. Door ter plaatse van het plangebied een nieuw compact erfensemble te realiseren, zal het plan de bestaande landschappelijke en cultuurhistorische karakteristieken behouden.

Met de sloop van de bestaande stallen en schuren, is sprake van een sterke reductie van het bebouwde oppervlak en zijn er open ruimtes richting het landschap ontstaan. Het toevoegen van twee woningen geclusterd bij de bestaande woning vormt, samen met de voormalige bedrijfswoning, de gewenste eenheid (erfensemble). De bebouwing wordt zo compact mogelijk gesitueerd ten opzichte van elkaar, waardoor de ruimtes rondom het bebouwingscluster zoveel mogelijk open blijven. Vooral ten westen van het nieuwe erf zal een ruim doorzicht ontstaan naar het achtergelegen landschap. Door de compacte clustering wordt ook het karakteristieke verkavelingspatronen en de voor het landschap beeldbepalende lengtesloten behouden en beter zichtbaar gemaakt. Parkeren zal bij voorkeur op het erf gesitueerd moeten worden, tussen de bebouwing. Het parkeren kan ook opgelost worden in een gezamenlijk gebouw dat goed aansluiting vindt bij het boerderij-ensemble (bijvoorbeeld in een hooiberg).

Locatie De Bree 4 maakt deel uit van het lint Nieuwerbrug-Woerden. Het lint volgt grotendeels de Oude Rijn, met plaatselijk een verdichting of een dorp (Nieuwerbrug). Het lint ligt midden in een groot open veenweidelandschap. Het plangebied zelf is gelegen binnen de meandergordel / stroomgordel van de Oude Rijn waar oeverwal- op beddingafzettingen voorkomen. Door reliëfinversie heeft de meandergordel / stroomgordel van de Oude Rijn met de naastgelegen oeverwallen een relatief hoge ligging in het landschap. De oeverwallen zijn hier nog relatief breed. Hierop kunnen dan ook boerenerven worden gesticht verder weg van de dijk, om zo een ligging te hebben dichter bij de agrarische percelen (vooral grasland voor veeteelt / melkveehouderij).

Het lint langs de Oude Rijn kent dan ook een afwisselend beeld; sommige erven zijn gelegen aan de openbare weg (dijk), andere boerderijen liggen op enige afstand van het lint (tweedelijns bebouwing). Hierdoor is vanaf het lint zicht op het omliggende veenweidelandschap, met onder andere het karakteristieke slagenlandschap. Ook de bestaande bebouwing op het perceel De Bree 4 is in de tweede lijn gelegen. Vanaf de openbare weg wordt het perceel via een lange oprit ontsloten. Tussen de (agrarische) erven is het omliggende landschap goed zichtbaar. De hoofdboerderij op het perceel De Bree 4 neemt op het perceel een prominente plek in. De hoofdboerderij bestaat uit een woning met dwarskap en met direct daarachter de stal met een langskap. De woning is niet opgenomen op de gemeentelijke MIP-lijst. De aanwezige beplanting volgt grotendeels het slagenlandschap en versterkt daarmee het verkavelingspatroon. Het geheel aan bebouwing en groen vormt samen het zogenaamde 'boerderijen-ensemble'. Door het ontbreken van een economische drager heeft het erf een (zeer) rommelig karakter gekregen.

Het is mogelijk om in de directe nabijheid van het voormalige agrarische bedrijf op De Bree 4 meerdere woningen te plaatsen, waarbij de opzet van het nieuwe erf aansluit op de bestaande landschappelijke en cultuurhistorische karakteristieken. Door de bestaande stallen en schuren te slopen, ontstaan open ruimtes richting het landschap. Het toevoegen van twee woningen geclusterd bij de bestaande woning zal de gewenste eenheid vormen. De bebouwing wordt zo compact mogelijk gesitueerd ten opzichte van elkaar, waardoor de ruimtes rondom het bebouwingscluster zoveel mogelijk open blijven. Met de realisatie van dit initiatief wordt de beeldkwaliteit van het erf sterk verbeterd, blijven doorzichten naar het landschap behouden of worden verbeterd. Ook het bestaande karakteristieke slotenpatroon blijft behouden. Het ensemble is daarmee passend binnen de cultuurhistorische kenmerken van de omgeving. De conclusie luitdt dan ook dat het toetsing op het aspect 'cultuurhistorie' geen belemmering vormt voor de realisatie van het initiatief. (bron en voor nadere informatie zie: Bestemmingsplan De Bree 4, Nieuwerbrug aan den Rijn, 2017)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Buurtschap De Bree heeft 1 rijksmonument, zijnde een boerderij uit eind 18e eeuw op huisnr. 24. Woonhuis en stal onder een hoog rieten wolfdak. Puntgevel met vlechtingen en vensters met 9- en 12-ruitsschuiframen. Links opkamer.

Reactie toevoegen