Rijswijk

Plaats
Stad en gemeente
Rijswijk
Haaglanden
Zuid-Holland

rijswijk_plaatsnaambord_kopie.jpg

Rijswijk is een stad en gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de regio's Haaglanden en Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Rijswijk is een stad en gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de regio's Haaglanden en Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

gemeente_rijswijk_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Rijswijk anno ca. 1870, kaart J. Kuijper ( © www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Rijswijk anno ca. 1870, kaart J. Kuijper ( © www.atlasenkaart.nl)

rijswijk_zh_op_kaart_openstreetmap.jpg

Actuele kaart van de stad en gemeente Rijswijk. Zoek de verschillen... ;-) (© www.openstreetmap.org)

Actuele kaart van de stad en gemeente Rijswijk. Zoek de verschillen... ;-) (© www.openstreetmap.org)

rijswijk_zh_kaart_buurten_kopie.jpg

Kaart met de 32 buurten in de gemeente Rijswijk (© gemeente Rijswijk)

Kaart met de 32 buurten in de gemeente Rijswijk (© gemeente Rijswijk)

Rijswijk

Terug naar boven

Status

- Rijswijk is een stad* en gemeente in de provincie Zuid-Holland, in de regio's Haaglanden en Metropoolregio Rotterdam Den Haag.
* Voor een toelichting hierop zie de reacties onderaan deze pagina.

- Rijswijk is opgedeeld in buurten, wijken en zones. Meerdere buurten vormen een wijk, meerdere wijken vormen een zone. De gemeente hanteert sinds 2011 een indeling in 4 zones, met daarin in totaal 11 wijken (voorheen 9), waarin in totaal 32 buurten.

- Onder de stad Rijswijk vallen ook de buurtschappen 't Haantje en Sion en een klein deel van de buurtschap Westvliet. De vroegere buurtschap Strijp is inmiddels 'onder de voet gelopen' door recente nieuwbouwwijken. Verder staat het buurtje aan de Van Vredenburchlaan, gelegen tussen de tennisparken Vredenburch en De Hofstede, met een 15-tal woningen (huisnrs. 100-120) en café-restaurant Herberg van Ouds 't Nest, bekend als buurtschap 't Nest. En vroeger was er ook sprake van een buurtschap Geestbrug rond de gelijknamige brug.

- Wapen van de gemeente Rijswijk.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Waarschijnlijk eind 11e eeuw kopie ca. 1420 Riiswiic, 1162 en 1167 Risuuic, 1197-1212 Riswic, 1280-1287 Rysewiic, 1317 Ryswijc, 1351-1356 Rijswijc.

Naamsverklaring
Samenstelling van het Oudnederlandse wic = wijk 'hoeve, nederzetting, dorp' en het Oudnederlandse ris 'loot, twijg, tak(ken), rijshout', hier misschien 'vlechtwerk'. Bij Rijswijk lag het Rijswijkerbroek, nu de Oude- en Nieuwebroekpolder, 1130-1161 kopie ca. 1420 Riiswikerbroeke, 1200 Riswikerbroke, 1504 Rijswickerbrouck.(1)

Terug naar boven

Ligging

De gemeente en stad Rijswijk ligt Z van de stad Den Haag, ZW van de dorpen Voorburg en Leidschendam, WZW van de Haagse Vinexwijk Leidschenveen, W van de Haagse Vinexwijk Ypenburg en het dorp Nootdorp, NNW van de stad Delft, N van het dorp Den Hoorn, en NO van de dorpen Wateringen en 't Woudt.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Rijswijk 343 huizen met 2.228 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 323/2.155 (= huizen/inwoners) en de buurtschap Geestbrug 20/73. Tegenwoordig hebben gemeente en stad ca. 25.000 huizen met ca. 55.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

"Buitenplaatsen
Frederik Hendrik, die prins Maurits na diens dood in 1625 opvolgde, kocht in 1630 het landgoed Ter Nieuwburg in Rijswijk, en liet er een groot paleis bouwen. Dit voorbeeld werd spoedig een mode; veel machtige of welgestelde Nederlanders lieten in dit (toen nog) dorp en omgeving een buitenplaats bouwen. Soms verbouwde men een boerderij, soms liet men op een landgoed een herenhuis bouwen. Hierna volgt een overzicht van de belangrijkste Rijswijkse buitenplaatsen: Burchvliet, Cromvliet, Den Burch, Delfvliet, Drievliet, Duinzigt, 's-Gravenmade, Gruisbeek, Haag- en Delfzicht, Hilvoorde, Hofrust, Hoornwijck, Huis te Hoorn, Huis te Lande, Huis te Werve, Huis ter Nieuwburg, Leeuwendaal, Nieuwvoorde, Ottoburch, Outshoorn, Oversteen, Overvoorde, Schoonoord, Sion, Steenvoorde, Te Blotinghe, Vijverstein, De Voorde, Vredenoord, Welgelegen, Westervoorde, Westhof, Ypenburg en Zuidhoorn. De bouw van deze buitenhuizen was van invloed op de ontwikkeling van de bouwnijverheid in Rijswijk. Ook ontwikkelde zich in die tijd de textielnijverheid als economische factor, maar toch bleven de landbouw en veeteelt verreweg het grootste middel van bestaan.

Annexaties en grenscorrecties
Het grondgebied van Rijswijk is door de eeuwen heen grotendeels intact gebleven. Als er veranderingen werden aangebracht, ging het hooguit om snippers grond. Zo werd in 1834 een stukje grond tussen de Trekvliet en de huidige Frederiklaan van Voorburg overgenomen, terwijl ’t Sluijsje werd afgestaan. In de 19e eeuw moest echter voor de eerste keer een beduidend stuk van het grondgebied aan Den Haag worden afgestaan. Het station van Den Haag, waarmee Den Haag aan de treinverbinding Amsterdam - Rotterdam zou worden aangesloten, moest buiten de bebouwing van Den Haag worden gebouwd. Met tegenzin, maar tegen een jaarlijkse vergoeding van 400 gulden, deed Rijswijk daarom afstand van het grondgebied tussen de Hoefkade en de Laakmolensloot.

19e eeuw
Ondanks de in de 19e eeuw verbeterde weg- en spoorverbindingen, bleef Rijswijk ook in die eeuw nog een rustige agrarische gemeente, die in trek bleef bij mensen die de rust zochten. Koning Willem III was enige tijd eigenaar van buitenplaats Welgelegen, Hendrik Tollens vestigde zich in 1846 in Huize Ottoburg tegenover de Oude Kerk, en Generaal van Geen sleet zijn oude dag op Veldzigt. In 1887 werd de tramverbinding tussen Den Haag en Delft geopend. Rijswijk werd daardoor een nog aantrekkelijker woonomgeving en begon sneller te groeien. Den Haag groeide in de 19e eeuw eveneens snel en in 1896 wilde men opnieuw een gedeelte de Rijswijkse buren annexeren. Die gemeente wist echter te bewerkstelligen dat het plan grotendeels werd afgeblazen, maar toch werd het gebied tussen de Laakkade en de Broeksloot inclusief de vier huishoudens bij Den Haag gevoegd.

Hoewel Rijswijk aan het eind van de 19e eeuw nog altijd het dorpse agrarische karakter had, werd het door bouwondernemingen in privaat initiatief al fors uitgebreid. Het belang van landbouw en veeteelt nam verder af, de textielnijverheid ging verloren en commerciële en niet-commerciële dienstverlening was in opkomst. De komst van de stoommachine bewerkstelligde dat ook hier een zekere industrialisatie op gang kwam. Desondanks bleef het karakter van een agrarische gemeente nog gehandhaafd.

1e helft 20e eeuw
Het begin van de 20e eeuw kenmerkte zich door een forse groei van het inwoneraantal en bebouwing. Particulieren ontwikkelden bouwplannen voor gegoede burgers op voormalige buitenplaatsen: Leeuwendaal (1902), Nieuw Rijswijk (1902) en Mon Plaisir (1904). In 1910 had de gemeente 5.000 inwoners. In 1907 kreeg de gemeente de primeur van een tuinbouwschool voor meisjes. De Rooms-katholieke jezuiet Jac. van Ginneken stichte hier twee religieuze gemeenschappen: de vrouwenbeweging Vrouwen van Nazareth, die in 1921 in Overvoorde begon en in 1926 verhuisde naar De Voorde en de mannenbeweging Kruisvaarders van Sint-Jan, die in 1925 in Nieuwvoorde (Ora et Labora) gevestigd werd.

De werkgelegenheid in de landbouw nam in de eerste helft van de 20e eeuw verder af, maar de tuinbouw maakte een verhoudingsgewijs sterke ontwikkeling door. Ook de detailhandel ontwikkelde zich in sterke mate. In de jaren twintig wekte een nieuwe annexatiedreiging door Den Haag veel beroering. De provincie Zuid-Holland trok het voorstel in nadat bleek dat Rijswijk er in overgrote meerderheid fel op tegen was. In 1931 probeerde Den Haag het vergeefs opnieuw; Steenvoorde, Overvoorde en De Voorde werden toen wel Haags eigendom op Rijswijks grondgebied. Ondertussen bouwde de gemeente verder; Leeuwendaal en Cromvliet werden volgebouwd, en het inwoneraantal liep eind jaren dertig op tot 18.000.

Na de Tweede Wereldoorlog
De na-oorlogse Woningnood werd bestreden met breed opgezette uitbreidingen. De gemeente bouwde niet alleen voor eigen behoefte, maar ook voor die van de regio. Kort na de oorlog deed Den Haag opnieuw een vergeefse poging om de gemeente in te lijven. In 1950 kwam er een burgemeester die het beeld van het huidige Rijswijk nadrukkelijk zou bepalen. A.Th. Bogaardt was burgemeester van Batavia en directeur van sociale zaken in Batavia geweest, en had een uitgebreid netwerk aan connecties. De woningnood, die ook in Den Haag na de oorlog nijpend was, was voor Den Haag in de jaren vijftig opnieuw een reden om de vijf buurgemeenten te willen annexeren.

Bogaardt wist dat tij te keren en ging ervan uit dat een snelle groei van Rijswijk de zelfstandigheid van de gemeente zeker zou stellen. Onder zijn twintigjarig bestuur is een groot deel van het oude dorp gesloopt, en de grootschalige nieuwbouw binnen en buiten de kern heeft het dorpse karakter, zoals dat nog tot 1950 bestond, volledig tenietgedaan. Er werden 15.000 nieuwe woningen gebouwd en het aantal inwoners steeg explosief tot ca. 54.000 (en dat aantal is het ongeveer nog steeds - ca. 55.000 - omdat weliswaar het aantal huizen sindsdien fors is toegenomen maar ook het gemiddelde aantal mensen per huis fors is afgenomen). De naam van de burgemeester wordt door winkelcentrum In de Bogaard in herinnering gehouden. Wel is door de bouwexplosie onder zijn hand veel historisch erfgoed definitief verloren gegaan.

In de jaren negentig ging de spoorlijn ondergronds. Daarmee werd de infrastructuur van Rijswijk aanzienlijk verbeterd, want door de spoorlijn was er in de naoorlogse jaren een tweedeling in de stad ontstaan. Het zuidwestelijke nieuwe gedeelte was met slechts drie spoorwegovergangen verbonden met het noordoostelijke oudere gedeelte.

21e eeuw
In 2002 werd door Den Haag, na afwijzing van de stadsprovincie Haaglanden, uiteindelijk Ypenburg (het voormalige gelijknamige vliegveld, dat sinds 1997 door de gemeente Rijswijk was bebouwd) toch geannexeerd. In 2009 werd een begin gemaakt met de omvorming van Sion, 't Haantje en Pasgeld, de laatste agrarische gebieden in de gemeente, tot woonwijk en bedrijventerrein RijswijkBuiten (waarvoor zie verder het hoofdstuk Recente ontwikkelingen). Met 30% openbaar groen is Rijswijk nog altijd een van de groenste gemeenten van Nederland. De Landgoederenzone heeft een aanzienlijk aandeel in het openbaar groen. Ondanks een aantal bouwplannen, zoals het (mislukte) bouwproject Garden of Delights, is dit karakter gelukkig onaangetast gebleven."(2)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze stad en gemeente, kun je terecht bij de volgende instanties:

Heemkunde
"Onze huidige stad is een moderne, ruime plaats met veel groene gebieden. Maar daarnaast ook een plaats die zich mag verheugen in een eeuwenoude geschiedenis. De oude dorpskern is daar het levende bewijs van. Maar ook andere delen van de - tegenwoordig - stad hebben vaak een historisch zeer boeiend verleden. Ben je geïnteresseerd in de geschiedenis van deze stad en wil je daar meer over weten? Dat kan wanneer je lid wordt van Historische Vereniging Rijswijk (HVR). Deze vereniging zet zich in voor het behoud en de verspreiding van de Rijswijkse geschiedenis en haar cultuurhistorisch erfgoed. De HVR organiseert lezingen en excursies, verricht en stimuleert onderzoek en verzorgt historische publicaties. Elk jaar geeft zij een rijk geïllustreerd jaarboek uit, met vele interessante artikelen. Leden ontvangen regelmatig een convocatie voor de bijeenkomsten, waarin zij op de hoogte worden gehouden van de activiteiten van de vereniging."

Museum
Museum Rijswijk is gevestigd in het statige Tollenshuis uit ca. 1790. In 2012 is een fraaie nieuwbouw naast het oude pand gereedgekomen en in gebruik genomen. De collectie van het museum omvat o.a. een grote collectie schilderijen, prenten en tekeningen van kunstenaars die hier vanaf de 17e eeuw tot heden hebben gewoond en/of gewerkt. Het museum bezit verder enkele duizenden foto’s van omstreeks 1860 tot heden, die een beeld geven van de ontwikkeling van deze kern van een klein dorp tot de grote gemeente die het nu is.

Ook bezit het museum een grote collectie historische voorwerpen, met onder meer bodemvondsten, bouwfragmenten, gevelstenen en tal van andere voorwerpen die gerelateerd zijn aan de geschiedenis van Rijswijk en zijn bewoners. Blikvangers binnen het tentoonstellingsprogramma zijn ook de papier- en textielbiënnales die om het jaar gehouden worden. De biënnales (papier in de even jaren, textiel in de oneven jaren) geven een overzicht van actuele beeldende kunst van papier, dan wel textiel, en hebben het museum internationale bekendheid gegeven. Tot slot natuurlijk informatie over dichter Hendrik Tollens (1780-1856) naar wie het pand is genoemd.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

Woningbouw door gemeente
De gemeente gaat zelf huurwoningen bouwen voor de middeninkomens. Omdat er te weinig van dit soort woningen in de gemeente zijn, start het stadsbestuur een proef met 90 nieuwe woningen. Er zijn volgens de gemeente nauwelijks woningen beschikbaar met een huur tussen de 737 en 1000 euro per maand, terwijl de vraag groot is van mensen die te veel verdienen voor een sociale huurwoning, maar niet genoeg om een hypotheek te krijgen om een woning te kunnen kopen. 'We willen graag dat deze grote groep woningzoekers, zoals onderwijzers, politieagenten en zorgmedewerkers, in Rijswijk blijven werken en we moeten hen dan ook een goede, betaalbare woning kunnen bieden', aldus wethouder Johanna Besteman (Wonen). Het plan is uniek in Nederland. De gemeente hoopt met de pilot een voorbeeld voor andere gemeentes te kunnen zijn. (bron en voor nadere informatie zie de artikelen hierover op Omroep West d.d. 29-9-2020 en d.d. 21-6-2021)

Stadsvisie
Stadsvisie Rijswijk 2030. Enkele citaten hieruit m.b.t. de 3 pijlers van de Stadsvisie: "De belangrijkste keuzes voor de gemeente op het gebied van sociaal domein en samenleving: uitgangspunt is eigen verantwoordelijkheid, eigen regie en inzet van eigen kracht; inzetten op initiatieven die sociale cohesie en gezondheid bevorderen; sociaal beleid richt zich op innovatieve manieren waarop inwoners zich organiseren; de gemeente ondersteunt mensen met een laag inkomen in het zelf organiseren van hun leven en rondkomen door faciliteren deeleconomie en verhogen solidariteit van inwoners onderling; (informele) zorg en maatschappelijke ondersteuning wordt wijkgericht georganiseerd om mensen zo lang mogelijk in hun eigen kracht te houden; er worden initiatieven genomen om begrip tussen verschillende bevolkingsgroepen te vergroten.

De belangrijkste keuzes voor Rijswijk op het gebied van ruimtelijke ordening: opbouwen van een evenwichtige bevolking in leeftijden, achtergronden en inkomensniveaus door de realisatie van verschillende woonmilieus; faciliteren bevolkingsgroei met behoud van parken en groene zones; de stadsassen die In de Bogaard, het Stationskwartier en de randen van de Plaspoelpolder met elkaar verbinden, worden ontwikkeld tot moderne stedelijke gebieden; realiseren van herkenbare iconen op zichtlocaties ter versterking van het profiel van de stad; realisatie nieuwbouwlocaties RijswijkBuiten en Eikelenburg; woningbouw vindt plaats in gebieden die al bebouwd of in ontwikkeling zijn; transformeren van leegstaande bedrijven en kantoorpanden naar woningen;

Plaspoelpolder krijgt meer woon- en andere functies; scheidingen tussen wijken worden doorbroken door meer verbindingen; eenzijdige wijken veranderen door bouwen andere woningtypen; groen en water worden op meer creatieve manieren geïntegreerd in stedelijke gebieden; meer investeren in de kwaliteit van groen: meer kleur en variëteit; openbare ruimtes aantrekkelijker inrichten met ruimte voor verblijven en ontmoeten; de wijken van Rijswijk zijn alle goed bereikbaar met openbaar vervoer; verbindingen met andere steden en regionale functies zoals vliegveld verbeteren; breed palet aan vrijetijdsbestedingsmogelijkheden; groen en water inzetten om de effecten van klimaatverandering te temperen; realiseren van meer veilige, comfortabele fietsvoorzieningen.

De belangrijkste keuzes voor de gemeente op het gebied van bedrijvigheid en werkgelegenheid: regionale arbeidsmarkt als uitgangspunt nemen met oog voor werkgelegenheidsontwikkelingen, die aansluiten bij de behoefte van de beroepsbevolking; regionale economische profilering, complementair/aansluitend op de profilering van de omliggende gemeenten (inzetten op innovatie en techbedrijven); inzetten op het aantrekken van hoogopgeleiden en ondernemende mensen; In de Bogaard transformeren tot een levendig winkel-, woon- en verblijfsgebied; transformatie van de Plaspoelpolder naar een aantrekkelijk toekomstbestendig werk-, woon- en verblijfsgebied; de cultuurhistorische kwaliteit van Oud Rijswijk versterken; verbetering van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, zowel gericht op passend opleidingsaanbod, als instroming op de arbeidsmarkt."

Woonvisie
"In de Woonvisie Rijswijk 2015-2025 kun je lezen wat onze ambities zijn op het gebied van wonen. Ook de Uitvoeringsagenda vind je hierin terug. Dit zijn de maatregelen die wij willen nemen om de doelen te bereiken. In de Hoogbouwvisie worden de bestaande situatie en de betekenis van hoogbouw voor de stad onderzocht en beschreven.Bij de Woonvisie draait het om 4 hoofdzaken: de kwalitatieve en kwantitatieve groei van de woningvoorraad; betaalbaar wonen in de gemeente; wonen in een duurzame gemeente; wonen met zorg, aandacht voor kwetsbare doelgroepen. De nieuwe Woonvisie is het antwoord op een aantal ontwikkelingen in de samenleving. De nieuwe Woningwet van 2015 heeft de rolverdeling tussen de gemeente en de woningcorporaties veranderd. In de gemeente is een groeiende behoefte aan woningen voor mensen die extra zorg nodig hebben en een blijvende behoefte aan betaalbare woonruimte. Ook de opkomst van niet-traditionele woonvormen zoals flexwonen speelt mee."

RijswijkBuiten
In 2013 is de eerste paal geslagen en gestart met de ontwikkeling van RijswijkBuiten, een duurzame woonwijk gelegen tussen het centrum van Rijswijk en Delft. In dit voormalig glastuinbouwgebied worden tot 2026 ruim 3500 nieuwe duurzame woningen gerealiseerd, verdeeld over de deelgebieden Sion, Parkrijk en Pasgeld. Voorbereid op de toekomst. RijswijkBuiten is een moderne nieuwbouwwijk die voorbereid is op de toekomst. Alle woningen en het openbaar gebied in RijswijkBuiten zijn duurzaam en gebouwd met aandacht voor thema’s als groen, water en het klimaat. Zo is de wijk gasloos, worden woningen verwarmd door een energiezuinige warmtepomp en wordt elektriciteit opgewekt door zonnepanelen. Goed voor het milieu, maar door de lagere energierekening ook goed voor de portemonnee. Ook het openbaar gebied is ingericht op de toekomst met een robuust water- en poldersysteem, diversiteit in groen, aandacht voor natuurlijke materialen en aandacht voor waterdoorlatendheid.

Centraal gelegen. RijswijkBuiten ligt ‘buiten’, maar wel op nabije afstand van het centrum van Rijswijk en Delft. Maar ook Den Haag en Rotterdam zijn via de snelwegen A4 en A13 goed en snel bereikbaar. Voorzieningen. Ook aan voorzieningen is gedacht: zo zijn er in deelgebied Sion inmiddels een basisschool, kinderopvang, gymzaal en een tijdelijk gezondheidscentrum gerealiseerd. In heel de wijk zijn diverse speelplekken te vinden en zowel in deelgebied Sion als Parkrijk worden de komende jaren nog meer speelvoorzieningen aangelegd. In deelgebied Parkrijk zijn inmiddels twee basisscholen gevestigd: een basisschool in een tijdelijke locatie en een basisschool in combinatie met een kinderopvang en gymzaal in de nieuwbouw van (Integraal Kindcentrum) IKC Parkrijk.

Ook is gestart met de bouw van een winkelcomplex met een supermarkt en dagwinkels, dat naar verwachting in 2023 worden opgeleverd. En er zijn plannen voor de realisatie van een nieuw gezondheidscentrum in deelgebied Parkrijk. Voor ieder wat wils. In RijswijkBuiten treft u een grote diversiteit aan woningen aan. Zo is er altijd een woning te vinden die past bij uw woonwensen. De eengezinswoningen met tuin voeren de boventoon in diverse vormen en maten. Maar ook is er ruimte voor twee-onder-een-kapwoningen, vrijstaande woningen en appartementen opgenomen, zowel koop als huur.

Drie deelgebieden. RijswijkBuiten wordt ontwikkeld in 3 delen: deelgebied Sion, Parkrijk en Pasgeld. De drie deelgebieden hebben elk hun eigen identiteit. Sion. De ontwikkeling van RijswijkBuiten is begonnen in Sion, waar de contouren van de nieuwe wijk al goed zichtbaar worden. De eerste bewoners wonen inmiddels alweer een aantal jaar met veel plezier in dit deelgebied. Parkrijk. Het tweede deelgebied waarmee we in RijswijkBuiten aan de slag zijn gegaan is Parkrijk (voorheen ’t Haantje). We noemen het gebied niet voor niets Parkrijk: het aangrenzende Wilhelminapark vormt het uitgangspunt voor het stedenbouwkundig ontwerp van de wijk.

Pasgeld. Pasgeld is een veelzijdig stukje Rijswijk. Het gebied tussen de A4, de Vliet en het spoor kent een rijk verleden met een diversiteit aan functies: van buitenplaats tot wasserij en van kleiwinningsgebied tot tuindersgebied. Ook vandaag de dag kenmerkt Pasgeld zich als een gebied met een verscheidenheid aan functies: naast sportvelden, volkstuinen, bedrijven en woningen maken ook het Elsenburgerbos en het cultuurhistorisch slagenlandschap onderdeel uit van het gebied Pasgeld. Om de goede balans tussen gebiedsontwikkelingen, de woningopgave en groen te verkennen, is de gemeente gestart met een participatietraject." (bron en voor nadere informatie zie Projectsite RijswijkBuiten) Zie ook de Videoreportage over de ontwikkeling van RijswijkBuiten.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

Rijksmonumenten
Rijswijk heeft 88 rijksmonumenten.

Gemeentelijke monumenten
Gemeentelijke monumenten in Rijswijk.

Oude Kerk
De huidige Hervormde (PKN) Oude Kerk (Herenstraat 62b) is in de 15e eeuw gebouwd en is een van de oudste gebouwen van de stad. Bijzonder is dat bij deze verbouwing om de toren heen is gebouwd, zodat deze nu in de kerkruimte staat. Herman van der Kloot Meijburg heeft het schip, koor, kapellen en het stuk om de toren in 1919/20 gerestaureerd. Rijswijk is ontstaan op de oudste strandwal van Holland, die zo'n 3500 jaar geleden is ontstaan. De Oude Kerk is gebouwd op een oud duin en is het hoogste punt van de omgeving. De huidige kerk heeft een voorganger gehad, die eind 12e eeuw of begin 13e eeuw is gebouwd. De toren is rond 1300 gebouwd. De huidige 'grote kapel' is in 1469 als familiekapel aangelegd door Jan Ruychrock van der Werve, schatbewaarder van Jacoba van Beieren en later raadsheer aan het hof van Filips van Bourgondië.

Het koor dateert uit eind 15e eeuw. Ook het leprozenluikje, waardoor lepralijders van buiten toch iets van de mis konden meemaken, dateert uit de middeleeuwen. Door het luik kon andersom kaarslicht uit de kerk op het kerkhof vallen: het dodenlicht. Bij de bouw van het schip tussen ca. 1470 en 1525 werd het nodig de toren te verhogen. Het sacramentshuis dateert uit ca. 1514 en de sacristie uit ca. 1524. Het ontwerp van de zuidgang is van 1700. Het orgel is in 1786 gebouwd door Joachim Reichner en betaald uit een legaat van Cornelia Schellinger, weduwe van raadpensionaris Pieter Steyn. Een andere voorname schenker was Amalia van Solms met het avondmaalszilver. Reichner ligt vlak onder het orgel begraven. Achter de kerk ligt een begraafplaats met onder andere het graf van de familie Onderwater (stichters van verzorgingstehuis Onderwatershof) en dichter Hendrik Tollens. De kerk valt onder de Protestantse Gemeente Rijswijk.

RK Sint-Bonifatiuskerk
De oorspronkelijke Bonifatiusparochie is in de 13e eeuw gesticht. De in het centrum gelegen Oude Kerk ging tijdens de Reformatie over naar de protestanten. In 1784 is voor de katholieken in Rijswijk een kleine schuilkerk gebouwd, die in 1855 is vergroot. Eind 19e eeuw bleek de kerk echter te klein geworden. In 1889 is gestart met de bouw van de huidige RK Sint-Bonifatiuskerk (Van Vredenburchweg 69), die in 1897 is ingewijd. Architect Nicolaas Molenaar sr. ontwierp een driebeukige kruiskerk in neogotische stijl. Het schip bestaat uit vijf traveeën, gevolgd door het transept, dat wordt afgesloten met een vijfzijdige apsis. De ongeveer 75 meter hoge toren bestaat uit vier geledingen met een groen uitgeslagen koperen spits.

Binnen wordt het schip overdekt door kruisribgewelven. Het hoofdaltaar uit 1907 is afkomstig uit het atelier van Friedrich Wilhelm Mengelberg. De kruiswegstaties zijn tussen 1908 en 1916 geschilderd door Molkenboer. Een groot deel van het oorspronkelijke interieur is tijdens de Tweede Beeldenstorm na het Tweede Vaticaans Concilie verdwenen. Glas-in-loodramen zijn vervangen door simpele grijze ramen, de muurschilderingen zijn grijs overschilderd en de beelden, de preekstoel en de communiebanken zijn uit de kerk verwijderd. In 1998 zijn in de apsis echter weer glas-in-loodramen geplaatst.

Overige kerken
In een grote plaats als deze zijn natuurlijk nog veel meer kerken. Wij hebben hierboven alleen de twee belangrijkste (want rijksmonumenale) kerken beschreven. Via de pagina Kerken in Rijswijk ZH kunt u echter beschrijvingein in tekst en beeld van alle kerken in deze stad vinden (op de site Reliwiki.nl).

Molen
De Schaapweimolen (Molenwetering 2) dateert uit 1825. Het is een poldermolen van het type grondzeiler. De achtkantige rietgedekte houten opbouw is geplaatst op een gemetselde onderbouw. De molen bemaalde vroeger de Plaspoel- en Schaapweipolder. De voorganger van de huidige molen was een wipmolen, die in 1825 is afgebrand. De Schaapweimolen bemaalde tot 1944 zelfstandig de polders. In dat jaar is de molensloot gedempt voor de aanleg van een antitankgracht. In 1959 wordt de molen eigendom van de gemeente Rijswijk, die de Schaapweimolen in 1960 restaureert.

In 1988 verkoopt de gemeente de molen aan het Hoogheemraadschap van Delfland, die de molen in dat jaar ca. 1,5 km naar het westen verplaatst in verband met de aanleg van de A4. De molen staat vlak bij de restanten van de Hoekpoldermolen, een ronde stenen poldermolen waarvan het bovenste deel is afgebroken en waar in het resterende deel een gemaal is geplaatst. Tot enkele jaren geleden waren enkele hoogspanningsmasten bij de nieuwe locatie de enige storende landschapselementen. Vlak bij de Schaapweimolen is echter tussen 1996 en 2008 de wijk Wateringse Veld, een nieuwe woonwijk van Den Haag, gebouwd. De geluidsschermen van de A4 zijn vanaf de plaats van de molen duidelijk te zien, evenals de tussen 2004 en 2008 in de Harnaschpolder aangelegde rioolzuiveringsinstallatie. En in 2008 is vlak naast de molen een hoogspanningsverdeelstation aangelegd, waardoor het landelijke karakter van de omgeving van de molen nog verder is aangetast. Molenaar is Wim Hazeu. De molen is in principe te bezichtigen wanneer hij draait.

Gemaal
Het rijksmonumentale Gemaal van de Plaspoel- en Schaapweipolder in Rijswijk (Jaagpad 6) is een voormalig stoomgemaal, gebouwd in 1873-1874 naar een ontwerp van P.A. Korevaar. Het gemaal diende voor (aanvullende) bemaling van de Plaspoel- en Schaapweipolder en loosde op de Delftse Vliet. In 1925 is het gemaal gemoderniseerd, waarbij het scheprad is vervangen door een centrifugaalpomp van het merk Jaffa, met een capaciteit van 67 m3 per minuut. Sinds 1930 is de bemaling van de Plaspoelpolder en de Schaapweipolder samengevoegd. Het te bemalen oppervlak bedroeg toen circa 755 hectare. In 1989 is een elektromotor geïnstalleerd. Vóór de bouw van het gemaal werd de Plaspoelpolder bemalen door de Plaspoelse Molen, een poldermolen met een scheprad, die bij Sion uitsloeg op de Spieringswetering. In 1899 is de molen afgebroken, maar bleef als woonhuis in gebruik. Rond 1960 zijn de restanten afgebroken. De Schaapweipolder werd bemalen door de - hierna beschreven - Schaapweimolen, die eveneens het water uitsloeg - vanaf de Schaapweimolensloot - op de Spieringswetering. Het gemaal van de Veen- en Binckhorstpolder in Voorburg is vrijwel identiek aan dit gemaal.

Watertorens
De rijksmonumentale watertoren aan het Jaagpad staat in buurtschap 't Haantje en wordt daarom aldaar beschreven. Verder is er in Rijswijk nog een watertoren aan de Sammersweg, destijds gebouwd voor bevloeiing van gewassen in een tuindersbedrijf. Het is een vierkante ijzeren bak op vier poten. Tegenwoordig doet de watertoren geen dienst meer en is hij als monument ter herinnering aan de kassenbouw in dit gebied langs de Sammersweg geplaatst, naast de afslag naar de Strijplaan.

Buitenplaats De Voorde
De Voorde (Van Vredenburchweg 985-987) is een van de laatst gebouwde buitenplaatsen in deze gemeente. De Voorde is door mr. Jacob van Vredenburch in 1799 op 34 hectare grond aangelegd, tegenover Overvoorde. Het park werd ingericht als Engelse tuin. Van Vredenburch bleef zelf op Overvoorde wonen, en verhuurde De Voorde. De familie Vredenburch is lang eigenaar geweest van het huis. In 1926 werd bet verhuurd aan de RK organisatie Vrouwen van Nazareth. Daarna deed het dienst als kantoor voor de Nederlandse Algemene Keuringsdienst voor Groentegewassen. In 1931 werd het net als Overvoorde en Steenvoorde gekocht door de gemeente Den Haag. In 2000 zijn zowel het landhuis als het park van De Voorde door de gemeente Rijswijk van de gemeente Den Haag teruggekocht en werd het pand gerestaureerd en als kunstenaarscentrum in gebruik genomen. Kunstschilders Livinus van de Bundt (1909-1979) en Herman Berserik (1921-2002) hebben met hun gezinnen van 1952 tot hun overlijden op De Voorde gewoond.

Vanuit een bezuinigingstaakstelling uit 2012 wilde de gemeente af van haar niet-strategisch vastgoed en zette in dat kader ook De Voorde in de verkoop. Vermoedeljik is in dat kader deze (helaas ongedateerde) makelaarsbrochure over De Voorde gemaakt. Dat bleek geen succes en na het afketsen van een verkoop in 2018 vond een herbestemmingsonderzoek plaats. Ook omwonenden werd gevraagd hún visie te geven. Een eerste plan van bewonersgroep 'Voor een Stijlvolle Voorde' voorzag in een culturele bestemming, maar bleek onvoldoende economisch draagvlak te hebben. In mei 2020 heeft het college voor de gemeenteraad een 'Situatieschets De Voorde' gemaakt met een stand van zaken van dat moment. In juni 2020 heeft de gemeenteraad zich vervolgens over het aangepaste 'Plan B' van de omwonenden gebogen. Wordt vervolgd dus...

Sterrenwacht
"De in 1971 van start gegane Sterrenwacht Rijswijk ligt bovenop een flatgebouw (12 verdiepingen en 45 meter hoog) aan de rand van de stad. Het doel van de stichting is het algemene publiek op een enthousiaste manier iets bij te brengen over sterrenkunde, een fascinerende wetenschap en een boeiende hobby. Bezoekers worden door onze medewerkers opgevangen en krijgen onder andere gelegenheid om door de grote telescoop in de koepel te kijken. Bij helder weer komen er vaak donateurs die hun eigen telescoop meebrengen om de sterrenhemel waar te nemen vanaf het dakterras. Het dakterras biedt namelijk een schitterend uitzicht over onze regio. Bij slecht weer zijn er alternatieve programma's, zoals een PowerPoint-presentatie over het zonnestelsel of uitleg over de werking van een astronomische telescoop. De Sterrenwacht is actief op verschillende fronten: publieksavonden, groepsbezoeken, cursussen, schoolbezoeken, waarneemacties, kijkerbouw en astrofotografie. Een bijzonderheid is dat we een aantal goede astrofotografen binnen de club hebben. We zijn een gewaardeerd lid van de Rijswijkse 'maatschappelijke constellatie' en ook breder bekend in de regio Den Haag." - Kijk hier voor de bezoekmogelijkheden.

Gevelstenen
Gevelstenen in Rijswijk.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

Jongerentheater
"Sinds 2002 is NuRT (Nieuw Rijswijks Theater) de jongerengroep van het Rijswijks Jeugdtheater (RJT). Hier kunnen jongeren van 18-30 jaar hun passie voor theater/musical kwijt. NuRT speelt musicals voor een breed publiek. Jaarlijks voeren wij in het voorjaar één grote musical op onder leiding van een professioneel artistiek team. NuRT speelde tot nu toe de musicals Lucky Stiff, Urinetown, Legally Blonde, Fame!, Ja Zuster Nee Zuster, Aïda, Wat zien ik?!, Grease, Kiss me, Kate, West Side Story, Chicago, RENT, Les Misérables en FAUST. De spelers van theatergroep NuRT verzorgen niet alleen het vermaak op het podium, maar verzorgen ook zelf het decor, de rekwisieten en de kleding. Ook de PR en kap en grime is in handen van de spelers. Zij worden hierbij geholpen door vrijwilligers."

Strandwalfestival
Bij het jaarlijkse Strandwalfestival (weekend in september, in 2021 voor de 11e keer) is verbinden en ontmoeten het centrale thema. Voor en door Rijswijkers. Het Strandwalfestival staat bol van activiteiten op het gebied van kunst, cultuur, sport, muziek, optredens en historie. De naam van het festival verwijst naar de oorspronkelijke strandwal onder de Van Vredenburchweg. Deze loopt vanaf het Rijswijkse Bos, de Naald naar het museum in het oude centrum. Drie dagen laat Rijswijk aan zijn inwoners zien hoe het boeit en bloeit. De toegang is gratis. Iedereen is welkom op het festivalterrein. De Van Vredenburchweg wordt zaterdag overdag omgebouwd tot Strandwalboulevard waarop de Strandwalmarkt staat. Op vrijdag- en zaterdagavond is het groot feest in het Rijswijkse Bos. Dit bos is zondag de locatie voor het Fris & Fruitig sportfestival. Verder op zondag de familiedag rond kinderboerderij Het Akkertje en gezelligheid bij Te Werve Buiten. Tijdens het Strandwalfestival maak je kennis met de vele activiteiten die tal van Rijswijkse organisaties te bieden hebben op het gebied van (internationale) cultuur, kunst, sport en maatschappelijke ondersteuning. Bij uitstek ook de gelegenheid om te netwerken en te ontmoeten.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Schouwburg
De Rijswijkse Schouwburg ligt aan de grote vijver tegenover het oude stadhuis en is in 1991 gebouwd naar een ontwerp van architect Boot van het Rotterdamse bureau Van den Broek en Bakema. De schouwburg biedt met zo'n 200 voorstellingen per jaar een veelzijdige programmering. Meerdere malen viel de schouwburg in de prijzen voor zijn gastvrijheid en service. De Rijswijkse Schouwburg vindt het belangrijk om midden in de samenleving te staan, te verbinden en te inspireren. Daarom werkt men graag samen met de middelbare scholen, andere culturele instellingen en lokale ondernemers. De locatie is goed bereikbaar met zowel de auto als het openbaar vervoer. Het theater heeft twee zalen: een grote zaal voor 700 bezoekers en een kleine zaal voor 100 bezoekers.

Zwembaden
"Zwembad de Put is een prachtig zwembad aan het Meer van Te Werve in Rijswijk. Tussen de Generaal Spoorlaan, Van Vredenburchweg en met zijn ingang aan de Huis te Landelaan 29a ligt natuurzwembad de Put. Het zwembad wordt al sinds jaar en dag onderhouden door de Rijswijkse Zwem Vereniging (RZV) en is tijdens de zomervakantie iedere dag geopend voor publiek. Een gedeelte van het grote meer in Landgoed te Werve is geschikt gemaakt als zwembad. Het bad heeft twee grote ligweiden en een apart, afgesloten grasveldje met peuterbad en speeltoestellen voor de allerkleinsten. Verder is het bad van alle gemakken voorzien met douches, kleedhokjes en toiletten. Natuurlijk is er ook de mogelijkheid een drankje of versnapering aan te schaffen."

"Sport- en welzijnscentrum de Schilp in Rijswijk beschikt over een accommodatie met aan de ene kant het zwembad en aan de andere kant de sporthal. Tussen het zwembad en de sporthal bevindt zich de horeca waar je heerlijk kunt ontspannen na het sporten. Zwembad. Een mooie zwemaccommodatie met een wedstrijdbad en apart peuterbad. Het wedstrijdbad heeft een afmeting van 25x15 meter en beschikt over zes banen. Het peuterbad is voorzien van sproeiers en een glijbaantje. Daarnaast vind je in ons zwembad een whirlpool en een glijbaan van 35 meter lang. Sporthal. Onze sporthal heeft een afmeting van 44x48 meter en is af te huren als geheel of als 1/2 deel. De hal is geschikt voor allerlei sporten zoals zaalhockey, volleybal en voetbal. Per sport zijn er zes velden beschikbaar. Wil je een wedstrijd of sportevenement organiseren? Dan hebben wij een aantal tribunes en banken die zitruimte bieden voor toeschouwers."

Kinderboerderij
"Kinderboerderij Het Akkertje is een fijne plek in het bos, waar de stad toch vlakbij is. Voor kinderen is er altijd iets te doen: knuffelen met konijnen en cavia's, de geiten en schapen in de wei aaien, een rondje lopen met een van de ezels. Maar er is natuurlijk ook volop plek om lekker te spelen, te rennen of te hinkelen. De volwassenen kunnen ondertussen een kopje koffie of thee in het restaurant drinken, of heerlijk buiten zitten. De kinderboerderij ligt in de landgoederenzone tussen Rijswijk en Den Haag en heeft het Rijswijkse Bos als groene buur. De mensen die bij Het Akkertje de dieren verzorgen, in het restaurant of de huishoudelijke dienst werken, of voorlichting geven aan scholen, hebben een verstandelijke beperking. Ondersteund door begeleiders van Middin werken zij vol enthousiasme op 'hun' boerderij. Door dit werk krijgen zij de kans om zich te ontwikkelen op een manier die bij hen past."

Speeltuin
"Wijk- en speeltuinvereniging BUVELIO (een afkorting van Buurtvereniging Lindelaan en omgeving) is opgericht in 1948 en dat betekent dat we al meer dan 70 jaar bestaan! Er zijn ongeveer 200 gezinnen uit Rijswijk en omgeving lid van de vereniging. Naast het vaste bestand aan leden maken ook vele anderen gebruik van de speeltuin. Wij worden veelvuldig bezocht door peuterspeelzalen en basisscholen, niet alleen uit eigen stad maar ook uit Den Haag en omstreken.
Het terrein van speeltuin Buvelio, zo’n 800 m2, ligt centraal tussen 4 basisscholen, twee peuterspeelzalen, een crèche en de naschoolse opvang."

Platform Groen
"Platform 'Groen in Rijswijk' doet en denkt groen mee met en over alles wat met groen in onze groene gemeente te maken heeft. Wij doen groen als platform dat allerlei groene wijkacties initieert, bundelt, stimuleert én daartoe inspireert. Wij denken groen (mee) door het geven van adviezen. Gevraagd en ongevraagd. Wij bestuderen gemeentelijke groene plannen en nemen zo nodig zitting in klankbordgroepen."

Wilhelminapark
Door de realisatie van nieuwbouwlocatie RijswijkBuiten komt het ca. 40 jaar oude Wilhelminapark in de bebouwde kom te liggen. Het Wilhelminapark wordt vanaf 2017 gefaseerd heringericht tot een echt stadspark met verbeterd groen, meer ruimte om te sporten en spelen en goede verbindingen met de wijken eromheen. De herinrichting onderstreept het imago van Rijswijk als groene en veelzijdige buitenplaats waar het goed stedelijk wonen is. De basis voor de herinrichting is het Landschapsplan Stadspark Wilhelminapark 2017-2024, dat met inbreng van inwoners, ondernemers en organisaties tot stand is gekomen. Het nieuwe Wilhelminapark biedt straks: meer verschillende soorten planten, versterkte routes voor dieren en insecten en natuurlijke oevers; een vernieuwde Natuurtuin en extra aandacht voor onderwijs in het groen; meer mogelijkheden voor sport, spel en bewegen; kunstwerken; meer mogelijkheden om evenementen in het park te organiseren; verbeterde paden met een betere aansluiting op de wijken om het park heen.

De natuurtuin krijgt vooral een belangrijke educatieve functie. In de natuurtuin komt een rijke verzameling van inheemse plantsoorten die kenmerkend zijn voor Rijswijk en de wijde omgeving. Ook wordt de bijenstal vernieuwd en komt er een paddenpoel. Verder worden er natuurvriendelijke oevers aangelegd, wordt de waterkwaliteit verbeterd, en worden ecoverbindingen met omringende gebieden gereaiseerd. Ook wordt bezien of het park onderdeel kan worden van het Nationaal Park Hollandse Duinen. Het Wilhelminapark wordt een prachtige groene plek midden in de stad, die met de herinrichting én een kwaliteitsimpuls krijgt én een bredere functie voor de stad, waaronder de nieuwe wijk RijswijkBuiten. Voor nadere informatie zie de Landschapsposter Wilhelminapark. (bron: gemeente, 20-4-2017)

Natuurtuin Wilhelminapark
"Op de Open Dagen van Natuurtuin Wilhelminapark Rijswijk wordt er van 12.00-16.00 uur een interessant programma aangeboden. Een vast onderdeel zijn de rondwandelingen onder leiding van een natuurgids of een enthousiaste vrijwilliger. Op deze manier kunnen de bezoekers ervaren wat er allemaal te zien en te horen is in de tuin. Tevens is er op de Open Dagen de mogelijkheid om bijenhoning te kopen van de in de Natuurtuin gevestigde Imkerij Dharma Nectar. De vrijwilligers verzorgen naast het onderhoud en beheer van de tuin ook nog eens tien bijenvolken. Wilt u ons helpen, door: - op de paden te blijven; - niet te vissen / kikkerdril mee te nemen; - fietsen in de fietsenrekken te plaatsen; - honden niet mee de tuin in te nemen; - geen bloemen /vruchten te plukken; - niet te picknicken; - geen afval achter te laten. Dank u wel! In 2021 is de oude blokhut uit 1985 vervangen door een nieuwe multifunctionele ruimte, waar educatieve, sociale en groene activiteiten, workshops, trainingen, cursussen en evenementen kunnen worden gehouden. De ontvangstruimte is groter gemaakt, zodat het makkelijker wordt om groepen kinderen te ontvangen. Op Open Dagen kunnen dan meer bezoekers tegelijk deelnemen aan een lezing of workshop."

Winkelcentrum
"Winkelcentrum Oud Rijswijk is een uniek winkelgebied. Het combineert de rustieke en ongedwongen sfeer van vroeger met de praktische eisen van deze tijd. Wie snel en efficiënt boodschappen wil doen, vindt hier alle winkels binnen handbereik. En ook wie rustig en gezellig wil winkelen of zin heeft in culinaire hoogstandjes, is hier aan het juiste adres. Je vindt dit uitgestrekte winkelgebied tussen de Haagweg, Lindelaan, Rembrandtkade, Steenlaan en Schoolstraat. Via de Willemstraat, Kerkstraat, Tollensstraat of Kerklaan kom je in het voetgangersgebied de Herenstraat. Uitgebreid winkelen, relaxen, een hapje, een drankje. Laat je verrassen door de ruim 140 winkeliers in dit gebied. Je zult versteld staan van het gevarieerde en volledige winkelaanbod."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Rijswijk, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Foto's uit Oud Rijswijk op Facebook.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Rijswijk (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Rijswijk. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter. - Nieuws van de gemeenteraad op Facebook.

- Media / nieuws: - "Rijswijk.tv is het grootste nieuwsplatform van en voor de stad met iedere dag nieuws uit de stad van onze eigen redactie. Feel Good Radio zendt uit op 105.9 FM in de ether en digitaal op de kabel in de gemeente, Feelgoodradio.nl en DAB+. Feel Good Radio brengt nieuws uit de stad voor inwoners van de stad. Ieder half uur zenden we lokaal nieuws uit, verzorgd door onze eigen nieuwsredactie, zodat je op de hoogte bent en blijft van de actualiteiten in de stad en de rest van de wereld."

- Rijswijks Dagblad.

- Wijk- en buurtverenigingen en -sites: - "Steenvoorde Zuid is een woonwijk met afwisselend hoog- en laagbouw, ontwikkeld in de jaren '70. De wijk heeft ongeveer 8.600 inwoners en is daarmee een van de grootste wijken van de stad. Het is een kindvriendelijke en bovenal autoluwe wijk met veel groen en speelmogelijkheden. Daarbij is een enkel wooncomplex in deze wijk aangepast voor de Woon Zorg Zone (WoZoZo gebied). In deze zone kunnen ouderen, gezien de aanpassingen in en rond de woning en in de nabijheid van winkels, openbaar vervoer etc., tot op hoge leeftijd blijven wonen. In de wijk staan drie scholen en zijn benodigde sport- en ontspanningsmogelijkheden. Wijkcentrum Stervoorde is een centrale spil in onze wijk. Bewonersorganisatie Steenvoorde Zuid (BOSZ) is actief middels een aantal werkgroepen. De bewonersorganisatie wil de leefbaarheid in de wijk op een zo hoog mogelijk niveau houden dan wel brengen. Wij zoeken de dialoog op en stellen ons ten doel om, in samenspraak met onze gemeentelijke instellingen, politie, woningcorporaties en Welzijn Rijswijk, van onze wijk een “prachtwijk” te maken. Er zijn regelmatig openbare bewonersvergaderingen. Je kunt de data vinden op onze website."

- "Bewonersgroep Steenvoorde Zuid organiseert activiteiten voor jong en oud in de wijk."

- "Bewonersorganisatie Steenvoorde Noord (BSN) bestaat uit een groep bewoners uit de wijk Steenvoorde Noord (Rijswijk) die zich zeer betrokken voelt bij de wijk en zich voor de wijkbewoners inzet om de leefbaarheid in de wijk te waarborgen en waar nodig te verbeteren. De BSN is onder meer actief op onderstaande gebieden: bestemmingsplannen van de gemeente die invloed hebben op de wijk; herontwikkelingen en herinrichtingen van delen van de wijk; (grote) bouwprojecten; wijzigingsplannen van de gemeente voor de wijk; verkeersveiligheid en verkeerssituaties; parkeeroverlast; geluidsoverlast en andere vormen van overlast; organisatie van evenementen. De BSN overlegt, indien nodig, o.a. met de gemeente over bovenstaande zaken. De BSN verspreidt twee keer per jaar een wijkblad."

- "Bewonersvereniging De Hoek is er voor alle inwoners van wijk de Hoekpolder en behartigt de collectieve belangen van de inwoners bij de gemeente Rijswijk en andere instanties. Verder geven wij een wijkblad uit en organiseren wij creatieve, sportieve en sociale activiteiten voor en door de inwoners van de wijk. Minimaal eens in de twee maanden vergadert het bestuur waarin leefbaarheid en veiligheid samen met de te plannen activiteiten vaste agendapunten zijn. In de naburigheid van onze wijk is veel natuur middels een park en een calamiteitenpolder. Eventuele ontwikkelingen hierin, evenals in de ons omringende gebieden, houden wij in het oog. Het lidmaatschap van onze vereniging kost slechts € 9 euro per adres per jaar. Heb je nieuwe buren, meld het ons. Zij ontvangen dan een welkomspakket met informatie over de vereniging en de buurt."

- Buurtcommissie Cromvliet houdt zich bezig met het organiseren en faciliteren van activiteiten voor bewoners van de wijk.

- "De Bomenbuurt in Rijswijk is een mooie buurt om in te wonen, te werken en te recreëren. Graag willen wij samen met jou een nog mooiere en leefbaarder omgeving voor jou en je evt. kinderen creëren. Onze Bomenbuurt heeft zo’n 3.000 inwoners en wij willen met jou graag diverse praktische problemen oplossen, zoals parkeerruimte, speeltoestellen, fietsdiefstal, hondenbeleid etc. Ook organiseren wij door het jaar heen actititeiten zoals de Nationale Buitenspeeldag en Burendag om zo elkaar nog beter te leren kennen."

- Jeugd en jongeren: - "Kinderen zijn nieuwsgierig en gaan graag op ontdekkingsreis samen met Pascal. Alles wat ze nog niet kennen is interessant en moet onderzocht worden. Dat is precies wat De Ontdekkers Rijswijk zo’n succes maakt. Ieder schooljaar organiseert de Ontdekkers naschoolse activiteiten. Allerlei leuke, spannende en inspirerende cursussen voor kinderen van 2 t/m 14 jaar. Daarnaast kunnen kinderen gratis meedoen aan verschillende sporten, toernooien en vakantieactiviteiten. In de Ontdekkingsbrochure staan alle cursussen en activiteiten overzichtelijk omschreven. Deze wordt door Team Brede Impuls 4 keer per jaar verspreid onder scholen in de stad. Want ieder kind verdient de kans om zijn of haar talenten te ontwikkelen!"

- "Met Team Brede Impuls ontdek je nieuw talent in de thema's sport, taal, techniek, cultuur en natuur." Ze organiseren door het jaar heen heel veel evenementen en activiteiten van uiteenlopende aard voor jeugd en jongeren in Rijswijk.

- "Heb je zin om superleuke musicallessen te volgen, speel je liever toneel of zing je het liefst de hele dag? Ben je tussen de 4 en 100 jaar oud? Dan kan je bij ons terecht! Nieuwsgierig naar de lessen van het Rijswijks Jeugdtheater (RJT)? Je bent van harte welkom voor drie vrijblijvende proeflessen aan het begin van het nieuwe seizoen. Je krijgt les van zeer ervaren en vooral enthousiaste docenten, waarbij alle disciplines aan bod komen; dans, drama en zang. En aan het eind van het jaar sluiten we af met spetterende voorstellingen. Drie daarvan in de Rijswijkse Schouwburg. Theater is goed voor je ontwikkeling, omdat je je zo leert uiten door middel van spel. Maar ook verrijkt theater je fantasie en je creativiteit. En heel belangrijk: het is goed voor je zelfvertrouwen. Het RJT is er daarom voor iedereen die al graag in de schijnwerpers staat, maar ook voor degene die nog net even dat kleine duwtje nodig hebben."

- "In de eerste jaren maakte de in 1937 opgerichte Scouting De Hoeve een soort rondreis door de stad. De opkomstplaatsen varieerden van het pleintje voor de kerk in Oud-Rijswijk tot een trekschuit in de Vliet. In 1945 kreeg de groep haar eerste vaste standplaats vlakbij het vliegveld in de boerderij ‘Hoeve Ypenburg’. Aan deze boerderij dankt onze groep haar naam. In 1960 verhuisde de groep van de hoeve naar het klimophuisje op het Julialaantje. In 1970 vond de groep een plek aan de Sir Winston Churchilllaan, in de boerderij tegenover het huidige clubhuis. Sinds 1983 is de groep trotse eigenaar van het huidige clubhuis, door de leden van de groep helemaal zelf gebouwd! De ligging is erg gunstig, rondom is er veel groen. In 2014 is de loods vervangen voor een nieuwe opslag voor onze materialen die met behulp van leiding en ouders is neergezet. Bovendien hebben de diverse wijken om ons heen een hoog kindertal, zodat we ons ledenaantal verder kunnen uitbreiden."

- "Scoutringgroep De Jaguars is de grootste scoutinggroep in Rijswijk. Scouting staat voor uitdaging! Heb jij zin om samen met je vriendjes en vriendinnetjes lekker buiten in de natuur avonturen te beleven? Of vind je het superleuk om te kamperen, zelf een speurtocht te organiseren of misschien zelfs wel een reis naar het buitenland te maken? Dan is Scoutinggroep De Jaguars echt wat voor jou! Hoe kun je meedoen? De eerste 4 keer kun je gratis komen kijken. Pas daarna hoef je te beslissen of je lid wilt worden. Wanneer kun je langskomen? Binnen onze Scoutinggroep zijn er verschillende speltakken waarin kinderen en jongeren uit één leeftijdsgroep hun spel spelen. De leeftijdsgroepen zijn 5-7 jaar, 7-11 jaar, 11-15 jaar, 15-18 jaar, 18-21 jaar en ouder dan 21 jaar. Hun opkomstdagen en -tijden vind je hier."

- "Ben jij tussen de 5 en 22 jaar? Hou jij wel van een beetje uitdaging? Ben jij graag in het bos en met de natuur bezig?! Lijkt het jou leuk om met een groep leuke dingen te doen? Dan ben je bij Scouting Martin Luther King (MLK) Rijswijk aan het goede adres! We hebben weer plek voor leden en leiding en zouden jou van harte willen uitnodigen eens bij ons te komen kijken! Scouting MLK is anders want...: - we dragen geen uniform; - we noemen de leiding gewoon bij de voornaam; - we hijsen geen vlag voor we beginnen; - we houden geen tentinspectie; - we strijden niet om insignes. Maar is dat dan nog wel scouting?! Ja, natuurlijk!, want: - We hebben wel een zomerkamp; - we hebben wel een King-Size weekend; - We doen wel aan sport en spel; - We houden wel een dropping; - We doen wel aan knutselen; - We spelen wel toneel; - We hebben wel kampvuur. Loop gerust even langs op een zaterdagmorgen voor of na draaitijd en maak kennis met onze gezellige scoutinggroep! Natuurlijk mag je eerst drie keer komen kijken of je het leuk vindt bij ons, daarna krijg je een inschrijfformulier mee naar huis."

- "Dorus Rijkers is een kleine en gezellige waterscoutinggroep in Rijswijk. Vrijwel alle scoutingactiviteiten komen aan de orde voor kinderen en jongeren vanaf 7 jaar. De groep is onderverdeeld in leeftijdsgroepen (speltakken), te weten: Waterwelpen van 7 t/m 11 jaar; Zeeverkenners van 11 t/m 14 jaar; Wilde vaart van 14 t/m 18 jaar; Loodsen van 18 t/m 23 jaar; Plusscouts van 23 jaar en ouder. Bij een waterscoutinggroep horen natuurlijk activiteiten die op en rond het water worden gedaan. De waterwelpen beginnen met kanoën op de sloot rond het clubterrein. Bij de zeeverkenners wordt dit uitgebreid met roeien, wrikken en een kennismaking met zeilen, zowel bij het clubterrein als op de Kagerplassen. De wilde vaart en de loodsen zeilen in lelievletten op de Kagerplassen. De wateractiviteiten worden in het vaarseizoen van april t/m oktober gehouden.

Buiten het vaarseizoen zijn er leuke, spannende en leerzame activiteiten zoals knopen, pionieren (bouwwerken maken met palen en touw), kaart en kompas/GPS, trek- en speurtochten, onderhoud aan de boten, EHBO, enzovoort. Een aantal keer per jaar hebben de speltakken een weekend. Dit kunnen groepsweekenden zijn waar alle speltakken van de Dorus Rijkers aan mee doen, maar ook weekenden door de regio of admiraliteit georganiseerd en weekenden alleen voor de speltak zelf. Deze weekenden worden gedurende het hele jaar georganiseerd. Natuurlijk is er ieder jaar in de schoolvakantie een kamp. Ons clubhuis “De Blub” staat op het Jaagpad 3 in Rijswijk. Deze loopt langs de vliet en ligt ook aan de rand van een groot park. Een ideale locatie om scouting te beleven."

- "Scouting RMWG (Rijswijkse Meeuwen Watergeuzen) is een leuke waterscouting in Rijswijk voor jong en oud. Met 5 verschillende takken is er voor iedereen wat leuks te doen. Bijvoorbeeld bij de Bevers (5 t/m 7 jaar). Daar heb je iedere zaterdag een leuk avontuur om naar uit te kijken met al je vriendjes en vriendinnetjes. Of bijvoorbeeld de Welpen (7 t/m 10 jaar). Daar heb je super leuke activiteiten, zoals knutselen, het smokkelspel of hollandse leeuwen. Maar we hebben ook de Junioren (10 t/m 14 jaar), waar je knopen leert leggen, lekker gaat kanoën en lekker leert koken. We hebben ook nog de Senioren (14 t/m 18 jaar), waar je leert zeilen, je weekenden op de Kaag doorbrengt en leert je eigen groepsboot te onderhouden. En dan hebben we ook nog de Loodsen (vanaf 18 jaar). De loodsen zijn de oudste groep. Zij hebben de verantwoordelijkheid over hun eigen planning en hun eigen boot, de Sloep. De RWMG is een super leuke scoutingvereniging en we hebben voor iedereen een plekje. Word jij misschien onze nieuwe scout? Meld je nu aan!"

- Lezen: - "Wist je dat in Rijswijk veel Minibiebs zijn te vinden? Deze kun je onder meer vinden in de wijken Cromvliet, Endezant, Leeuwendaal, Hoekpolder en 1 op de Churchillaan / grens met Wateringen. Een minibieb is een plek waar iedereen gratis boeken kan lenen of ruilen. Vaak is een minibieb een klein huisje / hokje of kastje bij mensen in de voortuin. Er zijn ook minibiebs in een school, kinderopvang of in een gemeentehuis. Wil je ook een minibieb in jouw wijk, neem dan eens een kijkje op de website Minibibliotheek.nl (te vinden via de 1e link in deze alinea) voor tips hoe je er zelf een kan maken en neerzetten in jouw eigen wijk. Ook vind je daar alle minibiebs van Nederland!"

- Kinder-, les- en hobbytuinen: - "Stichting Kinder-, Les- en Hobbytuinen Rijswijk houdt zich voornamelijk bezig met het kennis laten maken van de natuur en ons voedsel aan kinderen en volwassenen. U leert stapsgewijs en heel praktisch dat een tuin niet zo maar aarde is met wat mooie planten erin, maar een levend geheel. Dat alle beestjes en plantjes met elkaar samenwerken om ons voedsel te laten groeien. Zonder regenwormen geen losse grond waar de plantenwortels zo van houden en zonder bijen geen pompoen! Dat is belangrijk. U krijgt zo meer waardering voor de natuur en moestuinieren. En het draagt bij aan een positieve houding tegenover gezond voedsel. Al dan niet onder begeleiding een eigen tuin beheren en daar bloemen en groenten verbouwen. Hiermee willen wij u stimuleren: - inzicht te krijgen in de rijkdom van de natuur en waarde ervan; - aandacht en respect te hebben voor al wat groeit en bloeit; - uw eigen inzet (verzorgen) te verbinden met het effect ervan (oogst); - ervaring op te doen in praktisch tuinwerk. Er zijn 2 locaties waar u kunt tuinieren: Julialaantje 28 en Eikelenburglaan 3."

- Welzijn: - "Welzijn Rijswijk versterkt het welzijn van mensen door de kracht van samen optimaal in te zetten. In ons werk maken we gebruik van de in de gemeente aanwezige burgerkracht. Burgerkracht is het vermogen van mensen om verantwoordelijkheid te dragen voor het eigen leven, voor dat van anderen en voor de kwaliteit van de samenleving als geheel. Wij geloven in deze dynamische kracht van een samenleving. Het inzetten van en een beroep doen op burgerkracht versterkt de sociale samenhang en leefbaarheid in onze stad. Dit noemen wij dan ook ‘de kracht van samen’.

Iedereen telt en doet mee! Wij werken voor Rijswijkers door Rijswijkers. Wij bereiken, met de kracht van samen, Rijswijkers met een hulp- of ondersteuningsvraag en vervullen daarmee een belangrijke rol op het gebied van preventie in het voorliggende veld. Het verbinden zit in het DNA van onze organisatie. Welzijn Rijswijk vormt een relationele brug tussen vraag en aanbod van ondersteuning en/of begeleiding tussen mens en organisatie en tussen mensen onderling. We maken daarbij actief gebruik van de aanwezige burgerkracht dichtbij de mens of verbinden de vrijwillige inzet aan een ondersteuningsvraag. Met onze inzet dragen we aantoonbaar bij aan een gezond sociaal maatschappelijk klimaat in de gemeente. Wil je meer over ons weten, dan kun je hier onze strategische visie inzien."

- "Het Vrijwilligerscentrum gaat sinds juli 2020 door het leven als Rijswijk Doet. Met deze nieuwe naam willen we laten zien dat we er zijn voor alle Rijswijkse organisaties en onze vrijwilligers. Want iets doen voor een ander zorgt voor geluk en maakt je een blijer mens. Waarom doen mensen vrijwilligerswerk? Veel mensen willen graag iets voor een ander doen. Of ze hebben na hun pensioen ineens veel tijd om eens iets heel anders te doen dan voorheen. Misschien wil jijzelf je CV verbeteren met meer werkervaring. En misschien heeft de sociale dienst je wel opdracht gegeven bij ons langs te komen. Wij vinden het belangrijk dat je iets kiest wat bij jou past. Kortom, iedereen is welkom om te komen praten over passend vrijwilligerswerk. Ik heb niet veel tijd. Heeft het dan zin om vrijwilligerswerk te doen? Dat heeft zeker zin! We kunnen samen op zoek gaan naar een korte klus. Of naar flexibel vrijwilligerswerk. Zo past het altijd in je drukke agenda. Kijk vooral alvast op de pagina ‘Korte klussen’.

Kan ik hulp krijgen bij het zoeken naar vrijwilligerswerk? Heb je hulp nodig bij het zoeken? Vind je het spannend of moeilijk om zelf op zoek te gaan naar vrijwilligerswerk? Dan kan een vrijwillige coach jou helpen. Deze coach is zelf ook vrijwilliger. Samen met de vrijwillige coach ga je het gesprek aan over je wensen. Kan ik ook vrijwilligerswerk doen als ik een beperking heb? Vrijwilligerswerk doen met een beperking is uiteraard mogelijk. We kijken samen naar wat je kan en wat je leuk vindt. Kan ik vrijwilligerswerk doen als ik nog niet goed Nederlands spreek? Je bent van harte welkom om samen met ons te kijken naar de mogelijkheden. Kan ik een cursus of training volgen? Als vrijwilliger kan je kosteloos meedoen met een aantal cursussen en trainingen die Rijswijk Doet aanbiedt via de Vrijwilligersacademie. Je vindt het aanbod op de pagina 'Scholing en ondersteuning'."

- "De doelstelling van Weggeefwinkel Rijswijk is om mensen die onder of op het bijstandsniveau leven en mensen die in het bezit zijn van een Ooievaarspas te helpen hun situatie te verbeteren. Dat doen wij door als een soort bemiddelaar op te treden tussen donateurs van kleding en goederen en de afnemers daarvan. Wij werken volledig met vrijwilligers en zijn afhankelijk van donaties in geld en goederen om de winkel te huren en om de goederen te transporteren."

- "Aan de Slag Rijswijk koppelt vrijwilligerswerk aan asielzoekers en statushouders uit en in de gemeente."

- Veiligheid: - Buurtpreventie Rijswijk.

- Politie Rijswijk. In 1994 ging de Rijswijkse Gemeentepolitie op in het Korps Haaglanden. Ter gelegenheid daarvan is de geschiedenis van de Rijswijkse politie beschreven in het boek 'Een wakend oog en een sterke arm'.

- Openbaar vervoer: - In 2020 is een verbrede en verhoogde spoorbrug geïnstalleerd boven de Kerstanjewetering, die geschikt is voor vier in plaats van twee sporen. En de doorvaarthoogte voor recreatievaart is hiermee verhoogd naar 1,80 meter. Daarnaast is de gelijkvloerse overweg bij 't Haantje vervangen door een onderdoorgang. Dat zorgt voor een betere doorstroming van het weg- en treinverkeer. De spoorbrug is onderdeel van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) Rijswijk - Rotterdam, waarmee het spoor zodanig wordt aangepast dat op dit traject per richting acht intercity’s en zes sprinters kunnen rijden. Het hele PHS-project is naar verwachting eind 2024 afgerond.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Rijswijk, - idem Bonifatius en - idem Eikelenburg.

Reacties

(4)

Kleine opmerking... Rijswijk heeft stadsrechten, dus is het een stad. In tegenstelling tot Den Haag welke geen officiële stadsrechten heeft.

Nou, daar zijn wel wat kleine nuances bij te maken. Wij hadden Rijswijk nog als dorp staan, omdat het dat tot medio 20e eeuw nog geweest is. Tegenwoordig wordt de plaats gezien de grootte, voorzieningen e.d. redelijkerwijs wel als stad beschouwd, dus wij hebben het aangepast. Maar níet omdat Rijswijk ooit stadsrechten zou hebben gekregen, want dat is niet zo. En Den Haag is wél ooit tot stad benoemd (zij het dat daar geen stadsrechten in de klassieke zin des woords meer aan konden worden ontleend). Juist omdat dat misverstand - dat dat niet zo zou zijn - nog altijd hardnekkig voortwoekert (zo blijkt ook nu maar weer), heb ik dat hier toegelicht: https://www.plaatsengids.nl/den-haag#status
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Bewonersorganisatie Steenvoorde Zuid gaat een boekje uitgeven met o.a. de wetenswaardigheden van onze wijk. Dit keer niet waar de bakker of de dokter zit maar bijvoorbeeld De Sterrewacht, de overgang naar het Wateringse Veld en de andere kant uit naar het Wilhelminapark. Ook bijvoorbeeld met de Scouting en de volkstuintjes. Mijn vraag aan u is mogen wij informatie van jullie gebruiken?

Ik vind dit een zeer toe te juichen initiatief van jullie, daarom hebben jullie bij dezen mijn toestemming om informatie van deze pagina te gebruiken voor het door u genoemde doel. Deze pagina was overigens letterlijk nog maar half af. Iedere dag maak ik namelijk een paar plaatsen helemaal af, en met name als iemand een vraag onderaan een pagina stelt heb ik een aanleiding om die plaatsbeschrijving dan maar gelijk af te maken. Zoals nu dus.

Oftewel ik heb stukjes die nog wat mager beschreven waren, uitgebreid, en een aantal onderwerpen die helemaal nog niet beschreven waren maar wel op een pagina als deze thuishoren, toegevoegd. O.a. stukje geschiedenis, het RijswijkBuiten gebeuren, schouwburg, zwembaden, kinderboerderij, speeltuin, Jeugdtheater, en de Scouting waar er in Rijswijk maar liefst 5 van zijn, maar die ik ook graag allemaal promoot omdat ik zelf ook bij de Scouting heb gezeten dus uit ervaring weet hoe goed dat voor de jeugd is. Ik denk dat de pagina nu wel 'zo ongeveer' klaar is. De hoeveelheid tekst is nu ongeveer verdubbeld. Maar ik ben natuurlijk geen lokale ingewijde dus ik kan best iets over het hoofd zien, dus als u of een ander vindt dat er nog een onderwerp ontbreekt dat wel op deze pagina thuishoort, dan verneem ik dat graag.
Met vriendelijke groet en veel succes gewenst met het samenstellen van het boekje, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen